Το αναλυτικό σχέδιο δράσης για την διαχείριση τυχόν κρούσματος, στις ξενοδοχειακές μονάδες κατά την διάρκεια της τουριστικής σεζόν διατυπώνεται στα υγειονομικά πρωτόκολλα που έδωσε στην δημοσιότητα ο υπουργός Τουρισμού, Χάρης Θεοχάρης.
Σύμφωνα με την κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργών Υγείας και Τουρισμού από την ερχόμενη εβδομάδα θα τεθούν σε ισχύ τα υγειονομικά πρωτόκολλά των τουριστικών μονάδων τα οποία θα πρέπει να εφαρμοστούν από ξενοδόχους και εν γένει οι τουριστικές επιχειρήσεις σε όλη την Ελλάδα.
Οι προτεινόμενες ημερομηνίες για την επαναλειτουργία των καταλυμάτων, είναι, όπως έχει ανακοινωθεί, την 1η Ιουνίου ως προς την επαναλειτουργία των ξενοδοχείων δωδεκάμηνης λειτουργίας και των οργανωμένων τουριστικών κατασκηνώσεων και στις 15 Ιουνίου για την επαναλειτουργία όλων των υπόλοιπων τουριστικών καταλυμάτων
Με βάση τα υγειονομικά πρωτόκολλα είναι προαιρετική η χρήση plexiglass στην υποδοχή, συνιστάται η χρήση ηλεκτρονικών εναλλακτικών για το check in –check out (η διάρκεια των οποίων παρατείνεται) αλλά και για πληρωμές, επίσης συνιστάται η διακριτική παρακολούθηση πελατών με συμπτώματα για διαχείριση από τη διοίκηση.
Στο κομμάτι της εστίασης η λειτουργία εστιατορίου, μπαρ κτλ. θα είναι σύμφωνα με το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο όπως και η λειτουργία των χώρων αναψυχής για τα παιδιά και οι εξωτερικές πισίνες, ενώ για τις εσωτερικές κολυμβητικές δεξαμενές «δεν επιτρέπεται η λειτουργία τους».
Σχέδιο διαχείρισης για την διαχείριση ύποπτου κρούσματος
Αναφορικά με τη διαχείριση ύποπτου κρούσματος, πρέπει ακολουθείται το σχέδιο αντιμετώπισης ύποπτου κρούσματος του ΕΟΔΥ.
Για τη διασφάλιση της εφαρμογής του σχεδίου διαχείρισης ύποπτου κρούσματος από το κατάλυμα είναι απαραίτητο να οριστεί υπεύθυνος εφαρμογής.
Η θέση του συντονιστή, ανάλογα με το μέγεθος του καταλύματος, μπορεί να καλύπτεται από τον ιδιοκτήτη της επιχείρησης, από υπάρχουσα θέση Γενικού Διευθυντή / Διευθυντή Ποιότητας κ.λπ. ή από νέα θέση στο οργανόγραμμα. Επίσης, μπορεί να ορισθεί σε επίπεδο Ομάδας Διαχείρισης.
Σε περίπτωση που το κατάλυμα έχει αναπτύξει σχέδιο δράσης (καταλύματα άνω των 50 δωματίων), ο συντονιστής για την επίβλεψη του σχεδίου δράσης και ο υπεύθυνος εφαρμογής του σχεδίου διαχείρισης ύποπτου κρούσματος δύναται να ταυτίζονται.
Τα καταλύματα έχουν την υποχρέωση κοινοποίησης στοιχείων επικοινωνίας στην αρμόδια υπηρεσία του Υπ. Υγείας /ΕΟΔΥ:
α) του υπευθύνου εφαρμογής του σχεδίου διαχείρισης ύποπτου κρούσματος,
β) του ιατρού που συνεργάζονται ή του παρόχου υπηρεσιών δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας.
Για τους σκοπούς δράσεων προστασίας της δημόσιας υγείας, η διεύθυνση του καταλύματος οφείλει να τηρεί αρχείο των μελών προσωπικού και όλων των ατόμων που διέμειναν στο ξενοδοχείο -όνομα, εθνικότητα, ημερομηνία άφιξης και αναχώρησης, στοιχεία επικοινωνίας (διεύθυνση, τηλέφωνο, e-mail)-, ώστε να καθίσταται δυνατή η επικοινωνία με τις στενές επαφές τυχόν κρούσματος COVID-19, που ενδέχεται να ταυτοποιηθεί εκ των υστέρων.
Ακολούθως, πρέπει να δίδεται προσοχή στο Γενικό Κανονισμό περί Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (GDPR) και να έχουν ενημερωθεί όλοι οι επισκέπτες ότι τηρείται αρχείο για λόγους προστασίας δημόσιας υγείας.
Ακόμη, επισημαίνεται πως είναι απαραίτητη η καταγραφή και ενημέρωση του βιβλίου υπηρεσίας και συμβάντων.
Υπεύθυνες δηλώσεις και εκπαίδευση του προσωπικού για τον κορωνοϊό
Αρχικά, όπως αναφέρει το υπουργείο Τουρισμού, για το προσωπικό των καταλυμάτων, πρέπει να γίνεται υπεύθυνη δήλωση πως κάθε μέλους του προσωπικού ότι έχει ενημερωθεί για τα πρωτόκολλα υγιεινής και διαχείρισης κρουσμάτων COVID-19 που αφορούν στο πεδίο αρμοδιοτήτων του.
Πλάνο εκπαίδευσης (με τηλεκπαίδευση στο κινητό ή το tablet) έως 15 Ιουλίου ενός ατόμου ανά υπηρεσία (επιμέρους πρωτόκολλο) του καταλύματος, το οποίο θα αναλάβει εν συνεχεία την εκπαίδευση και του λοιπού προσωπικού.
Η εκπαίδευση σχετίζεται κατ’ ελάχιστον με τα εξής:
– Τις πηγές και τους τρόπους μετάδοσης του ιού
– Διαδικασίες ενημέρωσης των αρμοδίων του ξενοδοχείου και των ίδιων των πελατών
– Συμπεριφορά και ενέργειες σε περίπτωσης ασθένειας από το προσωπικό
-Μεθόδους και πρακτικές καθαρισμών και απολύμανσης των εντοπισμένων σημείων με βάση την επικινδυνότητα και την πιθανότητα μετάδοσης της ασθένειας
– Μεθόδους και επικοινωνιακή προσέγγιση των επισκεπτών
-Τήρηση των βασικών μέτρων αποφυγής μετάδοσης του ιού αναφορικά με επιμελή και τακτικό πλύσιμο χεριών, αποφυγή χειραψιών, τήρηση αποστάσεων, αποφυγή επαφής των χεριών με τα μάτια, μύτη και στόμα και υγιεινή της αναπνοής
-Διατήρηση αρχείων εκπαίδευσης και τεκμηρίωσης της πρόσληψης για κάθε εργαζόμενο
Οδηγίες για το εάν νοσήσει κάποιος από το προσωπικό
Ακόμη, επισημαίνεται πως:
- Κάθε μέλος του προσωπικού πρέπει να συμμορφώνεται αυστηρά με τα βασικά προστατευτικά μέτρα κατά του COVID-19: τήρηση υγιεινής χεριών, σωματικών αποστάσεων (physical distancing) από τους πελάτες και το λοιπό προσωπικό, σε όλους τους χώρους εργασίας, τους χώρους του ξενοδοχείου και τους χώρους ανάπαυσης, αποφυγή αγγίγματος προσώπου και γενικά προσωπική και αναπνευστική υγιεινή.
- Το τουριστικό κατάλυμα οφείλει να χορηγεί σε κάθε μέλος του προσωπικού επαρκή Μέσα Ατομικής Προστασίας και να εξασφαλίζει τη συνεχή επάρκεια των αποθεμάτων.
- Συνιστάται στο προσωπικό να μείνει στο σπίτι και να ζητήσει ιατρική βοήθεια αν παρουσιάζει συμπτώματα σχετικά με την ασθένεια, ειδοποιώντας τον υγειονομικό υπεύθυνο του καταλύματος.
- Πρέπει να αποκλείεται από την εργασία άτομο με συμπτώματα και να επανέρχεται στην εργασία εάν η εργαστηριακή εξέταση είναι αρνητική.
- Συνιστάται στο προσωπικό που διαμένει στο κατάλυμα να παραχωρούνται δίκλινα δωμάτια. Εάν μέλος του προσωπικού ανήκει σε ευπαθή ομάδα, συνιστάται να παραχωρούνται μονόκλινα.
- Συνιστάται το προσωπικό να θερμομετριέται κάθε πρωί στο πλαίσιο ατομικής ευθύνης. Ενδελεχής έλεγχος του προσωπικού μπορεί να ακολουθήσει συναρτήσει της επιδημιολογικής εικόνας της τοπικής κοινότητας / περιοχής.
- Αν κάποιο μέλος του προσωπικού έρθει σε επαφή με κρούσμα οφείλει να το δηλώσει άμεσα στον υγειονομικό υπεύθυνο του καταλύματος και να απομακρυνθεί από την εργασία.
Τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται στις ρεσεψιόν
Στη νέα πραγματικότητα πρέπει να προσαρμοστούν και οι εργαζόμενοι στις ρεσεψιόν.
Ειδικότερα:
- Το προσωπικό πρέπει να λαμβάνει τα απαραίτητα μέτρα υγιεινής (πλύσιμο χεριών), να κρατά αποστάσεις τουλάχιστον ενός μέτρου από τους πελάτες (αποφυγή χειραψιών κτλ) και να ακολουθεί τους κανόνες υγιεινής.
- Συνιστάται η αποφυγή τοποθέτησης σε θέσεις υποδοχής ατόμων που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού.
- Όταν ζητείται, να υπάρχει δυνατότητα: α) ενημέρωσης επισκεπτών για την πολιτική του καταλύματος και τα μέτρα που έχει λάβει για την αντιμετώπιση τυχόν περιστατικών, β) παροχής χρήσιμων πληροφοριών για παρόχους υγείας, δημόσια και ιδιωτικά νοσοκομεία, νοσοκομεία αναφοράς για COVID-19, φαρμακεία κτλ στην περιοχή και γ) παροχής Μέσων Ατομικής Προστασίας.
- Συνιστάται η παροχή ενημερωτικών φυλλαδίων βασικών υγειονομικών οδηγιών μεταφρασμένων σε αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά. Συμπληρωματικά, η παροχή των οδηγιών αυτών μέσω ανάπτυξης εφαρμογής σε κινητά τηλέφωνα.
- Ειδικός εξοπλισμός (medical kit) για την περίπτωση εμφάνισης περιστατικού, όπως γάντια και μάσκες μιας χρήσης, αντισηπτικά, καθαριστικά μαντηλάκια, ποδιά, μακρυμάνικη ρόμπα, θερμόμετρο laser.
- Το προσωπικό πρέπει να μπορεί να αναγνωρίζει συμπτώματα πελατών και να το αναφέρει αμελλητί στον υγειονομικό υπεύθυνο.
- Προαιρετική χρήση plexiglass στην υποδοχή (τοποθέτηση πολυκαρβονικού υλικού)
- Στην υποδοχή (reception desk) πρέπει να υπάρχει αντισηπτικό για χρήση από τον πελάτη (σταθερές ή μη συσκευές)
- Συνιστάται η τακτική απολύμανση των επιφανειών της υποδοχής (reception desk)
- Για τη διατήρηση αποστάσεων το κατάλυμα εφαρμόζει κατάλληλη διαμόρφωση της υποδοχής (reception desk), προσθήκη επιδαπέδιας σήμανσης σε απόσταση δύο μέτρων όπου θα στέκεται ο πελάτης /κατάλληλη σήμανση αποστάσεων στο χώρο αναμονής, κατάλληλη διάταξη των επίπλων και ορθή διαχείριση της ουράς με στόχο τη μείωση του χρόνου αναμονής.
- Αποφυγή συνωστισμού κατά το check-in/check-out – τήρηση αποστάσεων
- Συνιστάται η χρήση ηλεκτρονικών εναλλακτικών για το check in-check out (πχ mobile concierge, χρήση tablets που μπορούν να απολυμανθούν μετά από κάθε χρήση).
- Εξέταση δυνατότητας check-in σε υπαίθριο χώρο
- Συνιστάται η ηλεκτρονική πληρωμή των δαπανών διαμονής (αποδοχή μετρητών σε εξαιρετικές περιπτώσεις), η ηλεκτρονική αποστολή λογαριασμών, τιμολογίων και αποδείξεων.
- Απολύμανση των key cards –τοποθέτησή τους σε ειδικό δοχείο προς απολύμανση.
- Διεύρυνση διάρκειας check-out και check-in μεταξύ των διαμονών (check out μέχρι τις 11.00 πμ και check in από τις 3.00 μμ). Η μεταβολή αυτή της χρονικής διάρκειας που μεσολαβεί μεταξύ κάθε check in και check out είναι υποχρεωτική για να διασφαλίζεται ότι μεταξύ διαφορετικών πελατών το δωμάτιο καθαρίζεται και απολυμαίνεται επιμελώς, καθώς και ότι ακολουθείται επαρκής φυσικός αερισμός του χώρου.
- Απαγόρευση εισόδου στα δωμάτια σε μη διαμένοντες
Πώς πρέπει να γίνεται ο καθαρισμός σε δωμάτια και κοινόχρηστους χώρους
Η υπηρεσία καθαρισμού επίσης πρέπει να τηρεί αυστηρούς κανόνες υγιεινής, τις οποίες έχει ανακοινώσει ο ΕΟΔΥ και οι οποίοι ακολουθούνται και από τα καταστήματα εστίασης.
Συγκεκριμένα:
- Ενίσχυση υπηρεσιών υγιεινής σε όλους τους κοινόχρηστους χώρους και ειδικότερα σε αντικείμενα «υψηλού κινδύνου» (πχ. πόμολα, κομβία ανελκυστήρων)
- Σχολαστικό καθάρισμα και πολύ καλός αερισμός δωματίου κατά τις ώρες που μεσολαβούν μεταξύ διαμονών.
- Έλεγχος καλής λειτουργίας πλυντηρίων πιάτων και ρούχων (ως προς τη χρησιμοποιούμενη θερμοκρασία και τη δοσολογία απορρυπαντικών)
- Επαρκής εξοπλισμός προσωπικού (γάντια, μάσκες, ρόμπα, κλειστά παπούτσια)
- Το προσωπικό καθαριότητας συνιστάται να χρησιμοποιεί απλή χειρουργική μάσκα (σε περίπτωση μη διαθεσιμότητας χειρουργικής μάσκας, συστήνεται η χρήση πάνινης), γάντια και αδιάβροχη ρόμπα μιας χρήσης. Για όσο χρόνο εργάζεται, το προσωπικό καθαριότητας δεν πρέπει να αγγίζει με τα χέρια του το στόμα, τη μύτη ή τα μάτια του, να καπνίζει ή να τρώει.
- Μετά την αφαίρεση των γαντιών είναι απαραίτητο το καλό πλύσιμο των χεριών με νερό και σαπούνι. Τονίζεται ότι η χρήση γαντιών δεν υποκαθιστά το πλύσιμο των χεριών, το οποίο και αποτελεί το σημαντικότερο μέσο πρόληψης
- Διακριτική παρακολούθηση πελατών με συμπτώματα για διαχείριση από τη διοίκηση
- Μη συχνός καθαρισμός δωματίου κατά τη διάρκεια της διαμονής (αποφυγή επαφής εργαζομένων καθαριότητας με πιθανό κρούσμα και περαιτέρω μετάδοση).
- Κατάργηση καθημερινής αλλαγής ιματισμού και πετσετών, της βραδινής ετοιμασίας παρά μόνο κατόπιν αιτήματος του πελάτη.
Για τις αναχωρήσεις, δίνεται δυνατότητα επιλογής μεταξύ 2 πρωτοκόλλων:
– κανονικός καθαρισμός και αναμονή 24 ωρών πριν το δωμάτιο διατεθεί σε πελάτη ή
– σχολαστικός καθαρισμός, απολύμανση (πχ με ατμοκαθαριστή) στις επίμαχες επιφάνειες δωματίου και μπάνιου.
Ακόμη:
- Συνιστάται η απομάκρυνση διακοσμητικών αντικειμένων (μαξιλαριών, κλινοσκεπασμάτων)
- Συνιστάται η απομάκρυνση κοινόχρηστων αντικειμένων πολλαπλής χρήσης όπως μενού, περιοδικά, κλπ.
- Τοποθέτηση καλύμματος μιας χρήσης στα χειριστήρια της τηλεόρασης και του κλιματιστικού
- Οι υφασμάτινες επιφάνειες (πχ ταπετσαρίες επίπλων) πρέπει να καθαρίζονται με συσκευή ατμού (θερμοκρασία> 70°).
- Άνοιγμα θυρών και παραθύρων για φυσικό αερισμό του χώρου καθημερινά.
- Συνιστάται σήμανση με στόχο την πληροφόρηση του πελάτη για το πότε και πώς καθαρίστηκε το δωμάτιο.
- Συνιστάται η τοποθέτηση ατομικών αντισηπτικών υγρών σε κάθε δωμάτιο ή συσκευής αντισηψίας
Όσον αφορά τις υπηρεσίες εστίασης, ισχύουν οι ίδιοι κανόνες με τα εστιατόρια.
«Όχι» στη χρήση εσωτερικών πισίνων – Πόσα άτομα επιτρέπεται να κολυμπούν μαζί
Από το σχέδιο δράσης του υπουργείου δεν θα μπορούσαν να λείπουν και οι κολυμβητικές δεξαμενές, δεξαμενές υδρομάλαξης/υδροθεραπείας και άλλες εγκαταστάσεις υδάτων αναψυχής.
Όπως ανακοινώθηκε, απαγορεύεται η χρήση εσωτερικών πισίνων.
Αναλυτικά, τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται:
- Χλωρίωση: σωστή λειτουργία και συντήρηση συστημάτων χλωρίωσης σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία (βλ. ΥΑ Γ1/443/1973 όπως τροποποιήθηκε από την Γ4/1150/76 και την ΔΥΓ2/80825/05 και εγκύκλιο για την «Πρόληψη της νόσου των λεγεωναρίων»). Συστήνεται, σύμφωνα με τις οδηγίες του ΠΟΥ (Guidelines for safe recreational water environments – Volume 2 – Swimming pools and similar environments), η τιμή του υπολειμματικού χλωρίου στο νερό της δεξαμενής να είναι 1-3 mg/L για τις κολυμβητικές δεξαμενές και έως 5 mg/L για τις δεξαμενές υδρομάλαξης. Χειρωνακτικός έλεγχος (ή χρήση αναλυτή αλογόνου με καταγραφικό χαρτιού) επιπέδων χλωρίου κάθε 4 ώρες για τις κολυμβητικές δεξαμενές και κάθε μία ώρα για τις δεξαμενές υδρομάλαξης και τήρηση αρχείο καταγραφής, εκτός αν υπάρχει αυτόματος αναλυτής αλογόνου και σύστημα παρακολούθησης με σύστημα ειδοποίησης όταν οι τιμές των παραμέτρων είναι εκτός ορίων.
- Ρύθμηση του pH: οι τιμές του pH στο νερό των εγκαταστάσεων υδάτων αναψυχής, θα πρέπει να διατηρούνται στα όρια που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία (βλ. ΥΑ Γ1/443/1973 όπως τροποποιήθηκε από την Γ4/1150/76 και την ΔΥΓ2/80825/05).Τακτική μέτρηση και τήρηση αρχείων καταγραφής pH ανά οκτώ ώρες κατά τη διάρκεια λειτουργίας των κολυμβητικών δεξαμενών και τουλάχιστον ανά δύο ώρες κατά τη διάρκεια λειτουργίας των δεξαμενών υδρομάλαξης και υδροθεραπείας, εφόσον δεν υπάρχει αυτόματο σύστημα καταγραφής.
- Καθαρισμός και απολύμανση: τήρηση κανόνων καθαρισμού εγκαταστάσεων υδάτων αναψυχής, τακτικός καθαρισμός και απολύμανση σύμφωνα με τις οδηγίες ΕΟΔΥ «Προτεινόμενες διαδικασίες για τον καθαρισμό και απολύμανση χώρων φιλοξενίας κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID-19».
- Καταιωνιστήρες: οι καταιωνιστήρες (ντους) που εξυπηρετούν τις εγκαταστάσεις υδάτων αναψυχής συνιστάται να διαχωρίζονται με αδιαφανές διαχωριστικό έτσι ώστε να καθίσταται δυνατό το αποτελεσματικό λούσιμο των κολυμβητών πριν να εισέλθουν στη κολυμβητική δεξαμενή. Ισχυρή σύσταση και έμφαση στην ενημέρωση των πελατών με σχετική σήμανση για χρήση των καταιωνιστήρων πριν και μετά τη χρήση της κολυμβητικής δεξαμενής. Συνιστάται να παρέχονται από το κατάλυμα τα απαραίτητα (π.χ. σαπούνι, αφρόλουτρο, κτλ.), καθώς επίσης και υγρό αντισηπτικό κατά την είσοδο στους καταιωνιστήρες.
- Αριθμός λουομένων: ο μέγιστος συνολικός αριθμός των εισερχομένων εντός της δεξαμενής κάθε στιγμή δεν θα είναι μεγαλύτερος από έναν λουόμενο ανά 5 m2 επιφανείας νερού.
- Τήρηση απόστασης: η διάταξη των καθισμάτων (ξαπλώστρες, καρέκλες, πουφ, σεζλόνγκ, κτλ.) θα πρέπει να είναι τέτοια ώστε η απόσταση μεταξύ των ακρότερων σημείων των καθισμάτων δυο ατόμων που βρίσκονται σε δύο διαφορετικές ομπρέλες ή δύο ατόμων που διαμένουν σε διαφορετικό δωμάτιο, να είναι τουλάχιστον 2 μέτρα σε κάθε κατεύθυνση.
- Συνιστάται η χρήση υλικών ή κάλυψη αντικειμένων με υλικά που επιδέχονται αποτελεσματικής απολύμανσης στα καθίσματα, τα τραπέζια, τα κουτιά φύλαξης προσωπικών αντικειμένων, τα κουμπιά ειδοποίησης του προσωπικού και στους τιμοκαταλόγους.
- Μετά από κάθε αλλαγή πελατών θα πρέπει να απολυμαίνονται τα καθίσματα, τα τραπεζάκια, τα κουτιά φύλαξης προσωπικών αντικειμένων, οι τιμοκατάλογοι και κάθε άλλο αντικείμενο το οποίο θα χρησιμοποιήσει ο επόμενος πελάτης.
- Συνιστάται η προσφορά πετσετών που θα καλύπτουν το σύνολο της επιφάνειας και απολύμανση κάθε ξαπλώστρας/καθίσματος μετά από κάθε χρήση. Συνιστάται η απομάκρυνση υφασμάτινων επιφανειών από τις ξαπλώστρες.
Πώς θα γίνονται οι μετακινήσεις των πολιτών από και προς το ξενοδοχείο με όχημα
Για τις υπηρεσία transfer πελατών (ΕΔΧ/ΕΙΧ με οδηγό, club cars), πρέπει να τηρείται το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο ενώ προβλέπεται και η μετακίνηση πελατών μόνο με private transfers.
Οχήματα μέχρι 5 θέσεων, μεταφορά ενός επιβάτη πλέον του οδηγού. Κατ’ εξαίρεση επιτρέπεται η μεταφορά δεύτερου επιβάτη, εφόσον αυτός είναι συνοδός ατόμου που χρήζει βοήθειας
- Οχήματα 6 ή 7 θέσεων, μεταφορά 2 επιβατών, πλέον του οδηγού
- Οχήματα 8 ή 9 θέσεων, μεταφορά 3 επιβατών, πλέον του οδηγού
- Επιτρέπεται η κατ’ εξαίρεση υπέρβαση του ορίου επιβατών, εφόσον στο όχημα επιβαίνουν πέραν του οδηγού μόνο γονείς με τα ανήλικα τέκνα τους.
- Υποχρεωτική η χρήση μη ιατρικής μάσκας προστασίας, τόσο από τους επιβάτες όσο και από τον οδηγό (με αρ. Δ1α/ΦΠ.οικ.27815 Κοινή Υπουργική Απόφαση)
- Συνιστάται η δυνατότητα παροχής αντισηπτικού από τον οδηγό
- O οδηγός αποφεύγει τις χειραψίες
- Ο οδηγός να εξασφαλίζει τον φυσικό αερισμό του οχήματος
- Στα club cars προστατευτικός εξοπλισμός (απλή χειρουργική μάσκα, γάντια) για τον οδηγό και απολύμανση μετά από κάθε χρήση. Για τα οχήματα αυτά ανοικτού τύπου δεν υφίστανται περιορισμοί στον αριθμό επιβαινόντων.