Ο κορονοϊός που προκαλεί τη νόσο COVID-19 μεταφέρεται κυρίως από άτομο σε άτομο μέσω σταγονιδίων αναπνοής και μολυσμένων επιφανειών. Έτσι η σωστή χρήση στις μάσκες προσώπου μπορούν να λειτουργήσουν ως ένα επιπλέον μέτρο ατομικής προστασίας.
Το πρόβλημα είναι ότι ο κορονοϊός συνοδεύεται -δυστυχώς- και από πανικόβλητες αγορές από τον γενικό πληθυσμό. Έτσι οι μάσκες, μαζί με άλλα προστατευτικά εργαλεία, όπως τα αντισηπτικά και απολυμαντικά χεριών, είναι σε έλλειψη. Αυτό αφορά και τις υφασμάτινες και λεπτές χειρουργικές μάσκες καθώς και τους αναπνευστήρες N95, οι οποίοι χρησιμοποιούνται από κατασκευαστές και σε νοσοκομειακούς χώρους, επειδή εμποδίζουν τουλάχιστον το 95% των αερομεταφερόμενων σωματιδίων.
Αλλά τι γίνεται αν δεν είστε εργαζόμενος στην υγειονομική περίθαλψη και έχετε περιορισμένη πρόσβαση σε μάσκες στο σπίτι;
Προτού να ανησυχείτε για την επαναχρησιμοποίηση μιας μάσκας, σκεφτείτε αν την χρειάζεστε πραγματικά εξαρχής. Αν έχετε μια μάσκα N95 και είστε υγιές άτομο, που δεν φροντίζει κάποιο μολυσμένο άτομο στο σπίτι, θα μπορούσατε να δώσετε την μάσκα σε κάποιον επαγγελματία υγείας διότι δεν τη χρειάζεστε.
Κορονοϊός: Πότε χρειάζεται να φοράμε μάσκα
Εάν είστε υγιείς, πρέπει να φοράτε μάσκα προσώπου οποιουδήποτε είδους μόνο αν φροντίζετε κάποιον που πιθανώς έχει τη νόσο COVID-19, συνιστά ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ). Φορέστε την μάσκα για να προστατεύσετε τους άλλους, εάν είστε εσείς άρρωστοι, ή είστε στον ίδιο χώρο με κάποιον που είναι άρρωστος.
Η επαναχρησιμοποίηση μίας μάσκας σε αυτές τις περιπτώσεις δεν είναι ιδανική. Καλό είναι να ΜΗΝ επαναχρησιμοποιούνται οι μάσκες. Σίγουρα αυτό δεν βοηθάει στην έλλειψη μασκών που υπάρχει, αλλά είναι η σωστή πρακτική. Κανονικά η κάθε μάσκα προορίζεται για μία χρήση.
Η πραγματικότητα, ωστόσο, είναι ότι υπάρχει έλλειψη σε μάσκες. Εάν είστε κάποιος που χρειάζεται να χρησιμοποιήσετε μια μάσκα επειδή είστε άρρωστος, ή φροντίζετε κάποιον που είναι άρρωστος, μπορείτε να την ξαναβάλετε υπό ορισμένες συνθήκες.
Κορονοϊός: Για να αποφύγετε την μόλυνση, τοποθετήστε και αφαιρέστε την μάσκα πολύ προσεκτικά
Εάν αναγκαστείτε να χρησιμοποιήσετε δεύτερη φορά οποιοδήποτε είδος μάσκας, θα πρέπει πρώτα να βεβαιωθείτε ότι δεν θα γίνει μια ακόμη εστία μόλυνσης για εσάς. Πρέπει να πλένετε τα χέρια σας τρεις φορές: πριν βάλετε την μάσκα, προτού την αφαιρέσετε και αφότου την αφαιρέσετε.
Να θυμάστε ότι μετά την χρήση της, η μάσκα είναι μολυσμένη από μπροστά, οπότε αυτό είναι το σημείο που πρέπει να μην ακουμπήσετε με τίποτα! Επίσης, μην αγγίζετε το εσωτερικό της μάσκας, διότι τότε θα μολύνετε το εσωτερικό της, οπότε στη δεύτερη χρήση θα είναι σαν να βάζετε τον ιό απευθείας εκεί που δεν πρέπει και θα μολύνετε τον εαυτό σας!
Κορονοϊός: Εάν η μάσκα σας είναι υφασμάτινη μπορείτε να την πλύνετε
Μια μελέτη του 2015 είχε συμπεράνει ότι πρέπει οι ιατρικές μάσκες μίας χρήσης είναι καλύτερες από τις υφασμάτινες μάσκες. Η κατακράτηση υγρασίας, η επαναχρησιμοποίηση και το ανεπαρκές φιλτράρισμα της υφασμάτινης μάσκας μπορεί να οδηγήσουν σε αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης.
Όμως τα άτομα που χρησιμοποιούν μεν υφασμάτινες μάσκες, αλλά είναι ατομικές και δεν τις μοιράζονται με άλλους μπορούν να τις πλένουν μετά από κάθε χρήση στο χέρι και συχνά-πυκνά στο πλυντήριο.
Εάν χρησιμοποιείτε μια σπιτική υφασμάτινη μάσκα, να ξέρετε ότι η προστασία που σας παρέχει είναι στο ελάχιστο επαρκής στην πρόληψη της εξάπλωσης μιας μολυσματικής νόσου, σε σύγκριση με μια χειρουργική μάσκα ή με μια μάσκα N95. Μια μελέτη του 2013 σχετικά με την αποτελεσματικότητα διαφόρων τύπων μασκών έδειξε ότι οι χειρουργικές μάσκες είναι τρεις φορές πιο αποτελεσματικές στην αποτροπή της εξάπλωσης της γρίπης σε σχέση με τις μάσκες από ύφασμα όμοιο με εκείνο ενός t-shirt.
Μια σπιτική υφασμάτινη μάσκα θα πρέπει να θεωρείται ως έσχατη λύση για την πρόληψη της μετάδοσης σταγονιδίων από μολυσμένα άτομα, αλλά θα ήταν καλύτερο από το να μην είχατε καμία προστασία.
Κορονοϊός: Αφήστε οποιουδήποτε τύπου μάσκα να στεγνώσει πλήρως μεταξύ χρήσεων
Αφότου αφαιρέσετε με ασφάλεια μια μάσκα, βάλτε την κάπου που μπορεί να στεγνώσει καλά σε μέρος χωρίς υγρασία. Μια καλή λύση είναι να την βάλετε σε μια χαρτοσακούλα, όπως κάνουν συχνά επαγγελματίες υγείας με τις μάσκες τύπου N95. Επίσης, πρέπει να πετάτε μετά από κάθε τέτοια χρήση την χαρτοσακούλα, ώστε να μην μολύνει την μάσκα σας αργότερα.
Εάν η μάσκα σας δεν είναι κατασκευασμένη από εύφλεκτο υλικό, μπορείτε να την βάλετε σε φούρνο για 30 λεπτά στους 70 βαθμούς Κελσίου, επειδή ο κορονοϊός δεν αντέχει σε τέτοια θερμοκρασία. Κάτι τέτοιο μπορεί να σκοτώσει τον ιό και ταυτόχρονα δεν θα προκαλέσει μεγάλη ζημιά στην μάσκα. Εναλλακτικά, μπορείτε να κρεμάσετε την μάσκα πάνω από μια κατσαρόλα με νερό που βράζει για περίπου 10 λεπτά. Πιστεύεται ότι και με αυτό τον τρόπο θα καταστραφεί ο κορονοϊός, αλλά θα πρέπει στην συνέχεια να την στεγνώσετε με αέρα (π.χ. με το πιστολάκι μαλλιών).
Κορονοϊός: Μπορείτε επίσης να προσθέσετε ένα επιπλέον στρώμα κάλυψης πάνω από τη μάσκα που χρησιμοποιείτε για δεύτερη φορά
Εάν έχετε περιορισμένο αριθμό από μάσκες, μπορείτε να δημιουργήσετε στρώματα με κασκόλ για να προστατεύσετε την κάθε μία καθώς την φοράτε.
Η μάσκα θα μείνει πιο καθαρή αν έχει ένα ακόμα στρώμα πάνω της. Κασκόλ και άλλα υλικά είναι εντελώς ακατάλληλα ως «φίλτρα”, αλλά αποτελούν καλές επιλογές, αλλά αν τα βάλετε πάνω από την μάσκα. Τότε δημιουργείτε κάτι σαν έξτρα φράγμα και προστατεύετε την μάσκα σας από το να μολυνθεί από σταγονίδια.