Λιτόφτσενκο: Ο ευρωπαϊκός τελικός κόντρα στην Ολλανδία του Φαν Μπάστεν, ο Λομπανόφσκι, ο Ολυμπιακός

Πριν από ακριβώς 30 χρόνια, τον Ιούνιο του 1988, η εθνική ομάδα της ΕΣΣΔ υπό την μαεστρία του Βαλερί Λομπανόφσκι έφτασε μέχρι τον τελικό του ευρωπαϊκού κυπέλλου, αήττητη καθόλη τη διαδρομή, μα υπέκυψε τελικά απέναντι στην Ολλανδία του Φαν Μπάστεν (2-0). Στη φάση των ομίλων επικράτησε 1-0 επί της Ολλανδίας, 3-1 επί της Αγγλίας, ενώ το παιχνίδι κόντρα στην Ιρλανδία έληξε ισόπαλο (1- 1), αποτελέσματα που της έδωσαν την πρόκριση στη φάση των play offs. Στα ημιτελικά οι παίκτες του Λομπανόφσκι δεν άφησαν κανένα περιθώριο στην Ιταλία (2-0). Σκόρερ οι Λιτόφτσενκο και Προτάσοφ. Στον τελικό η Ολλανδία του Ράϊκαρντ – Γκούλιτ – Φαν Μπάστεν της έκοψε τη φόρα, επικράτησε 2-0 και σήκωσε το πολυπόθητο τρόπαιο.

Αυτά για την ιστορία. Το παρελθόν συνάντησε το παρόν, στο πρόσωπο ενός εκ των ηρώων του ευρωπαϊκού του 1988 για την ΕΣΣΔ (η οποία εκπροσωπήθηκε κατά βάση από παίκτες της Ντιναμό Κιέβο 11 εκ των 20 της αποστολής), του πάλαι ποτέ άσου της Ντνιπρό, της Ντιναμό και του Ολυμπιακού! Του καλύτερου ποδοσφαιριστή της ΕΣΣΔ για το 1984, τον 54χρονο πλέον Γκενάντι Λιτόφτσενκο ο οποίος σε εκείνο το ευρωπαϊκό, πριν από τρεις δεκαετίες, είχε προσθέσει το όνομά του στον πίνακα των σκόρερ στον ημιτελικό κόντρα στην Σκουάντρα Ατζούρα ενώ η… παλαιά φρουρά των Ερυθρόλευκων οπαδών θυμάται σίγουρα ένα κόντρα στον Παναθηναϊκό!

1992-1993: Παναθηναϊκός – Ολυμπιακός 2-3: «Το αντίο του»

Το 1990 ο «Λίτο» άρπαξε από τα μαλλιά την ευκαιρία να φύγει από την πατρίδα του μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ και αποδέχθηκε την πρόταση του Ολυμπιακού.Έμεινε στον Πειραιά δύο χρόνια. Ήταν ένας καθαρόαιμος μέσος, με υψηλή τεχνική κατάρτιση, απίστευτο μακρινό σουτ. Στις 2 Μαΐου του 1993 «υπέγραψε» το Παναθηναϊκός – Ολυμπιακός (2-3). Σε εκείνο το ντέρμπι, οι Ερυθρόλευκοι άνοιξαν το σκορ στο 19′ με τον Μπατίστα, ο Βαζέχα ισοφάρισε στο 49’ (1-1) με πέναλτι, στο 50’ ο Προτάσοφ έκανε το 1-3. Στο 56’ ο Λιτόφτσενκο έδωσε προβάδισμα δύο τερμάτων με 1-3 στους Πειραιώτες και στο 72’ ο Βαζέχα διαμόρφωσε το τελικό 2-3. Τελευταία ωστόσο γνωρίζουμε ελάχιστα για τη ζωή του. Ο ίδιος σε πρόσφατη συνέντευξή του δήλωσε ότι βιώνει μια περίοδο ξεκούρασης. Συνήθως μένει στο σπίτι του ή πηγαίνει για ψάρεμα σε μια λίμνη λίγα χιλιόμετρα μακριά.

Το ποδοσφαιρικό του ταίρι, Αλεξέι Μιχαϊλιτσένκο, σε δική του συνέντευξη τον αποκάλεσε «επαγγελματία ψαρά», αλλά εκείνος το αρνείται, χαρακτηρίζοντάς τον υπερβολικό! «Είναι υπερβολή, αλλά παλεύω για αυτόν τον τίτλο τιμής (γέλια)», δηλώνει συνεχίζοντας: «Το μεγαλύτερο επίτευγμά μου; Ένα γατόψαρο 7 κιλών»!

Πολύ σπάνια ρίχνει κλεφτές ματιές στο παρελθόν. Τυχαία πέφτει πάνω σε παιχνίδια του Ευρωπαϊκού της Γερμανίας ή σε αγώνες της Ντιναμό Κιέβου από τα τέλη της δεκαετίας του 1980. Ο δημοσιογράφος ωστόσο του ζητά να θυμηθεί εκείνο το Ευρωπαϊκό του 1988. «Είχαμε εμπιστοσύνη στις ικανότητές μας. Και η εμπιστοσύνη προήλθε από το 1986, όταν μετά τις εμφανίσεις στο Παγκόσμιο Κύπελλο ήταν προφανές ότι η ομάδα είναι ισορροπημένη, έχει μια σπονδυλική στήλη, έκανε ελάχιστες αλλαγές κατά τη διάρκεια του προκριματικού τουρνουά του Euro 1988. Επομένως, μπορούμε να πούμε ότι πήγε στη Γερμανία χωρίς φόβους»

– Τι παίκτης ήταν ο Λιτόφτσενκο; «Στο γρασίδι πάντα αριστερά, με το αριστερό πόδι και ποτέ ξυρισμένος για δύο ημέρες πριν τα παιχνίδια. Αν και δεν βοηθούσε πάντα»

-Ποιος ήταν ο συγκάτοικος σας σε εκείνη τη διοργάνωση; «Ο Όλεγκ Προτάσοφ. Όλη μας η ζωή σε ένα δωμάτιο»

– Το γκολ κατά της Ιταλίας στα ημιτελικά του τουρνουά – ένα από τα πιο αξιομνημόνευτα στην καριέρα σας;

«Όσον αφορά την σημασία, χωρίς αμφιβολία. Δεν σκοράρεις κάθε χρόνο σε ημιτελικά Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος. Αν και, ειλικρινά, έχω γκολ πιο αγαπημένα, όπως για παράδειγμα, εναντίον της εθνικής ομάδας της Ανατολικής Γερμανίας. Δυστυχώς δεν έχουν καταγραφεί όλα τα γκολ. Για παράδειγμα, κανείς δεν μπορεί να βρει τέρματα στην εποχή του πρωταθλήματος του 1983 στη Ντνιπρό»

– Τώρα οι παίκτες ενώ βρίσκονται στο προπονητικό κέντρο ή σε μεγάλα τουρνουά, ξοδεύουν τον ελεύθερο χρόνο τους στο Internet, επικοινωνούν με την οικογένειά τους. Δεν υπήρχε τέτοια πολυτέλεια τότε.

«Σε μας στο Novogorsk, κοντά στη Μόσχα, υπήρχε ένα τηλέφωνο σε ολόκληρη τη βάση. Ποιος θα σηκώσει το ακουστικό – και θα μιλήσει. Οι άλλοι κοιτούσαν απειλητικά. Και ήμασταν και πάλι τυχεροί, ζούσαμε σε ένα μικρό χώρο, μόνο με τους παίκτες. Αλλά σε άλλα μεγάλα κτίρια, στα οποία στεγάζονταν και εκπρόσωποι άλλων αθλημάτων, υπήρχε πάλι ένα τηλέφωνο. Μπορείτε να φανταστείτε τι γινόταν!»

Ο Λομπανόφσκι συνήθιζε να λέει ότι οι παίκτες «δεν ανήκουν στον εαυτό τους, αλλά στους φιλάθλους» Και πράγματι έτσι ήταν. Ο θρυλικός Λίτο θυμάται ότι οι ποδοσφαιριστές περνούσαν ατελείωτες ώρες στην προπόνηση. Οδηγούσαν για δύο μέρες για να επιστρέψουν στην πόλη τους μετά από κάποιον αγώνα και δεδομένου ότι κάποια ομάδα έπαιζε στο πρωτάθλημα και στο Κύπελλο και στην Ευρώπη σχεδόν κάθε τρεις ή τέσσερις ημέρες, οι οικογένειες δεν τους έβλεπαν καθόλου!

https://www.youtube.com/watch?v=aq1SnVWnR20

– Αστεία στα αποδυτήρια ακούγονταν κατά την παρουσία του Λομπανόφσκι;

«Όχι, τίποτα περισσότερο παρά μόνο απόλυτη συγκέντρωση στο παιχνίδι»

Για τους οπαδούς ήσασταν ημίθεοι, και στην πραγματικότητα, οι ίδιοι απλοί θνητοί όπως και οι υπόλοιποι άνθρωποι. Γερμανία, μπύρα, λουκάνικα …

«Προσπάθησα, φυσικά, όχι μόνο κατά τη διάρκεια των Πρωταθλημάτων και όταν ήμουν με την Ντιναμό σε ένα ρεπό πήγα στην πόλη και, φυσικά, δοκίμασα τα λουκάνικα και την μπύρα.

-Και μετά από μια μπύρα, στον Λομπανόφσκι;

«Είχε επιβάλει αυστηρή πειθαρχία. Αλλά ταυτόχρονα μπορούσε να καταλάβει τους παίκτες. Θυμάμαι στην Τσεχία μετά από έναν επιτυχημένο αγώνα με κόντρα στην Dukla πήγαμε σε ένα μπαρ για να πιούμε μπύρα. Ξαφνικά εκεί εμφανίστηκε ο Λομπανόφσκι και φώναξε:»τι είναι αυτό ;!» Εμείς απαντήσαμε ότι ήρθαμε για ένα ποτό. Μας κοίταξε και στη συνέχεια είπε, «Λοιπόν, είστε επαγγελματίες. Και εσύ, Σάλενκο, ένας νέος. Φύγε από εδώ!»

– Ποιος από τους παλιούς σας συμπαίκτες μπορεί να θεωρεί φίλος;

«Πρώτα απ ‘όλα ο Όλεγκ Προτάσοφ. Μπορώ να αναφέρω πολλούς παίκτες: Μπασκίροφ, Κράκοφ, Μπεσόνοφ, Ντεμιανένκο, Κουζνέτσοφ, Γιακοβένκο, Ζαβάροφ, Μιχαιλιτσένκο. Φοβάμαι μήπως ξεχάσω κάποιον. Ακόμα με όλους επικοινωνώ τακτικά»

-Στις αρχές της δεκαετίας του ’90, στον Ολυμπιακό αγωνιστήκατε υπό τις οδηγίες του Όλεγκ Μπλαχίν. Μιλάτε;

«Όχι. Είναι μεγαλύτερος, καταλαβαίνεις, άλλα ενδιαφέροντα. Αλλά με τους παίκτες που ονόμασα, μιλάω συχνά και προσπαθώ να τους συναντώ».

-Ένα άλλο χόμπι, εκτός από το ψάρεμα, ήταν η συλλογή αυτοκινήτων. Ξεκινήσατε με έξι, τότε στα τέλη της δεκαετίας του 1990, είχατε μια Mercedes. Ποιο αμάξι υπάρχει τώρα στο parking του Λιτόφτσενκο;

«Ένα Toyota Prado. Πρακτικότερο αυτοκίνητο από τη Mercedes. Πιθανώς και… γήρας (γέλια)»

– Στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 2018. Ποιον θα υποστηρίξετε;

«Δεν έχω κάποια προτίμηση.  Τάσσομαι λίγο περισσότερο  με τη Γαλλία και τη Γερμανία, που είναι πιο κοντά μου στο στυλ και το περιεχόμενο. Η Αργεντινή και η Βραζιλία δεν είναι στα δικά μου πρότυπα. Νομίζω ότι δεν θα γίνει κάποια έκπληξη και θα πάνε μακριά στη διοργάνωση τα παραδοσιακά φαβορί.  Αν και στο ποδόσφαιρο όλα μπορούν να συμβούν…