Κρίση στην Εκκλησία: Οι «διάδοχοι», τα «παιδιά» του Ιερώνυμου και οι ισορροπιστές

Οι ηχηρές παρεμβάσεις κορυφαίων μητροπολιτών τη Δευτέρα (Σεραφείμ, Χρυσόστομος, Ανθιμος) αλλά και η αίσθηση ότι στις τάξεις της Ιεραρχίας επικρατεί αναβρασμός, φέρνει στο φως παλαιότερες εποχές. Τότε που υπήρχαν αμφισβητήσεις, γκρίνιες και «δελφινολογία» με αρκετούς από τους σημερινούς πρωταγωνιστές να βρίσκονται και τότε στο προσκήνιο.

Η κρίση στην Εκκλησία με αφορμή τη συμφωνία Τσίπρα – Ιερώνυμου, έχει δημιουργήσει ένταση και διαφωνίες με τις αποφάσεις του Αρχιεπισκόπου, όμως, σε καμιά περίπτωση δεν αμφισβητείται ο κυρίαρχος ρόλος του κ. Ιερώνυμου.

Ωστόσο, η συντριπτική πλειοψηφία των μητροπολιτών τάχθηκε εναντίον της εισήγησης του Αρχιεπισκόπου, στο κομμάτι εκείνο για τη μισθοδοσία των ιερέων.

Όπως είπε ο μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος: «οι προτάσεις της κυβέρνησης για την μισθοδοσία του κλήρου έχουν προκαλέσει την ενόχληση 73 εκ των 82 μητροπολιτών, αριθμός που μπορεί να αυξηθεί εάν ο πρωθυπουργός επιμείνει στις θέσεις του.

Εάν η κυβέρνηση επιχειρήσει να κινηθεί μονομερώς όλα τα μέλη της Ιεραρχίας θα βρεθούν προ των ευθυνών τους, συμπλήρωσε ο μητροπολίτης Μεσσηνίας, στον απόηχο της ανακοίνωσης του Μεγάρου Μαξίμου πως η μισθοδοσία των εκκλησιαστικών λειτουργών εμπίπτει αποκλειστικά στην αρμοδιότητα του Κράτους».

Εφόσον ισχύει ο αριθμός των μητροπολιτών που συντάχτηκαν με το μέρος του Αρχιεπισκόπου, αντιλαμβάνεται κανείς ότι ο επικεφαλής της Ελλαδικής Εκκλησίας βρήκε το σύνολο της Ιεραρχίας απέναντί του. Διαψεύστηκαν μάλιστα και όσοι έλεγαν ότι ήδη έχει κλείσει συμφωνία με 22 μητροπόλεις.

Μεσσηνίας Χρυσόστομος

Παρ’ ότι λοιπόν δεν τίθεται θέμα περί παραίτησης ή διαδικασίες διαδοχής του κ. Ιερώνυμου, καθώς όλοι τον σέβονται απόλυτα, ακόμη κι αν διαφωνούν με την απόφασή του να συμπαραταχθεί με τον Αλέξη Τσίπρα, χωρίς να ρωτήσει τους ίδιους, οι ιερές… μουρμούρες όλο και αυξάνονται.

Σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Βήματος, η Σύνοδος της Παρασκευής έβγαλε διαδόχους. Όπως αναφέρει:

Στα μέσα της δεκαετίας του ’80, όταν ξεκίνησε η σύγκρουση της Εκκλησίας με την κυρίαρχη τότε κυβέρνηση του Ανδρέα Παπανδρέου για την εκκλησιαστική περιουσία, ο Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ Τίκκας όρισε τρεις ιεράρχες να χειριστούν την διαμάχη με τον υπουργό Παιδείας Αντώνη Τρίτση. Τότε πολλοί πίστεψαν ότι με τον τρόπο αυτόν ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος έδινε την αφορμή για να αναδειχθούν οι διάδοχοί του ή ότι το ζήτημα θα αποτελούσε την αιτία για να «καούν» οι υποψηφιότητές τους.

Οι τρεις μητροπολίτες που κυριάρχησαν εκείνη την εποχή ήταν ο Δημητριάδος Χριστόδουλος, μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών, ο Θηβών και Λεβαδείας Ιερώνυμος, που βρίσκεται σήμερα στο πηδάλιο της Εκκλησίας, και ο τότε Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως, σημερινός Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης και δύο φορές διεκδικητής του αρχιεπισκοπικού θρόνου Ανθιμος.

Η μάχη που έχει ξεσπάσει στην Ιεραρχία δείχνει να επιβεβαιώνει το ενδεχόμενο των υποψηφιοτήτων που έχουν ξεχωρίσει τα τελευταία δύο χρόνια.

Ο Μεσσηνίας Χρυσόστομος, που από την πρώτη στιγμή κατήγγειλε το σχέδιο της συμφωνίας, το πρωί της Παρασκευής «αντέγραψε» επί της ουσίας την τακτική που εφάρμοζε ο ίδιος ο κ. Ιερώνυμος όταν συγκρουόταν με τον Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο αποχωρώντας από τις συνεδριάσεις της Ιεράς Συνόδου. Αποχώρησε από τη συνεδρίαση της Ιεραρχίας διαμαρτυρόμενος για το γεγονός ότι ο κ. Ιερώνυμος διέκοψε την τοποθέτησή του. Πρώην στενός συνεργάτης του κ. Ιερωνύμου, ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας τον τελευταίο χρόνο έχει πάρει σαφείς αποστάσεις από πολλές επιλογές του.

Ο Δημητριάδος Ιγνάτιος φαίνεται ότι με τις τοποθετήσεις και τις θέσεις του κυριάρχησε στη Σύνοδο της Ιεραρχίας και προσπάθησε πάση θυσία μαζί με μια μεγάλη ομάδα ιεραρχών να σταματήσει τη διαπραγμάτευση για την αλλαγή του τρόπου μισθοδοσίας των κληρικών. «Δεν θα φύγουμε από εδώ εάν δεν αποφασίσουμε ότι δεν τίθεται στον διάλογο ο τρόπος μισθοδοσίας των κληρικών» δήλωσε, και δεκάδες ιεράρχες βρήκαν την αφορμή να θέσουν το ζήτημα άμεσα και ξεκάθαρα.

Οι δύο άλλοι φερόμενοι ως υποψήφιοι διάδοχοι, οι Μητροπολίτες Μεσογαίας Νικόλαος και Πατρών Χρυσόστομος, υπερασπίστηκαν τις αποφάσεις της 12μελούς Διαρκούς Ιεράς Συνόδου στην οποία συμμετέχουν και δήλωσαν ότι στη συνεδρίαση δεν υπήρχε καμία απόφαση για το ζήτημα της μισθοδοσίας.

Τα «παιδιά» του

Δύο πνευματικά παιδιά του Αρχιεπισκόπου, οι μητροπολίτες Νέας Ιωνίας Γαβριήλ και Ιωαννίνων Μάξιμος, ανέλαβαν το «φορτίο» υπεράσπισης του Ιερωνύμου, καθώς ήταν γνώστες και σε ορισμένες περιπτώσεις συμμέτοχοι των συζητήσεων που διεξάγονταν με τον Πρωθυπουργό, αλλά και στελέχη του Μεγάρου Μαξίμου.

Με αλλεπάλληλες παρεμβάσεις τους προσπάθησαν να υπερασπιστούν τα όσα συμφωνήθηκαν στο Μέγαρο Μαξίμου, όμως δεν έπειθαν τους υπόλοιπους ιεράρχες.

Είναι χαρακτηριστικό ότι δεν ήταν λίγες οι φορές που αντάλλαξαν διαξιφισμούς με προβεβλημένους αρχιερείς, όπως οι μητροπολίτες Μεσσηνίας Χρυσόστομος, Καισαριανής Δανιήλ, Ναυπάκτου Ιερόθεος και Δημητριάδος Ιγνάτιος.

Η έντονη αντίδραση του Μητροπολίτη Καισαριανής στα επιχειρήματα του Μητροπολίτη Νέας Ιωνίας υπέρ της συμφωνίας και τα περί ανωριμότητας της Ιεραρχίας να αντιληφθεί τα δεδομένα είναι ενδεικτική του κλίματος. «Θα πείτε ανώριμη την ιεραρχία;» διερωτήθηκε απαντώντας στον κ. Γαβριήλ και αποχώρησε διαμαρτυρόμενος από την αίθουσα της Ιεραρχίας λίγα λεπτά προτού ολοκληρωθεί η συνεδρίασή της.

Ο Μητροπολίτης Ιωαννίνων Μάξιμος, στενός συνεργάτης του Αρχιεπισκόπου και εκ των ιεραρχών που βρέθηκαν στο Μέγαρο Μαξίμου, έχει υπηρετήσει δίπλα στον κ. Ιερώνυμο, καθώς διετέλεσε κορυφαίο στέλεχος των υπηρεσιών του αρχιεπισκοπικού μεγάρου. Η εκλογή του στη Μητρόπολη Ιωαννίνων, η οποία αποτελεί τμήμα των λεγόμενων Νέων Χωρών (πνευματικά υπάγονται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο αλλά διοικητικά στην Εκκλησία της Ελλάδος) αποτέλεσε αιτία αντιπαράθεσης μεταξύ Αρχιεπισκόπου και Οικουμενικού Πατριάρχη.

Ο κ. Μάξιμος θεωρείται από τους ιεράρχες-αιχμές του δόρατος του Αρχιεπισκόπου και την τελευταία εβδομάδα ανέλαβε επί της ουσίας να απαντήσει σε όλα τα επιχειρήματα των επικριτών της συμφωνίας με τον Πρωθυπουργό. Γι’ αυτό και πρώτος απ’ όλους βρέθηκε στο στόχαστρό του ο Μητροπολίτης Μεσσηνίας Χρυσόστομος με τον οποίο η ατμόσφαιρα ήταν τεταμένη από νωρίς το πρωί της Παρασκευής.

Οι ισορροπιστές

Ισορροπίες «τρόμου» έδειξε να τηρεί ο Μητροπολίτης Πατρών Χρυσόστομος, ο οποίος ως μέλος της 12μελούς Διαρκούς Ιεράς Συνόδου συνόδευσε τον Αρχιεπίσκοπο στη συνάντηση με τον Πρωθυπουργό ενώ ήταν παρών και στις δηλώσεις που ακολούθησαν.

Από τη μία πλευρά έδειχνε να υποστηρίζει τον κ. Ιερώνυμο, από την άλλη όμως αναφερόταν στους κληρικούς οι οποίοι θα έχουν σοβαρά ζητήματα εξαιτίας του ενδεχομένου μιας τέτοιας συμφωνίας. Αρχιγραμματέας της Ιεράς Συνόδου στις δύσκολες εποχές της σύγκρουσης του Μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου με τον Οικουμενικό Πατριάρχη για τις «Νέες Χώρες», προσπάθησε να ισορροπήσει με δεδομένο το γεγονός ότι θεωρείται ως μία από τις εφεδρείες της Εκκλησίας της Ελλάδος.

MUST READ

Γκος στο «10»: «Τώρα βλέπετε τις πραγματικές δυνατότητές μας»

Υποστηρικτής του Αρχιεπισκόπου ήταν σε κάθε περίπτωση ο Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως Ανθιμος. Εντύπωση προκάλεσε ότι ακόμη και ο Μητροπολίτης Ηλίας Γερμανός, ο οποίος βρίσκεται επί δεκαετίες δίπλα του, αναφέρθηκε στα σοβαρά προβλήματα που θα ανακύψουν για τους ιερείς με το σχέδιο της συμφωνίας.