Ημερολόγιο πανδημίας: Οι 72 ημέρες του Σωτήρη Τσιόδρα στη μάχη με τον κορονοϊό

Γιατί ο καθηγητής Λοιμωξιολογίας του ΕΚΠΑ Σωτήρης Τσιόδρας, εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας, «στρατηγός» κατά πολλούς στην μάχη απέναντι στον «αόρατο και ύπουλο εχθρό», κατάφερε να διαχειριστεί με σθένος, παρρησία, υψηλό αίσθημα ευθύνης, επιστημονικότητα, αλλά κυρίως με ανθρωπιά και τρυφερότητα, την πιο δύσκολη κρίση που έζησε η Ελλάδα και όλος ο πλανήτης, μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, την πανδημία του SARS – COVID-19.

Και εάν οι Έλληνες δεν είχαμε μάθει μέχρι σήμερα ότι ένας διακεκριμένος επιστήμονας, με λαμπρές πανεπιστημιακές περγαμηνές, μπορεί να μιλήσει στην γλώσσα τους αλλά και στο συναίσθημά τους, τώρα το έμαθαν και το έζησαν. Έστω και εάν πολλοί εξ αυτών, έτρεξαν με… μεγάλη ευκολία να τον στηλιτεύσουν, να τον λοιδορήσουν και να τον πυροβολήσουν, όταν τα επιστημονικά δεδομένα άλλαζαν, όπως συνέβη με τις μάσκες, και όταν ο ίδιος, δεν φοβόταν να πει ενώπιον όλου του ελληνικού λαού «δεν το γνωρίζω…».

Η πανδημία του κορωνοϊού ήταν εδώ, ο πλανήτης στέναζε στις ΜΕΘ, ο θάνατος χόρευε με τον πανικό και τον φόβο, πανίσχυρες χώρες έβλεπαν τα συστήματα υγείας τους να καταρρέουν… Στην Ελλάδα, ο καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας έστελνε πάντα μία ήρεμη, εμψυχωτική, στωική νότα στις καθημερινές ενημερώσεις για την πορεία του κορoνοϊού , μία νότα ανθρώπινη, γιατί όπως είχε ήδη δηλώσει από την αρχή, «δεν θέλω ο θάνατος να έχει την τελευταία λέξη», δεν ήθελε «να συνομιλήσει μαζί του…».

Και τα κατάφερε…
Την Τρίτη 26 Μαΐου όταν έκλεισε την αυλαία της ενημέρωσης μαζί με τον υφυπουργό Πολιτικής Προστασίας Νίκο Χαρδαλιά, με έναν γενναίο επίλογο εκ μέρους του καθηγητή, που δεν άφησε κανέναν ασυγκίνητο, οι θάνατοι στην Ελλάδα έφθαναν τους 173, ενώ αν δεν λαμβάναμε όλα τα μέτρα, η χώρα μας θα μετρούσε, όπως ο ίδιος είπε, 13.685 απώλειες.

Την ίδια ημέρα, οι απώλειες σε ανθρώπινες ζωές στις ΗΠΑ, πλησίαζαν τις 100.000, στην Βραζιλία τις 24.500, στην Βρετανία (που θεοποίησε την ανοσία της αγέλης) τις 37.000, στην Ιταλία τις 32.950, στην Ισπανία τις 27.000, ενώ το περίφημο σουηδικό μοντέλο, που «ξέκανε» όλους σχεδόν τους ηλικιωμένους στους οίκους ευγηρίας, και παρότι ο λαός εξετέθη, κατάφερε να κτίσει αντισώματα μόνο το 7,3%, ενώ οι θάνατοι ξεπερνούσαν τους 4.100.

Η Ελλάδα δεν συνομίλησε με τον θάνατο
Ο καθηγητής Τσιόδρας, κέρδισε το στοίχημα που είχε θέσει: Η Ελλάδα δεν συνομίλησε με τον θάνατο… Μάλιστα και την τελευταία ημέρα της ενημέρωσης, ο καθηγητής, πιστός στον επιχειρησιακό σχεδιασμό και στην ελπίδα του, σημείωσε με νόημα:

«Στην πατρίδα μας, παρά τις απώλειες, επιτρέψτε μου να πω και να επαναλάβω, δεν είχε τον τελευταίο λόγο και γι’ αυτό δεν του κάνω τη χάρη να ξανααναφερθώ σε αυτόν. Η ζωή θα συνεχίσει να νικά».

Ποτέ δεν το έπαιξε ξερόλας, διότι έχει μάθει στην ζωή του, να είναι «περισσότερο μαθητής, παρά καθηγητής», όπως είπε στην τελευταία ενημέρωση.

Και όταν τον έπνιγε το δίκιο του, όταν οι ριπές τον χτυπούσαν αλύπητα και όταν πολλοί μιλούσαν για τις αντιφάσεις του καθηγητή, ο ίδιος απαντούσε με την φράση που έκλεισε την Τρίτη:

«… Προσπάθησα επί 4 μήνες να δίνω χρήσιμες πληροφορίες, να απαντώ στα ερωτήματα που έθεταν οι συμπολίτες μας μέσω των δημοσιογράφων και, κάποιες φορές, να εμψυχώνω από τη δικιά μου πλευρά μια κοινωνία που αγωνιούσε. Επανέλαβα πολλές φορές αυτό που είναι το μοναδικό δεδομένο στην Επιστήμη: η αβεβαιότητα, η εντιμότητα του να πει κανείς «δεν γνωρίζω». Όλον αυτό τον καιρό δεν αισθάνθηκα κάτι διαφορετικό από όλους σας, απλά ένας άνθρωπος απευθυνόμενος σε συνανθρώπους του. Ένας άνθρωπος με αδυναμίες, ένας άνθρωπος που φυσικά και δεν πρέπει να προβάλλεται σαν πρότυπο. Αναπάντεχα και απροσδόκητα βρέθηκα κοντά σας, τόσο κοντά σας, μέσω του τηλεοπτικού φακού και εν μέσω απαγορευτικού και αισθάνθηκα κοντά σας και ας μην επικοινωνούσαμε με φυσικό τρόπο».

«… Κάποιοι μίλησαν για αντιφάσεις χωρίς να παρακολουθούν τις διεθνείς επιστημονικές εξελίξεις, χωρίς να γνωρίζουν τα πραγματικά δεδομένα, χωρίς να χρησιμοποιήσουν επιστημονικά επιχειρήματα. Προσπάθησα να μην εμπλακώ σε τέτοιο διάλογο, δεν ήθελα να δώσω αφορμές για αναπαραγωγή του μη επιστημονικού λόγου. Σε δύσκολες στιγμές, ίσως στη δυσκολότερη στιγμή μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, πολύ εύκολα μπόρεσαν και αναμίχθηκαν το ψέμα με την αλήθεια. Για να αναπαραχθεί το ψέμα ως αλήθεια. Το παρανοϊκό να παρουσιαστεί ως λογικό. Τέτοιες συμπεριφορές δεν βοήθησαν, ούτε βοηθούν, ούτε φυσικά θα βοηθήσουν στο μέλλον».

Η ευτυχισμένη κανονικότητα του κ. Τσιόδρα
Ο ίδιος, σχεδιάζει να επιστρέψει στην δική του κανονικότητα, όπως είπε, αλλά και στο πλευρό του πρωθυπουργού, όπως τόνισε σε συνέντευξή του στο STAR ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

«Θα επιστρέψω στους ασθενείς μου και τους φοιτητές μου, στα καθήκοντά μου», είπε ο καθηγητής, και πρόσθεσε με εμφανή συναισθηματική φόρτιση, ότι πολλές φορές άκουσε πράγματα για αντιφάσεις και άλλα, που προτίμησε να μην απαντήσει. «Θα συνεχίσω να βοηθάω», είπε, ενώ κατέληξε διαβάζοντας απόσπασμα από ένα ποίημα (που απέδωσε στον Οδυσσέα Ελύτη) με τίτλο «Στην απλότητα βρίσκεται η ευτυχία».

Mπορώ να γίνω ευτυχισμένος με τα πιο απλά πράγματα

και με τα πιο μικρά..

Και με τα καθημερινότερα των καθημερινών.

Μου φτάνει που οι εβδομάδες έχουν Κυριακές.

Μου φτάνει που τα χρόνια φυλάνε Χριστούγεννα για το τέλος τους.

Που οι χειμώνες έχουν πέτρινα, χιονισμένα σπίτια.

Που ξέρω ν’ ανακαλύπτω τα κρυμμένα πετροράδικα στις κρυψώνες τους.

Μου φτάνει που μ’ αγαπάνε τέσσερις άνθρωποι.

Πολύ…

Μου φτάνει που αγαπάω τέσσερις ανθρώπους.

Πολύ…

Που ξοδεύω τις ανάσες μου μόνο γι’ αυτούς.

Που δεν φοβάμαι να θυμάμαι.

Που δε με νοιάζει να με θυμούνται.

Που μπορώ και κλαίω ακόμα.

Και που τραγουδάω… μερικές φορές…

Που υπάρχουν μουσικές που με συναρπάζουν.

Και ευωδιές που με γοητεύουν…

Απροσδόκητα λοιπόν και αναπάντεχα βρέθηκε κοντά μας, αυτός ο απλός και σεμνός Επιστήμονας και Άνθρωπος και εμείς σταχυολογούμε καρέ καρέ από το ημερολόγιο των 72 ημερών της ενημέρωσης, τα σημαντικότερα που ανακοίνωσε και δήλωσε:

«Είναι Άνθρωποι, δεν είναι περιστατικά…»

Το χρονολόγιο
12 Μαρτίου 2020: Η μέρα που ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, αποφάσισε να χαρακτηρίσει τον κορωνοϊό πανδημία.

Ο καθηγητής Τσιόδρας, στην ενημέρωσή του, αναφέρει μεταξύ άλλων «… Οι άνθρωποι που πεθαίνουν είναι άνθρωποι δεν είναι περιστατικά και θλιβόμαστε. Μας ενδιαφέρουν τα νοσοκομεία που είναι η εμπροσθοφυλακή του συστήματος υγείας. Τα τεστ να μην γίνουν αφορμή για αισχροκέρδεια». Ήδη από την ημέρα αυτή, ο καθηγητής, σύστηνε τον αυτοπεριορισμό στο σπίτι.

Και πάλι την ίδια ημέρα, σε άλλο σημείο της δήλωσής του, σημείωσε «τιμούμε το νεκρό σώμα».

Στις 15 Μαρτίου ο ιός εξαπλώνονταν ήδη επιθετικά σε όλη την Ευρώπη, ο κ. Τσιόδρας ζήτησε ο εργαστηριακός έλεγχος των δειγμάτων να μην γίνεται στο ΕΣΥ και να μην χρησιμοποιήσουμε ξανά τον όρο ορφανά κρούσματα. Να αποφεύγουμε τις συναθροίσεις…

16 Μαρτίου: «Ο ιός δεν σέβεται τα σύνορα, γι’ αυτό είναι σημαντικά τα μέτρα ατομικής προστασίας».

17 Μαρτίου: «Είναι σημαντικό, να μην αδυνατίσει το σύστημα υγείας, σημαντικό να καθίσει στα πόδια του. Ο ιός έχει μία απίστευτη συμπεριφορά μετά από 5 ημέρες. Ξαγρυπνούμε, επαγρυπνούμε θέλει ψυχραιμία και όχι πανικό», δήλωνε ο καθηγητής.

Στις 19 Μαρτίου ευχαρίστησε τους γιατρούς που βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή και έδιναν την μάχη της ζωής. Ο μαραθώνιος κατά του ιού, βρισκόταν ήδη στην 9η εβδομάδα, όπως τόνιζε, σημειώνοντας, ότι ο αγώνας συνεχίζεται, την ώρα που κάποιοι μπλέκουν την επιστήμη με την Πολιτική

«Είναι οι μανάδες και οι παππούδες μας…»
Στις 21 Μαρτίου στην καθιερωμένη απογευματινή ενημέρωση, οι τόνοι και από τις δύο πλευρές – Τσιόδρα και Χαρδαλιά- είναι δραματικοί. Είναι ένας εχθρός που δεν σέβεται σύνορα, ηλικίες και αυτούς που δεν τον υπολογίζουν, δηλώνει για τον κορωνοϊό, ενώ σε ένα απόλυτα συγκινησιακό κλίμα, σχεδόν με δάκρυα, αναφέρεται στις μανάδες, στους πατεράδες και στους παππούδες μας, καθώς δεν μπορούμε να υπάρχουμε και να έχουμε ταυτότητα χωρίς αυτούς.

Συγκεκριμένα, αναφερόμενος σε επιστολή που έλαβε από διακεκριμένο συνάδελφό του, ο οποίος του έγραφε ότι γίνεται «πολύς θόρυβος» για ηλικιωμένους που έτσι και αλλιώς θα πέθαιναν, ο Σωτήρης Τσιόδρας απάντησε:

«Δεν είναι έτσι, μιλάμε για τους παππούδες και τις γιαγιάδες μας. Αυτό είναι το μεγαλείο της ιατρικής επιστήμης. Φροντίζει για όλους και η ανθρώπινη ζωή δεν μετριέται έτσι».

Το θαύμα της ιατρικής επιστήμης του 2020, είναι η παράταση της ποιοτικής επιβίωσης αυτών των ατόμων, πολλοί από τους οποίους είναι μανάδες και πατεράδες μας, είναι γιαγιάδες και παππούδες. Η απάντηση είναι πως τιμούμε όλους, σεβόμαστε όλους, προστατεύουμε όλους αλλά κατεξοχήν αυτούς. Δεν μπορούμε να υπάρχουμε η να έχουμε ταυτότητα χωρίς αυτούς», κατέληξε, χωρίς να μπορεί να κρύψει την συγκίνησή του.

«Την τελευταία λέξη δεν θα έχει ο θάνατος…»
Σε άλλο σημείο των δηλώσεών του, μίλησε και πάλι για την μεγάλη μάχη των γιατρών: «Οι γιατροί της ζωής και όχι του θανάτου δίνουν μάχη υψίστης σημασίας», ενώ παρότρυνε όλους τους Έλληνες, να μην επενδύουμε στον φόβο και να βοηθήσουμε με την συμπεριφορά μας.

Και ακόμη, με σκληρή γλώσσα, αυτός ο ήπιων τόνων επιστήμονας, μας παρότρυνε λέγοντας:

«Σταματήστε τα επικοινωνιακά παιχνίδια με τους νεκρούς, σεβαστείτε τους νεκρούς, την τελευταία λέξη δεν θα έχει ο θάνατος».

Σε άλλο σημείο της ομιλίας του και όταν ο Βρετανός Μπόρις Τζόνσον κόμπαζε και ορκιζόνταν στο μοντέλο «ανοσία της αγέλης»- χωρίς να γνωρίζει τι τον περιμένει λίγο αργότερα, ο κ. Τσιόδρας, απαντώντας σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφου, τόνιζε, ότι «δεν θα θάλαμε να δούμε άμεσα στην πατρίδα μας ανοσία της αγέλης».

Οι στιγμές ήταν κάτι παραπάνω από κρίσιμες, η Ιταλία σημείωνε ήδη 300 και πλέον νεκρούς όταν πριν 24 ημέρες, είχε 10 νεκρούς…

Στην ίδια ενημέρωση, και ο υφυπ. Πολιτικής Προστασίας Νίκος Χαρδαλιάς σε επίσης έντονα συγκινησιακό τόνο, χρησιμοποιώντας μία φράση του Μαρκές, δήλωνε:

«Θα χρειαστεί να πεθάνουμε πολλές φορές για να ξαναγεννηθούμε»

Ένα σκληρό lockdown και η πειθαρχία μας

Στις 22 Μαρτίου η κυβέρνηση επιβάλλει σκληρό lockdown. Οι Έλληνες παγώνουν, αλλά πειθαρχούν.

Στις 23 Μαρτίου ο καθηγητής, δήλωνε «σέβομαι τον βουβό πόνο, όλοι μας έχουμε έναν κοινό εχθρό, τον ιό, είναι η μάχη των πολλών, ο αγώνας συνεχίζεται». Την ίδια ώρα, ανέφερε ακόμη, ότι τα μαθηματικά μοντέλα έχουν αβεβαιότητα στις καμπύλες, ωστόσο στην Ελλάδα είμαστε εντός της καμπύλης, και ότι δεν θέλουμε να δούμε κορύφωση, θέλουμε να δούμε επίπεδη καμπύλη. Όπως είχε τονίσει, στις επόμενες 6-8 εβδομάδες θα έχουμε μία πιο ξεκάθαρη εικόνα της πορείας της νόσου.

Στις 25 Μαρτίου, ημέρα Εθνικής Επετείου, ο καθηγητής, πρότεινε, εάν έχουμε ύποπτα συμπτώματα, να απομονωθούμε, προκειμένου να προστατεύσουμε τους ευάλωτους πολίτες, τους συνταξιδιώτες στο ταξίδι της ζωής.

Στις 26 Μαρτίου, Τσιόδρας και Χαρδαλιάς, μιλούσαν για έναν ιδιότυπο πόλεμο, ενώ αναφέρονταν και οι δύο στην άσχημη εικόνα της Ιταλίας και Ισπανίας. Ο καθηγητής παρόλα αυτά, ζήτησε από τους πολίτες, «να έχουμε καλή ανησυχία».

Στις 27 Μαρτίου τότε που οι ΗΠΑ είχαν 82.000 κρούσματα, ενώ η Ελλάδα κατέγραφε 966 κρούσματα, 65 διασωληνωμένους και 52 να έχουν λάβει εξιτήριο, ο καθηγητής ευχαρίστησε τους γιατρούς και νοσηλευτές, σημειώνοντας ότι η τροχιά της νόσου στην Ελλάδα είναι ελεγχόμενη. Επίσης, στην ημέρα εκείνη, αναφέρθηκε και στα δύο πιο σημαντικά φάρμακα που υπήρχαν προς ώρας για τους ασθενείς με COVID 19, στην Ρεμντεσιβίρη και στην χλωροκίνη.

Την ίδια ημέρα, η ηγεσία του υπ. Υγείας, δια στόματος του υφυπουργού Βασίλη Κοντοζαμάνη, ανακοίνωσε το Μητρώο ασθενών με κορωνοϊό. Ο καθηγητής σε άλλο σημείο της ομιλίας του, υπογράμμισε ότι «Ο ιός δεν σέβεται κοινωνικά στρώματα».

Σεβόμαστε τον περιορισμό
Στις 28 Μαρτίου ο Σωτήρης Τσιόδρας, έκανε ειδική μνεία στους νοσηλευτές, και σε όλες σχεδόν τις ειδικότητες στα νοσοκομεία, όπως στις καθαρίστριες, ενώ εξήρε το επιστημονικό έργο της Α’ Ψυχιατρικής του ΕΚΠΑ που υλοποιεί ψυχολογική υποστήριξη στους πολίτες.

Και καθώς τα μέτρα κοινωνικού περιορισμού δημιουργούσαν ασφυκτικό κλοιό, ο καθηγητής, προσπάθησε και πάλι να εμψυχώσει τους πολίτες:

«Σεβόμαστε τον περιορισμό που οδηγεί σε εντάσεις, χρειάζεται σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και όχι πολύ ενημέρωση. Παραμένουμε σε ένα καλό σενάριο με τη γενναία στάση όλων σας».

Ωστόσο, δεν δίστασε και πάλι να αναφερθεί στον κίνδυνο λέγοντας: «όταν αφήσουμε τον ιό, θα μπει στα σπίτια μας όσο ο ιός είναι εδώ υπάρχει απειλή».

Στις 30 Μαρτίου ο καθηγητής αφού αποχαιρετά τον Μεγάλο μας Μανώλη Γλέζο, επισημαίνει, ότι «κάθε μέρα έχει καλοσύνη και κακία θα περιμένουμε με υπομονή… ενώ οποιαδήποτε εκτίμηση είναι αβέβαιη». Βεβαίως, το γεγονός ότι η νόσος είναι βραδείας εξάπλωσης, όπως είπε, μας δίνει τη δυνατότητα να οργανωθούμε». Απηύθυνε τέλος ένα «μπράβο» σε όλους μας.

Στις 31 Μαρτίου, όταν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έκανε αναφορά στη μάσκα, παροτρύνοντας να φορούν μάσκα οι ασθενείς, ο καθηγητής Τσιόδρας, σημείωνε ότι είναι «Ώρα για ομοψυχία και επιστημονική δράση».

Πανδημία πολλών αβεβαιοτήτων – Rinascero, Rinascerai…
1η Απριλίου 2020: Ο πλανήτης παρακολουθεί τις ΗΠΑ με κομμένη την ανάσα με περισσότερα από 189.000 κρούσματα, ενώ η Ιταλία θρηνεί 10.770 θανάτους.

Ο εθνικός μας λοιμωξιολόγος, αναφέρει:

«Όλοι μπορούμε να νοσήσουμε αλλά δεν πρέπει όλοι μαζί. Είναι μία πανδημία πολλών αβεβαιοτήτων και πολλών ερωτηματικών. Ο ΠΟΥ διαβεβαιώνει ότι οι μάσκες βοηθούν τους επαγγελματίες υγείας και τους ασθενείς. Αν είχαμε περισσότερους θανάτους, θα είχαν καταγραφεί στα ληξιαρχεία».

2 Απριλίου: Αν αφήναμε τον ιό να τρέξει, θα μας κατέστρεφε. Δεν θέλουμε να εκτεθούμε όλοι μαζί, τονίζει στην καθημερινή του ενημέρωση.

3 Απριλίου: Ο καθηγητής Τσιόδρας, αναφέρει την φράση που κυριαρχεί και τραγουδά όλη η Ιταλία: rinascero rinascerai – θα ξαναγεννηθώ θα ξαναγεννηθείς λέει η Ιταλία. Τα κρούσματα με κορoνοϊό παγκοσμίως, ξεπερνούν το1 εκατ.

Απευθύνει νέο ευχαριστήριο στο προσωπικό του ΕΚΑΒ για έγκαιρη παρέμβαση, αλλά και ευχαριστώ στους γιατρούς των ΜΕΘ.

Σε άλλο σημείο της ομιλίας του, αναφέρει ότι έχει «συγκρατημένη αισιοδοξία, βλέπει βραδεία αύξηση των κρουσμάτων στην Ελλάδα, ίσως και μείωση, είμαι χαρούμενος αλλά θα το κρατήσω μέσα μου. Είμαστε στο τέλος της αρχής, δεν πρέπει να αφήσουμε τον ιό γιατί θα μας διαλύσει».

4 Απριλίου: Ο καθηγητής αναφέρεται στον Σταύρο, που είναι, ένας μαθητής γυμνασίου, και ο οποίος του έστειλε ένα γράμμα, με ένα πρωταπριλιάτικο αστείο, κάτι που χαροποίησε τον λοιμωξιολόγο, σε αυτές τις δύσκολες στιγμές.

Μη αναμενόμενη νόσος
Σε σχετική ερώτηση του CNN Greece ο κ. Τσιόδρας δίνει μία ακόμη είδηση:

«Όλοι μέχρι τον Δεκέμβριο του 2019 μιλούσαν και φοβόντουσαν μία πανδημία γρίπης, μας είχε ανησυχήσει ο SARS & ο MERS, αλλά ο κορονοϊός, ήταν μη αναμενόμενη νόσος».

6 Απριλίου: «Ο ιός κάνει το χρονοδιάγραμμα όχι εμείς, ο ιός διαιρεί τη χώρα, παραλύει την οικονομία, ενώ οι νέοι άνθρωποι που δεν φοβούνται, κινδυνεύουν περισσότερο. Οι Ιταλία, Ισπανία και Γαλλία, ζουν κάτι αντίστοιχο με τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο».

Ζητά να δείξουμε όλοι κουράγιο και προσθέτει: «Τα μέτρα αποδίδουν δεν θρηνήσαμε εκατόμβες. Βλέπουμε βραδεία αύξηση. Δεν θέλουμε να χτίσουμε ξαφνικά ανοσία για να μην έχουμε νεκρούς, θέλουμε σταδιακή. Δεν περισσεύει κανείς στη μάχη».

7 Απριλίου: Χαρακτηρίζει την πορεία της πανδημίας «μακρύ δρόμο με πολλές στροφές χρειάζεται προσοχή να μην τρακάρει το αυτοκίνητο».

Αναφέρεται και πάλι στους νεκρούς και τους χαρακτηρίζει «οι αγαπημένοι μας νεκροί», συνεχίζοντας, ότι «συγκρατήσαμε την επιδημία. Σίγουρα θα αργήσει να γίνει το εμβόλιο, αλλά δεν πρέπει να εγκαταλείψουμε τον αγώνα για ένα επιτυχές εμβόλιο».

Δεν μπορώ να συνηθίσω τους θανάτους…
8 Απριλίου: «Δεν μπορώ να συνηθίσω τους θανάτους είναι πληγή στην καρδιά…» δηλώνει την ημέρα αυτή, και η Ελλάδα καταγράφει ήδη 83 θανάτους, 1.884 κρούσματα και 84 διασωληνωμένους.

10 Απριλίου: Τσιόδρας και Χαρδαλιάς επισκέπτονται την Λάρισα, καθώς υπάρχει έξαρση και ο καθηγητής το απόγευμα δηλώνει:

«Επισκεφθήκαμε την Λάρισα οι Ρομά μάς αγκάλιασαν και εμείς νοιώσαμε μέρος της κοινότητας».

Σάββατο Λαζάρου 11 Απριλίου: «τα μέτρα κοινωνικής απομόνωσης λειτουργούν είναι μία νίκη όλων μας αλλά χρειαζόμαστε ψυχική και σωματική ευεξία πρέπει να κρατήσουμε» λέει, ζητώντας μας να κάνουμε ασκήσεις στο σπίτι, να ακούμε μουσική και να περπατάμε.

Δηλώνει ακόμη, ότι ίσως στο μέλλον, η χειραψία ως πράξη να πρέπει να καταργηθεί. Επίσης, απευθύνει έκκληση για ειρήνη στις οικογενειακές εστίες, τονίζοντας, ότι τα φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας, δεν έχουν θέση στο σπίτι.

Η νόσος φθίνει…αλλά δεν μπορούμε να προβλέψουμε
14 Απριλίου: Τα μαθηματικά μοντέλα μας χαροποιούν όλους, ο καθηγητής αναφέρει ότι το R0 είναι κάτω από 1 που σημαίνει ότι η νόσος φθίνει, σβήνει, αλλά δεν μπορούμε να κάνουμε πρόβλεψη, όπως λέει.

Και καθώς είναι Μεγάλη Τρίτη, προετοιμάζει όπως και ο κ. Χαρδαλιάς την Ελλάδα, για ένα Πάσχα διαφορετικό. «Τα Οικογενειακά τραπέζια και οι παρέες μπορούν να διασπείρουν τον ιό η άρση τον μέτρων δεν μπορεί να γίνει. Ο συγχρωτισμός είναι μία φοβερή ευκαιρία για τον ιό να διασπαρεί, να μην του δώσουμε την ευκαιρία. Και εάν θέλουμε να δούμε τους μεγάλους ανθρώπους, καλό θα ήταν να αφήσουμε στην πόρτα το φαγάκι και να φύγουμε…

Να επενδύσουμε στον εσωτερικό, πνευματικό άνθρωπο
15 Απριλίου: ο κόσμος στενάζει αλλά ελπίζει…

Τα κρούσματα παγκοσμίως ανέρχονται σε πάνω από 2 εκατ., ενώ από τα 75 εμβόλια που δοκιμάζονται από τους επιστήμονες, μόνο 1 είναι σε φάση 2. Έκκληση για να παραχθεί μαζικά ένα εμβόλιο χωρίς μονοπώλιο και πατέντες.

Πρέπει να περιμένουμε 12 μήνες για ένα εμβόλιο, επισημαίνει, σημειώνοντας ότι …Ακόμη δεν είναι ο καιρός (για να βγούμε έξω). Θα ζήσουμε, δεν θα επιτρέψουμε σε αυτά τα μέτρα να καταργήσουν την ανθρωπιά μας. Να επενδύσουμε στον εσωτερικό άνθρωπο στον πνευματικό.

Η αρετή του ανθρώπου και η εμπειρία του Αγίου Όρους
16 Απριλίου: ήρθε η ώρα να ευχαριστήσει την Εκκλησία για την στάση της.

Σε άλλο σημείο της ομιλίας, του σημειώνει: «Πρέπει ν’ αντέξουμε», περιγράφοντας μια προσωπική του εμπειρία από το Άγιο Όρος: «Όταν πριν 30 χρόνια πήγα σαν φοιτητής στο Άγιο Όρος, ένας μοναχός μου είπε πως η αρετή του ανθρώπου δεν είναι πλυμένα ρούχα που τα κρεμάμε στο μπαλκόνι. Η πίστη είναι εσωτερικό βίωμα, στάση ζωής. Πρέπει να ευχαριστήσουμε την Εκκλησία και τους πιστούς, που αδελφωμένοι ακολουθούν τις υποδείξεις των Αρχών για την προστασία της υγείας όλων μας.

Αποδεικνύεται πως όλη η προσπάθεια αξίζει τον κόπο. Εγώ σ’ αυτές τις περιστάσεις παίρνω το παράδειγμά μου από τα μικρά παιδιά. Που κι αυτά υπομένουν μαζί μας και ζουν με τις δικές μας εμπάθειες. Ένα από αυτά, ο Νίκος, έγραψε πως θα μας συγχωρέσει ακόμη κι αν πάνε στραβά τα πράγματα. Γι’ αυτά τα παιδιά που ξέρουν να συγχωρούν, μπορούν να μας δώσουν μια χρήσιμη συμβουλή».

Και σε άλλο σημείο: Θα έρθει σύντομα η ώρα, αλλά όχι πολύ σύντομα, που οι παππούδες θα αγκαλιάσουν τα εγγόνια. Θα το ξεπεράσουμε θα νικήσουμε.

20 Απριλίου – Δευτέρα του Πάσχα: Χαρδαλιάς και Τσιόδρας, απευθύνουν ένα Μεγάλο ευχαριστώ για την υποδειγματική συμπεριφορά μας τις ημέρες του Πάσχα. Ζήσαμε ένα διαφορετικό Πάσχα…

Δεν κατανοείται ο θάνατος, δεν χωνεύεται…
21Απριλίου: Ο καθηγητής ζητά συγγνώμη από τους πολίτες για τα δυσάρεστα νέα που μεταφέρει καθημερινά

«Πριν μιλήσω με κάποια αισιοδοξία θέλω να σας ζητήσω και μια μικρή συγγνώμη γιατί πολλές φορές με αυτά που ανακοινώνω – όπως κι εγώ έτσι και εσείς- είναι απόλυτα φυσιολογικό να αισθανόμαστε θλίψη, στρες ακόμη ίσως και σύγχυση. Οι απαντήσεις δεν είναι ξεκάθαρες, σε όλες τις στρατηγικές υπάρχει μια αβεβαιότητα», ανέφερε ο κ. Τσιόδρας.

Σχολιάζει όμως και τον αναπάντεχο θάνατο ενός 35χρονου που είχε προσβληθεί από τον COVID-19, γεγονός που προκαλεί σοκ στην Ελλάδα. «Δεν κατανοείται και δεν χωνεύεται με κανέναν τρόπο. Τα θερμά μας συλλυπητήρια στην οικογένεια αυτού του νέου συνανθρώπου μας».

Σε άλλη ερώτηση του CNN Greece, ο καθηγητής, απαντά ότι «ο ιός συμπεριφέρθηκε όπως η γρίπη σε 3,5 μήνες».

22 Απριλίου: Είναι από τις καλές εκείνες ημέρες, που δεν έχει καταγραφεί κανένας θάνατος, «αλλά θέλει προσοχή να πεις ότι μηδένισα τα κρούσματα», σημειώνει και προσθέτει: «δεν μπορούμε να περιμένουμε ένα εμβόλιο που μπορεί να μην είναι αποτελεσματικό, ενώ δεν υπάρχει κάποιο υγειονομικό διαβατήριο.

29 Απριλίου κανένα σύστημα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει μαζικά κρούσματα, δεν θέλω να φανταστώ τι θα συνέβαινε. Χρειαζόμαστε σκληρή στάση, λογικές αποφάσεις έχουμε όλοι τις ίδιες ανησυχίες. Ο χορός της αβεβαιότητας με την ιατρική λογική.

Η νίκη και η αντιπαράθεση
30 Απριλίου: «θέλω να βλέπω το πεδίο της πανδημίας, σαν μία μεγάλη νίκη πετύχαμε μία μεγάλη νίκη, να πάμε μπροστά», δηλώνει με εμφανή ικανοποίηση και προσθέτει με πίκρα: αυτό που ζούμε είναι μία ευκαιρία δεν πρέπει αυτή η ευκαιρία να μετατρέπεται σε αντιπαράθεση. Κάποιοι κύκλοι προσπαθούν να κλονίσουν την εμπιστοσύνη του κόσμου, εμείς δεν έχουμε αγωνία, είμαστε συμμέτοχοι σε μία κοινή προσπάθεια. Τα ψευδοεπιστημονικά επιχειρήματα ελπίζω ότι δεν θα λειτουργήσουν με διαλυτικό τρόπο.

2 Μαΐου: Ο καθηγητής δηλώνει ότι οι επόμενες 15 ημέρες θα είναι κρίσιμες και ζητά να περιορίσουμε τις πολλές συναθροίσεις, σημειώνοντας με νόημα για ακόμη μία φορά, ότι «δεν έχουμε όλες τις απαντήσεις για τη νόσο». Δήλωσε ακόμη, ότι το lockdown, οδήγησε σε αύξηση της αρτηριακής πίεσης πολλών ανθρώπων.

3 Μαΐου: Ο Σωτήρης Τσιόδρας, μας παροτρύνει να φοράμε μάσκα, ακόμη και αυτοσχέδια διότι τώρα έχει περισσότερη βαρύτητα η κίνηση αυτή.

Την ημέρα αυτή επίσης, ανακοινώνει τις περιοχές που εμφανίζουν μεγάλο επιδημιολογικό ενδιαφέρον, λόγω ιδιομορφίας και τοπικής διασποράς του ιού, όπως: Κηφισιά, Καστοριά, Φιλοθέη, Ψυχικό, Χαλάνδρι, Ξάνθη, Ν. Ιωνία.

Η Ελλάδα πρέπει να είναι περήφανη
4 Μαΐου: Η Ελλάδα πρέπει να είναι περήφανη, δηλώνει, προσθέτοντας, ότι ο δείκτης που δείχνει την εξέλιξη της λοίμωξης, ο R0, είναι κάτω από 0,5.

5 Μαΐου: συνεχίζονται οι έλεγχοι των κινητών μονάδων του ΕΟΔΥ, που θα αποκαλύψουν σύμφωνα με τον καθηγητή, τις κρυφές αιτίες του ιού, τους ασυμπτωματικούς και τους κρυφούς ασθενείς. Εν τω μεταξύ, είναι η ημέρα, που η Βρετανία, ξεπέρασε σε θανάτους την Ιταλία, καταγράφοντας περισσότερες από 32.000 απώλειες. Επαναλαμβάνει ότι πρέπει να αποδίδουμε τιμή στους αγαπημένους νεκρούς, και επισημαίνει εμφατικά, ότι κανείς δεν είναι αλώβητος και πώς η πανδημία, έχει προκαλέσει μία οικονομική κρίση, η οποία διαπερνά τα σύνορα, τις τριβές, τις θεωρίες συνωμοσίας…

Σε σχετική ερώτηση, ο καθηγητής παραδέχεται ότι μπορεί να έχουμε καταγράψει κάποιους παραπάνω θανάτους από COVID19, όχι όμως λιγότερους.

«Δεν υποεκτιμήσαμε τους θανάτους»
6 Μαΐου: Η Ελλάδα δεν υποεκτίμησε τους θανάτους, κάτι που διακρίνεται ξεκάθαρα από τον δείκτη επιδημιολογικής επιτήρησης Euromomo, απαντά ο Σωτήρης Τσιόδρας σε σχετική ερώτηση, προσθέτοντας ότι σχεδόν όλοι οι θάνατοι είχαν την τυπική εικόνα πνευμονίας και αναπνευστικής ανεπάρκειας. Δηλώνει ακόμη, ότι μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο η πανδημία είναι η μεγαλύτερη απειλή για την οικονομία και την αγορά εργασίας. Σημειώνει ακόμη, ότι τα αντισώματα αναγνωρίζονται ολοένα και περισσότερο και μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά την θεραπεία κατά του COVID-19.

7 Μαΐου: Απαντώντας σε ερώτηση για την αξία του εμβολιασμού, αναφέρει μεταξύ άλλων: «Πάντα στην Δημόσια Υγεία υπάρχει και αυτό που δεν φαίνεται, «το όφελος που δεν είδες» που έλεγε ο αείμνηστος Καθηγητής μας και Καθηγητής μου ο Δημήτρης ο Τριχόπουλος. Ότι δηλαδή βλέπεις τους θανάτους που είχες, οι οποίοι είναι τραγικοί και σε σοκάρουν και σε λυγίζουν, δεν βλέπεις όμως τις ζωές που κέρδισες. Και αυτό είναι ένα σημαντικό όφελος σε αυτή την πανδημία στην Πατρίδα μας, που δεν το έχουμε δει και δεν το αναγνωρίζουμε. Δηλώνει ακόμη, ότι το 70% των κρουσμάτων στην Ισπανία, προέρχονται από τους υγειονομικούς.

8 Μαΐου: Το Γερμανικό Ινστιτούτο Ρόμπερτ Κόχ, αναφέρεται σε ένα δεύτερο κύμα πανδημίας του ιού το καλοκαίρι και ο κ. Τσιόδρας σχολιάζει ότι όλα εξαρτώνται από την συμπεριφορά μας. Στέλνει επίσης το αισιόδοξο μήνυμα, ότι χώρες που εφήρμοσαν πριν από την Ελλάδα άρση των περιοριστικών μέτρων, πάνε καλά.

Πρωταγωνιστής η ευθύνη
12 Μαΐου: Πρωταγωνιστής παντού η ευθύνη, να συνεχίσουμε με υπεύθυνη συμπεριφορά. Ο συγχρωτισμός δείχνει άγνοια κινδύνου ακόμη και σε εξωτερικούς χώρους. Απευθύνει ένα ακόμη ευχαριστώ στους νοσηλευτές, «σε αυτούς τους αφανείς ήρωες. εμείς χωρίς αυτούς δεν υπάρχουμε», τονίζει ο καθηγητής.

14 Μαΐου: Θα αντέχαμε με 147 νεκρούς σε μία ημέρα όπως η Σουηδία; Η Ελλάδα την ημέρα εκείνη, μετρά 156 απώλειες. Είναι σημαντικό, να κρατάμε τον ιό σε έλεγχο, με τα μέχρι σήμερα δεδομένα, προσέχουμε, τονίζει ο καθηγητής.

15Μαΐου: Αναφέρεται στις εστίες υπερμετάδοσης που είναι οι μετανάστες, σε χώρες όπως Μπαγκλαντές και Σιγκαπούρη. Μάλιστα στην δεύτερη, την ημέρα εκείνη, υπήρχαν 27.000 κρούσματα, την ώρα που στις αρχές Απριλίου, τα κρούσματα ήταν 10.000.Ο καθηγητής, αναφέρεται ακόμη στα εμβόλια, τα οποία χαρακτηρίζει κοινό αδιαπραγμάτευτο αγαθό για όλη την ανθρωπότητα.

19 Μαΐου: ‘Εχουμε όλοι μας να μάθουμε από την πανδημία, ο δρόμος προς την επιστροφή θα συνεχιστεί με προσοχή, χωρίς αβεβαιότητα. Για τα εμβόλια, αναφέρει ότι δεν θα φθάσει μόνο ένα αλλά ότι πρέπει να παραχθούν πολλά. Η εκτίμησή του πάντως, είναι ότι θα αργήσει το εμβόλιο. Απαντώντας σε σχετική ερώτηση δημοσιογράφου για την υδροξυχλωροκίνη και μετά από δηλώσεις του Αμερικανού προέδρου Τραμπ ότι λαμβάνει καθημερινά, ο κ. Τσιόδρας επισημαίνει, ότι έχει εισηγηθεί στην Επιτροπή θεραπευτικούς αλγορίθμους για προληπτική χρήση. Και προσθέτει:

«Υπάρχει η δυνατότητα να δοθεί προληπτικά σε επαγγελματίες υγείας, περιμένουμε προοπτικές μελέτες και σίγουρα θέλουμε μία τυχαιοποιημένη μελέτη».

MUST READ

O «Μαρκάνο» του Μεντιλίμπαρ, ο μπακ με τα 100 γκολ και οι Ρέιντζερς που κάτι… θυμίζουν

26 Μαΐου: Πέφτει η αυλαία του πρώτου μέρους με ένα συγκινητικό και ανθρώπινο αντίο από τον καθηγητή Σωτήρη Τσιόδρα. Ο καθηγητής, συνεχίζει πάντως να πηγαίνει καθημερινά στο υπουργείο Υγείας, επικεφαλής της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, αλλά και στο νος. Αττικόν.