Χίλσμπορο: Όταν ο χρόνος σταμάτησε μια ηλιόλουστη ημέρα στο Σέφιλντ…

«Αυτό που θυμάμαι περισσότερο είναι το βλέμμα των ανθρώπων όταν γυρίσαμε πίσω στην πόλη. Μια ομάδα νεαρών απομακρύνθηκε από τους υπόλοιπους και κάθισε σε ένα μικρό παγκάκι. Καθώς το πούλμαν μας πέρασε από δίπλα τους, μας κοιτούσαν αποσβολωμένοι, ανήμποροι να αποστρέψουν το βλέμμα τους. Τι θα μπορούσαν να πουν; Τι θα μπορούσαμε να πούμε εμείς;

Ήμασταν οι τυχεροί, οι επιζώντες. Θα επιστρέφαμε σπίτι μας εκείνη τη νύχτα παρά όλα τα απαίσια πράγματα που είδαμε εκείνη την ημέρα, παρά όλη την οδύνη που βίωσαν τα αγαπημένα μας πρόσωπα πριν τους πάρουμε τηλέφωνο. Εμείς βγήκαμε αλώβητοι, σωματικά τουλάχιστον.

Για αυτούς, όμως, που βρίσκονταν στο λάθος σημείο τη λάθος στιγμή δεν θα υπήρχε τηλεφώνημα, ούτε μια αγκαλιά ανακούφισης με τους αγαπημένους τους. Δεν θα υπήρχαν άλλα ταξίδια με τη Λίβερπουλ, άλλες όμορφες νύχτες με τους συντρόφους τους, ούτε άλλες δουλειές, ούτε παιδιά, ούτε εγγόνια, ούτε τίποτα. Όλα αυτά επειδή πήγαν να παρακολουθήσουν ένα ποδοσφαιρικό αγώνα μια ηλιόλουστη ημέρα του Απριλίου, το 1989».

Ο Άντονι Τίσντειλ δίνει μια από τις πιο συγκλονιστικές μαρτυρίες για εκείνη την αποφράδα μέρα. Μια κατάθεση ψυχής και μια γοερή περιγραφή για την 15η Απριλίου του 1989, όταν 96 ψυχές έχασαν τη ζωή τους, παρακολουθώντας την αναμέτρηση Λίβερπουλ – Νότιγχαμ Φόρεστ στο «Χίλσμπορο» για τα ημιτελικά του αγγλικού Κυπέλλου.

Το χρονικό μιας προαναγγελθείσας καταστροφής

Τριάντα χρόνια αργότερα, εκείνη η ημέρα δεν έχει ξεχαστεί. Ένας ποδοσφαιρικός αγώνας εξελίχθηκε σε μια ανείπωτη τραγωδία και κανένας δεν αναλάμβανε την ευθύνη. Οι ενδείξεις ήταν εκ προοιμίου εμφανείς για την καταστροφή που θα ακολουθούσε. Οι οπαδοί της Λίβερπουλ είχαν κατακλύσει τις εξέδρες, με αποτέλεσμα να προκληθεί πλήρης συνωστισμός ανάμεσα στους πολυάριθμους φιλάθλους. Η αστυνομία δεν παρεμβαίνει. Αφήνει την κατάσταση να εξελιχθεί.

Έξι λεπτά μετά την έναρξη της αναμέτρησης, ο τερματοφύλακας της Λίβερπουλ, Μπρους Γκρόμπελααρ κάνει νόημα στον διαιτητή πως κάτι συμβαίνει. Οι εικόνες που ακολουθούν συντελούν στην μεγαλύτερη τραγωδία που έχει βιώσει ο χώρος του αθλητισμού. Άνθρωποι ασφυκτιούν στα μπροστινά κάγκελα, άλλοι ποδοπατούνται και άλλοι ψάχνουν τρόπο διαφυγής. Η αντίδραση της αστυνομίας είναι απελπιστικά αργή. Οι έξοδοι δεν ανοίγουν. Ο κόσμος παραμένει εγκλωβισμένος στο χάος. Ο πανικός βασιλεύει και το αποτέλεσμα γίνεται πρόδηλο λίγη ώρα αργότερα.

Η Αστυνομία, με το φόβο πως θα υπάρξουν συμπλοκές ανάμεσα στους οπαδούς της Λίβερπουλ και της Νότιγχαμ, κρατά τις πύλες κλειδωμένες. Όταν επιτέλους παίρνει την απόφαση να επιτρέψει τη διαφυγή στον αγωνιστικό χώρο, το πράσινο του γρασιδιού βάφεται κόκκινο. Τα πτώματα πλέον βρίσκονται παντού, οι τραυματίες ψάχνουν τρόπο διαφυγής και τα ασθενοφόρα βρίσκονται καθ’ οδόν σε μια επιχείρηση η οποία θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως μια εγκληματική αποτυχία.

Απότοκο της όλης ιστορίας, 96 άνθρωποι να αφήσουν την τελευταία τους πνοή στο γήπεδο της Σέφιλντ Γουένσντεϊ, ενώ εκατοντάδες τραυματίες είδαν τη ζωή να περνάει μπροστά από τα μάτια τους.

Η Αγγλία έχει συγκλονιστεί, όμως ακόμα οι υπαίτιοι δεν είναι γνωστοί. Μια τεράστια σκευωρία υπό την ενορχήστρωση της Μάργκαρετ Θάτσερ βρίσκεται σε εξέλιξη. Η κυβέρνηση και η αστυνομία απεκδύονται τις ευθύνες, κατηγορώντας τους … μεθυσμένους οπαδούς για την τραγωδία.

Η παραχάραξη της αλήθειας

Την επόμενη ημέρα, η «αλήθεια» βρίσκεται διασκορπισμένη με μαύρο μελάνι σε ολόκληρη τη Βρετανία. Μια αλήθεια, όμως, όπως την είχαν ονειρευτεί τα κυβερνητικά στελέχη. Στις 16 Απριλίου, η εφημερίδα «Sun» κυκλοφορεί με τον τίτλο «The Truth», προσπαθώντας να εξηγήσει τι πραγματικά συνέβη στην καταστροφή του Χίλσμπορο, επιρρίπτοντας συγχρόνως ευθύνες στους κύριους υπεύθυνους.

«Κάποιοι οπαδοί έκλεβαν από τους νεκρούς, κάποιοι οπαδοί ουρούσαν πάνω στους γενναίους αστυνομικούς, κάποιοι οπαδοί χρησιμοποίησαν βία κατά των Αρχών». Η ιστορία που είχαν μηχανορραφήσει οι ιθύνοντες της εφημερίδας συνέχιζε ως εξής: «Μεθυσμένοι οπαδοί της Λίβερπουλ επιτέθηκαν κατά των ομάδων διάσωσης, οι οποίες προσπαθούσαν να επαναφέρουν στη ζωή τα θύματα της καταστροφής του Χίλσμπορο».

Η «Sun» είχε ταχθεί με το πλευρό της κυβέρνησης, διαιωνίζοντας ένα ψέμα που ατίμαζε τη μνήμη των νεκρών. Άμεσα, το Λίβερπουλ στράφηκε κατά της εφημερίδας. Το μποϊκοτάζ ήταν ισχυρό, με τους ανθρώπους της πόλης να μην δέχονται ούτε να τη… βλέπουν από εδώ και στο εξής.

Μετά από μερικές ημέρες, ο εκδότης της εφημερίδας, Κέλβιν Μακένζι τηλεφώνησε στον τότε προπονητή της Λίβερπουλ, Κένι Νταλγκλίς. «Πως μπορούμε να το διορθώσουμε;» τον ρώτησε. Η απάντηση του Σκωτσέζου ήταν σαφής. «Εκεί όπου γράφετε στον τίτλο «Η αλήθεια», βάλτε καλύτερα «Είπαμε ψέμματα». «Δεν μπορώ να το κάνω αυτό» ακούστηκε μια τετράμενη φωνή από την άλλη άκρη της γραμμής. «Τότε δεν μπορώ να σε βοηθήσω». Η στιχομυθία που αποκαλύφθηκε από τον θρύλο της Λίβερπουλ  περιέγραφε στον ακέραιο βαθμό την κατάσταση που βίωνε η «Sun». Ήταν όμως δική της επιλογή να ακολουθήσει αυτό τον δρόμο.

Πέρασαν 23 ολόκληρα χρόνια μέχρι τη στιγμή που η εφημερίδα αποφάσισε να ανακαλέσει. Στις 15 Απριλίου 2012, η «Sun» κυκλοφορεί με τίτλο «Η πραγματική αλήθεια». «Οι μπάτσοι κατηγόρησαν τους οπαδούς για να αποφύγουν την ευθύνη, 41 άνθρωποι θα μπορούσαν να είχαν σωθεί» μα το κυριότερο από όλα «σας ζητούμε συγγνώμη για τις ψευδείς αναφορές». Η… αλήθεια είχε αποκατασταθεί, όμως κατά το ήμισυ.

Η Justice Campaign φτάνει στη δικαίωση

Η υπόλοιπη αποκαταστάθηκε τέσσερα χρόνια αργότερα στα δικαστήρια, με την απόφαση της δικαιοσύνης να κάνει λόγο για πλήρη αμέλεια της αστυνομίας αλλά και των υπεύθυνων ασφαλείας. Τα θύματα πλέον είχαν αναπαυθεί εν ειρήνη και οι οικογένειές τους είχαν δικαιωθεί. Εξάλλου, το άξιζαν. Δεν είχαν μείνει άπραγοι μετά τις αρχικές δηλώσεις της αστυνομίας. Το τοπίο παρέμενε ομιχλώδες και εκείνοι εδώ και μια εικοσαετία ζητούσαν απαντήσεις.

Υπό την εισήγηση της Αν Γουίλιαμς, μητέρα που έχασε τον 15χρονο γιο της στην τραγωδία, οι οικογένειες συγκέντρωσαν τις δυνάμεις τους, δημιουργώντας ένα πολιορκητικό κλοιό γύρω από τα ανώτερα στελέχη της αστυνομίας. Το ταξίδι για την αναζήτηση της αλήθειας, για το τι πραγματικά συνέβη την αλησμόνητη εκείνη ημέρα είχε ξεκινήσει. Και δεν θα σταματούσε χωρίς τις κατάλληλες απαντήσεις.

Η ψυχή της Αν είχε προλάβει να γαληνέψει μερικώς, πριν αφήσει τελικά την τελευταία της πνοή το 2013. Μπορεί να μην άκουσε ποτέ την τελική απόφαση του δικαστηρίου, όμως ήξερε πως είχε βάλει το λιθαράκι της για την αντίστροφη μέτρηση. Για την αποκατάσταση της αλήθειας. Η κλεψύδρα είχε γυρίσει και αυτό δεν άλλαζε. Στις 26 Απριλίου του 2016, οι δικαστές κάνουν γνωστό πως η αστυνομία ήταν η κύρια υπαίτια. Μετά από πολλές μάχες, ο πόλεμος πλέον είχε ολοκληρωθεί.

Το ψέμα που κυκλοφορούσε ελεύθερο και αμαύρωνε τις μνήμες των θυμάτων έπνεε τα λοίσθια και η χαριστική βολή δόθηκε εκείνη την ημέρα. Η αναλγησία της κυβέρνησης και η φιλαργυρία της Sun δεν ήταν ικανές να αποκρύψουν την καταστροφή. Η αλήθεια έλαμψε και το Λίβερπουλ ανέπνευσε ξανά για πρώτη φορά.

Οι ψυχές των 96 ηρέμησαν, ο πόνος των αγαπημένων τους φθίνει χρόνο με το χρόνο και οι οπαδοί των «κόκκινων» θα θυμούνται για πάντα τα ονόματα τους, τραγουδώντας σε κάθε παιχνίδι για εκείνους, αλλά και για την ομάδα τους.

Το You will never walk alone θα συνεχίσει να ηχεί από άκρη σε άκρη του Anfield. Για τον ίδιο το σύλλογο αλλά και για τα θύματα, που τελευταία εικόνα που καθρεφτίστηκε στο βλέμμα τους ήταν οι κόκκινες φανέλες που τόσο αγαπούσαν…

Ο Ολυμπιακός στο πλευρό των θυμάτων

Παρά το γεγονός πως ολόκληρος ο ποδοσφαιρικός πλανήτης συμπονεί μαζί με τη Λίβερπουλ, οι «ερυθρόλευκοι» έχουν έναν παραπάνω λόγο να στέκονται στο πλευρό του συλλόγου του Μέρσεϊσάιντ. Άλλωστε οι ερυθρόλευκοι έχουν ζήσει με τη σειρά τους παρόμοια τραγωδία. Τα 21 θύματα της Θύρας 7 δεν πρόκειται να ξεχαστούν ποτέ, όπως αντίστοιχα και οι 96 άτυχοι φίλοι της Λίβερπουλ. Οι «δεσμοί αίματος» ανάμεσα στις δυο ομάδες είναι ισχυροί και κρατάνε από τις 7 Δεκεμβρίου του 2000.

Στο περιθώριο της αναμέτρησης Λίβερπουλ-Ολυμπιακός, για τους «32» του Κυπέλλου UEFA, η τότε διοίκηση του Θρύλου και η Θύρα 7, κατέθεσαν στεφάνια στο μνημείο που έχει δημιουργηθεί στη μνήμη των 96 ψυχών που έχασαν τη ζωή τους στο «Χίλσμπορο».

Στις 8 Δεκεμβρίου 2004, ο Ολυμπιακός αποκλείστηκε από τη συνέχεια του Champions League, ύστερα από την ήττα στο «Ανφιλντ» με 3-1, αλλά πριν την έναρξη του ματς, οι οπαδοί των Πειραιωτών και της Λίβερπουλ είχαν αναδείξει για ακόμη μία φορά τον σεβασμό τους. Στο πέταλο των οργανωμένων των Άγγλων (το περίφημο «KOP»), δημιουργήθηκε ένα τεράστιο κορεό, που ανέφερε τα εξής: «96+21, YOU WILL NEVER WALK ALONE».

Στο ίδιο παιχνίδι, από την πλευρά των οπαδών των «ερυθρολεύκων», είχε σηκωθεί το εξής πανό: «96+21. Έφυγαν, αλλά ποτέ δεν ξεχάστηκαν». Τον Μάιο του 2007, στο περιθώριο του μεγάλου τελικού του Champions League στο ΟΑΚΑ, μεταξύ Μίλαν και Λίβερπουλ, δεκάδες οπαδοί της βρετανικής ομάδας, μετέβησαν στο «Γεώργιος Καραϊσκάκης» και τίμησαν με έναν ξεχωριστό και ιδιαίτερα συγκινητικό τρόπο τη μνήμη των 21 αδικοχαμένων οπαδών του Ολυμπιακού! Κάθε χρόνο, τη «μαύρη» μέρα της 8ης Φεβρουαρίου, οι φίλοι της Λίβερπουλ δεν ξεχνούν τα «ελληνικά αδέρφια» τους, που χάθηκαν τόσο άδικα.

MUST READ

Γκος στο «10»: «Τώρα βλέπετε τις πραγματικές δυνατότητές μας»

Πάντα το στεφάνι των «Reds» είναι στη θέση του, υπενθυμίζοντας σε όλους πόσο μεγάλος είναι ο πόνος του χαμού. Ενώ το ίδιο συμβαίνει και στην τραγική επέτειο του «Χίλσμπορο», με τη Θύρα 7 να μη λείπει ποτέ από εκείνους που δεν ξεχνούν.