Η λέξη που έκανε την Τότεναμ έρμαιο του αντισημιτισμού

Έχουμε μια παράδοξη συνήθεια στην Ελλάδα, την οποία αλίμονο κι αν έχουμε καθίσει ποτέ να αναλογιστούμε σοβαρά και μαζικά. Τραγουδάμε συνθήματα, των οποίων τους στοίχους δεν εννοούμε. Καθιερώνουμε χαρακτηρισμούς, τους οποίους δεν κατανοούμε και σπάνια επεξεργαζόμαστε πριν ξεστομίσουμε. Σε ένα τέτοιο τρυπάκι μπήκε και η Τότεναμ, πάνω από μισό αιώνα πριν.

Η ιστορία της είναι ούτως ή άλλως στενά συνδεδεμένη με το εβραϊκό στοιχείο από τη δεκαετία του 1920, γεγονός που έχει να κάνει με την ανθρωπογεωγραφία του Λονδίνου. Αν και σε πολλές περιοχές της αγγλικής πρωτεύουσας κατοικούσαν Εβραίοι, η περιοχή του Στάμφορντ Χιλ, που βρίσκεται κοντά στο γήπεδο της Τότεναμ, αποτελούσε το επίκεντρο των Χασιδιστών Εβραίων στην Αγγλία. Οι τελευταίοι διαφοροποιούσαν εαυτόν ως μια μυστικοπαθής και ερμητική κοινότητα, παρωχημένης νοοτροπίας ακόμα και για τα τότε δεδομένα, διατηρώντας την ορθόδοξη εβραϊκή πίστη αναλλοίωτη.

Κάπου εκεί εντοπίζεται και η αρχή της κόντρας με την Τσέλσι, αλλά και άλλων -κατά βάση ακροδεξιών πεποιθήσεων- οπαδικών κοινών, τα οποία άρχισαν να τραγουδούν αντισημιτικά συνθήματα, με αναφορές στον Χίτλερ, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης και τους θαλάμους αερίων. Στην πορεία ο πυρήνας των οπαδών μεταβλήθηκε και σταδιακά αυτό επέφερε την αποσύνδεση της Τότεναμ από τις ρίζες της. Πλέον η πλειονότητα των φίλων των Λονδρέζων όχι απλά δεν ανήκουν στην εν λόγω κοινότητα, αλλά δεν είναι καν εβραϊκής καταγωγής.

Η λέξη yid είναι προσφώνηση για τους Εβραίους, που προέρχεται από τη γλώσσα Γίντις. Από μόνη της, προφανώς, δεν εμπεριέχει τίποτα το προσβλητικό. Μπορούμε να το δούμε και ως εξής: το να εκτοξεύσεις μια μπανάνα τυχαία δεν είναι κατακριτέο, το να εκτοξεύσεις μια μπανάνα την ώρα που ένας μαύρος ποδοσφαιριστής πανηγυρίζει το γκολ που μόλις πέτυχε, συνιστά αρκετά σαφή ρατσιστική επίθεση.

Όλα ξεκινούν αθώα, λοιπόν, αλλά στα μέσα της δεκαετίας του 1960 η στάμπα κολλάει στους Πετεινούς, με το αποκορύφωμα να έρχεται σε ένα ματς της Τότεναμ με τη Μάντσεστερ Σίτι στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Κατά τη διάρκεια του αγώνα, οι οπαδοί των Πολιτών τραγουδούν σύνθημα που μιλάει για βόλτες στο Λονδίνο και επίδειξη των (μη περιτομημένων) μορίων τους. Οι εβραϊκής καταγωγής οπαδοί της Τότεναμ που βρίσκονται στο γήπεδο συγκεντρώνονται και κατεβάζουν τα παντελόνια τους στις εξέδρες, δηλώνοντας έτσι περηφάνια για την καταγωγή τους.

Η καταγωγή αυτή έγινε η πρώτη γραμμή άμυνας μπροστά σε κάθε ρατσιστικό παραλήρημα, περιγελώντας το αφοπλιστικά. Το yids έγινε η ασπίδα και το προσωνύμιό τους, χάνοντας στα έγκατα του χρόνου την αρχική, απλή και λιτή σημασία του. Έλα όμως που η Παγκόσμια Εβραϊκή Κοινότητα, στις 4 Ιανουαρίου, δεν έριξε τόσο αθώα ματιά στην κατάσταση, καταδικάζοντας την προφορά της λέξης στα γήπεδα ακόμα και ως αυτοχαρακτηρισμό, με την αιτιολογία ότι πλέον περνάει ένα «ευκρινώς υποτιμητικό και αντισημιτικό μήνυμα».

Το 2013 οι Αρχές προειδοποίησαν τους οπαδούς της Τότεναμ να σταματήσουν να τραγουδούν τέτοιου είδους συνθήματα, τις οποίες παράκουσαν. Τρεις εξ αυτών συνελήφθησαν αργότερα, όμως η ανώτατη εισαγγελική υπηρεσία αρνήθηκε να απαγγείλει κατηγορίες, διότι «αν και η ίδια λέξη έχει χρησιμοποιηθεί σε άλλα κείμενα, θα μπορούσε θεωρητικά να ικανοποιήσει τα κριτήρια περί απειλής, χειραγώγησης και προσβολής. Όμως δεν είναι δυνατό ένα δικαστήριο να μπορούσε να συμπεράνει ότι σχετίζεται άμεσα με τις τρεις συγκεκριμένες κατηγορίες».

Σε δημοσκόπηση που πραγματοποιήθηκε με έξοδα της ίδιας της Τότεναμ, η συντριπτική πλειοψηφία των οπαδών των Πετεινών ψήφισε υπέρ της ανάκρουσης συνθημάτων με τη συγκεκριμένη λέξη. Τα συνθήματα κρίθηκαν νόμιμα και μη προσβλητικά. Αυτά, από την πλευρά των οπαδών της Τότεναμ. Διότι οι αντίστοιχοι της Τσέλσι αποφάσισαν να το πάνε ένα βήμα παραπέρα και να υποκαταστήσουν τον «οπαδό της Τότεναμ» με τον όρο yid, δίχως πάντως αυτό να αφορούσε απαραίτητα στη θρησκεία ή την εθνικότητα του κόσμου των Πετεινών. Αλλά και δίχως να έχει γίνει ξεκάθαρο το αν η πρόθεση των Μπλε είναι να προσβάλουν, ή να πικάρουν. Η κατάσταση περιπλέχθηκε, συμπέρασμα σαφώς και δεν βγήκε.

MUST READ

LIVE: Ολυμπιακός – Μαρούσι

Όπως τα ελληνικά συνθήματα υποκινούν μίσος, διότι συχνά τρέφουν το φαύλο κύκλο της απέχθειας προς τον αντίπαλο και όχι της αγάπης προς της ομάδα, αντίστοιχα θεωρείται ότι τα συνθήματα των οπαδών της Τότεναμ και η ταυτότητα που διαμόρφωσαν ως οπαδικό κοινό, υποκίνησαν και συνεχίζουν να υποκινούν τον αντισημιτισμό. Η Εβραϊκή Κοινότητα πάτησε σε αυτή τη λογική για να καταδικάσει ακόμα και την προφορά της λέξης, θυσιάζοντας όμως την καλή σχέση της με την Τότεναμ, της πιο αναγνωρίσιμης ομάδας με εβραϊκές ρίζες, και δίνοντας το έναυσμα για την ολοκληρωτική αλλοίωση της ταυτότητας της λονδρέζικης ομάδας.