Η ψυχή του «Χαμόγελου του Παιδιού» μιλά για όλα όσα είδε και όσα έγιναν για τα παιδιά εκείνη την τραγική ημέρα και τις επόμενες.
Έχει περάσει κιόλας ένας χρόνος από τη μαύρη Δευτέρα της 23ης Ιουλίου. Τότε που η ολιγωρία του κρατικού μηχανισμού, τα τραγικά λάθη και η έλλειψη συντονισμού μεταξύ των Υπηρεσιών, οδήγησαν στη μεγαλύτερη τραγωδία της σύγχρονης ιστορίας της Ελλάδας.
Το μόνο που λειτούργησε τις πρώτες κρίσιμες ώρες της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι, ήταν η αλληλεγγύη των πολιτών, οι εθελοντές που έκαναν υπεράνθρωπες προσπάθειες, πολλές φορές και με κίνδυνο της ζωής τους, καθώς και κάποιοι Οργανισμοί που έσπευσαν με το ανθρώπινο δυναμικό που διέθεταν να βάλουν το δικό τους… λιθαράκι ώστε σήμερα, να μη θρηνούμε ακόμη περισσότερα θύματα.
Μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, χωρίς τυμπανοκρουσίες και περιττά λόγια, όπως συνέβη άλλωστε με όσους βρέθηκαν στο σημείο για να βοηθήσουν, οι εργαζόμενοι και οι εθελοντές στο «Χαμόγελο του Παιδιού» έδωσαν το παρών από την πρώτη στιγμή στην πυρόπληκτη περιοχή της Ανατολικής Αττικής.
Ο Κώστας Γιαννόπουλος, η ψυχή του Οργανισμού, μίλησε με ταπεινότητα για όλα όσα προσέφερε το ανθρώπινο δυναμικό του «Χαμόγελου του Παιδιού» στο Μάτι και στην ευρύτερη περιοχή που επλήγη από την πυρκαγιά.
Αναφέρθηκε στις πρώτες εικόνες που αντίκρισε, στις αντιδράσεις των παιδιών που ακόμη προσπαθούν να επουλώσουν τα ψυχικά τους τραύματα. Στις εργώδεις προσπάθειες των εθελοντών και όλου του δυναμικού του Οργανισμού να βοηθήσουν στην εκκένωση οικισμών.
Γιατί αν γλιτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα…
Όση ώρα και αν συζητάγαμε, η κουβέντα γύριζε στα παιδιά. Και πάνω στην κουβέντα, άρχισαν – χωρίς να το θέλω – να μου έρχονται στο μυαλό οι στίχοι ενός εμβληματικού τραγουδιού του πρίγκιπα του ελληνικού ροκ Παύλου Σιδηρόπουλου. «Υπερασπίσου το παιδί, γιατί αν γλιτώσει το παιδί, υπάρχει ελπίδα…».
Στην πρώτη μου ερώτηση προς τον κ. Γιαννόπουλο, για το τι θυμάται από τη στιγμή που βρέθηκε στις πυρόπληκτες περιοχές, εκεί που η κόλαση της φωτιάς «κατάπιε» 102 ψυχές, διέκρινες αμέσως τη συγκίνηση για τους ανθρώπους που χάθηκαν και τη οργή για όσα δεν έγιναν προκειμένου η «μαύρη λίστα» να αριθμεί λιγότερους νεκρούς.
«Το πρώτο μας μέλημα ήταν να εκκενώσουμε τα δύο εξοχικά σπίτια στον Μαραθώνα και στον Σχοινιά στα οποία διέμεναν 40 παιδιά. Οι φλόγες ήταν ακόμη μακριά από το σημείο, αλλά δεν περιμέναμε μέχρι να γίνει η κατάσταση οριακή» τονίζει ο κ. Γιαννόπουλος και προσθέτει.
«Μετά, μεταφέραμε ανθρώπους με τα ασθενοφόρα του Οργανισμού. Παιδιά, ενήλικες. Τους βάζαμε πέντε – πέντε μέσα στα ασθενοφόρα για να γλιτώσουν».
Όλο το ανθρώπινο δυναμικό του Χαμόγελου του Παιδιού βρισκόταν εκεί, συνεχίζει ο κ. Γιαννόπουλος ενθυμούμενος και πάλι τον εφιάλτη της 23ης Ιουλίου. «Προσπαθήσαμε να απομακρύνουμε όσο περισσότερο κόσμο μπορούσαμε» είπε για τις πρώτες κρίσιμες ώρες.
Στη συνέχεια, αυτοί που έμειναν, ενήλικες και παιδιά χρειαζόντουσαν τη στήριξη όλων. Και το «Χαμόγελο του Παιδιού» δεν θα μπορούσε να λείψει.
«Αρχίσαμε να καλύπτουμε κάθε είδους ανάγκες. Πηγαίναμε με τις κινητές μας μονάδες, εξετάζαμε παιδιά και ενήλικες. Η κατάσταση ήταν απερίγραπτη…».
Ο επικεφαλής της Οργάνωσης μιλάει για τις αντιδράσεις των παιδιών. Πώς να τις ξεχάσει. «Τα παιδιά στην αρχή ήταν μουδιασμένα. Δεν μπορούσες να καταλάβεις τι κρύβει η ψυχή τους, τι ένοιωθαν. Θυμάμαι ένα κοριτσάκι 13 χρονών. Ήταν συγκλονισμένο απ΄ όσα είχε δει. Δεν ήθελε να μιλήσει. Δεν μπορούσε να μιλήσει. Ήταν σε κατάσταση σοκ». Κάνει μία μικρή παύση και συνεχίζει. «Πολλά παιδιά έχουν ακόμη εφιάλτες».
Στήριξη σε οικογένειες
Ο κ. Γιαννόπουλος μας μίλησε για το κέντρο στήριξης για τους πυρόπληκτους που είχε στηθεί στη Νέα Μάκρη και για τη βοήθεια που δόθηκε και δίνεται ακόμη σε αρκετές οικογένειες.
«Στηρίζουμε αρκετές οικογένειες με τρόφιμα, ρούχα, προσπαθούμε να εξασφαλίζουμε δωρεές για να επισκευάζουμε ακόμη και σπίτια που δεν καταστράφηκαν ολοσχερώς».
Συγκλονίζουν οι περιγραφές
Στο μυαλό του έρχονται στιγμές που χαράχτηκαν για πάντα στη μνήμη. «Μία κυρία εγκαυματίας που σώθηκε από τις φλόγες, η οποία επιπροσθέτως κάνει αιμοκάθαρση, μας ζήτησε να αποκαταστήσουμε κάποιες ζημιές στο σπίτι. Είναι δυνατόν να την αφήσουμε;».
Οι αντιδράσεις του κόσμου
Ο κ. Γιαννόπουλος θυμάται τις αντιδράσεις του κόσμου όταν οι εθελοντές και οι εργαζόμενοι από το «Χαμόγελο του Παιδιού»… άπλωναν το χέρι τους για να βοηθήσουν.
«Ο τρόπος που χειριζόντουσαν την τραγωδία ήταν συγκλονιστικός. Τους έδινες ένα μπουκαλάκι νερό και σου έδειχναν την ευγνωμοσύνη τους. Ένοιωθαν ότι έκανες γι΄ αυτούς κάτι φοβερό».
Όλη η προσοχή στα παιδιά
Από την πρώτη στιγμή, στις πυρόπληκτες περιοχές βρέθηκαν κοινωνικοί λειτουργοί και ψυχολόγοι του Οργανισμού. Η πύρινη λαίλαπα άλλωστε δεν άφησε στο πέρασμά της μόνο στάχτες και την οσμή του θανάτου.
Άφησε ψυχικά τραύματα σε εκατοντάδες παιδιά. Άφησε τραύματα – όπως μας λέει ο κ. Γιαννόπουλος – ακόμη και σε παιδιά που ήταν μακριά από την περιοχή, δε βίωσαν την τραγωδία, απλά είδαν κάποιες εικόνες.
«Όλα τα παιδιά της ελληνικής κοινωνίας φρίκαραν όταν είδαν στις τηλεοράσεις, όταν διάβασαν στις ιστοσελίδες και τις εφημερίδες για την εκατόμβη νεκρών».