Κορωνοϊός: Μύθοι και αλήθειες για τον φονικό ιό

Καθώς τα κρούσματα του νέου κορωνοϊού παγκοσμίως πλησιάζουν το 1 εκατ. και οι θάνατοι που οφείλονται στον Covid-19 αγγίζουν τις 50.000, οι περισσότεροι πολίτες που βρίσκονται σε καθεστώς περιορισμού και ελέγχου σε ολόκληρο τον κόσμο, είναι δύσκολο να θυμηθούν ότι μέχρι πριν από τρεις μόλις μήνες  ο ιός που προκαλεί την πανδημία ήταν παντελώς άγνωστος στην επιστημονική κοινότητα,

Όταν εντοπίστηκαν τα πρώτα κρούσματα σε ευρωπαϊκό έδαφος οι επιστήμονες και οι ερευνητές ξεκίνησαν να μελετούν εντατικά τον SARS-CoV-2 και με αξιοσημείωτη ταχύτητα κατάφεραν να κατανοήσουν την αλληλουχία του γονιδιώματός του και να ξεκινήσουν την παραγωγή φαρμάκων και εμβολίων με την ελπίδα να περιορίσουν την περαιτέρω εξάπλωση του ιού.

Ωστόσο τα ερωτήματα στα οποία καλείται να απαντήσει η επιστημονική κοινότητα είναι πολλά και ο χρόνος δεν είναι σύμμαχός της, καθώς όσο περισσότερα μαθαίνουν για τον ιό, τόσο περισσότερο ερωτήματα γεννιούνται. Οι ειδικοί αδυνατούν να απαντήσουν με βεβαιότητα, σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα, για τη θνητότητα του ιού, για τους ακριβείς τρόπους μετάδοσής του και γιατί τον τελευταίο καιρό καταγράφονται θύματα πολύ μικρής ηλικίας.

1. Πως ακριβώς μεταδίδεται ο Covid-19;

Μόλις τρεις μήνες μετά την εμφάνιση των πρώτων κρουσμάτων του ιού στην Κίνα, ο COVID-19 έχουν εντοπιστεί σχεδόν σε όλες τις χώρες του πλανήτη. Γιατί αυτός ο ιός εξαπλώνεται τόσο γρήγορα; Σύμφωνα με τους επιστήμονες ο λόγος είναι ότι πρόκειται για ιό που μεταδίδεται με σταγονίδια από τον βήχα, το φτέρνισμα ή την ομιλία. Ωστόσο δεν είναι ξεκάθαρο κατά πόσον ο ιός μπορεί να μεταδοθεί και με άλλους τρόπους. Υπάρχουν ενδείξεις ότι ο ιός μπορεί να μεταδοθεί και από τα ανθρώπινα περιττώματα, ενώ αβεβαιότητα επικρατεί σχετικά με το χρονικό διάστημα στο οποίο ο ιός μπορεί να επιβιώσει στον αέρα ή σε συγκεκριμένες επιφάνειες.

2. Γιατί υπήρξαν περιπτώσεις θανάτων παιδιών;  

Τον γύρο του κόσμου κάνουν τις τελευταίες ημέρες αναφορές για θανάτους από τον κορωνοϊό, νέων και υγιών ανθρώπων. Μια 16χρονη μαθήτρια από τη Γαλλία, ένας 13χρονος από το Ηνωμένο Βασίλειο και ακόμα και ένα βρέφος στο Ιλινόις των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, αρρώστησαν και κατέληξαν από τον Covid-19, παρόλο που σχεδόν άπαντες οι επιστήμονες επιμένουν ότι οι νέοι και υγιείς άνθρωποι κινδυνεύουν ελάχιστα από τον ιό. «Κάθε θάνατος ενός νέου ανθρώπου αποτελεί ένα τραγικό νέο» τονίζει ο Δρ. Σάιμον Κλαρκ, Αναπληρωτής Καθηγητής Κυτταρικής Μικροβιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ στη Μεγάλη Βρετανία. Σύμφωνα με τον ίδιο, «το μάθημα που έχουμε λάβει από χώρες όπως η Κίνα, είναι ότι ενώ οι ηλικιωμένοι διατρέχουν σαφώς περισσότερους κινδύνους από τον νέον ιό, οι νεώτερης ηλικίας άνθρωποι δεν έχουν ανοσία. Τα παιδιά μπορούν να κολλήσουν τον ιό και παρόλο που είναι πιθανότερο να παρουσιάσουν ήπια συμπτώματα, σε εξαιρετικά σπάνιες περιπτώσεις μπορούν να ασθενήσουν σοβαρά ή και να πεθάνουν. Αυτή είναι μια υπενθύμιση ότι πρέπει να λάβουμε σοβαρά υπόψη τις συμβουλές των ειδικών για να μείνουμε στο σπίτι, να πλένουμε τα χέρια και να τηρούμε αποστάσεις. Το μήνυμα μέχρι τώρα φαινόταν ότι ακολουθώντας αυτές τις συμβουλές, μπορείτε να σώσετε τη ζωή ενός αγαπημένου γονέα ή παππού. Αυτή η περίπτωση θα μπορούσε ακόμη να μας υπενθυμίσει ότι η παραμονή στο σπίτι θα μπορούσε επίσης να σώσει τη ζωή ενός αγαπημένου παιδιού ή ενός εγγονιού».

3. Πώς εξηγούνται οι θάνατοι νέων και υγιών ιατρών;

Ανάμεσα στα θύματα του νέου ιού συμπεριλαμβάνοντα σε αρκετές περιπτώσεις και ιατροί, συνήθως νέοι σε ηλικία και χωρίς κάποιο άλλο σοβαρό νόσημα. Μόνο στην Ιταλία, έχουν καταγραφεί περισσότεροι από 70 τέτοιοι θάνατοι. Σύμφωνα με τον Δρ. Αμίρ Καν, αναπληρωτή καθηγητή στην ιατρική σχολή του Πανεπιστημίου του Λιντς, ο λόγος που έχουν καταγραφεί θάνατοι ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού νεαρής ηλικίας, ενδέχεται να οφείλεται στην υπερβολική έκθεσή τους στον Covid-19. «Οι επαγγελματίες του τομέα της υγείας έχουν εκτεθεί σε υψηλό «ιικό φορτίο» λόγω της συνεχούς παρουσίας τους στα νοσοκομεία όπου περιθάλπονται οι ασθενείς. Αυτό σημαίνει ότι το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν κατάφερε να «νικήσει» τον αρχικό ιό στον οποίον είχαν εκτεθεί αυτοί οι ιατροί πριν εκτεθούν εκ νέου στον ιό, ενδεχομένως μέσα σε διάστημα λίγων μόλις ωρών».

4. Μπορούν οι άνθρωποι που έχουν αναρρώσει να κολλήσουν ξανά τον ιό;

Πρόκειται για ένα ερώτημα στο οποίο δεν υπάρχει σαφής απάντηση. Υπάρχουν μερικές αναφορές από ανθρώπους στην Κίνα και την Ιαπωνία που εμφανίστηκαν θετικοί στο ιό αφού είχαν λάβει εξιτήριο από το νοσοκομείο. «’Ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια είναι πόσο ισχυρή είναι η ανοσολογική αντίδραση που παράγεται σε ένα μολυσμένο άτομο» υποστηρίζει ο Δρ. Ακίκο Ιβασάκι, καθηγητής ανοσοβιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Γέιλ. Σύμφωνα με τον ίδιο, η διάρκεια προστασίας που προσφέρουν τα αντισώματα σε έναν άνθρωπο είναι καθοριστικής σημασίας για να κατανοήσουν οι ειδικοί το πώς και το πότε θα δημιουργηθεί το λεγόμενο ανοσιακό τείχος ή η συλλογική ανοσία. Όπως υπογραμμίζει η Δρ ‘Ανγκελα Ράσμουνσεν, ιολόγος στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια, υπάρχει σε εξέλιξη μια έρευνα σε μακάκους, που δείχνει ότι τα πρωτεύοντα αυτά θηλαστικά που νόσησαν από τον ιό, όταν θεραπεύτηκαν και εκτέθηκαν ξανά στον Covid-19, δεν εμφάνισαν σοβαρά συμπτώματα. Σύμφωνα με την ίδια, παρόλο που η έρευνα βρίσκεται σε αρχικό στάδιο, υπάρχουν κάποια αποτελέσματα που προκαλούν συγκρατημένη αισιοδοξία.