Μαρσέλο Μπιέλσα: Ένας «αντισυμβατικός» τύπος μιας άλλης εποχής

«Ένας άνδρας με νέες ιδέες είναι ένας τρελός άνδρας, μέχρι οι ιδέες του να θριαμβεύσουν». Τα λόγια αυτά δεν θα μπορούσαν να ανήκουν σε άλλον, παρά στον Μαρσέλο Μπιέλσα… τον «El loco» του παγκόσμιου ποδοσφαίρου, όπως λατρεύει ο κόσμος να αποκαλεί.

Στον ποδοσφαιρικό πλανήτη υπάρχουν πολλοί σπουδαίοι προπονητές, όπως ο Πεπ Γκουαρδιόλα, ο Μαουρίτσιο Σάρι, ο Γιούργκεν Κλοπ, ο Μαουρίτσιο Ποκετίνο και πολλοί ακόμα…υπάρχει και ο Μπιέλσα. Ο «αντισυμβατικός» και ο «αντιτουριστικός» τύπος , ο αρχηγός των τρελών, ο τύπος που τριγυρίζει ανάμεσα στα ράφια του σούπερ- μάρκετ με τη φόρμα προπόνησης της Λιντς.

Εκείνος που όταν προσλήφθηκε στον πάγκο των «παγωνιών», απαίτησε από τους ανθρώπους της ομάδας να τοποθετηθούν κρεβάτια στο προπονητικό κέντρο της ομάδας, ώστε να ξεκουράζονται οι παίκτες του μεταξύ της πρωινής και της απογευματινής προπόνησης.

Αυτός που έβαλε τους παίκτες του να μαζέψουν τα σκουπίδια από τον περιβάλλοντα χώρο του «Έλαντ Ρόουντ» και ο ίδιος που παραδέχτηκε δημόσια ότι έστειλε συνεργάτη του πριν από το ματς της περσινής σεζόν με την Ντέρμπι Κάουντι, για να κατασκοπεύσει την ομάδα του Φρανκ Λάμπαρντ.

Οι ρομαντικοί του ποδοσφαίρου τον λατρεύουν, εκείνοι που θεωρούν το ποδόσφαιρο βιομηχανικό προϊόν τον αντιπαθούν, χαρακτηρίζοντάς τον οπισθοδρομικό και «ξεπερασμένο».

Όλες οι απόψεις είναι σεβαστές, εκείνο όμως που δεν αλλάζει είναι ότι ο Αργεντινός τεχνικός είναι μια ιδιοφυΐα του ποδοσφαίρου, μια εμβληματική φιγούρα των πάγκων και ένα σοφός του παγκόσμιου ποδοσφαίρου.

Ο 64χρονος προπονητής, αποτελεί εδώ και περίπου 16 μήνες προπονητή της Λιντς, έχοντας καταφέρει να γίνει «λαϊκός» ήρωας στο «Έλαντ Ρόουντ» παρά το γεγονός ότι δεν κατάφερε πέρσι να πετύχει το μεγάλο όνειρο των φίλων του συλλόγου. Να ανεβάσει τα «παγώνια» στα σαλόνια του αγγλικού ποδοσφαίρου μετά από 15 χρόνια.

Η έννοια της επιτυχίας είναι πολύπλοκη και σχετική όμως. Εξαρτάται από ποιο πλαίσιο την αγγίζεις και από την οπτική πλευρά που την καθορίζεις. Ενδιαφέρον, όμως, είναι το πώς αντιλαμβάνεται ο ίδιος ο Μπιέλσα την επιτυχία.

«Η επιτυχία στρεβλώνει. Μας χαλαρώνει, μας εξαπατά, μας κάνει να ερωτευτούμε τον εαυτό μας. Η αποτυχία από την άλλη διαμορφώνει χαρακτήρες, μας κάνει πιο σταθερούς, χαλυβδώνει τη θέληση και μας οδηγεί στη συνέπεια. Αγωνίζομαι για να επικρατήσω, προετοιμάζομαι για να νικήσω αντιπάλους και φοβίες, αλλά εάν παρεκκλίνω από τον πραγματικό στόχο που είναι η διαμόρφωση χαρακτήρων και κυνηγάω μόνο την εφήμερη επιτυχία, τότε είναι σίγουρο ότι έχω διαπράξει το μεγαλύτερο σφάλμα της ζωής μου».

Λόγια σοφά, τα οποία δείχνουν τον διαφορετικό κόσμο που έχει ο «Loco» στο κεφάλι του. Πολλοί θα αναρωτιούνται, λοιπόν, τι θέση έχει αυτός ο «ερημίτης» των πάγκων στο σημερινό επαγγελματικό ποδόσφαιρο, στο ποδόσφαιρο των αποτελεσμάτων και του «καθώς πρέπει», στο ποδόσφαιρο των συντηρητικών και ιδιόρρυθμων ιδιοκτητών, των οποίων η επιτυχία καθορίζεται από τρόπαια, νίκες και βαθμούς.

Αν λοιπόν κρίνει κάποιος τον «σοφό» από τους τίτλους, θα τον χαρακτηρίσει αποτυχημένο. Τρεις τίτλοι στην Αργεντινή, με τη Νιούελς Ολντ Μπόις και την Βέλεζ Σάρσφιλντ και ένα χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο με την Εθνική Αργεντινής, στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Κάπου εκεί τελειώνουν τα τρόπαια και οι νίκες, εντός γηπέδων.

Γιατί εκτός γηπέδων, ο Αργεντινός είναι ο άνθρωπος που χρηματοδότησε με 3 εκατ. ευρώ τις νέες προπονητικές εγκαταστάσεις της Νιούελς Ολντ Μπόις, για να έχουν οι ποδοσφαιριστές ανέσεις και πολυτέλειες, τις οποίες υπό άλλες συνθήκες δεν θα μπορούσαν να φανταστούν. Είναι και ένας από τους λόγους για τους οποίους η ομάδα από το Ροζάριο έδωσε και το όνομα του γηπέδου της στον πρώην τεχνικό της.

Ο Μπιέλσα λατρεύει το επιθετικό ποδόσφαιρο, θεωρώντας την τακτική αυτή, τον μοναδικό δρόμο για την επιτυχία. Αν και έχει παραδεχτεί στο παρελθόν ότι είναι πιο εύκολο να αμυνθείς παρά να δημιουργήσεις, εκείνος επιλέγει τον δύσκολο δρόμο. Είναι τέτοια η προσωπικότητά του άλλωστε.

Το ποδόσφαιρό του είναι εμπνευσμένο από τον Άγιαξ του Φαν Χαλ. Ποδόσφαιρο ολοκληρωτικό, στο οποίο σύσσωμη η ομάδα δουλεύει σκληρά για να κερδίσει την μπάλα και όταν το καταφέρει, ο κανόνας είναι να δημιουργηθούν σχηματισμοί για πάσες.

«Ευαγγέλιο» για τον Μπιέλσα είναι το 4-2-1-3 με δύο καθαρόαιμους εξτρέμ, των οποίων αποκλειστικός στόχος είναι να τροφοδοτήσουν τον σέντερ φορ, αλλά και έναν δημιουργό ο οποίος θα είναι «all around», με δημιουργικές, αμυντικές ικανότητες αλλά και με έφεση στο σκοράρισμα. Οι τακτικές του Μπιέλσα είναι πολύπλοκες και συχνά μη αποδεκτές από πολλούς παίκτες του, οι οποίοι χαρακτηρίζουν τις προπονήσεις του εξουθενωτικές.

Ένας τόσο ασυνήθιστος άνθρωπος δεν θα μπορούσε βέβαια να εκτελεί μια φυσιολογική προπόνηση. Η ένταση είναι το βασικό συστατικό, με τον Μπιέλσα να απαιτεί από τους παίκτες του πάθος μεγαλύτερο από εκείνο των αγώνων. Ακολουθεί βιντεοθεραπεία, η οποία μπορεί να διαρκέσει ακόμα και 5 ώρες.

Βέβαια, όσο ασυνήθιστος άνθρωπος είναι ο 64χρονος στο γήπεδο, άλλο τόσο καθημερινός είναι στη ζωή του. Οι εικόνες από το σούπερ μάρκετ, όπου ψωνίζει ανάμεσα στον κόσμο, φορώντας τη φόρμα της προπόνησης, είναι μόνο ένα δείγμα.

Ο τεχνικός της Λιντς αρέσκεται ακόμα και στις βόλτες του να περπατάει με ένα backpack, το οποίο περιλαμβάνει τις σημειώσεις του, τις οποίες δεν αποχωρίζεται όταν πηγαίνει στη δουλειά.

Λατρεύει να πηγαίνει σε καφετέριες και να δουλεύει τις τακτικές του, απολαμβάνοντας τον καφέ του (στο Costa Coffee μάλιστα πληρώνει μηνιαίο μισθό για να έχει τον χώρο του στο δωμάτιο του προσωπικού) και μοιραζόμενος τις ιδέες του ενίοτε και με τους εργαζόμενους.

Το πόσο διαφορετικά σκέφτεται, ως άνθρωπος, φαίνεται και από τις συζητήσεις του με την διοίκηση της Λιντς, πριν αναλάβει τη δουλειά. Ο Μπιέλσα δεν ενδιαφέρθηκε λεπτό για τους όρους του συμβολαίου του.

Στην καθοριστική συζήτηση που έγινε στο Μπουένος Άιρες, εστίασε στις αλλαγές που θα έπρεπε να γίνουν στο προπονητικό κέντρο της ομάδας. Εκτός από τα κρεβάτια για τους παίκτες του, απαίτησε να υπάρχει πισίνα και playstation, ώστε να αποφορτίζονται και να χαλαρώνουν οι ποδοσφαιριστές στον ελεύθερο χρόνο τους.

Λάτρης των ανέσεων, μάλιστα, ο Μπιέλσα τον πρώτο καιρό διέμενε στο «Rudding Park Hotel», ένα πολυτελέστατο πεντάστερο ξενοδοχείο, το οποίο όμως, ο «ιδιόρρυθμος» προπονητής βαρέθηκε σύντομα. Έτσι πρότεινε να μένει σε ένα διαμέρισμα πάνω από ένα μαγαζί, για να μην επιβαρύνει με πρόσθετα έξοδα τον ιδιοκτήτη του συλλόγου.

Ο Μπιέλσα, όμως, εξέπληξε και για άλλο λόγο τη διοίκηση της Λιντς. Ο Αργεντινός τεχνικός ήθελε να μάθει πόσες ώρες χρειαζόταν να εργαστεί ένας μέσος οπαδός της Λιντς για να βγάλει τα απαιτούμενα χρήματα και να πληρώσει το εισιτήριο του για να δει την ομάδα.

Είναι άγνωστο τι είδους υπολογισμούς χρειάστηκαν για να δοθεί μία ακριβής απάντηση, αλλά τελικά βρέθηκε. Ήταν περίπου τρεις ώρες.

Αμέσως, ο Αργεντινός τεχνικός κάλεσε όλη την ομάδα και είπε στους παίκτες του ότι στο επόμενο τρίωρο θα μάζευαν όλα τα σκουπίδια από τον περιβάλλοντα χώρο του προπονητικού κέντρου της ομάδας. Ήθελε να τους δώσει το εξής μάθημα: Ότι θα πρέπει να εκτιμούν τι θυσίες κάνουν οι οπαδοί της ομάδας για να έρθουν να δουν την αγαπημένη τους ομάδα.

Ίσως η συμπεριφορά αυτή να ήταν και μια ακόμη απόδειξη της συμπάθειάς του προς την εργατική τάξη, ίσως να ήταν δείγμα της τελειομανίας του, ίσως απλά να ήθελε να γίνει το δικό του. Απαράβατος κανόνας του Μπιέλσα, άλλωστε, είναι να περνάει το δικό του.

Όπως έχει αποδείξει και στο παρελθόν, αν δεν ικανοποιηθούν τα αιτήματά του, είναι ικανός να φύγει μακριά. Δεν έχει φοβηθεί κανέναν, όπως έδειξε και από τη σύντομη θητεία του στη Λάτσιο. Εκεί όπου έμεινε μόλις 48 ώρες από την υπογραφή του συμβολαίου του, όταν κατάλαβε ότι ο Κλαούντιο Λοτίτο δεν ικανοποιεί τα «θέλω του» και δεν αγοράζει τους παίκτες που θέλει.

Ο «El loco» έχει φανατικούς θαυμαστές, οι οποίοι κατά καιρούς έχουν εκφραστεί με διθυραμβικά σχόλια προς το πρόσωπό του. Μαθητές και θιασώτες της σχολής του είναι ο Μαουρίτσιο Ποκετίνο, ο Χόρχε Σαμπάολι, ο Τάτα Μαρτίνο και πολλοί ακόμα.

Ο Πεπ Γκουαρντιόλα έχει πει για τον σοφό: «Ο θαυμασμός μου για τον Μπιέλσα είναι τεράστιος. Δεν έχω συναντήσει ποτέ κανέναν παίκτη που να έχει συνεργαστεί μαζί του και να έχει μιλήσει άσχημα γι ‘αυτόν. Για μένα είναι ο καλύτερος προπονητής στον κόσμο».

Ο «θρύλος» μάλιστα αναφέρει όταν το καλοκαίρι του 2007, ο Πεπ αμφιταλαντευόταν για το εάν θα πρέπει να κάνει το μεγάλο βήμα και από το γήπεδο να περάσει στην άκρη του πάγκου, επισκέφτηκε ορισμένους προπονητές που είχε σε εκτίμηση.

Ένας από αυτούς ήταν ο Μπιέλσα, ο οποίος προτού αρχίσει τη συζήτηση μαζί του εκείνο το βράδυ, επιχείρησε να διερευνήσει τις προθέσεις του (τότε) 36χρονου Γκουαρδιόλα με την εξής ερώτηση: «Σου αρέσει πραγματικά, τόσο πολύ το αίμα;».

Όταν ο Γκουαρδιόλα έγνεψε καταφατικά, άρχισε μία μνημειώδης συζήτηση για τακτικές και συστήματα, για αυτοματοποιημένες κινήσεις και ιστορικά μοντέλα, για συμπεριφορές κι αντιδράσεις, με τους δύο σπουδαίους άντρες να συζητούν για 11 ώρες. Ο Γκουαρδιόλα όταν αποχώρησε από το σπίτι του «τρελού» είχε πειστεί. Τα αποτελέσματα φαίνονται 12 χρονιά μετά.

Ο Μπιέλσα τιμήθηκε πριν από λίγες εβδομάδες με το βραβείο της FIFA για το fair-play της χρονιάς. Ο Αργεντινός τεχνικός τον περασμένο Απρίλιο σε ματς με την Άστον Βίλα (αντίπαλος της Λιντς για την περσινή άνοδο) προέβη σε μια σπάνια κίνηση.

Συγκεκριμένα έδωσε την εντολή στους ποδοσφαιριστές του να δεχτούν το γκολ της ισοφάρισης από τους «χωριάτες», καθώς η ομάδα του σκόραρε ενώ βρισκόταν παίκτης της Βίλα στον αγωνιστικό χώρο. Το παιχνίδι έληξε 1-1, με τα «παγώνια» να χάνουν έδαφος για την απευθείας άνοδο.

MUST READ

Γκος στο «10»: «Τώρα βλέπετε τις πραγματικές δυνατότητές μας»

Όπως ειπώθηκε και παραπάνω, ο Μπιέλσα λατρεύει να νικάει με τον τρόπο του, έχει αξίες, τις οποίες δεν θα υπερβεί, ακόμα και αν χρειαστεί να θυσιάσει ανόδους, τρόπαια και τίτλους. Μα γιατί θα αναρωτηθούν πολλοί; Η απάντηση είναι προφανής. Μιλάμε για τον Μαρσέλο Μπιέλσα…