Η νομοθεσία και το σύστημα προσλήψεων αστυνομικών στις ΗΠΑ, συχνά δίνει ασυλία αστυνομικούς που έχουν διαπράξει ειδεχθή εγκλήματα
Οι τέσσερις αστυνομικοί της Μινεάπολις των ΗΠΑ που εμπλέκονται στην εν ψυχρώ εκτέλεση του Τζορτζ Φλόιντ, αποπέμφθηκαν από το σώμα αμέσως μετά την εκτεταμένη κυκλοφορία του βίντεο που απαθανάτισε τον θάνατό του.
Όμως αυτό δεν σημαίνει ότι έχασαν για πάντα τα σήματά τους. Οι αστυνομικοί στις ΗΠΑ συχνά επαναπροσλαμβάνονται μετά την απόλυσή τους για παράβαση εξουσίας, ένα πρόβλημα που οι ειδικοί τονίζουν ότι αυξάνει τον κίνδυνο κακοποίησης και δολοφονιών από αστυνομικούς.
Παρά την απόφαση της απόλυσής του αστυνομικού που πίεζε με το γόνατό του τον λαιμό του Φλόιντ για εννιά ολόκληρα λεπτά, όπως και των άλλων τριών αστυνομικών που ήταν παρόντες στο περιστατικό, δεν είναι βέβαιο ότι ο οποιοσδήποτε εξ αυτών θα αντιμετωπίσει μακροχρόνιες συνέπειες.
Αντιθέτως, ορισμένοι συνήγοροι ανθρωπίνων δικαιωμάτων αναφέρουν ότι οι άνδρες ενδέχεται εντέλει να αποφύγουν τόσο τις νομικές όσο και τις οικονομικές συνέπειες, εξακολουθώντας να εργάζονται σε άλλα αστυνομικά τμήματα ή καταλαμβάνοντας εκ νέου τις θέσεις που έχουν χάσει.
Ερευνητές και ακτιβιστές τονίζουν ότι αυτός είναι ο τρόπος που λειτουργεί η αμερικανική αστυνομία, με διαδικασίες που μπορούν να ταλαιπωρούν τις οικογένειες των θυμάτων επί σειρά ετών, μέσα από πολύχρονες δίκες και δημοσιότητα, που δεν εξασφαλίζουν ότι στο τέλος θα αποδοθεί δικαιοσύνη,
«Οι αστυνομικοί έχουν πολλές ευκαιρίες να καθαρίσουν το όνομά τους και να ανακτήσουν όλα όσα έχασαν – τη φήμη τους, το κύρος τους και τις δουλειές τους», τονίζει ο Αντάντ Πόινερ, δικηγόρος με έδρα την Καλιφόρνια που αναλαμβάνει υποθέσεις αστυνομικής βίας. «Οι οικογένειες αναγκάζονται να βιώσουν αλλεπάλληλες απογοητεύσεις».
Ο θάνατος του Φλόιντ τη Δευτέρα, ο οποίος διερευνάται από το FBI, είναι το τελευταίο παράδειγμα δολοφονίας μαύρων Αμερικανών από τα χέρια λευκών αστυνομικών.
Οπτικό υλικό απεικονίζει τον Ντέρεκ Σοβίν, αστυνομικό, να γονατίζει πάνω στον Φλόιντ, ο οποίος βρίσκεται πεσμένος στο έδαφος και φωνάζει «Δεν μπορώ να αναπνεύσω» και «Μη με σκοτώσεις!», μέχρι τη στιγμή που έχασε τις αισθήσεις του. Περαστικοί παρακαλούσαν τον Σοβίν να σταματήσει. Η αστυνομία είχε φτάσει στο σημείο σε απάντηση μιας καταγγελίας για πιθανό πλαστό χαρτονόμισμα και οι αρχές την Τετάρτη έθεσαν στη δημοσιότητα τα ονόματα των άλλων τριών αστυνομικών, Τόμας Λέιν, Του Τάο και Τζέι Αλεξάντερ Κουένγκ, οι οποίοι επίσης απολύθηκαν.
Το σκληρό βίντεο προκάλεσε εκτεταμένες αντιδράσεις και μαζικές διαδηλώσεις που σημαδεύτηκαν από τη χρήση πλαστικών σφαιρών και δακρυγόνων. Ο δήμαρχος της Μινεάπολις, Τζέικομπ Φρέι, ανέφερε ότι οι «οι αστυνομικοί έχασαν την βασικότερη αίσθηση ανθρωπιάς».
Ασυλία στην αστυνομική βία
Η οικογένεια του Φλόιντ ζήτησε να αποδοθούν κατηγορίες δολοφονίας, αν και οι καταδίκες αστυνομικών στις ΗΠΑ είναι σπάνιες, καθώς ο νόμος τους επιτρέπει να αφαιρούν ανθρώπινες ζωές υπό συνθήκες, ενώ οι δημόσιοι κατήγοροι συχνά συνεργάζονται στενά με την αστυνομία.
Η άμεση αποπομπή από το σώμα είναι επίσης ασυνήθιστη, ενώ συνήθως δεν διαρκεί για πολύ καιρό. Οι αστυνομικοί υποβάλλουν ενστάσεις για τις απολύσεις, τις οποίες συνήθως υποστηρίζουν τα ισχυρά συνδικαλιστικά τους όργανα. Το αποτέλεσμα συχνά κρίνεται από εσωτερικά όργανα της αστυνομίας σε μυστικές ακροάσεις.
Πρόσφατη ανάλυση μιας τοπικής εφημερίδας της Μινεσότα, της Pioneer Press, ανακάλυψε ότι τέτοιου είδους ακροάσεις ανέτρεψαν το 46% των απολύσεων αστυνομικών κατά τη διάρκεια των τελευταίων πέντε χρόνων. Οι αστυνομικοί διοικητές σε όλο το εύρος των ΗΠΑ έχουν διαμαρτυρηθεί δημοσίως ότι η διαδικασία τους αναγκάζει να επαναφέρουν στις περιπολίες αστυνομικούς που έχουν απολυθεί για ειδεχθείς πράξεις, όπως άδικες δολοφονίες, σεξουαλική κακοποίηση και ψευδείς καταγγελίες.
Όταν οι αστυνομικοί επαναπροσλαμβάνονται, «το αντιλαμβάνονται ως άδεια να δολοφονούν», τονίζει η Κατ Μπρουκς, ακτιβίστρια από το Όκλαντ, όπου η αστυνομία δολοφόνησε τον Όσκαρ Γκραντ το 2009. «Όσοι σκοτώνουν, συχνά το έχουν ξανακάνει ή έχουν ιστορικό προβληματικής χρήσης βίας». Σε μια πόλη κοντά στο Σαν Φρανσίσκο με υψηλά ποσοστά αστυνομικής βίας, εργάζονται πολλοί αστυνομικοί που έχουν εμπλακεί περισσότερες από μία φορές σε θανάτους πολιτών.
Οι περισσότεροι προσλαμβάνονται σε άλλα αστυνομικά τμήματα
Αν οι απολυμένοι αστυνομικοί της Μινεάπολις δεν επιστρέψουν στις θέσεις τους, «πιστεύω ότι θα γίνουν δεκτοί διακριτικά σε άλλα αστυνομικά τμήματα», προβλέπει η Μπρουκς.
Ορισμένα αστυνομικά τμήματα προσλαμβάνουν συνειδητά αστυνομικούς που έχουν απολυθεί στο παρελθόν, τονίζει ο Ρότζερ Γκόλντμαν, ομότιμος καθηγητής νομικής στο Πανεπιστήμιο του Σεντ Λούις. Αυτό σε πολλές περιπτώσεις συμβαίνει γιατί τα τμήματα στις μικρότερες πόλεις έχουν περιορισμένο προϋπολογισμό και μπορούν να προσλάβουν τους συγκεκριμένους αστυνομικούς με χαμηλότερο μισθό.
Ο αστυνομικός του Κλίβελαντ, ο οποίος απολύθηκε μετά τη δολοφονία με χρήση του υπηρεσιακού του όπλου του 12χρονου Ταμίρ Ράις το 2014, τέσσερα χρόνια αργότερα προσελήφθη από ένα αστυνομικό τμήμα ενός μικρού χωριού στο Οχάιο. Ο νέος εργοδότης του υπερασπίστηκε την απόφασή του, σημειώνοντας ότι δεν απαγγέλθηκαν ποτέ κατηγορίες στον αστυνομικό.
Ο αστυνομικός από τη Λουιζιάνα, ο οποίος δολοφόνησε τον Άλτον Στέρλινγκ το 2016, ο οποίος πουλούσε CD έξω από ένα μίνι μάρκετ, απολύθηκε εντέλει το 2018. Όμως πέρσι, η πόλη έφτασε σε έναν συμβιβασμό ο οποίος αναίρεσε την αποπομπή του και του επέτρεψε να παραιτηθεί.
Ορισμένες φορές, οι αστυνομικοί διοικητές προσλαμβάνουν αστυνομικούς με παρελθόν βίας χωρίς να το γνωρίζουν, καθώς υπάρχουν νόμοι που επιτρέπουν στους αστυνομικούς να κρατούν απόρρητα τα πειθαρχικά τους παραπτώματα. Άλλες φορές, απλώς δεν κάνουν επαρκείς ελέγχους για να αποφασίσουν αν το ιστορικό των αστυνομικών θα μπορούσε να αποτελέσει πρόβλημα, σημειώνει ο Μπεν Γκρούνβαλντ, καθηγητής νομικής στο Πανεπιστήμιο Duke.
Πλήθος βίαιων αστυνομικών εν ενεργεία
Σε μελέτη που συμμετείχε ο Γκρούνβαλντ τον περασμένο μήνα για το νομικό περιοδικό του Γέιλ, ο ίδιος και άλλος ένας ερευνητής ανακάλυψαν ότι κατά μέσο όρο περίπου 1.100 από τους αστυνομικούς που εργάζονται κάθε χρόνο στη Φλόριντα έχουν αποπεμφθεί στο παρελθόν από το σώμα. Συνήθως κινούνται προς τμήματα με λιγότερους πόρους και σε περιοχές με ελαφρώς μεγαλύτερο έγχρωμο πληθυσμό. Οι απολυμένοι αστυνομικοί έχουν επίσης διπλάσιες πιθανότητες να απολυθούν και πάλι σε σχέση με τους υπόλοιπους.
Οι συνέπειες της επαναπρόσληψης είναι εξαιρετικά σοβαρές, τονίζει ο Ελ Κρις Στιούαρτ, δικηγόρος ανθρώπινων δικαιωμάτων στην Ατλάντα. «Αν δεν φοβάσαι ότι θα χάσεις τη δουλειά σου και έχεις τόσο μεγάλη προστασία, ξέρεις ότι μπορείς να τη γλιτώσεις από οποιοδήποτε παράπτωμα». Μάλιστα, ο Στιούαρτ πιστεύει ότι είναι δύσκολο να μην σκεφτεί κανείς αυτή τη δυναμική, παρακολουθώντας τον αστυνομικό να αγνοεί τις εκκλήσεις του Φλόιντ για βοήθεια.
Ορισμένοι συνήγοροι έχουν ασκήσει πιέσεις για τη δημιουργία εθνικής βάσης δεδομένων ανοιχτής στο κοινό, που θα καταγράφει το πειθαρχικό ιστορικό των αστυνομικών και το οποίο θα μπορούσε να αποτρέψει ορισμένες επαναπροσλήψεις που θέτουν σε κίνδυνο τον πληθυσμό. «Μπορείς να μάθεις τι έχει κάνει στη ζωή του ένας γιατρός ή ένας μεσίτης ή τι έχεις κάνει εσύ ή εγώ ως απλοί πολίτες, όμως δεν υπάρχει κανένας τρόπος να ελέγξεις το παρελθόν ενός ατόμου που φέρει σήμα και όπλο», υπογραμμίζει ο Πόιντερ.
Ο Μαρκ ΜακΚόι, ο αδερφός του οποίου, Γουίλι ΜακΚόι δολοφονήθηκε από αστυνομικούς στο Vallejo της Καλιφόρνια πέρσι, σημειώνει ότι ήταν δύσκολο για την οικογένειά του όταν έμαθε ότι οι εμπλεκόμενοι αστυνομικοί είχαν σκοτώσει στο παρελθόν και άλλους πολίτες και είχαν βρεθεί στο στόχαστρο καταγγελιών για υπερβολική χρήση βίας. «Αυτοί οι νόμοι που πιστεύεις ότι θα οδηγήσουν στη σύλληψη των αστυνομικών, στην πραγματικότητα είναι φτιαγμένοι για να τους προστατεύουν».