Το λυκόφως των γιγάντων (Part 1)

Μιας και αυτόν τον καιρό δεν υπάρχει αυστηρή επικαιρότητα στην καλαθοσφαίριση, υπό την έννοια ότι όλες οι μεγάλες λίγκες (ΝΒΑ, Ευρωλίγκα) έχουν σταματήσει για ολιγοήμερες διακοπές, μας προσφέρεται νομίζω η ευκαιρία να καταπιαστούμε με θέματα πιο γενικού ενδιαφέροντος τα οποία πιθανώς θα μας απασχολήσουν ξανά, στο εγγύς μέλλον. Ένα από αυτά αφορά το ενδεχόμενο ζευγάρωμα των Boston Celtics με τους Philadelphia 76ers, στα playoffs της Ανατολικής περιφέρειας. Όπως γνωρίζετε, το μπάσκετ είναι κυρίαρχα ένα παιχνίδι στρατηγικής και εκμετάλλευσης των διαθέσιμων miss match. Παρά λοιπόν το γεγονός ότι οι Sixers φρόντισαν να ενισχύουν σημαντικά την βασική τους πεντάδα, υπάρχει ένα ανησυχητικό φαινόμενο που επιμένει να διατηρείται στις μεταξύ τους αναμετρήσεις, το οποίο με θλίβει σε μεγάλο βαθμό ως φίλαθλο της Philadelphia. Αναφέρομαι φυσικά στο μαρκάρισμα του Joel Embiid, από τον Al Horford.

Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης μονομαχίας, εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στην περσινή σειρά των ημιτελικών και περιέχουν ορισμένα πολύ διδακτικά στοιχεία, σχετικά με την επόμενη μέρα του αμερικάνικου αθλητισμού. Κατά την ταπεινή μου άποψη, οι βαρείς Centers σαν τον Embiid διανύουν τις τελευταίες των ημερών τους, σε μια λίγκα που καταδυναστεύεται πλέον από το σουτ τριών πόντων. Μπορεί να μην το αντιλαμβανόμαστε πλήρως, όμως ζούμε στην εποχή της ολοκληρωτικής αλλαγής του αγωνιστικού υποδείγματος. Δεν είναι τυχαίο, ότι οι Golden State Warriors κυριαρχούν τόσα χρόνια με τον Draymond Green στη θέση «5». Οι Houston Rockets τους μιμήθηκαν πέρσι με τον PJ Tucker και παραλίγο να τους αποκλείσουν. Σκεφτείτε το. Ο Ibaka αρχίζει να παίζει ολοένα και περισσότερο ως Center (εκτιμώ ότι η τάση θα αυξηθεί στα playoffs). Οι Cavaliers χρησιμοποιούσαν σε παρόμοιο ρόλο τον Kevin Love, απλώς και μόνο εξαιτίας των επιδόσεων του στο μακρινό σουτ. Οι Lakers το συζητάνε με τον Lebron. Τα καινούρια project έχουν ήδη τεθεί σε εφαρμογή. Ο Γιάννης είναι ο επόμενος, ο Zion Williamson καταφθάνει με φόρα από το κολλέγιο.

Στην ιδανική περίπτωση τα δύο βασικά γνωρίσματα που αναζητούμε, είναι το χαμηλό κέντρο βάρους ώστε να μην παραχωρείται εκατοστό στο Post, σε συνδυασμό με τα ικανοποιητικά ποσοστά στο τρίποντο. Η ικανότητα των εν λόγω παικτών να αντιμετωπίζουν με επιτυχία τις αλλαγές στα screen, αποτελεί απλώς το κερασάκι στην τούρτα. Με άλλα λόγια κατορθώνουν προστατεύουν την στεφάνη αμυνόμενοι σαν παραδοσιακοί ψηλοί και την ίδια στιγμή, επιτίθενται σαν περιφερειακοί. Στην ουσία το πακέτο δεξιοτήτων που φέρνουν στο τραπέζι, τους επιτρέπει να επαναπροσδιορίζουν ριζικά τα κλασικά μαρκαρίσματα.

Η θεωρία της αναμενόμενης χρησιμότητας που εισήχθηκε από τον Ελβετό μαθηματικό/οικονομολόγο Daniel Bernoulli το 1783, περιγράφει ότι μπροστά σε δύο ενδεχόμενες εκβάσεις, ο άνθρωπος θα οδηγηθεί πάντοτε στην επιλογή από την οποία αντλεί την μέγιστη χρησιμότητα (η χρησιμότητα στα οικονομικά είναι μια άλλη έννοια για την ευτυχία ή την ικανοποίηση). Παρά τα σοβαρά της ελαττώματα, η θεωρία παρέμεινε το βασικό εργαλείο της επιστήμης λήψης αποφάσεων για πάνω από 250 χρόνια και μόλις πρόσφατα (τις τελευταίες δύο δεκαετίες), έχει αρχίσει να αμφισβητείται έντονα από την θεωρία προοπτικής των behavioral economics. Υπό αυτό το πρίσμα, ας εξετάσουμε τώρα την σημερινή χρησιμότητα των Center παλαιού τύπου, όπως ο Embiid.

Στη θεωρία οι παραδοσιακοί ψηλοί φαντάζουν ακατανίκητοι στο χαμηλό Post, καθώς μπορούν να εκμεταλλευτούν την διαφορά μυϊκών κιλών και το τεράστιο μέγεθος τους, για να σπρώξουν τον αντίπαλο κοντά στο καλάθι. Επιπλέον προστατεύουν την ρακέτα με αποτελεσματικότητα, παρόμοια με την αντίστοιχη των mobile Centers – όχι όμως με σημαντικά μεγαλύτερη. Άλλωστε ότι λείπει σε μπόι για παράδειγμα στον PJ Tucker, το αναπληρώνει με την αλτικότητα (εξαιτίας των λιγότερων κιλών) και τα μακριά του άκρα. Στο σύγχρονο μπάσκετ δεν έχει σημασία απλά πόσο ψηλός είσαι, αλλά πόσο ψηλά φτάνεις με τα χέρια σου. Αυτός είναι ο λόγος της επιμονής στο wingspan (άνοιγμα χεριών). Τέλος το έξτρα μέγεθος μεταφράζεται σε σαφές προβάδισμα, στο νευραλγικό τομέα των rebound.

Αρκούν όλα αυτά για να αντισταθμίσουν ή να ξεπεράσουν την χρησιμότητα ενός εύστοχου σουτ τριών πόντων. Τα μαθηματικά απαντούν κατηγορηματικά όχι. Η πραγματικότητα του μαρκαρίσματος που κουβεντιάζουμε, συμφωνεί μαζί τους. Ο Καμερουνέζος γίγαντας υποφέρει κόντρα στον Horford. Στα τελευταία 8 παιχνίδια εκτελεί με 25-70 (36%) απέναντι στον Δομινικανό και με 48-92 (52%), όταν τίθεται αντιμέτωπος με οποιοδήποτε άλλον αμυντικό της Βοστώνης. Είναι ηλίου φαεινότερο πως υπάρχει πρόβλημα. Το χειρότερο βέβαια είναι ότι οι Sixers δεν έχουν καταφέρει να παρουσιαστούν ανταγωνιστικοί, σε σχεδόν κανένα αγώνα απέναντι στους Celtics. Μοιάζουν καταδικασμένοι να αποτυγχάνουν, μέχρι να επιλύσουν το miss match (με την προϋπόθεση ότι επιλύεται) ανάμεσα σε Horford και Embiid. Πέρσι μάλιστα οι Κέλτες τους απέκλεισαν σχετικά εύκολα στα πέντε ματς, χωρίς να υπολογίζουν τους τραυματίες Irving/Hayward.

Στο δεύτερο μέρος του κειμένου, θα αναλύσουμε μέσω βίντεο τις αιτίες αναπαραγωγής του συγκεκριμένου φαινομένου και θα δοκιμάσουμε να αποφανθούμε, εάν υπάρχει απάντηση στον παραπάνω γρίφο.