Καθώς οι χώρες σχεδιάζουν την επανεκκίνηση της οικονομίας με το συνεπακόλουθο άνοιγμα των συνόρων και των επιχειρήσεών τους, οι αεροπορικές εταιρείες ετοιμάζονται να υποδεχτούν τους πρώτους επιβάτες στη μετά lockdown εποχή. Με τι κόστος όμως;
Οι κανόνες της (σωστής) κοινωνικής αποστασιοποίησης σημαίνουν λιγότεροι επιβάτες ανά πτήση, αυτό, όμως, δεν σημαίνει και πιο ακριβά εισιτήρια;
Πολλές εταιρείες καταργούν την επιλογή των μεσαίων καθισμάτων ενώ κρατούν την πληρότητα στο 50-60% των διαθέσιμων θέσεων. Μερικές από αυτές είναι η Delta Air Lines, η Emirates, η American Airlines, η Japan Airlines, η United, η Wizz Air και άλλες.
Πολλές άλλες, όμως, συνηθίζουν να κάνουν κρατήσεις όπως παλιά, ενώ μία εταιρεία σκέφτηκε να εκμεταλλευτεί την επιθυμία κάποιων επιβατών για κοινωνική αποστασιοποίηση. Ο χαμηλού κόστους αμερικανικός αερομεταφορέας Frontier Airlines ανακοίνωσε τo τέλος «Περισσότερου Χώρου», σύμφωνα με την οποία οι επιβάτες που θα ταξιδέψουν με τα αεροσκάφη της μεταξύ 8 Μαΐου και 31 Αυγούστου και επιθυμούν η μεσαία θέση να είναι κενή, θα μπορούν να το κάνουν πληρώνοντας επιπλέον 39 δολάρια πέραν του κόστους του εισιτηρίου τους.
Το τέλος «Περισσότερου Χώρου» έλαβε… τέλος μόλις 48 ώρες μετά την εξαγγελία του, μετά την κριτική που δέχτηκε η εταιρεία από μέλη του Κογκρέσου.
«Αναγνωρίζουμε τις ανησυχίες που ανέκυψαν σχετικά με το αν αποσκοπούμε στο όφελος από την ασφάλεια και αυτό δεν ήταν ποτέ στις προθέσεις μας», απάντησε σε επιστολή του προς τους βουλευτές ο CEO της εταιρείας.
Παρόλα αυτά, αυτός που έχει τον τελευταίο λόγο πάνω στο ζήτημα της κοινωνικής αποστασιοποίησης μέσα στα αεροσκάφη είναι η ΙΑΤΑ, η παγκόσμια ένωση αερομεταφορέων. Κι αυτή, σε ανακοίνωσή της στις 5 Μαΐου, προτρέπει κατά της επιβολής των άδειων μεσαίων καθισμάτων.
«Η IATA ουσιαστικά λέει ότι η οικονομική υγεία των αεροπορικών εταιρειών έχει μεγαλύτερη σημασία από την υγεία των υπαλλήλων ή των πελατών τους», σχολιάζει ο Henry Harteveldt, αναλυτής αεροπορικών εταιρειών στο Atmosphere Research Group. «Αυτό το δελτίο Τύπου περιλαμβάνει μια εκτίμηση ότι τα αεροπορικά εισιτήρια θα πρέπει να αυξηθούν εάν οι αερομεταφορείς υποχρεούνται να αφήσουν άδεια τα μεσαία καθίσματα. Εάν η ζήτηση παραμείνει χαμηλή και οι αεροπορικές εταιρείες πρέπει να ανταγωνιστούν για έναν περιορισμένο αριθμό ταξιδιωτών, τα αεροπορικά εισιτήρια πιθανότατα θα χρησιμοποιήσουν χαμηλούς ναύλους για να προσελκύσουν όσους περισσότερους ταξιδιώτες μπορούν».
Για να αποκατασταθεί, όμως, η ζήτηση αυτή, θα πρέπει πρώτα να αποκατασταθεί το αίσθημα ασφάλειας.
«Ο φόβος και η εμπιστοσύνη θα είναι τα κυρίαρχα αισθήματα στο μυαλό των ταξιδιωτών κατά τη διάρκεια του προγραμματισμού ενός ταξιδιού, και αν ένας άνθρωπος δεν αισθάνεται ότι μία αεροπορική εταιρεία σέβεται την υγεία του, θα βρει μία άλλη που θα το κάνει», λέει.
Η τιμή του πετρελαίου πέφτει, θα επηρεάσει αυτό τις πτήσεις;
Το αργό πετρέλαιο, αφού μετατραπεί σε καύσιμη ύλη είναι ο τροφοδότης της αεροπλοΐας. Η τιμή της περιλαμβάνεται στο κόστος του εισιτηρίου ως τέλος «ΥQ». Στα τέλη Απριλίου, η τιμή του αργού πετρελαίου κατακρημνίστηκε στα τάρταρα.
Για μια τακτική πτήση της British Airways, στην οικονομική θέση, μεταξύ Λονδίνου και Γιοχάνεσμπουργκ τον Αύγουστο του 2020, το τέλος YQ αντιστοιχεί σε 189 αγγλικές λίρες, δηλαδή στο 30% της συνολικής τιμής του εισιτηρίου 610 λιρών.
Πόσο πρόθυμη είναι η British Airways να περάσει στην τελική τιμή του εισιτηρίου την πτώση στις τιμές του πετρελαίου, μειώνοντας έτσι το κόστος του ταξιδιού για τον επιβάτη; Μακάρι να ήταν τόσο απλό:
«Τα καύσιμα αεριωθούμενων αεροσκαφών αντιπροσωπεύουν συνήθως το 20-25% των λειτουργικών εξόδων μιας αεροπορικής εταιρείας», δήλωσε ο Manoel Suhet στο CNNi. Ο Suhet, Διευθύνων Σύμβουλος της Business Traveler Deals και πρώην στέλεχος αεροπορικών εταιρειών με πείρα πάνω στη διεθνή διανομή πετρελαίου, εκτιμά ότι εάν οι τιμές του αργού πετρελαίου και των καυσίμων των αεροπλάνων συνεχίσουν να μειώνονται, οι αερομεταφορείς μπορεί να επωφεληθούν από αυτό το περιβάλλον χαμηλότερων τιμών, αλλά δύσκολα αυτό θα περάσει τους επιβάτες.
«Πολλές αεροπορικές εταιρείες χρησιμοποιούν την αντιστάθμιση καυσίμων για να ελαχιστοποιήσουν τον κίνδυνο μεταβλητότητας των τιμών των καυσίμων συμφωνώντας να αγοράσουν μια ορισμένη ποσότητα πετρελαίου στο μέλλον σε μια καθορισμένη τιμή», λέει ο Suhet. «Και οι αεροπορικές εταιρείες προσαρμόζουν αυτές τις στρατηγικές στο τρέχον κλίμα, για να βελτιώσουν τη θέση των ταμειακών ροών με τον εξορθολογισμό του κόστους».
Με άλλα λόγια, παρόλο που το πετρέλαιο είναι φθηνό, τα καύσιμα των αεροσκαφών εξακολουθούν να χρειάζονται διύλιση από αυτό, μια διαδικασία που προσθέτει στην τιμή και η διάθεση μετρητών τώρα για να αγοραστούν μελλοντικά καύσιμα δεν είναι ακριβώς στην κορυφή της λίστας των αερομεταφορέων.
Οι προορισμοί χρειάζονται τουρισμό, θα υπάρξουν προσφορές αεροπορικών εισιτηρίων;
Η αβεβαιότητα δημιουργεί δισταγμό και, για ορισμένους, ακόμη και συγκλονιστικά χαμηλά αεροπορικά εισιτήρια μπορεί να μην είναι αρκετά για τους κάνουν να πατήσουν το κουμπί μιας κράτησης έως ότου σταθεροποιηθούν οι υγειονομικές και οικονομικές συνθήκες των ταξιδιωτικών προορισμών.
Η Kathy Kass, δικηγόρος και blogger γυμναστικής της Νέας Υόρκης, ταξιδεύει συνήθως μία φορά το μήνα και της αρέσει να παρακολουθεί τις προσφορές αεροπορικών εισιτηρίων. Τον Μάρτιο, άρχισε να ακυρώνει προγραμματισμένα ταξίδια και να καθυστερεί τον προγραμματισμό άλλων:
«Άλλαξα μία κράτηση από τα τέλη Ιουνίου για τις αρχές Ιουλίου, σκεφτόμενη ότι τα πράγματα πρέπει να είναι εντάξει μέχρι τότε, αλλά τώρα έχω βρεθεί με κουπόνια από αρκετές αεροπορικές εταιρείες και δεν θέλω να μαζέψω περισσότερα».
Ωστόσο, έχει μπει στον πειρασμό. Στις 29 Απριλίου, οι ταξιδιωτικές ιστοσελίδες ξεκίνησαν μια φρενίτιδα προσφορών δίνοντας εισιτήρια business class έναντι 840 δολαρίων μετ’ επιστροφής από τον Καναδά ή το Μεξικό στο Μπαλί της Ινδονησίας, ένα εισιτήριο που συνήθως κοστίζει πάνω από τέσσερις φορές αυτό το ποσό.
Η Kass αποφάσισε να μην κάνει κράτηση. «Πάντα ήθελα να επισκεφτώ το Μπαλί, αλλά απλώς δεν ξέρω ποια θα είναι η κατάσταση», λέει στο CNNi.
«Δεν θέλω να βάλω τον εαυτό μου σε κίνδυνο. Επίσης, δεν ξέρω τι συμβαίνει στην Ινδονησία και δεν ξέρω πότε το Μπαλί θα είναι ξανά έτοιμο για επισκέπτες».
Τέτοιες σκέψεις θα αποδειχθούν σημαντικά εμπόδια στην αναζωογόνηση του τουρισμού, και το ιταλικό νησί της Σικελίας έχει ήδη ανακοινώσει το σχέδιό του να ξεπεράσει αυτόν τον δισταγμό και ενθαρρύνει την επιστροφή των τουριστών.
Οι Times του Λονδίνου έγραψαν ότι η περιφερειακή κυβέρνηση της Σικελίας διέθεσε 50 εκατομμύρια ευρώ για την πληρωμή του 50% των αεροπορικών εισιτηρίων και μίας από τις τρεις διανυκτερεύσεις ξενοδοχείων για τους επισκέπτες, ενώ περιλαμβάνει επίσης δωρεάν είσοδο σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους. Η προϋπόθεση; Οι ταξιδιώτες που επιθυμούν να επωφεληθούν πρέπει να κάνουν διακοπές στη Σικελία φέτος, μετά το άνοιγμα των συνόρων της Ιταλίας σε ξένους τουρίστες, και η ημερομηνία αυτή δεν έχει καθοριστεί ακόμη.
Η Asiana Airlines υιοθετεί μια παρόμοια συγχωρητική στάση, προωθώντας τις πωλήσεις εισιτηρίων με την υπόσχεση «αγοράστε τώρα, πετάξτε όποια ημερομηνία θέλετε».
Οι αεροπορικές εταιρείες προσαρμόζονται για τη ζήτηση, οπότε τα αεροπορικά εισιτήρια θα παραμείνουν ίδια;
Η Virgin Atlantic επέσπευσε τη συνταξιοδότηση του στόλου της με τα 747 και A340-600, ενώ κλείνει επίσης μια βάση στο Γκάτγουικ του Λονδίνου. Η KLM αποχαιρετά τα εμβληματικά της 747 νωρίτερα από ό,τι είχε προγραμματιστεί, και η American Airlines είχε έναν πολυάσχολο Απρίλιο να αποσύρει τους στόλους 757, 767, E190 και A330-300 (αν και μερικά AA 767 εξακολουθούν να πετούν μεταφέροντας εμπορεύματα).
Και, καθώς τα αεροπλάνα φεύγουν από τον ουρανό, το ίδιο συμβαίνει και με το πλήρωμα πτήσης και καμπίνας. Σε σημείωμα προς τους πιλότους της United Airlines τον Μάιο, το οποίο δημοσίευσε η Simple Flying, ο Bryan Quigley, ανώτερος αντιπρόεδρος πτητικών λειτουργιών στη United, μοιράζεται το απογοητευτικό γεγονός ότι οι πιλότοι της United ξεπερνούν σήμερα τους επιβάτες: «Κατά μέσο όρο μεταφέρουμε μόνο περίπου 10.000 επιβάτες ανά ημέρα … αυτήν τη στιγμή έχουμε περισσότερους πιλότους από τους επιβάτες κάθε δεδομένη ημέρα». Στη συνέχεια, το σημείωμα ανέφερε ότι η United θα «παύσει» 4.457 από 12.250 πιλότους από τις 30 Ιουνίου.
Ορισμένες αεροπορικές εταιρείες έχουν ήδη μειώσει το προσωπικό τους, με τη Ryanair να σχεδιάζει να απολύσει 3.000, η British Airways ξεπερνά τους 30.000, και η Lufthansa Group τοποθετεί 80.000 εργαζόμενους σε καθεστώς μειωμένου ωραρίου, όλες μέχρι τις αρχές Μαΐου.
Σε αβέβαιους όρους, οι αεροπορικές εταιρείες προσαρμόζονται ανάλογα με τη ζήτηση. Αυτή η ευελιξία είναι το κλειδί για να τους επιτρέψει να συνεχίσουν να προσφέρουν αεροπορικά εισιτήρια τόσο προσιτά όσο και «φυσιολογικά», όσο οι πολίτες είχαν συνηθίσει να πληρώνουν πριν από την κρίση του Covid-19.
«Όλες οι μεγάλες αεροπορικές εταιρείες αναμένεται να έχουν μικρότερο μέγεθος μόλις ξαναρχίσουν τις δραστηριότητές τους», λέει ο Pablo Chiozza, Διευθύνων Σύμβουλος της World Travel Solutions και πρώην ανώτερος αντιπρόεδρος της LATAM Airlines.
Τελικά, πόσο ακριβό θα είναι το αεροπορικό ταξίδι;
Οι αεροπορικοί ναύλοι θα συνεχίσουν να ανταποκρίνονται στην προσφορά και τη ζήτηση, αλλά η δυνατότητα των τουριστικών προσφορών ή η ανάγκη κοινωνικής αποστασιοποίησης στα αεροπλάνα είναι μεγάλη, όπως και οι δυνάμεις που προορίζονται να ωθήσουν τις τιμές λίγο χαμηλότερα ή λίγο πιο ψηλά.
Οι απόψεις σχετικά με το τι αποτελεί ή όχι καλή προσφορά και το αν τελικά θα πάρει κανείς την απόφαση να κλείσει εισιτήριο εξαρτάται, όπως πάντα, από εσάς, τον ταξιδιώτη.