Κορωνοϊός: Γιατί η Ελλάδα και η ανατολική Ευρώπη «χτυπήθηκαν» λιγότερο

Ο χάρτης της εξάπλωσης του κορωνοϊού στην Ευρώπη είναι ξεκάθαρος: τα πλουσιότερα έθνη της Δυτικής Ευρώπης υπέφεραν περισσότερο από τον ιό απ’ ό,τι οι χώρες στην ανατολική πλευρά της ΕΕ, σχεδόν χωρίς εξαιρέσεις.

Σύμφωνα με ανάλυση του Guardian, η σύγκριση μεταξύ της Δυτικής Ευρώπης από τη μία και της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης από την άλλη, δείχνει μια τεράστια διαφορά στον αριθμό κρουσμάτων και θανάτων που δεν μπορεί να αγνοηθεί.

Ακόμη και οι χειρότερο πληγείσες χώρες της κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης έχουν κρούσματα και θανάτους πολύ χαμηλότερα από τα κράτη της Δυτικής Ευρώπης, και σε ορισμένα στατιστικά είναι πραγματικά αξιοσημείωτες: η Σλοβακία κατέγραψε μόλις 1.413 επιβεβαιωμένα κρούσματα και 25 θανάτους. Η γειτονική Αυστρία, που θεωρείται ευρέως ότι αντιμετώπισε με επιτυχία την πρόκληση του κορωνοϊού, έχει ωστόσο πάνω από 10 φορές τον αριθμό των λοιμώξεων και 20 φορές περισσότερους θανάτους από την Σλοβακία, με πληθυσμό μικρότερα από το διπλάσιο του μεγέθους.

Άμεση λήψη μέτρων

Πολυάριθμες αιτίες έχουν συμβάλει στην απόκλιση σε διάφορες μεμονωμένες χώρες: χαμηλότερο προσδόκιμο ζωής που σημαίνει λιγότερους ευάλωτους ηλικιωμένους που ζουν ακόμα, χαμηλότερη πυκνότητα πληθυσμού, λιγότερες πτήσεις προς την Κίνα, χαμηλότερα ποσοστά ή ακόμη και καθαρή τύχη.

Η υποχρεωτική χρήση μάσκας σε εξωτερικούς χώρους, που είναι πλέον κοινή σε μεγάλο μέρος της Ευρώπης, εφαρμόστηκε πολύ νωρίς στην Τσεχία και την Σλοβακία και μπορεί επίσης να βοήθησε στην μείωση της εξάπλωσης του ιού.

Ο πιο σημαντικός λόγος, ωστόσο, φαίνεται να είναι τα πρώτα περιοριστικά μέτρα που εφαρμόστηκαν απ΄όλες σχεδόν τις χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Ενώ στη Βρετανία και σε άλλες χώρες της Δυτικής Ευρώπης, δημόσιες εκδηλώσεις και συγκεντρώσεις συνεχίζονταν τη δεύτερη και τρίτη εβδομάδα του Μαρτίου, στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη, οι κυβερνήσεις , μόλις είδαν τι συνέβαινε στην Ιταλία, εφάρμοσαν άμεσα το lockdown.

«Ο φόβος κατάρρευσης των συστημάτων υγείας»

Σε πολλά μέρη, ο φόβος κατάρρευσης των υποχρηματοδοτούμενων συστημάτων υγείας, βοήθησε πάρα πολύ, αναφέρει ο Guardian. «Η Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο είχαν την αίσθηση πως θα μπορούσαν να σταθμίσουν μια σειρά πολιτικών επιλογών» δήλωσε ο Μπεν Στάνλεϊ, πολιτικός επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο της Βαρσοβίας.

Αυτό έκανε επίσης, τους πληθυσμούς να είναι πιο πρόθυμοι να ακολουθήσουν τις εντολές, με λιγότερο κόσμο να διαφωνεί με τα αυστηρά μέτρα σε σχέση με την Δυτική Ευρώπη ή τις ΗΠΑ. «Ήταν ακριβώς το γεγονός ότι νιώσαμε ευάλωτοι στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, που έκανε τον κόσμο να ακολουθήσει το lockdown. Επειδή δεν εμπιστεύεσαι το σύστημα» είπε ο Ιβάν Κράστεφ, Βούλγαρος πολιτικός επιστήμονας.

Το παράδειγμα της Ελλάδας

Η Ελλάδα, η οποία εφάρμοσε επίσης ένα πρώιμο και αυστηρό lockdown για να αποφευχθεί η πίεση στο σύστημα υγείας που πλήττεται από την λιτότητα, είναι άλλη μία χώρα που οι αριθμοί του κοροναϊού μέχρι στιγμής παρέμειναν εντυπωσιακά χαμηλοί. Σε πληθυσμό 11 εκατομμυρίων, μόνο 2.642 κρούσματα έχουν επιβεβαιωθεί μέχρι σήμερα, γράφει ο Guardian.

«Όπως και οι χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, έτσι και η Ελλάδα είχε μια πραγματική αίσθηση του πόσο εύθραυστο είναι το σύστημα υγείας της», δήλωσε ο Γενικός Διευθυντής του Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής, Γιώργος Παγουλάτος.

«Αυτό οδήγησε την κυβέρνηση στην λήψη επειγόντων μέτρων νωρίτερα από άλλες κυβερνήσεις της Δυτικής Ευρώπης, οι οποίες ένιωθαν μεγαλύτερη αίσθηση εφησυχασμού για την ικανότητα των συστημάτων τους να χειριστούν την κρίση».

Υπάρχει η ελπίδα πως η αντίδραση αυτή, θα βοηθήσει την Ελλάδα να ανακτήσει το διεθνές κύρος της, μετά από χρόνια μάχης με αρνητικά πρωτοσέλιδα που την χαρακτήριζαν ως το μαύρο πρόβατο της ευρωζώνης.

Τόσο η Ελλάδα όσο και η Τσεχία έχουν συμπεριληφθεί σε ένα δίκτυο επτά εθνών με επιτυχημένες απαντήσεις στον κοροναϊό που συγκλήθηκαν από τον Αυστριακό καγκελάριο Σεμπάστιαν Κουρτς, με τις βέλτιστες πρακτικές.

Οι άλλες χώρες

Στην Κεντρική Ευρώπη, ορισμένοι πιστεύουν ότι η περιοχή δεν λαμβάνει τα εύσημα για τον χαμηλό αριθμό θανάτων και κρουσμάτων του κοροναϊού.

«… Κάθε φορά που διαβάζετε κάτι για την Ανατολική Ευρώπη, είναι κάτι κακό. Κοιτάξτε μας, είμαστε υπέροχοι και εσείς είστε απαίσιοι. Και τότε υπάρχει μία μεγάλη κρίση όπου οι άνθρωποι πεθαίνουν, και όσοι κάνουν διδάγματα είναι σε πλήρη αποδιοργάνωση και όσοι δέχονται μαθήματα τα πηγαίνουν καλύτερα. Δεν θα έπρεπε να υπάρχει περισσότερος προβληματισμός γιατί συμβαίνει αυτό;», διερωτάται ο Μπράνκο Μιλάνοβιτς, ένας Σερβο-Αμερικανός οικονομολόγος που ειδικεύεται στις παγκόσμιες εισοδηματικές ανισότητες.

Ο καθηγητής από την Βαρσοβία, Μπεν Στάνλεϊ θεωρεί πως, ενώ πίστευε ότι η συζήτηση σε ορισμένους κύκλους για μια «αποικιακή νοοτροπία» από το δυτικό μισό της Ευρώπης προς την υπόλοιπη ήπειρο είναι υπερβολική, υπάρχει πράγματι μια «ήπια μισαλλοδοξία με χαμηλές προσδοκίες» σε πολλά μέσα ενημέρωσης αναφορικά με την περιοχή της Ανατολικής Ευρώπης.

«Οι πολίτες δεν είναι συνηθισμένοι να κοιτάζουν προς την Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη για να έχουν θετικά παραδείγματα», δήλωσε κυβερνητικός αξιωματούχος μιας εκ των χωρών της περιοχής.

Ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπάν, χρησιμοποίησε την κρίση για να προωθήσει μια πολύ επικριτική νομοθεσία που του επιτρέπει να έχει το πάνω χέρι επ’ αόριστον, ενώ η κυβέρνηση της Πολωνίας σκοπεύει να διεξαγάγει αμφιλεγόμενες προεδρικές εκλογές με επιστολική ψήφο αυτό το Σαββατοκύριακο.

Από την πλευρά της, η Ρουμάνα Βερόνικα Άνγκελ, επιστήμονας στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, υποστηρίζει ότι ορισμένες χώρες της περιοχής «λαμβάνουν περισσότερα εύσημα από ότι θα έπρεπε» για τα μέτρα περιορισμού που υιοθετούν.

«Ο χρόνος που θα επιβληθεί το «lockdown» είναι ένα κακό μέτρο για την επιτυχία των αρχών», δηλώνει η Βερόνικα Άνγκελ. Επικροτεί τον χειρισμό της κρίσης ορισμένων χωρών, συμπεριλαμβανομένης της Τσεχίας και της Σλοβακίας, και οι δύο χώρες , όπως λέει, έχουν συγκριτικά καλά χρηματοδοτούμενα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης.

«Όμως η Ουγγαρία, η Ρουμανία και η Βουλγαρία βρίσκονται στο χείλος : οποιαδήποτε αύξηση των κρουσμάτων θα μπορούσε να φέρει τα πάνω κάτω στο υγειονομικό σύστημα των χωρών τους», προσθέτει.