Στον αέρα η πρώτη κατοικία – Χωρίς προστασία χιλιάδες δανειολήπτες

Στο «μάτι του κυκλώνα» έχουν μπει χιλιάδες δανειολήπτες με ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τις τράπεζες και μαζί και η πρώτη κατοικία.

Σε λιγότερο από 40 ημέρες λήγει και τυπικά η ισχύ του προστατευτικού πλαισίου του νόμου Κατσέλη και έπειτα ενδεχομένως να μην μπορεί κανένα υπερχρεωμένο νοικοκυριό να βρει καταφύγιο σε δικαστική διαδικασία για τη διευθέτηση των οφειλών του.

Στις προτάσεις, όπως αναφέρουν τα ΝΕΑ, που έχουν πέσει στο τραπέζι, οι τράπεζες ζητούν γενναίο κούρεμα στα κριτήρια αναφορικά με την αξία των ακινήτων βάζοντας τον πήχη αρκετά πιο χαμηλά από αυτό που ισχύει σήμερα, μόλις στις 75.000 ευρώ. Σήμερα ο νόμος προστατεύει την πρώτη κατοικία εφόσον η αντικειμενική της αξία δεν υπερβαίνει τα 180.000 ευρώ για έναν ενήλικο (ποσό που προσαυξάνεται ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση του οφειλέτη σε 220.000 ευρώ για ζευγάρι, 240.000 ευρώ για οικογένεια με ένα τέκνο, 260.000 ευρώ για οικογένεια με δύο τέκνα και 280.000 ευρώ για οικογένεια με τρία τέκνα).

Παράλληλα μια άλλη εκδοχή θέλει να υπάρξει ένα πλαίσιο στα πρότυπα του προγράμματος ΕΣΤΙΑ, που αναμένεται να εφαρμοστεί από το 2019 στην Κύπρο με συμμετοχή στην αποπληρωμή των οφειλών και του Δημοσίου αλλά και πάλι με ιδιαίτερα αυστηρά κριτήρια και ίσως χωρίς δικαστική συνδρομή.

Στις προθέσεις της κυβέρνησης είναι στις διαπραγματεύσεις που θα έχει με τους θεσμούς στα τέλη του έτους να ζητήσει νέα παράταση του ισχύοντος νόμου για έναν ακόμα χρόνο και για τον σκοπό αυτό θα επιχειρηματολογήσει με βάση τα στοιχεία της προόδου που έχει γίνει τόσο από τη μείωση των υποθέσεων του νόμου Κατσέλη που εκκρεμούν στα δικαστήρια, αλλά και δείχνοντας το πλήθος των στρατηγικά κακοπληρωτών που εντοπίστηκαν να έχουν κρυφτεί στον νόμο, μετά και την άρση του απορρήτου τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Από την άλλη πλευρά ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός (SSM) της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας πιέζουν ώστε να μην υπάρξουν παρατάσεις που θα αποτελέσουν «κρυψώνα» για τους κακοπληρωτές.

Το σχέδιο «Εστία»

Στο μοντέλο που επεξεργάζεται η κυβέρνηση θα υπάρχουν προληπτικές δράσεις κατά της υπερχρέωσης, όπως η σύσταση της Αρχής Πιστοληπτικής Ικανότητας ιδιωτών και επιχειρήσεων, αλλά και ενεργητικές πολιτικές, όπως η ενεργοποίηση της στεγαστικής πολιτικής καθώς και της επιδότησης στεγαστικών δανείων.

Σύμφωνα με πληροφορίες η κυβέρνηση επεξεργάζεται ένα παρόμοιο μοντέλο (αλλά με αυστηρότατα κριτήρια) με το σχέδιο «Εστία» της Κύπρου, με σκοπό να αντικαταστήσει με αυτό τον νόμο Κατσέλη. Το νέο μοντέλο θα αποτελεί έναν συνδυασμό προστασίας της πρώτης κατοικίας και επιδότησης των δόσεων, αλλά μόνο για τους εξαιρετικά οικονομικά ασθενείς δανειολήπτες.

Μάλιστα, σύμφωνα με εκτιμήσεις, ένα τέτοιο σχέδιο δεν αναμένεται να βρει αντίθετους τους εκπροσώπους των θεσμών και αυτό γιατί αυστηροποιει ιδιαίτερα το ισχύον πλαίσιο και παρέχει προστασία στοχευμένα σε εξαιρετικά ασθενείς οικονομικά ομάδες. Από την πλευρά των τραπεζών, μάλιστα, εκτιμούν ότι το ενδεχόμενο ενός τέτοιου σχεδίου θα ήταν μια ιδιαίτερα αποτελεσματική λύση στη μετά Κατσέλη εποχή.