Χλωροκίνη: «Θολώνει» όλο και πιο πολύ το τοπίο γύρω από τη χρήση της για την Covid-19

Μια «σκιά» πέφτει πάνω στο αντι-ελονοσιακό με αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες φάρμακο χλωροκίνη που δοκιμάζεται και σε ασθενείς με Covid-19, καθώς από διάφορες επιστημονικές πλευρές αυξάνονται οι επιφυλάξεις, οι προειδοποιήσεις και οι ενδείξεις για πιθανές επικίνδυνες παρενέργειες, ιδίως σε υψηλές δόσεις και για άτομα με υποκείμενο καρδιακό νόσημα.

Μια βραζιλιάνικη μελέτη σε ασθενείς με κορωνοϊό, που δοκίμασε τη χλωροκίνη και τη συγγενική υδροξυχλωροκίνη, σε συνδυασμό με το αντιβιοτικό αζιθρομυκίνη (θεραπευτικό σχήμα που δοκιμάζεται ήδη σε διάφορες χώρες), αναγκάστηκε να διακοπεί πρόωρα για λόγους ασφαλείας, καθώς σε υψηλή δόση η χλωροκίνη αποδείχθηκε θανατηφόρα για μερικούς ασθενείς. Από την πλευρά της, η Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) των ΗΠΑ προειδοποίησε για πιθανές σοβαρές καρδιακές παρενέργειες από το φάρμακο.

Επίσης επιστήμονες με δημοσίευση τους στο «Nature», που αφορά την παρακολούθηση 84 ασθενών με Covid-19 στη Νέα Υόρκη, οι οποίοι επί πέντε μέρες έπαιρναν δύο φορές ημερησίως υδροξυχλωροκίνη και αζιθρομυκίνη, προειδοποιούν και αυτοί για κίνδυνο αιφνίδιου καρδιακού θανάτου, καθώς οι εννέα ασθενείς εμφάνισαν επικίνδυνη αρρυθμία (που αυξάνει τον κίνδυνο ανακοπής). Τελικά, τέσσερις πέθαναν από πολυοργανική ανεπάρκεια και κανένας από έμφραγμα. Οι ερευνητές συμπέραναν πάντως ότι οι ασθενείς που παίρνουν αυτά τα φάρμακα, χρειάζονται συνεχή καρδιολογική παρακολούθηση.

Στη βραζιλιάνικη τυχαιοποιημένη κλινική δοκιμή, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν στο αμερικανικό ιατρικό περιοδικό «JAMA Network Open», 81 ασθενείς με Covid-19 έπαιρναν σε καθημερινή βάση υψηλή ή χαμηλή δόση χλωροκίνης. Αντί για 28 μέρες, η δοκιμή διακόπηκε την 13η μέρα, καθώς πέθαναν έξι από τους 40 ασθενείς στην ομάδα της χαμηλής δοσολογίας (450 μιλιγκράμ δύο φορές την πρώτη μέρα και μετά ίδια δόση μια φορά τη μέρα), ενώ πέθαναν 16 από τους 41 στην ομάδα υψηλής δοσολογίας (600 μιλιγκράμ δύο φορές τη μέρα από δεκαήμερο). Επιπλέον, από τους πέντε ασθενείς της δεύτερης ομάδας με υποκείμενο καρδιακό νόσημα, οι τρεις πέθαναν.

Οι Βραζιλιάνοι ερευνητές συμπέραναν ότι πρέπει να μη δίνεται χλωροκίνη σε υψηλές δόσεις. Από την άλλη πάντως, άλλοι επιστήμονες που σχολίασαν την βραζιλιάνικη δοκιμή στο ίδιο περιοδικό, εκτίμησαν ότι «παρά αυτά τα αποθαρρυντικά αποτελέσματα, αρκετές άλλες παρατηρήσεις μάς αποτρέπουν από το να συμπεράνουμε κατηγορηματικά ότι η υψηλής δόσης χλωροκίνη ήταν τοξική».

Η χλωροκίνη και η υδροξυχλωροκίνη, σε συνδυασμό με αζιθρομυκίνη, προτάθηκαν ως πιθανή λύση για ασθενείς με Covid-19 σε μια γαλλική μελέτη, για την οποία αργότερα εκφράστηκαν ορισμένες αμφιβολίες σχετικά με την αξιοπιστία της από το ίδιο το περιοδικό όπου έγινε η σχετική δημοσίευση, σύμφωνα με την «Γκάρντιαν». Επίσης από το Φεβρουάριο υπήρξαν δύο κινεζικές μελέτες που οδηγούσαν στο συμπέρασμα ότι η χλωροκίνη μπορεί να συντομεύσει τη διάρκεια της Covid-19 σε αρκετούς ασθενείς.

Έκτοτε έχουν υπάρξει και άλλες μικρές μελέτες, αλλά καμία, σύμφωνα με το «Nature», δεν έχει δείξει σαφώς αν η χλωροκίνη και η υδροξυχλωροκίνη ωφελούν ή όχι στη μάχη κατά του κορωνοϊού.

Στις 21 Απριλίου τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ ανέφεραν ότι είναι ανεπαρκή ακόμη τα δεδομένα για να γίνει σύσταση υπέρ ή κατά της χρήσης αυτών των δύο ουσιών σε ασθενείς με Covid-19. Διάφοροι επιστημονικοί φορείς στις ΗΠΑ (Αμερικανική Θωρακική Εταιρεία, Εταιρεία Λοιμωδών Ασθενειών) έχουν ζητήσει η χλωροκίνη να χρησιμοποιείται μόνο σε κλινικές δοκιμές. Από την άλλη, οι πρόεδροι των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν έχουν μιλήσει θετικά για τη χρησιμότητα της χλωροκίνης εν μέσω πανδημίας.

«Οι γιατροί απλώς δοκιμάζουν τη χλωροκίνη, επειδή θέλουν να προσφέρουν κάτι στους ασθενείς τους», εκτίμησε η Λορίν Σάουερ του Πανεπιστημίου Τζονς Χόπκινς των ΗΠΑ.