Κίνδυνος για την οικονομία – Γιατί χτυπούν καμπανάκια και γιατί η κυβέρνηση κοιμάται

«Λένε ότι δεν θα βγούμε στις αγορές. Ας έρθουν σε 2-3-4 μήνες να μου το πουν ξανά αυτό».

Με τον τρόπο του ο Ευκλείδης Τσακαλώτος έβαλε στοίχημα με τους… κακούς του αντικυβερνητικού μπλοκ που βλέπουν ότι η οικονομία δεν είναι αυτή που θέλει να περάσει η κυβέρνηση. Ότι το κυβερνητικό αφήγημα του στυλ «Αλέξη δώστα όλα» δεν συνεπάγεται και οικονομική ευημερία, αλλά το αντίθετο: Σαμποτάρει την προσπάθεια της χώρας να σταθεί στα πόδια της τα επόμενα χρόνια. Αιχμαλωτίζει και τις επόμενες κυβερνήσεις οι οποίες ενδεχομένως θα βρεθούν ενώπιες πολύ δύσκολων αποφάσεων που θα κρίνουν το μέλλον της Ελλάδας τις επόμενες δεκαετίες.

Οσο το Μέγαρο Μαξίμου πολιτεύεται με όρους Μαυρογυαλούρου, όπου τάζει τα πάντα, δίνει επιδόματα και υπόσχεται προσλήψεις, οι διεθνείς εξελίξεις είναι εξαιρετικά επικίνδυνες. Μια ευρωπαϊκή ή και παγκόσμια κρίση θεωρείται από πολλούς πιθανή, ήδη τα πρώιμα σημάδια στην Ευρώπη έχουν αρχίσει να εμφανίζονται.

Και την ίδια ώρα η εξέγερση των αποκλεισμών στη Γαλλία και αλλού πιθανότατα να οδηγήσει σε πολιτικές εξελίξεις που θα ταράξουν συνθέμελα το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Κι όμως, η ελληνική κυβέρνηση αντί να παίρνει μέτρα για να ενισχύσει την οικονομία, για να μπορέσει να αντέξει ενδεχόμενες εσωτερικές ή εξωτερικές αναταράξεις, επιλέγει τη λογική της μοιρασιάς των αιματηρών πλεονασμάτων. Και δείχνει να αδιαφορεί για το αν μπορεί και πότε να βγει στις αγορές.

Και μεγάλο μερίδιο ευθύνης γι’ αυτό έχει και ο ίδιος ο οικονομολόγος Ευκλείδης Τσακαλώτος ο οποίος αν και γνωρίζει (και κατ’ ιδίαν το λέει) ότι η κατάσταση είναι οριακή, επιλέγει να παίξει το παιχνίδι του Τσίπρα.

Καμπανάκια ηχούν

Κορυφαίοι τραπεζικοί και οικονομικοί παράγοντες προειδοποιούν ότι οι αντοχές της οικονομίας δεν είναι πολλές και ότι μια μακροχρόνια αδυναμία εξόδου στις αγορές, λόγω υψηλών επιτοκίων, θα προκαλέσει πρόβλημα όταν το «μαξιλάρι» θα φαγωθεί στα επιδόματα και τις δαπάνες για προσλήψεις.

Βεβαίως οι φήμες λένε ότι η κυβέρνηση σχεδιάζει δοκιμαστική έξοδο στις αγορές με εξασφαλισμένη την κάλυψη αλλά με επιτόκιο πάνω από 4% που δείχνει ότι οι αγορές δεν μας εμπιστεύονται. Και θα το κάνει αυτό προεκλογικά για να δείξει ότι μπορεί η χώρα να βγει και να δανειστεί, παρ’ ότι μιλάμε για απαγορευτικά επιτόκια.

Επίσης, τα ίδια στελέχη, μιλώντας στα ΝΕΑ τονίζουν ότι το εγχώριο πολιτικό σκηνικό δεν δημιουργεί περιβάλλον βεβαιότητας στην επενδυτική κοινότητα ικανό να οδηγήσει σε δραστική αποκλιμάκωση των αποδόσεων. «Η κυβέρνηση εστιάζει στις παροχές, η αξιωματική αντιπολίτευση ακολουθεί, τα κόμματα εξουσίας δεν εστιάζουν στις αναγκαίες μεταρρυθμίσεις» τονίζει και εκτιμά πως η αγορά περιμένει να ξεκαθαρίσει το τοπίο μετά τις εκλογές του 2019 και τα πρώτα δείγματα γραφής της κυβέρνησης που θα προκύψει από τις κάλπες. Επιπρόσθετα, κατά την εκτίμησή τους, η υποτίμηση του προβλήματος των κόκκινων δανείων και η πρακτική αδυναμία διαγραφής του προβλήματος πριν από το 2021 θα συνεχίσουν να επιδρούν αρνητικά στις αποδόσεις των ομολόγων και στην αβεβαιότητα που περιβάλλει τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας.

Πληροφορίες επίσης αναφέρουν ότι ο Πρωθυπουργός επιχείρησε τεχνητή αποκλιμάκωση των αποδόσεων ζητώντας από τον Μάριο Ντράγκι να αυξηθεί το όριο των κρατικών ομολόγων που μπορούν να αγοράσουν οι ελληνικές τράπεζες, με τις πληροφορίες να αναφέρουν ότι κατά την εκτίμηση της ΕΚΤ δεν είναι η κατάλληλη ώρα. Εφαγε επί της ουσίας… πόρτα ο Τσίπρας γι’ αυτό το κόλπο που δείχνει ότι επικοινωνιακά διαχειρίζονται ένα μείζον ζήτημα.

Το 2019 το ελληνικό Δημόσιο έρχεται αντιμέτωπο με λήξεις ομολόγων 11 δισ. ευρώ και ήδη μέσω του προϋπολογισμού το οικονομικό επιτελείο έχει προαναγγείλει «μερική χρήση» κεφαλαίων από το μαξιλάρι ασφαλείας των 24 δισ. ευρώ.

Παράθυρο ευκαιρίας

Ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους δεν υπάρχει αμφιβολία πως θα αναζητήσει από τον Ιανουάριο του 2019 «παράθυρο ευκαιρίας» για έκδοση τουλάχιστον τριετών ή πενταετών τίτλων, εφόσον οι συνθήκες το επιτρέψουν. Μόνο που κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια τι ακριβώς θα συμβαίνει στις αγορές τον Ιανουάριο. Η αντιπρόεδρος της Moody’s Kathrin Muehlbronner, με δηλώσεις της στα «ΝΕΑ» χαρακτηρίζει αναμενόμενη μερική χρήση του cash buffer το 2019. Προσθέτει όμως με νόημα πως «θα ήταν σίγουρα μια παράμετρος ανησυχίας εάν η κυβέρνηση διαρκώς χρησιμοποιούσε αυτά τα κεφάλαια για την αποπληρωμή χρέους που ωριμάζει, καθώς αυτό θα ήταν ένα σημάδι ότι το ελληνικό Δημόσιο δεν έχει ασφαλή πρόσβαση στις αγορές».

Μετά τις 20 Αυγούστου, οι αποδόσεις των δεκαετών ελληνικών ομολόγων άγγιξαν έως και το 4,7% καθιστώντας εξαιρετικά ακριβή ενδεχόμενη έκδοση νέων τίτλων. Τις τελευταίες ημέρες καταγράφεται αποκλιμάκωση (4,264% χθες) με οδηγό τις προσδοκίες εξεύρεσης συμβιβαστικής λύσης ανάμεσα στη Ρώμη και τις Βρυξέλλες για τον ιταλικό προϋπολογισμό.