Κατηγορίες σε βάρος της Τράπεζας Πειραιώς για παραβίαση των capital controls στο παρελθόν

Τις συναλλαγές της Τράπεζας Πειραιώς με την όμιλο Libra της οικογένειας Λογοθέτη από το 2014-2015 έχει βάλει στο στόχαστρο η Εισαγγελία Διαφθοράς, βασιζόμενη πάνω σε έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος και πόρισμα της Αρχής για το Ξέπλυμα Χρήματος.

Αυτό υποστηρίζει ρεπορτάζ της Kerin Hope για τους Financial Times. Η υπόθεση αφορά μεταβιβάσεις της Τράπεζας Πειραιώς σε εταιρείες offshore στην Κύπρο οι οποίες σχετίζονταν με τον ιδρυτή της Libra, Μιχάλη Λογοθέτη, και άλλους εργαζομένους που έγιναν πριν μερικά χρόνια επί διοίκησης Σάλλα.

Σύμφωνα με τους Financial Times η Libra και ο τότε ισχυρός άντρας της Τράπεζας Πειραιώς Μιχάλης Σάλλας αρνούνται ότι υπήρξαν παρανομίες και οι δικηγόροι τους υποστηρίζουν ότι η έρευνα της Εισαγγελίας Διαφθοράς είχε σοβαρά προβλήματα και έχουν ζητήσει να ακυρωθεί η σχετική προκαταρκτική εξέταση και ποινική δίωξη.

Οπως αναφέρουν οι Financial Times, η εταιρεία Libra υπήρξε ένας από τους μεγαλύτερους δανειολήπτες της Τράπεζας Πειραιώς και αργότερα βοήθησε τη διάσωση της τράπεζας με το να αγοράσει δάνεια για να βελτιώσει τη θέση της και συμμετέχοντας στην αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου, όταν η τράπεζα δεν μπορούσε να βρει αλλού υποστήριξη.

O όμιλος Libra, η οικογένεια Λογοθέτη και το Δημοκρατικό Κόμμα

Ο όμιλος Libra έχει τώρα επικεφαλής τον Γιώργο Λογοθέτη, γιο του ιδρυτή Μιχάλη Λογοθέτη. Ο Γιώργος Λογοθέτης μεγάλωσε στο Λονδίνο, κατοικεί στη Νέα Υόρκη και η οικογένειά του θεωρείται πυλώνας της ελληνοαμερικανικής κοινότητας.

Είναι ταυτόχρονα βασικοί υποστηρικτές του Δημοκρατικού Κόμματος, έχοντας στηρίξει υποψηφιότητες όπως της Χίλαρι Κλίντον, ενώ ο κ. Λογοθέτης συμμετέχει στη διοίκηση ενός φιλανθρωπικού φορέα που δημιούργησε ο τέως πρόεδρος Μπαράκ Ομπάμα.

Ο κ. Λογοθέτης απέκτησε μεγάλη φήμη ως ικανός «παίκτης» των αγορών, σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα, όταν το 2006 πούλησε τα πλοία του ομίλου πάνω σε μια ανοδική στιγμή της παγκόσμια ναυτιλίας και τα ξαναμπήκε στη ναυτιλιακή αγορά το 2009 όταν οι τιμές των πλοίων ήταν σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα.

Η εφημερίδα υποστηρίζει ότι ο Λογοθέτης ενίσχυσε στη διάρκεια της κρίσης τους δεσμούς του ομίλου με τις ελληνικές τράπεζες αλλά και έλληνες πολιτικούς, ενώ επιδίωξη και σημαντικές επενδύσεις στις ΑΠΕ, που κάποιες φορές χρηματοδοτήθηκαν από την Πειραιώς.

Η Τράπεζα της Ελλάδος διαπιστώνει παραβίαση των capital controls

Τον Οκτώβριο του 2017, σύμφωνα με τους Financial Times, η Τράπεζα της Ελλάδος έκανε έλεγχο των συναλλαγών του ομίλου Libra με την Τράπεζα Πειραιώς στην οποία αποκαλύπτει «μια σειρά μεταβιβάσεων στο εξωτερικό ποσών σε παραβίαση των capital controls». Ακόμη η έκθεση σημείωνε ότι η Libra «είχε μια εκτεταμένη συνεργασία με την τράπεζα και είναι εκ των βασικών μετόχων της».

Η εφημερίδα υπενθυμίζει ότι τα capital controls επιβλήθηκαν στα μέσα του 2015 όταν οι ελληνικές τράπεζες έχασαν προσωρινή την πρόσβαση στην έκτακτη χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και η χώρα έφτασε στα πρόθυρα της εξόδου από το ευρώ, όπως και ότι τα capital controls ήρθησαν μόλις τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Σύμφωνα με τους Financial Times το πόρισμα της Αρχής για το Ξέπλυμα Χρήματος το Νοέμβριο του 2017 επίσης διατυπώνει ερωτήματα για ορισμένες μεταβιβάσεις χρημάτων σε offshore από την Πειραιώς.

Μια δικαστική πηγή ανάφερε ότι η προκαταρκτική εξέταση που έγινε από την Εισαγγελία αποκάλυψε «επαρκείς ενδείξεις» για να δικαιολογηθεί η παραπέρα δικαστική έρευνα.

Η ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας επισημαίνει ότι πλέον η υπόθεση είναι στα χέρια του Ανακριτή κατά της Διαφθοράς Κωνσταντίνου Πρωτονοτάριου. Θα πρέπει να καλέσει σε κατάθεση περίπου 40 άτομα, κυρίως πρώην στελέχη της Πειραιώς και τη μέλη της διοίκησης της Libra – και να παρουσιάσει τα ευρήματα στο αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο το οποίο θα αποφασίσει εάν η υπόθεση θα παραπεμφθεί στο ακροατήριο.

Η ίδια η εταιρεία Libra δηλώνει στην εφημερίδα ότι: «Καμία οντότητα υπό την ιδιοκτησία ή τον έλεγχο της Libra ή του Λογοθέτη ενεπλάκησαν σε παραβίαση των capital controls», σημειώνοντας ότι οι τράπεζες είναι αποκλειστικά υπεύθυνες για την εξασφάλιση της συμμόρφωσης με τους κανονισμούς και προσθέτοντας ότι εκείνη η εταιρεία είχε νόμιμα το περιθώριο να μεταβιβάσει εκτός συνόρων μεγάλα ποσά.

Η εφημερίδα υποστηρίζει ότι σύμφωνα με την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος, οι δικηγόροι του κ. Μιχάλη Σάλλα, που παραιτήθηκε από τη διοίκηση της τράπεζας τον Ιούλιο του 2016, ύστερα από 24 χρόνια, είπαν στους ελεγκτές ότι «δεν υπάρχουν στοιχεία ότι υπέγραψε κάποιο έγγραφο, έδωσε κάποια οδηγία ή έκανε κάποια επικοινωνία», σε σχέση με τις μεταβιβάσεις υπογραμμίζοντας τη μη εκτελεστική θέση που κατείχε.

Ωστόσο, η γνώμη των ελεγκτών ήταν ότι ο κ. Σάλλας ακόμη «διηύθυνε τις πράξεις και τις αποφάσεις των ανώτερων εκτελεστικών μελών της διοίκησης που είχε προσωπικά επιλέξει, ασκώντας με αυτό τον τρόπο ντε φάκτο εκτελεστικές αρμοδιότητες». Οι δικηγόροι του κ. Σάλλα αρνούνται ότι υπάρχουν κάποιες ενδείξεις ότι έχει κάποια άμεση ανάμειξη σε κάποια από τις υποτιθέμενες παραβιάσεις.

H στενή σχέση Τράπεζας Πειραιώς και Libra

Οι Financial Times υποστηρίζουν ότι η Πειραιώς έκανε πιο στενή τη σχέση της με τη Libra το 2014 όταν η τράπεζα πούλησε ένα πακέτο δανείων ύψους 1,05 δισεκατομμυρίου ευρώ σε ένα χρηματοπιστωτικό «όχημα» – που ανήκε στον Μιχάλη Λογοθέτη, ιδρυτή της Libra και πατέρα του Γιώργου Λογοθέτη, του τωρινού προέδρου και CEO της Libra.

Ήταν μια από τις πρώτες μεγάλες πωλήσεις επισφαλών ελληνικών δανείων, με την Πειραιώς να προσφέρει ένα δάνειο 200 εκατομμυρίων ευρώ για να χρηματοδότηση την εξαγορά, σύμφωνα με τους ελεγκτές της Τράπεζας της Ελλάδος. Το συγκεκριμένο χρηματοπιστωτικό «όχημα» του Λογοθέτη αγόρασε τα δάνεια για 310 εκατομμύρια ευρώ, μια μεγάλη υποτίμηση σε σχέση με την ονομαστική αξία, όμως η συναλλαγή ήταν κερδοφόρα για την Πειραιώς που τα είχε αποκτήσει για μικρότερη τιμή σε μια προηγούμενη χρήση. Η ίδια η Libra υποστηρίζει ότι η τιμή ήταν μεγαλύτερη των 310 εκατομμυρίων ευρώ.

Σύμφωνα με την εφημερίδα, ένα χρόνο μετά, ήταν η σειρά της Πειραιώς να ζητήσει βοήθεια από την Libra όταν η τράπεζα προσπαθούσε εναγωνίως να ολοκληρώσει μια αύξηση μετοχικού κεφαλαίου 2,5 δισεκατομμυρίων ευρώ που είχε συμφωνηθεί με τους πιστωτές της Ελλάδας. Ώρες πριν τη λήξη της προθεσμίας από την Πειραιώς έλειπαν περίπου 200 εκατομμύρια ευρώ. Η Libra έκανε τότε μια συνεισφορά της τελευταίας στιγμής, ύψους 110 εκατομμυρίων ευρώ, εκ των οποίων τα 70 ήταν εξασφαλίσεις σε μετρητά από ένα μη εξυπηρετούμενο δάνειο. Τότε ο κ. Λογοθέτης είχε δηλώσει υπερήφανος για τη συμμετοχή στη διάσωση της τράπεζας. Πάντως η Libra αμφισβητεί το ποσό των 110 εκατομμυρίων που αναφέρεται στην έκθεση της ΤτΕ.

Η συντάκτρια των Financial Times παραθέτει τη δήλωση ενός τραπεζίτη στην Αθήνα που υποστήριξε ότι υπήρξε αμοιβαία σχέση ανάμεσα με την Πειραιώς, καθώς η τράπεζα αποτέλεσε για χρόνια πηγή χρηματοδότησης. «Δεν προκαλεί έκπληξη ότι η Libra έσπευσε να σώσει την Πειραιώς», υποστήριξε ο τραπεζίτης.

Η εφημερίδα σημειώνει ότι τον περασμένο Σεπτέμβριο η Πειραιώς τιμωρήθηκε με πρόστιμο 5,2 εκατομμυρίων δολαρίων από την ΕΚΤ επειδή επέτρεψε να αποδεσμευτούν εγγυήσεις από μη εξυπηρετούμενα δάνεια για να βοηθήσει επενδυτές, συμπεριλαμβανομένης της Libra να αγοράσουν μετοχές στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου.

Πάντως η Libra κατηγορηματικά αρνείται ότι είχε οποιαδήποτε ευνοϊκή μεταχείριση από την Τράπεζα Πειραιώς.

Ωστόσο, όπως επισημαίνει και η εφημερίδα, η νέα διοίκηση της Πειραιώς έκανε εκτεταμένη αναδιάρθρωση και ο κ. Λογοθέτης συμφώνησε να επιταχύνει την αποπληρωμή του συνολικού χρέους 900 εκατομμυρίων που έχει στην Τράπεζα. «Η έκθεση της Πειραιώς στη Libra και σε συνδεδεμένες με αυτή εταιρείες έχει μειωθεί κατά 600 εκατομμύρια τους τελευταίους 18 μήνες», υποστηρίζει η Libra και συμπληρώνει ότι «αυτό αντιπροσωπεύει μια χωρίς προηγούμενο εθελοντική πληρωμή χρέους. Μπορεί να είναι και μία από τις μεγαλύτερες μειώσεις δανεισμού στην ιστορία της ελληνικής εμπορικής τραπεζικής, με τα χρέη μας στην τράπεζα να είναι πια ένα κλάσμα αυτού που ήταν».