Πώς η Ελλάδα αξιοποίησε το παράδειγμα της Ιταλίας και αντιστάθηκε στον κορωνοϊό

Η στατιστική ανάλυση δείχνει ότι ίσως, τελικώς, η Ελλάδα συνολικά αντιμετωπίσει το 1-2% του προβλήματος που αντιμετωπίζουν η Ιταλία και ακολούθως η Ισπανία, η Αγγλία κι οι ΗΠΑ με τον κορωνοϊό. Δεν έπραξε το μοιραίο λάθος της «αδιαφορίας» τις πρώτες 25-30 ημέρες κι έχοντας ως αντιπαράδειγμα και «φόβητρο την Ιταλία, όπου υπήρχαν τα πρώτα ευρωπαϊκά κρούσματα, περίπου τρεις εβδομάδες νωρίτερα.

Ετσι στην Ελλάδα αν δεν υπάρξει σημαντική απόκλιση στα λαμβανόμενα μέτρα και την αυτοσυγκράτηση των πολιτών, θα είναι μία από τις χώρες με μικρότερο αριθμό κρουσμάτων (σήμερα είναι περίπου στην 40η θέση παγκοσμίως).

Με υπολογιζόμενο χρόνο για την επονομαζόμενη «εκρίζωση» της νόσου από την χώρα μας ίσως στα τέλη Μαΐου αν δεν υπάρξουν μαζικές παραβιάσεις των περιοριστικών μέτρων από τους πολίτες ή άλλα λάθη.

«Το Βήμα» παρουσιάζει αναφορές επιδημιολόγων, αρμοδίων παραγόντων για την θωράκιση της χώρα και στατιστικές αναλύσεις για την επέκταση του κορωνοϊού στην χώρα μας αλλά στον υπόλοιπο κόσμο έτσι ώστε να γίνει αντιληπτό τι ακριβώς συμβαίνει.

Τα έγκαιρα μέτρα και οι ευτυχείς συμπτώσεις που βοήθησαν την Ελλάδα. Τα μοιραία λάθη άλλων χωρών.

Είναι προφανές ότι η χώρα μας έχει σχετικά πολύ μικρές συνέπειες από τον κορωνοϊό γιατί πήρε σχετικά νωρίς περιοριστικά μέτρα μέτρα όταν τα κρούσματα ήταν μόλις 80-90, ενώ δεν κόστισαν επιπολαιότητες όπως η μαζική παρουσία πολιτών στο Καρναβάλι της Πάτρας κλπ. Κι αυτό γιατί, ίσως, οι αρχικά νοσούντες ήταν ηλικιωμένοι (σσ. εκείνοι που πήγαν στους Αγίους Τόπους) που δεν είχαν μεγάλη «κινητικότητα» να διαδώσουν τον ιό σε μεγάλους αριθμούς πολιτών ενώ υπήρξαν καλές ιχνηλατήσεις.

Κι αυτό βεβαίως παρότι, όπως τόνισε μιλώντας προς «Το Βήμα» ο επίκουρος καθηγητής Επιδημιολογίας κ. Γκίκας Μαγιορκίνης «ακόμη δεν έχει προσδιορισθεί ποιος ήταν ο «ανθρωπος μηδέν», ο αρχικός φορέας της νόσου στη χώρα μας και ποια ήταν πραγματική ακριβής πορεία μετάδοσης. Ομως είναι γεγονός ότι στην Ελλάδα με τα μέτρα που λάβαμε περιορίσαμε κατά 80% την υπερμεταδοτικότητα της νόσου».

Κι αυτό με το δεδομένο επιδημιολογικών ερευνών ότι το 20% των φορέων (λόγω της κινητικότητάς τους αλλά κι άλλων βιολογικών ιδιοτυπιών) μεταδίδει την νόσο στο 80% των συνολικά νοσούντων.

Αντιθέτως Ιταλία, Ισπανία, οι ΗΠΑ και η Μ. Βρετανία, όπως συνέβη και στην Κίνα, έκαναν το μοιραίο σφάλμα να μην αντιδράσουν το πρώτο 20-35ημερο εξάπλωσης του ιού με αποτέλεσμα να δημιουργείται σε κάθε χώρα ένας «πυρήνας» δεκάδων χιλιάδων αφανών νοσούντων από νωρίς, που προκάλεσε ντόμινο κρουσμάτων, εκθετικές αυξήσεις νοσούντων και λειτούργησαν ως «γεννήτρια» διασποράς του φονικού ιού. Κι ίσως σε κάθε μία από αυτές τις χώρες ο αριθμός των νεκρών υπερβεί τις 10.000-25.000 νεκρούς! Στον ιταλικό Βορρά από όπου ξεκίνησε ο ιταλικός εφιάλτης ήταν για πολλές ημέρες ανοικτές όλες οι εταιρείες, γίνονταν με κόσμο πολλές σημαντικές αθλητικές αναμετρήσεις (όπως το Ατλάντα – Βαλένθια για το Champions League) και υπήρξε εντυπωσιακή ολιγωρία. Κάτι αντίστοιχο συνέβη με την Ισπανία και σε κατά πολύ χειρότερο βαθμό η αδράνεια της Μ. Βρετανίας, της Τουρκίας, των ΗΠΑ και άλλων που μπορεί να εξελιχθούν σε πρωτοφανείς τραγωδίες κατά 40-60% μεγαλύτερες της Ιταλίας.

Ο εφιάλτης της Ιταλίας «έσωσε» την Ελλάδα

Στην Ελλάδα υπήρξε τεράστια ανταπόκριση και πειθαρχία στα περιοριστικά μέτρα γιατί όταν λήφθηκαν (στις 11 Μαρτίου 2020 κι όταν τα κρούσματα στην χώρα μας ήταν μόλις 99) λόγω του τρόμου που άρχισε να προκαλεί η Ιταλία που είχε τότε 12462 κρούσματα και μετρούσε μέχρι εκείνη την ημέρα 827 νεκρούς. Το δράμα της γειτονικής χώρας στάθηκε ιδιόμορφα «ευεργετικό» για την Ελλάδα. Αν ο εφιάλτης δεν ξεκινούσε τόσο νωρίς στην Ιταλία ώστε να λειτουργήσει ως σοκ και δέος για την χώρα μας ίσως η κατάσταση να ήταν διαφορετική, πάρα την επιφυλακή και προετοιμασία της ελληνικής κυβέρνησης. Καθότι έτσι υπήρξε φόβος των Ελλήνων από τα τεκταινόμενα στην Ιταλία και υπακοή στο πρόγραμμα «Μένουμε Σπίτι». Ετσι τα κρούσματα παρουσίαζαν μικρή αριθμητική αύξηση της τάξης του 8-15% σε καθημερινή βάση και σήμερα τα κρούσματα είναι περίπου 800 όταν σε άλλες χώρες έχουν φτάσει τις 60.000 -70.000.

Τα ενθαρρυντικά στοιχεία και οι φόβοι των επιδημιολόγων

Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα πιθανόν να υπάρξει καταγραφή 20-60 κρουσμάτων σε καθημερινή βάση, μέχρι τις 26-28 Μαρτίου, αριθμός που θεωρείται ένας ιδίαιτερα ενθαρρυντικός. Είναι χαρακτηριστικό ότι την Τρίτη 24 Μαρτίου τα κρούσματα κορωνοϊού στην χώρα μας ήταν συνολικά 48 με τα 21 από αυτά να αφορούν τους 21 Ελληνες νοσούντες ταξιδιώτες από Ισπανία. Δηλαδή το τελευταίο 24ωρο -παρότι βρισκόμαστε στην «προσημειωμένη» από τους επιδημιολόγους περίοδο έξαρσης των κρουσμάτων- καταγράφηκαν στη χώρα μας μόλις 27 κρούσματα του κορωνοϊού, που ήταν τα λιγότερα των τελευταίων εβδομάδων.

Οι επόμενες ημέρες θεωρούνται«κλειδί» για τα μέτρα της κυβέρνησης, αφού συμπίπτουν με την συμπλήρωση 15 ημερών – χρόνου επώασης της νόσου – μετά την κυβερνητική απόφαση να κλείσουν σχολεία, καφετέριες, εστιατόρια, κινηματογράφοι κλπ και να επιβληθούν περιορισμοί της κυκλοφορίας της τάξης του 60-80%.
Κι ίσως έτσι σηματοδοτούν την έναρξη μίας περιόδου με περαιτέρω αποκλιμάκωση. Ετσι είναι πιθανόν μέχρι τις 15-20 Απριλίου τα κρούσματα να μειώνονται σημαντικά (σσ. ίσως και της τάξης 5-25 ημερησίως) αφού θα αντιστοιχεί σε περίοδο περιορισμένης μετάδοσης του κορωνοϊού λόγω των μέτρων που ελήφθησαν το τελευταίο 20ήμερο). Με επιδημιολόγους ωστόσο να σημειώνουν ότι ίσως υπεισέλθουν άλλοι αστάθμητοι παράγοντες.

Οι επιτελείς του υφυπουργείου Πολιτικής Προστασίας βρίσκονται σε διαρκή επιφυλακή να μην «ξεφύγει» κάποιος πυρήνας νοσούντων και δημιουργήσει νέα αύξηση κρουσμάτων. Με κύριο φόβο επαναπατριζόμενους και περίπου 2500 άτομα που έχουν τεθεί σε καραντίνα και υπολογίζεται ότι 10% εξ αυτών την παραβιάζουν.

Ακόμη ελλοχεύει ο κίνδυνος από μαζικές παραβιάσεις περιοριστικών μέτρων κυκλοφορίας το Πάσχα με απόπειρες χιλιάδων πολιτών να κατευθυνθούν στην επαρχία όπου υπάρχουν περίπου 26 νομοί της Ελλάδος στους οποίους, μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει κανένα κρούσμα.

Αισιοδοξία και για την «αντοχή» του συστήματος υγείας

Σύμφωνα με όλα τα δεδομένα οδεύουμε μέχρι τις 27-28 Μαρτίου, κι άνευ απρόοπτου, σε έναν αριθμό 900 -1000 κρουσμάτων κι ο αριθμός των νεκρών να είναι της τάξης των 25-30 ανθρώπων. Με κύριο ζητούμενο μέχρι τέλη Μαρτίου ο αριθμός των διασωληνωμένων να είναι λιγότερος από 100 άτομα (σήμερα είναι 45). Ετσι λοιπόν, το «παιγνίδι με τον χρόνο» που ανέφεραν κυβερνητικοί παράγοντες, φαίνεται να κερδίζεται αφού τουλάχιστον προς το παρόν η μετάδοση του ιού είναι ελέγξιμη, οι μεγάλοι φόβοι δεν επιβεβαιώθηκαν, ο κυβερνητικός και υπηρεσιακός σχεδιασμός πέτυχε και ίσως τελικά υπάρξει επάρκεια στις ΜΕΘ.

Ετσι προς το παρόν δεν θεωρείται ότι θα τεθεί θέμα ενεργοποίησης των Ενόπλων Δυνάμεων για ελέγχους στους δρόμους, επίταξης ξενοδοχείων για νοσηλευτικές μονάδες. Σε ένα σενάριο που θεωρείται ακραίο για τα τωρινά δεδομένα. Με βασική πλέον προϋπόθεση την αυτοσυγκράτηση των πολιτών που δεν πρέπει να παραβιάσουν τα μέτρα περιορισμού με τη λανθασμένη εντύπωση ότι στην Ελλάδα «τελειώσαμε με την πανδημία».

Τι θα συμβεί την περίοδο Απριλίου – Μαΐου

Υπολογίζεται ότι -σύμφωνα με αυτό το αισιόδοξο σενάριο- εκείνη την περίοδο το υπουργείο Υγείας ίσως προχωρήσει σε περαιτέρω τεστ ανίχνευσης του ιού σε ευρύτερες κοινωνικές ομάδες και πέρα από αυτούς που εξετάσθηκαν σε νοσοκομεία, ώστε να μην υπάρχει η λεγόμενη «υποδήλωση», διάδοσης του κορωνοϊού. Προκειμένου να υπάρχει πλήρης ανίχνευση του προβλήματος και την περίοδο Απριλίου – Μαΐου μετά κι από την αναμενόμενη μείωση των κρουσμάτων να επιχειρηθεί ο πλήρης έλεγχος της ίωσης με «στοχευμένες» καραντίνες σε διάφορες ομάδες ατόμων.

Ακόμη θα μπορεί να υπάρξει πλήρης ιχνηλάτηση των λίγων πια νοσούντων και με σχετικούς αποκλεισμούς όπως συνέβη και στη Κίνα, να επιχειρηθούν τα τελευταία πλήγματα στην επιδημία του κορωνοϊού. Με την ελπίδα ότι μέχρι τις 15-30 Μαΐου να υπάρξει έλεγχος της κατάστασης που ίσως θα μπορούσε να σηματοδοτήσει και το σχετικό τέλος της επιδημίας στην χώρα μας.

Με κύριο ωστόσο πρόβλημα ότι τότε θα αρχίζει και η τουριστική περίοδος στην Ελλάδα με τουρίστες που επιχειρήσουν να έλθουν από χώρες που ίσως ακόμη και τότε βρίσκονται στον «εφιάλτη» της πανδημίας με χιλιάδες θύματα.

Τι τελικώς θα γίνει με την εξέλιξη του ιού σε άλλες χώρες; Οι νέοι εφιάλτες.

Επιδημιολόγοι αλλά κι αναλυτές στατιστικών στοιχείων εκτιμούν για το δράμα της Ιταλίας ότι πρέπει να υπάρχουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα και σταδιακή μείωση κρουσμάτων από το επόμενο τετραήμερο αφού κλείνει πια το δεκαπενθήμερο της «καραντίνας» και του πλήρους περιορισμού των μετακινήσεων που ξεκίνησε στις 9 Μαρτίου.

Στην Ισπανία που ξεκίνησε τη «καραντίνα» στις 15 Μαρτίου αναμένεται βελτίωση και περιορισμός των κρουσμάτων (όπου μέχρι τότε θα υπάρχει δυστυχώς σημαντική αύξηση ίσως αντίστοιχη της Ιταλίας) στις αρχές Απριλίου.

Τρομακτικά προβλήματα (ίσως και πολλαπλάσια της Ιταλίας) αναμένεται, τις επόμενες εβδομάδες, να υπάρχουν σε Μ. Βρετανία, ΗΠΑ, Τουρκία που καθυστέρησαν σημαντικά να λάβουν μέτρα. Πάντως το κεντρικό συμπέρασμα για τον εφιάλτη του κορωνοϊού φαίνεται ότι είναι διπλό. Το δυσάρεστο είναι ότι αν υπάρχει αδιαφορία τις δύο έως πέντε εβδομάδες, οι συνέπειες θα είναι τρομακτικές και η κάθε χώρα θα μετρά χιλιάδες νεκρούς. Το «πλεονέκτημα» είναι ότι αν ληφθούν μέτρα απόλυτου εγκλεισμού στο σπίτι για 15-25 ημέρες υπάρχει αυτόματα – όπως συνέβη στη Ουχάν κι άλλες κινεζικές πόλεις – εντυπωσιακός περιορισμός της διάδοσης του ιού και πλήρης έλεγχος του. Με αναλυτές στοιχείων για την πορεία της επιδημίας σε χώρες της Ασίας, της Αφρικής, με υψηλές θερμοκρασίες, ότι εκεί η μετάδοση του ιού φαίνεται πιο περιορισμένη κάτι που θεωρείται αισιόδοξο για την εξέλιξη της πανδημίας στην Ευρώπη.