Κορωνοϊος: Μυστικές υπηρεσίες στον πόλεμο της μάσκας

Αν και φαινομενικά η κατασκοπεία και η πανδημία του κορωνοϊού δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους, οι τεράστιες ελλείψεις σε αναπνευστήρες και προστατευτικό υλικό, οι εκατοντάδες χιλιάδες θάνατοι, αλλά και ο φόβος που διακατέχει τις περισσότερες κοινωνίες όπου επιβάλλονται πρωτοφανή περιοριστικά μέτρα σε ένα παγκόσμιο και εφιαλτικό κοινωνικό πείραμα οδηγούν πολλές χώρες στη λήψη ολοένα πιο ανορθόδοξων μέτρων σε αυτή τη μάχη απέναντι στον νέο ιό.

Οπως σε κάθε πόλεμο, θερμό ή ψυχρό, οι μυστικές υπηρεσίες και η προπαγάνδα διαδραματίζουν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο, έτσι και τώρα, σε αυτόν τον ιδιαίτερο υγειονομικό πόλεμο, η κατασκοπεία, παρόλο που δεν μπορεί να θεραπεύσει τον ιό, μπορεί να κάνει αυτό που έκανε πάντα: να συγκεντρώνει πληροφορίες και υλικά στα οποία κανείς άλλος δεν έχει πρόσβαση, ώστε τα κράτη να καθίστανται καλύτερα προετοιμασμένα για την αντιμετώπιση της πανδημίας.

Την ώρα που οι αμφιβολίες για τα δεδομένα της πανδημίας που παρέχουν ορισμένα κράτη ενισχύονται και ολοένα περισσότερες χώρες κλείνουν τα σύνορά τους, όχι απλώς απαγορεύοντας τις εξαγωγές φαρμακευτικών και ιατρικών υλικών αλλά και δεσμεύοντας προστατευτικές μάσκες, οι αναφορές για επιθετικές εξαγορές απαραίτητων υλικών αλλά και περίεργων εξαφανίσεων εκατομμυρίων προστατευτικών μασκών, καθώς επίσης και η μαζική παραπληροφόρηση και οι θεωρίες συνωμοσίας, κυρίως στη Μεγάλη Βρετανία όπου το δίκτυο 5G κατηγορείται για την πρόκληση του νέου ιού, αυξάνονται στα διεθνή μέσα ενημέρωσης.

Γερμανία: Χάθηκαν 6 εκατ. μάσκες στην Κένυα

Στις αρχές Μαρτίου η ειδική ομάδα κρίσης που έχει οργανώσει η ομοσπονδιακή κυβέρνηση της Γερμανίας για την αντιμετώπιση της πανδημίας αποφάσισε να ζητήσει τη συνδρομή της Bundeswehr, του ομοσπονδιακού στρατού της χώρας. Οι αρμόδιες αρχές κατέληξαν ότι το Γραφείο Προμηθειών των γερμανικών Ενόπλων Δυνάμεων, με έδρα την πόλη Κόμπλεντς στο κρατίδιο της Ρηνανίας-Παλατινάτου, στο οποίο απασχολούνται χιλιάδες αξιωματικοί και έχει την αρμοδιότητα για την αγορά εξοπλισμού για το στράτευμα, θα πρέπει να παρέχει την τεχνογνωσία του για την επείγουσα προμήθεια προστατευτικού εξοπλισμού για τα νοσοκομεία της χώρας.

Ο διοικητής τού εν λόγω γραφείου συνήψε συμβάσεις με κατασκευαστές ιατρικών ειδών, συνολικής αξίας 241 εκατ. ευρώ, και δεσμεύτηκε ότι σε σύντομο χρονικό διάστημα θα συγκέντρωνε το απαραίτητο υλικό. Ωστόσο, μόλις λίγες ημέρες αργότερα, η γερμανική υπηρεσία τελωνείων ενημέρωνε την Bundeswehr ότι 6 εκατομμύρια προστατευτικές μάσκες τύπου FFP2, που φιλτράρουν το 90% των σωματιδίων και τις οποίες είχε παραγγείλει το αρμόδιο Γραφείο Προμηθειών, είχαν εξαφανιστεί μυστηριωδώς σε αεροδρόμιο στην Κένυα.

Αυτή η περίεργη ιστορία της εξαφάνισης του προστατευτικού υλικού δημοσιεύτηκε από το γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel» και προκάλεσε την άμεση αντίδραση των αρμόδιων στρατιωτικών και υγειονομικών αρχών. Παρόλο που η επίσημη ανακοίνωση του εκπροσώπου του γερμανικού υπουργείου Αμυνας έκανε λόγο «για μια υπόθεση που εξετάζεται», πηγές που μίλησαν στο «Spiegel», υπό το καθεστώς της ανωνυμίας, έκαναν λόγο για «εξαιρετικά σοβαρό περιστατικό». Η αγορά προστατευτικών μασκών αποτελεί ένα παγκόσμιο χρυσωρυχείο. Λόγω της τεράστιας ζήτησης πωλούνται σαν σπάνια μπαχαρικά τον Μεσαίωνα.

Σύμφωνα με πληροφορίες του «Spiegel», οι αρμόδιες αρχές υποπτεύονται ότι ο κατασκευαστής έλαβε μια καλύτερη προσφορά για τα προϊόντα του και αποφάσισε να τα πουλήσει στον πλειοδότη.

Αμερικανικό μπλόκο στη γαλλική παραγγελία

Στη γειτονική Γαλλία, και συγκεκριμένα στη διοικητική περιφέρεια Γκραντ Εστ, ήτοι στις περιοχές της Λωρραίνης, της Αλσατίας, της Καμπανίας και της κοιλάδας του Μοζέλα, τα τοπικά νοσοκομεία βρίσκονται στο όριο της κατάρρευσης καθώς καλούνται καθημερινά να νοσηλεύσουν ολοένα περισσότερους νοσούντες από τον νέο κορωνοϊό.

Τα γερμανικά κρατίδια της Βάδης-Βυρτεμβέργης και του Ζάαρλαντ, καθώς και το Μεγάλο Δουκάτο του Λουξεμβούργου, που συνορεύουν με την πληγείσα περιοχή, έχουν δεχτεί Γάλλους ασθενείς στα νοσοκομεία τους, ωστόσο το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό στο Στρασβούργο, στη Ρενς και τη Μιλούζ στερείται τον βασικό προστατευτικό εξοπλισμό. Σε αυτό το πλαίσιο, η γαλλική κυβέρνηση παρήγγειλε από την Κίνα εκατομμύρια ειδικές μάσκες.

Τις πρώτες ημέρες του Απριλίου το υλικό είχε συγκεντρωθεί και θα μεταφερόταν με ειδική πτήση από το αεροδρόμιο της Σανγκάης. Λίγο πριν από την απογείωση του αεροσκάφους, όμως, εμφανίστηκαν ορισμένοι Αμερικανοί πολίτες και προσέφεραν την τριπλάσια τιμή στον κατασκευαστή. Μιλώντας στο δίκτυο RTL ο κ. Ζαν Ροτνέρ, γιατρός και πρόεδρος του περιφερειακού συμβουλίου της Γκραντ Εστ, επιβεβαίωσε ότι οι μάσκες εξαφανίστηκαν όταν Αμερικανοί πολίτες εμφανίστηκαν στον διάδρομο απογείωσης και κρατώντας δεσμίδες δολαρίων κατάφεραν να τις αγοράσουν.

Παρόλο που ο κ. Ροτνέρ μίλησε μόνο για την εθνικότητα των πλειοδοτών, πηγή που μίλησε υπό το καθεστώς ανωνυμίας στο RTL έκανε λόγο για άτομα που εργάζονταν για λογαριασμό της αμερικανικής κυβέρνησης.

Βερολίνο: Η «σύγχρονη πειρατεία» των ΗΠΑ

Στις 3 Μαρτίου το κρατίδιο του Βερολίνου αγόρασε 400.000 μάσκες τύπου FFP2 και FFP3 από μια αμερικανικών συμφερόντων εταιρεία στην Κίνα για να τις χρησιμοποιήσουν οι αστυνομικές δυνάμεις της γερμανικής πρωτεύουσας. Ωστόσο το αεροσκάφος που τις μετέφερε έκανε στάση για ανεφοδιασμό στο αεροδρόμιο της Μπανγκόκ, όπου, σύμφωνα με τις Αρχές του Βερολίνου, αμερικανικές δυνάμεις κατάσχεσαν το εμπόρευμα και το αεροσκάφος απογειώθηκε με προορισμό τις ΗΠΑ. Το Βερολίνο έκανε μάλιστα λόγο για «σύγχρονη πειρατεία».

Η «άχρηστη βοήθεια» Πούτιν στην Ιταλία

Στις 22 Μαρτίου και καθώς η Ευρώπη προσπαθούσε να συνέλθει από το σοκ της πανδημίας και να τιθασεύσει την περαιτέρω εξάπλωση του ιού, αρκετά κράτη-μέλη της Ε.Ε. έδρασαν σπασμωδικά, με αποτέλεσμα τόνοι προστατευτικού υλικού να αποκλειστούν στα κλειστά εσωτερικά σύνορα. Η Κίνα και η Ρωσία αποφάσισαν τότε να εφαρμόσουν τη «διπλωματία της μάσκας», με την πρώτη να αποστέλλει τόνους προστατευτικού υλικού.

Η Ρωσία επέλεξε να στείλει στη δοκιμαζόμενη Ιταλία, και συγκεκριμένα στο Μπέργκαμο, ένα κομβόι στρατιωτικών οχημάτων που μετέφερε προσωπικό 122 ατόμων, καθώς και αναπνευστήρες, μάσκες και απολυμαντικά υλικά. Η όλη επιχείρηση δεν συντονίστηκε από το ρωσικό υπουργείο Υγείας, αλλά από το υπουργείο Αμυνας της χώρας και επικεφαλής των 122 αξιωματικών, διαφόρων βαθμών, όπως ταγματάρχες και συνταγματάρχες ήταν ο στρατηγός Σεργκέι Κίκοτ. Πρόκειται για τον ανώτατο αξιωματικό ο οποίος στο παρελθόν είχε διαβεβαιώσει ότι ο Μπασάρ αλ Ασαντ δεν χρησιμοποίησε ποτέ χημικά όπλα στη Συρία.

Τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης προέβαλλαν εικόνες όπου μεγέθυναν την πραγματική ευγνωμοσύνη Ιταλών πολιτών, φτάνοντας στο σημείο να δημοσιεύσουν βίντεο όπου ένας Ιταλός πολίτης κατέβαζε τη σημαία της Ε.Ε. από το μπαλκόνι του και την αντικαθιστούσε με τη ρωσική, κρατώντας ένα πανό που έγραφε «Ευχαριστούμε Πούτιν». Στις 24 Μαρτίου ο Ιταλός δημοσιογράφος Τζάκοπο Ιακομπόνι, συντάκτης της εφημερίδας «La Stampa» του Τορίνο, έγραψε ένα ρεπορτάζ στο οποίο πηγές του ιταλικού Στρατού υποστήριζαν ότι το 80% του υλικού που έστειλε η Ρωσία ήταν παντελώς άχρηστο και ακατάλληλο για χρήση.

Μία μόλις εβδομάδα μετά, ο εκπρόσωπος του υπουργείου Αμυνας της Ρωσίας, αντιστράτηγος Ιγκορ Κονασένκοφ, δημοσίευσε μια αμφιλεγόμενη επιστολή διάψευσης του ρεπορτάζ της ιταλικής εφημερίδας που προκάλεσε σάλο στη χώρα, καθώς απευθύνθηκε ευθέως και στον συντάκτη Τζάκοπο Ιακομπόνι τονίζοντας ότι «όποιος σκάβει έναν λάκκο, κινδυνεύει να βρεθεί ο ίδιος μέσα».

Ο ρόλος της Μοσάντ

Σε αυτό τον διαρκώς εξελισσόμενο ανταγωνισμό ανάμεσα στα κράτη, που καθιστά όλο και δυσκολότερο τον συντονισμό για την αντιμετώπιση της πανδημίας, ειδικό ρόλο φαίνεται να έχει αναθέσει η κυβέρνηση του Ισραήλ στην Υπηρεσία Πληροφοριών της χώρας. Οπως αναφέρουν τοπικά αλλά και διεθνή μέσα ενημέρωσης, ο άνθρωπος ο οποίος έχει αναλάβει να οργανώσει την υγειονομική άμυνα του Ισραήλ είναι ο Γιόσι Κοέν, επικεφαλής της Μοσάντ.

Παρόλο που το Ισραήλ προσπάθησε να περιορίσει την εξάπλωση του COVID-19, απαγορεύοντας τις πτήσεις από την Κίνα και άλλες εστίες του ιού, οι συνεχείς περικοπές του προϋπολογισμού για τη δημόσια υγεία την τελευταία δεκαετία είχαν ως αποτέλεσμα τα νοσοκομεία της χώρας να είναι απροετοίμαστα για μια τέτοιας έκτασης πανδημία.

Η ενεργοποίηση της Μοσάντ στη μάχη κατά του νέου κορωνοϊού αποτελούσε μονόδρομο για τον πρωθυπουργό της χώρας όχι μόνο διότι οι μυστικές υπηρεσίες λογοδοτούν απευθείας στον Μπενιαμίν Νετανιάχου, αλλά και επειδή είναι εξαιρετικά δημοφιλείς στους πολίτες. Κάθε επιτυχία της Μοσάντ θα πιστωθεί, ως εκ τούτου, στον ίδιον τον πρωθυπουργό της χώρας.

Στις 31 Μαρτίου ο Ναφτάλι Μπένετ, υπουργός Αμυνας του Ισραήλ, αποκάλυψε ότι η χώρα του έχει ήδη δαπανήσει περισσότερα από 2 δισ. σέκελ (περίπου 510 εκατ. ευρώ) για τις προσπάθειες απόκτησης του απαραίτητου ιατρικού υλικού, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι δεν θα διατεθούν και περισσότερα χρήματα.

Τοπικά μέσα ενημέρωσης του Ισραήλ, επικαλούμενα ανώνυμες ιατρικές και στρατιωτικές αρχές, ανέφεραν ότι αεροσκάφη με ιατρικό και φαρμακευτικό φορτίο προσγειώθηκαν στο αεροδρόμιο «Ben Gurion» στις 31 Μαρτίου, χωρίς όμως να ξεκαθαρίζουν την προέλευσή του, κάτι που, σύμφωνα με τoν «Guardian», ενδέχεται να συνέβη καθώς τα προϊόντα αποκτήθηκαν από «εχθρική χώρα».

Το υψηλό επίπεδο αμοιβαίας δυσπιστίας που παρατηρείται σήμερα μεταξύ των κρατών και η καταστροφή της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού καθιστούν ολοένα δυσκολότερο να υπάρξει μια συντονισμένη διεθνής αντίδραση σε αυτή την πανδημία.

Οπως αναφέρει χαρακτηριστικά το «Harvard Business Review», «βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την προοπτική του “αντίστροφου προστατευτισμού”, όπου τα κράτη περιορίζουν τις εξαγωγές, αλλά όχι τις εισαγωγές και αγωνίζονται μεταξύ τους για να αποκτήσουν τον έλεγχο των περιορισμένων πόρων που χρειάζονται για την προστασία των πολιτών τους. Οπως ο παραδοσιακός προστατευτισμός ενθάρρυνε τη Μεγάλη Υφεση, έτσι και ο νέος προστατευτισμός θα μπορούσε να παρατείνει την πανδημία COVID-19 καθιστώντας το έργο των κυβερνήσεων όλο και πιο δύσκολο».