Γιατί έχασε ο Ερντογάν στις εκλογές – Οι αιτίες που έριξαν τα «κάστρα» σε Πόλη, Αγκυρα και Σμύρνη

Πρώτος σε ποσοστά κατάφερε να έρθει για ακόμα μία φορά ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ωστόσο η νίκη του αυτή είναι πιο γκρίζα και αμφισβητούμενη από ποτέ.

Πέρα από την ήττα του στα παράλια και τη Σμύρνη, που ανήκουν στα παραδοσιακά προπύργια των κεμαλιστών του Ρεπουμπλικανικού Λαϊκού Κόμματος, (CHP) έχασε και τα άλλα δύο μεγαλύτερα αστικά κέντρα της χώρας, την Κωνσταντινούπολη και την Άγκυρα, στα οποία το κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης καθώς και τα κόμματα που προηγήθηκαν της δημιουργίας του και στα οποία είχε τις καταβολές του ο Ρ. Ερντογάν, κυριαρχούσαν από το 1994.

Η ήττα του Ερντογάν σε Κωνσταντινούπολη και Άγκυρα είναι καθαρά προσωπική, αφού ο ίδιος επέλεξε να τεθεί επικεφαλής της προεκλογικής εκστρατείας σε όλη τη χώρα. Και επειδή ακριβώς η ήττα του είναι προσωπική και ηχηρή, ηχηρή αναμένεται να είναι και η αντίδραση εναντίον των αντιπάλων του.

Τον… έφαγε η Αγιά Σοφιά
Η νίκη του CHP σε δύο πόλεις που παραδοσιακά δεν μπορούσε να επικρατήσει επί σειρά ετών και δη στην Κωνσταντινούπολη (έστω και αν επιχειρηθεί να αλλάξει το αποτέλεσμα στη συνέχεια της καταμέτρησης), είναι ένα σαφές μήνυμα στο Ρ. Ερντογάν και την πολιτική του, με δεδομένο ότι για το μεγαλύτερο δήμο της χώρας επέλεξε ως υποψήφιο τον Μπιναλί Γιλντιρίμ, έναν στενό του συνεργάτη, του οποίου το όνομα ήταν σε ευθεία σύνδεση με το δικό του, μίλησε για «έρωτα», έφερε στο προσκήνιο την Αγιά Σοφιά και σχέδιο μετατροπής της σε τζαμί, μίλησε ακόμα και για αλλαγή του ονόματος της πόλης σε «Ισλαμπόλ» (πόλη του Ισλάμ) από Ιστανμπούλ, αλλά τελικά δεν πέτυχε το επιθυμητό αποτέλεσμα.

Αντίστοιχα του στοίχισε πάρα πολύ και η ήττα στην Άγκυρα την πρωτεύουσα της χώρας, παραδοσιακό κέντρο του κόμματος του, με το ΑΚΡ να δηλώνει ωστόσο ότι θα προχωρήσει σε προσφυγή όσον αφορά το αποτέλεσμα… Ο Ρ. Ερντογάν επιχειρεί να αμφισβητήσει, μέσω εκπροσώπου του ΑΚΡ το αποτέλεσμα και στην Κωνσταντινούπολη, κάνοντας λόγο για παρατυπίες και παραπέμποντας και σε αυτή την περίπτωση σε προσφυγή.

Πρέπει να σημειωθεί ότι ο Ρ. Ερντογάν κατά την προεκλογική εκστρατεία εμφανίστηκε σε περισσότερες από 100 συγκεντρώσεις, είχε ξεκάθαρα το προβάδισμα στα ΜΜΕ και στην κάλυψη, δεν σταμάτησε ούτε στιγμή να χαρακτηρίζει «τρομοκράτες» τους αντιπάλους του τόσο εκείνους που ο ίδιος χαρακτηρίζει προσκείμενους στο Φετουλάχ Γκιουλέν, όσο και το φιλοκουρδικό κόμμα, συνέχισε τις διώξεις, τις φυλακίσεις και επιχείρησε με συστηματικό τρόπο να αλλάξει την ατζέντα προσπαθώντας να αποτρέψει τη συζήτηση από το φλέγον ζήτημα της οικονομίας.

Ωστόσο η πραγματικότητα των τούρκων πολιτών είναι εξαιρετικά σκληρή, ιδιαίτερα στα μεγάλα αστικά κέντρα, με την ανεργία να εκτοξεύεται, τον πληθωρισμό στα ύψη, τις αποδοχές στο ναδίρ. Εκεί οι ψηφοφόροι έδειξαν τα δόντια τους στο «σουλτάνο». Δεν μέτρησαν ούτε οι ενέσεις εθνικισμού, ούτε οι απειλές στους τραπεζίτες, ούτε τα κρατικά μανάβικα, ούτε οι δηλώσεις ότι ο πληθωρισμός θα «εξαφανιστεί»…

Η μεγάλη τιμωρία
Η κάλπη τιμώρησε τις πολιτικές επιλογές και απέδειξε και την φθορά του καθεστώτος που κυβερνά αμετακίνητο από το 2002.

Το CHP είδε τα ποσοστά του να ανεβαίνουν στο 30,10% σε όλη τη χώρα, ενώ συνολικά η συμμαχία με το Καλό Κόμμα (ΙΡ) έφτασε το 37,55%, αντί 26,34% που είχαν οι κεμαλιστές στις τοπικές εκλογές του 2014, με την ακροδεξιά Μεράλ Ακσενέρ να στοιχίζει σημαντικά σε ψήφους στο Κόμμα Εθνικιστικής Δράσης του Ντεβλέτ Μπαχτσελί, ο οποίος συντάχθηκε με το Ρ. Ερντογάν στη «Λαϊκή Συμμαχία», η οποία συνολικά συγκέντρωσε το 51,3% των ψήφων.

Και για να είμαστε ειλικρινείς μπορεί η Εθνική συμμαχία Κιλιτσντάρογλου – Ακσενέρ να είναι αυτή που έδωσε το χαστούκι στον Ερντογάν, στα αστικά κέντρα, ωστόσο κάθε άλλο παρά ένας δημοκρατικός και διαφορετικής πολιτικής συνασπισμός μπορεί να χαρακτηριστεί, αφού έχει στα σπλάχνα του τον εθνικισμό, έστω και στην πολιτική του έκφραση.

Εξαιρετικά σημαντικές είναι οι νίκες που κατέγραψε και το φιλοκουρδικό Δημοκρατικό Κόμμα των Λαών (HDP), του φυλακισμένου Σελαχατίν Ντεμιρτάς στις νοτιανατολικές επαρχίες της Τουρκίας, έστω και αν είδε τα ποσοστά του να μειώνονται σημαντικά σε αριθμούς, από το 6,29% σε 4,24%. Με δεδομένο ότι έδωσε την εκλογική μάχη σε καθεστώς απαγορεύσεων, διώξεων και τρομοκρατίας και στις περιοχές που επέλεξε να κατεβάσει υποψήφιους σημειώθηκαν και οι εντονότερες εντάσεις, με καταγγελίες από στελέχη του ότι γίνονται προσπάθειες εκφοβισμού, αλλά και προσαγωγές ψηφοφόρων, η νίκη του αποκτά ιδιαίτερο βάρος με την κατάκτηση των δήμων Βαν, Ντιγιάρμπακιρ, Καρς, Ιγντίρ, Χάκκαρι και Σιίρτ.

Η οικονομική κρίση – κυρίως – που έχει άμεσο αντίκτυπο στο «καλάθι της νοικοκυράς» και η έλλειψη δημοκρατίας – δευτερευόντως – δυναμιτίζει τα «πήλινα πόδια» της εξουσίας του «σουλτάνου» ο οποίος βλέποντας να απειλείται δεν αποκλείεται να εντείνει την επιθετικότητα του προς κάθε «εσωτερικό» ή «εξωτερικό» εχθρό, τόσο με τη ρητορική του όσο ενδεχομένως και μέσω των ενεργειών του…