Τις προσδοκίες χιλιάδων ιδιοκτητών, που έσπευσαν καθ’ όλη τη διάρκεια της κρίσης να μισθώσουν τα ακίνητά τους μέσω Airbnb, ελπίζοντας ότι, έτσι, θα… ρεφάρουν τη χασούρα, «κονταίνουν» τα στοιχεία της AirDna για τα έσοδα και τις πληρότητες σε περιοχές-προπύργια της επίμαχης πλατφόρμας.
Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με την ιστοσελίδα, η οποία επεξεργάζεται τα δεδομένα τόσο της Airbnb όσο και της HomeAway, η πληθώρα ακινήτων, που διατίθενται προς βραχυχρόνια ενοικίαση σε Αθήνα, αλλά και Κρήτη, είχε ως συνέπεια το 2019 να κλείσει με αρνητικό πρόσημο. Προς επίρρωση, την ίδια στιγμή, που ο αριθμός των ενεργών αγγελιών στην πρωτεύουσα κατέγραψε αύξηση, της τάξεως του 22,9%, σε σχέση με το 2018 (από 8.251 σε 10.138), το έσοδο ανά διαθέσιμο δωμάτιο (Revenue Per Available Room, RevPAR) μειώθηκε κατά 0,74% (από 31,07 ευρώ σε 30,84 ευρώ), ενώ πτωτικά κινήθηκε και η μέση τιμή διανυκτέρευσης (από 63,99 ευρώ το 2018 σε 59,01 ευρώ, -7,8%).
Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στη Mεγαλόνησο, η οποία στα τέλη του περασμένου έτους «μετρούσε» 14.763 ενεργές αγγελίες έναντι πάνω από 12.000 το 2018 (αύξηση 21,03%). Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι Κρητικοί ιδιοκτήτες είδαν μείωση, τόσο στα έσοδά τους (-17,5%) όσο και στις πληρότητες, με τα ποσοστά να πέφτουν από το σχεδόν 41% το 2018 στο 33% έναν χρόνο μετά. «Οι… ρωγμές, που έχουν σχηματιστεί στα “προπύργια” της Airbnb, τις περιοχές, δηλαδή, που φιγουράρουν πρώτες στις προτιμήσεις των χρηστών της, ως συνέπεια της υπερπροσφοράς, γίνονται ολοένα και πιο βαθιές», σχολιάζουν κτηματομεσιτικοί παράγοντες, εκτιμώντας πως σταδιακά η αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων θα αρχίσει να… ανοίγει.
«Τώρα είναι η ευκαιρία για όσους επιθυμούν να μπουν στο… παιχνίδι, να επενδύσουν, δηλαδή, σε νέες αγορές στην Ελλάδα, οι οποίες δεν έχουν ακόμη εμφανίσει σημάδια κορεσμού, όπως συμβαίνει, για παράδειγμα, με την Αθήνα», συμπληρώνει, από την πλευρά της, η επικεφαλής της AirDna, κ. Aimee Trusler. Υπενθυμίζεται πως η ίδια, στο πλαίσιο του δεύτερου BnB Guest Conference στην Αθήνα, παρουσίασε την πεντάδα των ελληνικών αγορών με τις μεγαλύτερες αυξήσεις στα έσοδα ανά διαθέσιμο δωμάτιο. «Πρόκειται για περιοχές που ενδεχομένως να μη βρίσκονται ακόμη στα ραντάρ των επενδυτών. Κι όμως, τα στοιχεία δείχνουν πως αναπτύσσονται ραγδαία», υπογράμμισε χαρακτηριστικά. Ειδικότερα, στην πρώτη θέση βρέθηκε η Ανδρος, με αύξηση 25,02% σε σχέση με το 2018, ακολουθούμενη από τις Λέσβο, Θεσσαλονίκη και Καβάλα με +19,5%, +13,04% και +4,28% αντίστοιχα. Τέλος, την πέμπτη θέση κατέλαβε η Νάξος, με ενισχυμένα έσοδα ανά διαθέσιμο δωμάτιο 3,77%.
Παραδοσιακά συμβόλαια
Την ανάγκη να… αναπνεύσει το σύστημα των παραδοσιακών μισθώσεων υπογραμμίζουν τόσο ο Πανελλήνιος Σύλλογος Διαχειριστών Ακινήτων (ΠΑΣΥΔΑ) όσο και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ).
Πιο αναλυτικά, ο ΠΑΣΥΔΑ στηρίζει την προσπάθεια της κυβέρνησης να εντοπίσει τους περίπου 35.000 ιδιοκτήτες που φέρεται να μισθώνουν τα ακίνητά τους μέσω πλατφορμών, χωρίς, ωστόσο, να διαθέτουν Αριθμό Μητρώου (ΑΜΑ).
«Η εκτίμησή μας είναι πως πρόκειται για περισσότερα από 35.000 ακίνητα – και όχι 25.000, που λέει η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), η οποία μέτρησε μόνο όσα είναι “καρφιτσωμένα” στην Airbnb, τα οποία θα μπορούσαν κάλλιστα να επιστρέψουν στις μακροχρόνιες μισθώσεις», τόνιζε σε παλαιότερες δηλώσεις του ο επικεφαλής του Συνδέσμου, κ. Ανδρέας Χίου.
Αντιστοίχως, η ΠΟΜΙΔΑ, διά του προέδρου της, κ. Στράτου Παραδιά, προτείνει να δοθούν κίνητρα σε όσους επιλέγουν τα παραδοσιακά συμβόλαια έναντι του Airbnb. «Μία μείωση του φορολογικού συντελεστή για εισοδήματα από ενοικιάσεις κύριας κατοικίας κατά 10% θα μπορούσε να φέρει μεγάλο αριθμό πλήρως ανακαινισμένων κατοικιών, σε άριστη κατάσταση, στην επίμαχη αγορά, καθιστώντας την ανταγωνιστικότερη από την προσφορά τους για βραχυχρόνιες μισθώσεις», επισημαίνει χαρακτηριστικά. Συγκεκριμένα, για τα εισοδήματα μέχρι 12.000 ευρώ ετησίως προτείνεται η μείωση του συντελεστή από 15% σε 5%, ενώ για τα ετήσια εισοδήματα από 12.001 έως 35.000 ευρώ η μείωση του φόρου από το 35%, που είναι σήμερα, σε 25%.
Ελεύθερη πτώση για Μύκονο και Σαντορίνη
«Ψαλιδισμένα» ήταν πέρυσι και τα έσοδα των βραχυ-ιδιοκτητών στα δύο κυκλαδονήσια, που συγκεντρώνουν κάθε χρόνο πληθώρα τουριστών.
Ειδικότερα, με βάση τα στοιχεία της AirDna, το κέρδος ανά δωμάτιο στο «νησί των ανέμων», τη Μύκονο, διαμορφώθηκε σε 216,87 ευρώ έναντι 253,53 ευρώ τον αμέσως προηγούμενο χρόνο (-14,5%), ενώ εξίσου πτωτικά κινήθηκαν και οι κρατήσεις (-26,43%), αγγίζοντας το 39,8% έναντι 54,1% το 2018. Η μέση τιμή διανυκτέρευσης, όπως, άλλωστε, αναμενόταν, παρέμεινε σε υψηλά επίπεδα (545,08 ευρώ έναντι 468,30 ευρώ το 2018), ενώ όσον αφορά στις ενεργές αγγελίες, αυτές ξεπέρασαν τις 2.000 έναντι 1.500 παλαιότερα (αύξηση 39,1%).
Σταθεροποιητικά κινήθηκαν τα έσοδα στη Σαντορίνη (148,69 ευρώ πέρυσι έναντι 147,20 ευρώ το 2018), με την πληρότητα, ωστόσο, να καταγράφει πτώση 2,5% σε ετήσια βάση. Τα σπίτια, που μισθώνονται μέσω Airbnb στο νησί κυμαίνονται σε 2.500, παρουσιάζοντας αύξηση 68% σε σχέση με τον αμέσως προηγούμενο χρόνο.
Αξίζει να επισημανθεί πως αμφότερα τα νησιά αναδείχθηκαν στους κερδισμένους του 2019, με τις διεθνείς αεροπορικές αφίξεις να κινούνται σε ανοδικά επίπεδα σε σχέση με πέρυσι, χωρίς να ληφθούν υπόψη οι επισκέπτες που κατέφθασαν μέσω θαλάσσης. Πιο αναλυτικά, στη Μύκονο, στο διάστημα Ιανουαρίου – Ιουνίου, προσγειώθηκαν 144.426 επισκέπτες εξωτερικού, καταγράφοντας άνοδο 17,6% σε σχέση με το 2018, ενώ οι αεροπορικές αφίξεις από το εξωτερικό στη Σαντορίνη ανήλθαν σε 178.976 (+4,1% συγκριτικά με το ίδιο διάστημα του 2018).
Πρόβλημα στέγασης
Στο μεταξύ, γιγάντιο παραμένει το πρόβλημα στέγασης, που αντιμετωπίζουν καθηγητές, γιατροί, αστυνομικοί και πολλοί άλλοι, οι οποίοι καλούνται να υπηρετήσουν στα επίμαχα νησιά. Κι αυτό γιατί, όπως σημειώνουν μεσίτες της περιοχής, ακόμη και εάν βρουν να μισθώσουν ένα ακίνητο -συνήθως για συγκεκριμένους μήνες τον χρόνο- το ύψος των ζητούμενων ενοικίων είναι τέτοιο που καθιστά αδύνατη την καταβολή του από έναν δημόσιο λειτουργό.
Πληροφορίες, πάντως, θέλουν την κυβέρνηση να βλέπει με θετικό μάτι την πρόταση της ΠΑΣΥΔΑ να αξιοποιήσει τα περισσότερα από 120.000 εγκαταλελειμμένα ακίνητα ανά την Ελλάδα, ιδιοκτησίας των δήμων ή του Δημοσίου γενικότερα, εφαρμόζοντας μοντέλο ΣΔΙΤ για την κάλυψη της στεγαστικής ανάγκης εποχικών εργαζομένων ή επαγγελματιών και φοιτητών. «Πολλά από αυτά τα ακίνητα θα μπορούσαν να παραχωρηθούν για εκμετάλλευση σε επενδυτές, για να ανακαινισθούν και να δοθούν αποκλειστικά για μακροχρόνια μίσθωση. Λόγω της ζήτησης, το κέρδος θα είναι μεγάλο και θα προσελκύσει αρκετούς επιχειρηματίες, που αναζητούν ευκαιρίες για κερδοφόρες επενδύσεις. Το μοντέλο παραχώρησης θα μπορούσε να είναι ενοικίαση με δικαίωμα υπεκμίσθωσης ή ακόμη και συνεκμετάλλευση με τους δήμους», επισημαίνει ο Σύλλογος και συνεχίζει: «Στην αρχική συμφωνία και για να κρατηθούν χαμηλά οι τιμές θα μπορούσε να υπάρχει ένα ανώτατο επιτρεπτό μηνιαίο μίσθωμα, ακόμα και επιδοτούμενο, στο πλαίσιο μιας κοινωνικής πολιτικής στέγασης».
Η Θεσσαλονίκη νέα ανερχόμενη δύναμη
Σε ανερχόμενη δύναμη των βραχυχρόνιων μισθώσεων εξελίσσεται η Θεσσαλονίκη, η οποία το τελευταίο διάστημα αναπτύσσεται με ραγδαίους ρυθμούς.
Οπως προκύπτει από τα στοιχεία της AirDna, η συμπρωτεύουσα κατέγραψε πέρυσι αύξηση:
31,9% στις ενεργές αγγελίες (από 1.705 το 2018 σε 2.248 πέρυσι).
13,04% στα έσοδα ανά δωμάτιο (από 27,38 ευρώ σε 30,95 ευρώ το 2019).
9,5% στην πληρότητα (από 55,6% σε 60,9%).
3,3% στη μέση τιμή διανυκτέρευσης (από 49,22 ευρώ σε 50,85 ευρώ).
Σύμφωνα με κτηματομεσιτικούς παράγοντες της Θεσσαλονίκης, πάντως, το γεγονός ότι το τελευταίο διάστημα κινούνται ανοδικά και τα παραδοσιακά ενοικιαστήρια αναμένεται να λειτουργήσει ως δέλεαρ για πολλούς ιδιοκτήτες, προκειμένου να εγκαταλείψουν τις βραχυχρόνιες μισθώσεις. Προς επίρρωση, με βάση στοιχεία από τον Spitogatos, το δ’ τρίμηνο του 2019 οι τιμές στον Δήμο Θεσσαλονίκης κυμαίνονται στα 7,37 ευρώ/τ.μ. έναντι 6,92 ευρώ/τ.μ. το ίδιο διάστημα του 2018 και στα 5,07 ευρώ/τ.μ. για τους περιφερειακούς δήμους (αύξηση 11,20% σε σχέση με το 2018). Τέλος, τα ενοίκια στο υπόλοιπο του νομού αγγίζουν τα 3,45 ευρώ/τ.μ. από 2,62 ευρώ/τ.μ. πρόπερσι.
Στο μεταξύ, μερίδιο από την πίτα των τουριστών διεκδικούν και τα ξενοδοχεία της πόλης, που πέρυσι κατέγραψαν αύξηση τόσο στα έσοδα ανά διαθέσιμο δωμάτιο (στα 55,23 ευρώ, +4,3%) όσο και στη μέση τιμή δωματίου (+3,6%). «Παρ’ όλα αυτά, η Θεσσαλονίκη συνεχίζει να καταλαμβάνει την τελευταία θέση, σε σχέση με άλλες 10 ευρωπαϊκές πόλεις αντίστοιχου μεγέθους (Αμβέρσα, Μπέρμιγχαμ, Κολωνία, Ντίσελντορφ, Εδιμβούργο, Γλασκόβη, Βουδαπέστη, Αμβούργο, Μάντσεστερ, Σάλτσμπουργκ) και στα δύο αυτά ξενοδοχειακά μεγέθη», σημειώνει χαρακτηριστικά η εταιρία τουριστικών μελετών και ερευνών GBR Consulting, η οποία αντλεί τα στοιχεία της από τη μεγαλύτερη εταιρία στατιστικών ερευνών για ξενοδοχεία, δηλαδή, την STR Global (Hotel Data Worldwide). Στον αντίποδα, μείωση κατέγραψαν οι διανυκτερεύσεις τόσο των κύριων εθνικοτήτων αλλοδαπών όσο και των Ελλήνων επισκεπτών, η οποία, όμως, «καλύπτεται» από τη μεγάλη αύξηση 22,65% των Ισραηλινών επισκεπτών.
«Κορεσμός» για το σύνολο της Ελλάδας
Σημάδια κορεσμού εμφανίζει τους τελευταίους μήνες η δραστηριότητα των βραχυχρόνιων μισθώσεων, με την υπερπροσφορά των κατοικιών, όπως αυτή αποτυπώνεται στον αριθμό των ενεργών αγγελιών, να έχει επιφέρει μείωση στα ποσοστά των κερδών των ιδιοκτητών ανά την Ελλάδα.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της AirDna, που παρουσιάστηκαν στο πρόσφατο BnB Guest Conference, η χώρα μας διαθέτει προς βραχυμίσθωση περισσότερα από 94.000 ακίνητα, όταν το 2018 ο αριθμός τους μόλις ξεπερνούσε τις 76.000. «Πρόκειται για μία αύξηση, της τάξεως του 23,9%, που δεν θεωρείται ευκαταφρόνητη», σχολιάζουν αρμόδιες πηγές.
Στο πλαίσιο αυτό, τα έσοδα ανά διαθέσιμο δωμάτιο μειώθηκαν πέρυσι κατά 9,4% (στα 43,46 ευρώ από 47,98 ευρώ το 2018), ενώ εξίσου πτωτικά κινήθηκαν και οι κρατήσεις (-15%). «Τα δεδομένα αυτά δεν είναι απαραίτητα άσχημα», σχολίασε σχετικά η κ. Trusler, προτρέποντας τους ιδιοκτήτες να δώσουν πιο επαγγελματικό προφίλ στις αναρτήσεις τους, προκειμένου να παραμείνουν μπροστά σε μία άκρως ανταγωνιστική αγορά.
Οσον αφορά στο κόστος διανυκτέρευσης, αυτό, με βάση την AirDna, διαμορφώθηκε στα 112,48 ευρώ έναντι 105,62 ευρώ τον αμέσως προηγούμενο χρόνο (αύξηση 6,5%).