Σχέδιο για την εφαρμογή προγραμμάτων «Εράσμους» εντός της Ελλάδας

Προγράμματα ελληνικών «Εράσμους» σχεδιάζει η κυβέρνηση, ανοίγοντας τις οδούς της «μετακίνησης» φοιτητών μεταξύ των πανεπιστημίων μας και δίνοντας μια απάντηση στο αιώνιο ερώτημα «εάν δεν μου αρέσουν οι σπουδές που ξεκίνησα, τότε τι;».

Σήμερα εάν ένας νέος ή νέα εισαχθεί στο Πανεπιστήμιο και διαπιστώσει ότι δεν τον ενδιαφέρουν οι σπουδές στο τμήμα του, δεν έχει καμία άλλη επιλογή. Και σίγουρα δεν μπορεί να μετακινηθεί σε άλλο ίδρυμα, αν δεν δώσει ξανά μία ακόμη μορφή εξετάσεων. Ετσι πολλοί νέοι τελικά εγκλωβίζονται έχοντας προχωρήσει νωρίς σε μια επιλογή για την οποία δεν ήταν σίγουροι, χωρίς δυνατότητα να την αλλάξουν.

Ενα εσωτερικό πρόγραμμα «Εράσμους» που θα δίνει τη δυνατότητα σε φοιτητές να μετακινούνται μεταξύ διαφορετικών ιδρυμάτων μέσα στη χώρα σε αντίστοιχα αντικείμενα, αλλά και μεταξύ των ίδιων ιδρυμάτων που εισήχθησαν, επεξεργάζεται το υπουργείο Παιδείας εν όψει της σύνταξης νέου νόμου-πλαισίου για τα ΑΕΙ.

«Μπουκέτα σπουδών»

Τι ακριβώς θα περιλαμβάνει αυτό; Με συγκεκριμένα κριτήρια και συνεργασία μεταξύ των ανωτάτων ιδρυμάτων (για να μην απογυμνωθούν τα περιφερειακά), θα ενισχυθεί η κινητικότητα των φοιτητών, οι οποίοι θα μπορούν αν θέλουν να μετακινηθούν για ένα εξάμηνο από ένα πανεπιστήμιο της χώρας σε άλλο στη διάρκεια των σπουδών τους και στην ίδια ειδικότητα που σπουδάζουν. Οι αριθμοί των φοιτητών ανά ίδρυμα σύμφωνα με το ίδιο σχέδιο θα συνδεθούν με την αξιολόγηση και τη χρηματοδότησή τους ώστε να περιοριστεί η πιθανότητα να κλείσουν κάποια περιζήτητα τμήματα τις πύλες τους. Παράλληλα, εκτός από τα ομοειδή αντικείμενα, στο μέλλον θα δίνεται η δυνατότητα σε έναν νέο ή νέα που πέρασε με τις πανελλαδικές εξετάσεις σε μια σχολή, αλλά το περιεχόμενό της τελικά δεν τον ενδιαφέρει, να αλλάξει κατεύθυνση χωρίς να χρειάζεται να υποβληθεί ξανά από την αρχή στη διαδικασία των πανελλαδικών εξετάσεων. Τα παραπάνω φυσικά θα θεσμοθετηθούν με τη συνεργασία των ιδρυμάτων, έτσι ώστε να αποφευχθούν στρεβλώσεις και προβλήματα στη μετακίνηση των φοιτητών.

Κατ’ επέκταση επανέρχεται η πρόταση για «μπουκέτα» σπουδών, όπως συμβαίνει σε πολλά ξένα πανεπιστήμια, προτού ο φοιτητής αποφασίσει ποια θέλει να είναι η τελική κατεύθυνση των σπουδών του.

Σε πανεπιστήμια του εξωτερικού άλλωστε ακόμη τα «διπλά» πτυχία, αλλά και η εσωτερική μετακίνηση μεταξύ τμημάτων, αποτελούν διαδεδομένο θεσμό. Οι φοιτητές κάθε πανεπιστημίου μπορούν να κάνουν παράλληλες σπουδές σε διαφορετικά αντικείμενα και από 4 έως 6 έτη, ανάλογα με την επιστημονική περιοχή, αποκτώντας εξειδίκευση σε δύο τομείς. Στα συστήματα αυτά οι φοιτητές θα μπορούν να διαλέγουν από ένα «μενού» διαφορετικών μαθημάτων και σπουδών.

Συνεργασίες

Παραδείγματα κλάδων που μπορούν να «συνεργαστούν» μάλιστα στην έκδοση διπλών πτυχίων είναι το Δίκαιο, η Δημόσια Υγεία, η Διοίκηση και η Υγεία, η Ιατρική και η Βιολογία, η Οικονομία, η Νοσηλευτική.

Τα παραπάνω έχουν περιθώριο εφαρμογής και στον τομέα των μεταπτυχιακών σπουδών που επίσης αναμένεται να απελευθερωθεί. Οπως είναι γνωστό, προγράμματα του «Εράσμους» οδηγούν συχνά στην απονομή ενός κοινού τίτλου σπουδών (ενός ενιαίου τίτλου ο οποίος απονέμεται από τουλάχιστον 2 Ιδρύματα Ανώτατης Εκπαίδευσης από δύο διαφορετικά ιδρύματα χωρών του προγράμματος και τα οποία αναγνωρίζονται πλήρως στις εν λόγω χώρες) είτε στην απονομή πολλαπλών τίτλων σπουδών (τουλάχιστον δύο τίτλων σπουδών από ιδρύματα δύο διαφορετικών χωρών του προγράμματος και τα οποία αναγνωρίζονται επίσης στις εν λόγω χώρες).

Τα αγγλόφωνα τμήματα και οι μετακινήσεις καθηγητών

Με το δεδομένο ότι η δημιουργία εκτεταμένων αγγλόφωνων προπτυχιακών προγραμμάτων σε ελληνικά ΑΕΙ θα προχωρήσει τα επόμενα χρόνια, είναι προφανές ότι θα ακολουθήσουν και νέες θέσεις εργασίας.

Γεννιέται λοιπόν η συζήτηση για εσωτερικές μετακινήσεις και μεταξύ καθηγητών; Αυτό είναι σίγουρα ένα επόμενο θέμα προς συζήτηση και θα μπορούσε να αποτελέσει ένα νέο ενδιαφέρον βήμα στη συνεργασία μεταξύ ανώτατων ιδρυμάτων.

Σε κάθε περίπτωση, οι αρμόδιες επιτροπές του υπουργείου Παιδείας που ασχολούνται με τη σύνταξη του νέου νόμου πλαισίου για τα ΑΕΙ επεξεργάζονται διάφορα «σενάρια», ενώ ο διάλογος μεταξύ πολιτείας και πανεπιστημίων ξεκίνησε ήδη τις προηγούμενες ημέρες με την παρουσία της υπουργού Παιδείας Νίκης Κεραμέως στην έκτακτη σύνοδο πρυτάνεων που έγινε στην Αθήνα. Εκεί και έγινε η πρώτη ανταλλαγή απόψεων για τα θέματα που έβαλε στην ατζέντα το υπουργείο Παιδείας.

MUST READ

Γκος στο «10»: «Τώρα βλέπετε τις πραγματικές δυνατότητές μας»

Ετσι, μεταξύ άλλων, συζητιούνται ο επανακαθορισμός των αρμοδιοτήτων για τα όργανα διοίκησης του πανεπιστημίου (εύρος και εσωτερική κατανομή αρμοδιοτήτων με στόχο την αποφυγή αλληλοεπικαλύψεων και αύξηση της αποτελεσματικότητας στη λήψη και εφαρμογή αποφάσεων), τα θεσμικά αντίβαρα εντός του πανεπιστημίου που είναι απαραίτητα για τη μεταφορά αρμοδιοτήτων από το υπουργείο Παιδείας στα πανεπιστήμια, την «απελευθέρωσή» τους και την ενίσχυση του αυτοδιοίκητου, η οικονομική τους διαχείριση και οι δυνατότητες που μπορούν να έχουν για να προσελκύσουν επιπλέον όρους, η αξιολόγηση και πιστοποίηση της ποιότητας, η αναβάθμιση και ενίσχυση της ΑΔΙΠ (Αρχής Διασφάλισης και Πιστοποίησης της Ποιότητας στην Ανώτατη Εκπαίδευση), η διεύρυνση της δυνατότητας δημιουργίας ξενόγλωσσων προπτυχιακών προγραμμάτων, η εκτεταμένη ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων εξ αποστάσεως σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, η καθιέρωση ανώτατου χρονικού ορίου ολοκλήρωσης των προπτυχιακών σπουδών ν+2 (πλην ορισμένων εξαιρέσεων) και τέλος η καθιέρωση ελάχιστης βάσης εισαγωγής στα ανώτατα ιδρύματα και ο ρόλος των Ιδρυμάτων στον προσδιορισμό ανώτερης βάσης εισαγωγής και αριθμού εισακτέων.