Σσσσς αρχίζει…

Αφετηρία με τουλάχιστον πέντε «ισχυρά» φαβορί (σ.σ Clippers, Lakers, Bucks, 76ers, Rockets παίζονται στα στοιχηματικά γραφεία Λας Βέγκας με αποδόσεις από 4,25 ως 9.5) για την κατάκτηση του τίτλου. Και ένα κοπάδι μαύρα άλογα να παραμονεύουν (Jazz, Warriors, Celtics, Nuggets, Blazers, Nets) δίνοντας ακόμη μεγαλύτερη «αίσθηση» ισορροπίας στο πιο αμφίρροπο πρωτάθλημα που προέκυψε ως τώρα –τουλάχιστον στη προαναγγελία- του.

Συν- φυσικά- μια σειρά από εκτιμήσεις: Το καλύτερο ρεκόρ που όπως όλα δείχνουν θα καταλήξει και φέτος στην Ανατολή (όπως συνέβη πέρσι με τον Giannis). Ο τίτλος που αυτή τη στιγμή φαντάζει πιθανότερο να επιστρέψει στη Δύση. Όλα ωραία και καλά. Τόσο όσο για να περιμένεις με ανυπομονησία το φετινό τζάμπολ. Το οποίο θα πραγματοποιηθεί ξημερώματα Τετάρτης (23/10) με τις αναμετρήσεις των Ράπτορς με τους Πέλικανς στο Τορόντο και των Κλίπερς με τους Λέικερς.

Νέοι συσχετισμοί
Το ΝΒΑ άλλαξε. Και το έκανε σε ταχύτητα φωτός. Τα μεγάλα κάστρα της τελευταίας 10ετίας (Heat, Spurs, Cavaliers, Warriors) έπεσαν. Ήδη οι περισσότεροι φαντάζονται τα επόμενα. Το θέμα όμως δεν είναι ούτε κατασκευαστικό, ούτε αγωνιστικό. Δεν αφορά καν στην ενισχυμένη «γκάμα» των υποψηφίων για το «δαχτυλίδι». Μοιάζει βαθύτερο σε αυτό το πρωτάθλημα που ξεκινά τα ξημερώματα. Νέοι συσχετισμοί. Και κυρίως, οριστικά, νέο «αφεντικό». Η επανάσταση των παικτών μόλις δικαιώθηκε και απειλεί να αλλάξει –οριστικά- το ίδιο το παιχνίδι.

Τουλάχιστον 1 δισ κάθε ομάδα
Για να το κάνουμε πιο συγκεκριμένο: Όλα αυτά τα χρόνια υπήρχε μια ξεκάθαρη ιεραρχία που προφανώς έφθειρε, αλλά παρέμενε σε ισχύ. Ο κομισάριος. Οι ιδιοκτήτες των ομάδων. Οι General Managers. Και μια σειρά από κανόνες που έγερναν συνειδητά τη πλάστιγγα έξω από το παρκέ. Οι παίκτες, όσο μεγάλα και αν ήταν τα ονόματα τους απλά ακολουθούσαν σε αυτό το μεγάλο «τσίρκο» που ήταν και παραμένει πρωτίστως μια αδιανόητη μπίζνα. Τόσο μεγάλη που από το 2018 το forbes εκτιμά πως κάθε μια από τις 30 ομάδες έχει χρηματιστηριακή αξία μεγαλύτερη του ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων.

Η νύχτα του Big Bang
Η «μαρκίζα» όμως άλλαξε. Και μοιάζει να οριστικό. Το πάνω χέρι το έχουν εκείνοι που κρατούν τη μπάλα! Εκείνοι που έφτασαν δύο φορές σε σημείο lockout (1999, 2011) ζητώντας μεγαλύτερο μερίδιο της πίτας και καλύτερες «συνθήκες». Έτσι όπως πάει το πράγμα; Να μου το θυμηθείτε πως την επόμενη «απεργία» θα την προκηρύξουν οι ιδιοκτήτες. Εκείνοι που υποχρεώθηκαν σε «διακίνηση» 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων μόνο στην εναρκτήρια νύχτα της φετινής free agency. Την νύχτα της 1^ης Ιουλίου όταν προέκυψε κάτι σαν Big Bang.Άλλαξε ο χάρτης σε ένα βράδυ δημιουργώντας νέα φαβορί και εκτροχιάζοντας άλλα.

Show me the money
Το 2011 το μεγαλύτερη ετήσιο μπάτζετ το είχαν οι Lakers (91 εκατ δολ) και το υψηλότερο ετήσιο συμβόλαιο ο πολύς Κόμπε Μπράιντ (25,2 εκατ δολ). Ο πρώτος παίκτης στην ιστορία που κατάφερε να βάλει στη συμφωνία με την ομάδα του (2004), τον περίφημο όρο «no trade clause» που δεν επέτρεπε στην ομάδα του να τον συμπεριλάβει σε οποιαδήποτε «ανταλλαγή». To πρωτάθλημα που ξεκινά σε λίγες ώρες βρίσκει τους Blazers και τους Rockets με οικονομικές υποχρεώσεις έναντι των παικτών (salaries) που ξεπερνούν τα 150 εκατ δολάρια και τους Hawks να είναι τελευταίοι στη λίστα των εξόδων με κάτι λιγότερο από 110 εκατ δολ. Δε ο Στεφ Κάρι για τη σεζόν που έρχεται, θα έχει ετήσιες αποδοχές που ξεπερνούν τα 40 εκατ (40.231.758 δολ). Η διαφορά μέσα σε οκτώ χρόνια είναι τρομακτική. Και σίγουρα δεν είναι η μοναδική.

O Νοβίτσκι και ο Ροζίερ  
Από τους παίκτες του top-20 των πιο ακριβών συμβολαίων, μετακινήθηκαν μέσα στο 2019 (Κρις Πολ, Ράσελ Ουέστμπρουκ, Κέβιν Ντουράντ, Κέμπα Ουόκερ, Πολ Τζορτζ, Τζίμι Μπάτλερ, Καουάι Λέοναρντ, Μάικ Κόνλι, Κάιρι Ίρβινγκ, Τομπάιας Χάρις) ή υπέγραψαν νέες συμφωνίες με τις ομάδες τους (Κλέι Τόμπσον, Κρις Μίντλετον) οι δώδεκα! Αν ο Κόμπι έπαιζε ακόμη με την συμφωνία του 2011 θα ήταν στο 44 της λίστας των ακριβοπληρωμένων κάτω από τον Νικολά Μπατούμ που δεν τον λες και star. Εννοείτε πως σε αυτές τις περιπτώσεις ισχύει το περίφημο «Γκαλόσημο»: O Τέρι Ροζίερ για παράδειγμα, ένας καλός αναπληρωματικός των Celtics μετακόμισε στους Hornets με ένα τριετές συμβόλαιο της τάξης των 57 εκατ δολαρίων. Το 2011 ο πρωταθλητής ΝΒΑ Ντιρκ Νοβιτσκι με τους Mαverics έπαιρνε κάτι λιγότερο για να είναι ο καλύτερος παίκτης του κόσμου!

Κάποτε για… πάντα
Η μια μεγάλη διαφορά λοιπόν τα ίδια τα ποσά. Η δεύτερη και ακόμη μεγαλύτερη σε αυτή την αλλαγή «συσχετισμών»; Ο τρόπος επιβολής των παικτών έναντι στις ομάδες. Το ΝΒΑ όπως κάθε τι αμερικανικό ήταν πάντα μια βαθιά συντηρητική λίγκα. Το 1976, δηλαδή πριν 43 χρόνια, οι ομάδες είχαν τα δικαιώματα των παικτών για πάντα! Συμβόλαια ζωής. Εκείνες λοιπόν αποφάσιζαν για όλα: Ποιος θα παίξει, πόσο θα παίξει, πότε θα φύγει, που θα πάει, με τι αποδοχές. Οι παίκτες απλά δεν είχαν άποψη. Και ενώ προφανώς αυτό σταδιακά άλλαζε; Οι περισσότερες γενιές αθλητών ζούσαν πάντα με τον «τρόμο» της πραγματικότητας. Ήταν αναλώσιμοι. Στο τέλος της ημέρας άλλοι θα αποφάσιζαν το μέλλον τους.

Η συνθήκη Larry Bird
Το νόμισμα βεβαίως είχε δύο όψεις. Ακριβώς επειδή οι ομάδες είχαν τον πρώτο λόγο, χτίσθηκε ο μύθος του franchise player. Ο παίκτης-σύμβολο για την ομάδα γύρω από τον οποίο συνέβαιναν όλα. Κάθε ομάδα είχε έναν σταρ. Ένα σημείο αναφοράς. Ο «κλασικός» Λάρι Μπερντ για παράδειγμα που δεν έπαιξε ποτέ μακριά από την Βοστώνη και που χάρη σε εκείνον θεσπίστηκε η Larry Bird Exception (Qualifying Veterans Free Agent Exception) που επιτρέπει στις ομάδες να ξεφύγουν του ορίου για να κρατήσουν παίκτη τους που το προσεχές καλοκαίρι θα γίνει free agent, με ποσό που φτάνει στο maximum (έως το 25% του salary cap -25 εκατ. δολ.). Aυτή η εξαίρεση αφορά παίκτες που ‘χουν παίξει τουλάχιστον τρεις σεζόν με την ίδια φανέλα -χωρίς διακοπή. Αν μπουν σε ανταλλαγή, παίρνουν και το δικαίωμα της εξαίρεσης μαζί τους -και η επόμενη ομάδα μπορεί να τους δώσει επίσης το maximum.

Μπαμ από τον Ντέιβις
Ένα τέτοιο maximum συμβόλαιο προσέφεραν με υπομονή οι Pelicans στον Άντονι Ντέιβις θέλοντας να τον κρατήσουν στη Νέα Ορλεάνη. Με την προηγούμενη τάξη πραγμάτων; Ήταν αυτονόητο ότι ο «φρύδιας» θα παραμείνει στη βάση του. Η συμφωνία που είχαν ως το 2020 μαζί του –από το 2016 όταν και υπέγραψε το τελευταίο του συμβόλαιο εκεί- ήταν της τάξης των 145 εκατ δολαρίων. Το νέο πενταετές θα ήταν της τάξης των 240 εκατ δολαρίων. Στις 29 Ιανουαρίου όμως ο Ντέιβις και ο πολυμήχανος ατζέντης του Ριτς Πολ (εκπρόσωπος και του ΛεΜπρον Τζέημς) έκαναν κάτι που δεν είχε προηγούμενο. Ανακοίνωσαν πως δεν υπάρχει περίπτωση παραμονής του παίκτη στους Pelicans. Δεν ήθελε το maximum. Ήθελε ανταλλαγή.

Με χειροπέδες
Η «επανάσταση» μόλις είχε ξεκινήσει. Ο Ντέιβις ήθελε να παίξει με τον ΛεΜπρον στους Lakers. Μόνο. Κάπως έτσι οι Pelicans όχι μόνο υποχρεώθηκαν να χάσουν τον καλύτερο παίκτη τους, αλλά επί της ουσίας δεν είχαν καν δικαίωμα να διαπραγματευθούν. Διότι όταν για παράδειγμα οι Celtics με καλύτερα ανταλλάγματα μπήκαν «σφήνα», ο Πολ βγήκε δημόσια και ενημέρωσε τον GM Ντάνι Έιντζ, πως ακόμη και αν αποκτήσουν τον Ντέιβις με «ανταλλαγή» το καλοκαίρι του 2020 ο Ντέιβις θα έφευγε από εκεί. Γιατί δεν ήθελε να παίξει ούτε σε εκείνους. Θα αγωνίζονταν αποκλειστικά όπου ήθελε ο ίδιος. Μέσα στο 2019 απο τις 30 ομάδες του ΝΒΑ, οι μισές είτε έχασαν μέσω της free agency, είτε άλλαξαν τον franchise player τους.

California love
Ο περσινός MVP των τελικών Καουάι Λέοναρντ βρέθηκε με ανταλλαγή στην τελευταία χρονιά συμβολαίου του στο Τορόντο. Έκανε τους Raptors πρωταθλητές για πρώτη φορά στην Ιστορία. Αυτό όμως δεν τον μετακίνησε από το αρχικό του σχέδιο. Ένα παιδί της Καλιφόρνια που όλοι γνώριζαν ότι αυτό το καλοκαίρι θα επιστρέψει στα πάτρια εδάφη. Για να το κάνει συναντήθηκε με την διοίκηση των Clippers και τους έδωσε μια λίστα με «υποψήφιους συμπαίκτες». Αν η ομάδα του Ντοκ Ρίβερς δεν έφερνε τουλάχιστον έναν ακόμη στο Λος Άντζελες ο ίδιος θα μετακόμιζε στους Lakers. To χατίρι που του έγινε έχει το όνομα Πολ Τζορτζ. Τέτοιες «συμφωνίες» υπάρχουν πια εδώ και μια δεκαετία. Ο τρόπος όμως έχει φτάσει σε άλλο επίπεδο.

Ούτε τα μισά
Στη λίστα με τους 100 πιο ακριβοπληρωμένους αθλητές του κόσμου, οι 40 είναι παίκτες του ΝΒΑ. Τα έσοδα τους από τα συμβόλαια με τις ομάδες τις περισσότερες φορές δεν ξεπερνούν το 50% των εσόδων τους. Ο βασιλιάς ΛεΜπρον έχει συμβόλαιο 33,5 εκατ δολαρίων και άλλα έσοδα (χορηγίες, social media κλπ) που φτάνουν τα 52 εκατ δολάρια. Αν οι Lakers φέτος κατακτήσουν το πρωτάθλημα ισοφαρίζουν τους Celtics (17 κατακτήσεις) στο βιβλίο των ηρώων και ο ΛεΜπρον θα φορέσει «δαχτυλίδι» με τρίτη διαφορετική ομάδα (Heat, Cavaliers).  Από την πρώτη στιγμή που ο Τζέημς βρέθηκε στο Λος Άντζελες ισχύει αυτή η συνθήκη. Δεν προέκυψε όμως ούτε για τους Lakers, ούτε για την τρίτη διαφορετική πρωταθλήτρια. Συνέβη απλά γιατί ο ΛεΜπρον στον επίλογο της καριέρας του σχεδιάζει την επόμενη: Hollywood

ΤΟ TOP 10 ΤΗΣ BIG BANG

ONOMA                   ΑΠΟ              ΣΕ                ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ

1) Άντονι Ντέιβις         Pelicans          Lakers           25 εκατ.*

2) Κέβιν Ντουράντ        Warriors         Nets             40 εκατ.**

3) Καουάι Λέοναρντ       Raptors          Clippers          34 εκατ.

4) Ρασελ Ουέστμπρουκ   Thunder                   Rockets          38 εκατ.

5) Κάιρι Ίρβινγκ           Celtics           Nets             34 εκατ.

6) Πολ Τζορτζ            Thunder                   Clippers          33 εκατ.

7) Τζίμι Μπάτλερ         76ers             Heat             35 εκατ

8) Αλ Χόρφορντ           Celtics            76ers             27 εκατ.

9) Μάικ Κόνλι             Grizzlies          Jazz              32 εκατ.

10) Κέμπα Γουόκερ        Hornets          Celtics            35 εκατ.

* Ο Άντονι Ντέιβις βρίσκεται στον τελευταίο χρόνο συμβολαίου του από τους Pelicans. Το επόμενο συμβόλαιο με τους Lakers θα είναι της τάξης των 240 εκατ δολαρίων για 5 χρόνια

** Ο Κέβιν Ντουράντ θα χάσει όλη τη σεζόν έχοντας υποβληθεί σε επέμβαση μετά από ρήξη του αχίλλειου τένοντα