Κορωνοϊός: «Σκοτώνουν» οι υψηλές θερμοκρασίες τον ιό; Οι εκτιμήσεις των ειδικών

Ενώ η εξάπλωση του κοροναϊού στην Ελλάδα και στην Ευρώπη βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και αναμένεται κορύφωσή της το προσεχές διάστημα, εξ’ ου και οι επιστήμονες είναι ιδιαίτερα αυστηροί σε ό,τι αφορά στην εφαρμογή των μέτρων κατά της εξάπλωσης του ιού, αρκετή συζήτηση γίνεται για τις επιπτώσεις της ανόδου της θερμοκρασίας στην εξέλιξη της νόσου.

Πολλοί είναι εκείνοι που πιστεύουν ότι, όπως συμβαίνει και με την εποχική γρίπη, έτσι και με τον κοροναϊό, η άνοδος της θερμοκρασίας θα έχει ως αποτέλεσμα να περιοριστεί η μεταδοτικότητα του ιού, η οποία αυτή τη στιγμή βρίσκεται σε πολύ υψηλά επίπεδα.

Από τότε που ο ιός πρωτοεμφανίστηκε στην Κίνα γύρω στα μέσα Δεκεμβρίου, εξαπλώθηκε γρήγορα, με τον αριθμό των κρουσμάτων να αυξάνεται πλέον ραγδαία σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Πολλές από τις μεγαλύτερες εστίες της πανδημίας εντοπίστηκαν σε περιοχές όπου ο καιρός είναι πιο ψυχρός, οδηγώντας σε εικασίες ότι η νόσος μπορεί να αρχίσει να εξασθενεί το καλοκαίρι.

Πολλοί ειδικοί, ωστόσο, αμφισβητούν ότι η ζέστη θα επηρεάσει τον ιό, ενώ άλλοι εμφανίζονται ιδιαίτερα επιφυλακτικοί ως προς το παραπάνω σενάριο, καθώς δεν διαθέτουν ακόμη επαρκή στοιχεία. Την ίδια ώρα, αχτίδα αισιοδοξίας δίνουν στοιχεία που προέκυψαν από ελληνική έρευνα.

Στο ζήτημα αναφέρθηκε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας για τον κοροναϊό, καθηγητής Λοιμωξιολογίας Σωτήρης Τσιόδρας, στο πλαίσιο της ημερήσιας ενημέρωσης για τον ιό.

Όπως είπε «υπάρχουν ορισμένα επιστημονικά δεδομένα που λένε ότι οι αναπνευστικοί ιοί, και οι κοροναϊοί, το καλοκαίρι υποχωρούν. Ειδικά σε υψηλές θερμοκρασίες, αλλά με χαμηλά ποσοστά υγρασίας, αφού έχουν ένα περίβλημα από λίπος που ενισχύει τη δράση του στο νερό. Επίσης, άλλες αναλύσεις εκτιμούν ότι με τη βροχή τα σταγονίδια του ιού πέφτουν πιο εύκολα από την ατμόσφαιρα» τόνισε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας ωστόσο πως «δεν ξέρουμε για τον κοροναϊό τι θα γίνει το καλοκαίρι».

«Ελπίζουμε ότι θα μειωθεί η διασπορά και η επιβίωσή του στο περιβάλλον» πρόσθεσε.

Τι έχουν δείξει τα στοιχεία από άλλους κοροναϊούς

Ειδικοί επί λοιμωδών νοσημάτων υποστηρίζουν ότι, αν και είναι πιθανό οι παράγοντες που προκαλούν υποχώρηση άλλων ιών κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών να επηρεάσουν ομοίως και τον νέο κοροναϊό (COVID-19), δεν υπάρχει τρόπος να είμαστε σίγουροι.

«Ο ιός, ο SARS-CoV-2, είναι πολύ καινούριος για να έχουμε ισχυρά δεδομένα για το πώς θα αλλάξει ο ρυθμός μετάδοσης της νόσου ανάλογα με την εποχή» εξηγεί σε δημοσίευμά του το BBC. Υπάρχουν ωστόσο στοιχεία από άλλους κοροναϊούς που προσέβαλαν ανθρώπους που μπορεί να μας βοηθήσουν να καταλάβουμε αν ο Covid-19 θα γίνει τελικά εποχικός.

Μελέτη που διεξήχθη πριν από 10 χρόνια από την Κέιτ Τέμπλετον, από το Κέντρο Μολυσματικών Νόσων του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, διαπίστωσε ότι τρεις κοροναϊοί – όλοι ελήφθησαν από ασθενείς με λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος σε νοσοκομεία του Εδιμβούργου- έδειξαν «αξιοσημείωτη χειμερινή εποχικότητα και φάνηκε να προκαλούν λοιμώξεις κυρίως μεταξύ Δεκεμβρίου και Απριλίου.

Ένας τέταρτος κοροναϊός, ο οποίος βρέθηκε κυρίως σε ασθενείς με εξασθενημένο ανοσοποιητικό, ήταν πολύ πιο σποραδικός.

«Πρόωρο» να υποθέτουμε ότι θα σταματήσει το καλοκαίρι

Η δρ. Nancy Messionnier από το αμερικανικό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) διαμήνυσε ότι πρέπει να μην υποθέτουμε ότι τα κρούσματα θα μειωθούν, καθώς η θερμοκρασία θα ανεβαίνει. Είναι πολύ νωρίς για να πούμε με βεβαιότητα ότι ο θερμότερος καιρός θα επηρεάσει την εξάπλωση της νόσου COVID-19.

Υπάρχουν πιθανώς πολλοί παράγοντες που θα καθορίσουν το πότε και το πώς θα λήξει η έξαρση. Η εξάπλωση του κοροναϊού, η αποτελεσματικότητα των πρακτικών ελέγχου των λοίμωξης, ο καιρός και η ανθρώπινη ανοσία θα συμβάλουν σε αυτό. Επίσης, επειδή ο κοροναϊός είναι κάτι καινούριο, δεν υπάρχει φυσική ανοσία στον γενικό πληθυσμό και έτσι η κάθε υπόθεση μπορεί να διαψευστεί.

Δεν είναι καλοκαίρι παντού ταυτόχρονα

Σύμφωνα την Washington Post, αν και οι μεγαλύτερες ομάδες κοροναϊών βρίσκονται πάνω από τον ισημερινό της Κίνας, της Νότιας Κορέας, της Ιταλίας, της Ιαπωνίας και του Ιράν, ο νέος κοροναϊός έχει ήδη εξαπλωθεί σε όλες τις ηπείρους εκτός από την Ανταρκτική. Αυτό περιλαμβάνει χώρες όπως η Βραζιλία και η Αυστραλία στο νότιο ημισφαίριο.

Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι, ακόμη και αν η εποχιακή αλλαγή στο βόρειο ημισφαίριο προκαλέσει ανάσχεση του αριθμού των κρουσμάτων, μπορεί να σημαίνει ότι σε άλλα μέρη του πλανήτη η εξάπλωσή του θα παρουσιάζει αύξηση. Ο χειμώνας στο νότιο ημισφαίριο θα ξεκινήσει μέσα στους επόμενους μήνες, γεγονός που θα οδηγήσει ενδεχομένως σε παγκόσμια αναστροφή των εστιών κοροναϊού στον πλανήτη.

Ακόμη κι αν μειωθεί το καλοκαίρι, μπορεί να επιστρέψει αργότερα

Την ίδια ώρα, οι ειδικοί προειδοποιούν ότι, ακόμη και αν ο κοροναϊός γίνει λιγότερο «ενεργός» το καλοκαίρι, θα μπορούσε να επιστρέψει εάν δεν τεθούν υπό έλεγχο οι εστίες του ανά χώρα. Αν η συνεχιστεί η εξάπλωσή του σε πολλές χώρες, θα είναι πολύ δύσκολο να τον εξαλείψουμε. Υπάρχει ο κίνδυνος να καταλήξει να γίνει εποχιακός ιός, όπως η γρίπη.

Κατά την έξαρση του ιού H1N1 το 2009, η οποία ξεκίνησε τον Απρίλιο εκείνου του έτους, καθώς ο ιός προσαρμόστηκε στον ανθρώπινο πληθυσμό, υιοθέτησε ένα εποχιακό μοτίβο, με τις περισσότερες λοιμώξεις να συμβαίνουν κατά τους χειμερινούς μήνες.

Επομένως, δεν πρέπει να βασίζουμε τις ελπίδες μας στις αυξημένες θερμοκρασίες του καλοκαιριού. Οι προσπάθειές μας πρέπει να είναι ο περιορισμός της εξάπλωσής του, η καλύτερη και πιο έγκαιρη διάγνωσή του και η ανάπτυξη ενός εμβολίου που θα τον αδρανοποιεί.

Αχτίδα αισιοδοξίας από ελληνική έρευνα

Την ίδια ώρα πάντως, νέα ελληνική μελέτη φαίνεται να δείχνει πως η διασπορά του κοροναϊού σε χώρες με υψηλές θερμοκρασίες είναι μικρότερη.

Τη μελέτη διεξάγει η Πνευμονολογική Κλινική του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με συντονιστή τον καθηγητή Πνευμονολογίας, Κωνσταντίνο Γουργουλιάνη και κ. ερευνήτρια την δρ. Ουρανία Κώτσιου, σε συνεργασία με το Μετσόβιο Κέντρο Διεπιστημονικής Έρευνας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου και το Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Πατρών.

«Εντοπίσαμε μια σαφή επίδραση της θερμοκρασίας στο ρυθμό εξάπλωσης της νόσου, καθώς οι χώρες με χαμηλότερες θερμοκρασίες και ιδιαίτερα με μέσες τιμές 0-18 βαθμών Κελσίου εμφανίζουν ταχύτερα μεγαλύτερο αριθμό νέων κρουσμάτων COVID-19 ανά ημέρα, και μεγαλύτερο συνολικό αριθμό επιβεβαιωμένων κρουσμάτων, σε σύγκριση με τις χώρες με υψηλότερη μέση θερμοκρασία. Σύμφωνα με τις αναλύσεις μας η επίδραση της θερμοκρασίας φαίνεται να είναι ανεξάρτητη από το χρόνο εκδήλωσης του πρώτου κρούσματος και της πυκνότητας του πληθυσμού. Φυσικά στον τελικό αριθμό των κρουσμάτων πρωτεύοντα ρόλο παίζει η λήψη μέτρων πρόληψης της διάδοσης του ιού και τα συστήματα καταγραφής κρουσμάτων της κάθε χώρας, τα οποία θα πρέπει να συνυπολογιστούν» ανέφερε με δηλώσεις του δήλωσε ο καθηγητής Πνευμονολογίας, Κωνσταντίνος Γουργουλιάνης.

MUST READ

Νοοτροπία, επιλογές, ρεπό και μεταγραφές…

Σε κάθε περίπτωση, ακόμη και αν ο Covid-19 παρουσιάζει κάποια εποχική μεταβλητότητα, είναι απίθανο να εξαφανιστεί εξ’ ολοκλήρου κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών. Ωστόσο, ακόμη και μια σημαντική μείωση στον αριθμό των κρουσμάτων θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη ώστε τα συστήματα υγείας να προετοιμαστούν κατάλληλα.