Ο κίνδυνος να «χύσουν την καρδάρα με το γάλα» που μάζεψαν έπειτα από τρία χρόνια απίστευτων θυσιών λόγω των σκληρών μέτρων που προέβλεπε το τρίτο μνημόνιο, είναι πιο ορατός από ποτέ.
Το φάντασμα μιας συστημικής αστάθειας σε όλη την Ευρώπη, που μπορεί να προκαλέσει νέο κύκλο οικονομικής κρίσης και στην Ελλάδα, φοβάται η κυβέρνηση. Μπορεί σε δύο 24ωρα ο πρωθυπουργός να ανακοινώνει την έξοδο από το μνημόνιο, ωστόσο, σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να πάρει στα αστεία τις απειλές που εκτοξεύουν ξένοι αξιωματούχοι αλλά και τις προειδοποιήσεις για την επόμενη ημέρα.
«Μην κάνετε το μοιραίο λάθος», προειδοποιούν μέσω των «Νέων» 16 ειδικοί, οικονομολόγοι και παράγοντες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Και το μοιραίο λάθος είναι αυτό που σχεδιάζει ήδη το Μέγαρο Μαξίμου υπό την πίεση της προεκλογικής περιόδου στην οποία μπαίνει η χώρα σύντομα αλλά και της λαϊκίστικης αντίληψης που κυριαρχεί σε μεγάλη μερίδα της κυβέρνησης για τις παροχές που πρέπει να δοθούν.
Ο κίνδυνος να «χύσουν την καρδάρα με το γάλα» που μάζεψαν έπειτα από τρία χρόνια απίστευτων θυσιών λόγω των σκληρών μέτρων που προέβλεπε το τρίτο μνημόνιο, είναι πιο ορατός από ποτέ.
Κι όσο κι αν ο Αλέξης Τσίπρας στο διάγγελμα που θα πανηγυρίσει για την επιτυχή ολοκλήρωση του προγράμματος, η αλήθεια είναι διαφορετική. Διότι έξοδος από το πρόγραμμα με αυστηρή και συνεχή επιτήρηση, με μείωση συντάξεων και μείωση αφορολόγητου επί της ουσίας δεν υπάρχει.
Όμως, υπάρχει κι ένας τριπλός κίνδυνος που απειλεί την Ελλάδα, πέρα από τα διαρθρωτικά, διαχρονικά προβλήματα της οικονομίας. Είναι οι εξελίξεις στις σχέσεις Ιταλίας και ΕΕ που μπορεί να τινάξουν στον αέρα το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Ειδικά τώρα που κυβερνούν αντιευρωπαϊκές δυνάμεις.
Είναι επίσης, η τουρκική κρίση και οι αναταράξεις που αυτή προκαλεί στις αγορές. Και τέλος είναι οι εξελίξεις γύρω από το Brexit.
Η Ελλάδα έχει προειδοποιήσει Ευρωπαϊκή Ένωση ότι σε περίπτωση που δεν επιτευχθεί συμφωνία για το Brexit, υπάρχει ο κίνδυνος να βρεθεί σε πολιτική και οικονομική αστάθεια λόγω της «τρύπας» που θα προκύψει στον κοινοτικό προϋπολογισμό έως το 2020, υποστηρίζει η Telegraph σε χθεσινό άρθρο της.
Σύμφωνα με τη βρετανική εφημερίδα με έγγραφο εργασίας που έχει αποστείλει η ελληνική κυβέρνηση στις Βρυξέλλες επισημαίνει ότι η έξοδος της Μεγάλης Βρετανίας από την ΕΕ χωρίς συμφωνία για το Brexit θα αφήσει ένα κενό ύψους περίπου 10 δισ. στερλινών στον προϋπολογισμό της Ένωσης, η κάλυψη του οποίου θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στα φτωχότερα μέλη της Ένωσης.
Το δημοσίευμα αναφέρει ότι το σχετικό πρόβλημα προκύπτει καθώς η ΕΕ εμφανίζεται διατεθιμένη να επιτρέψει την έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας χωρίς το Λονδίνο να πληρώσει άμεσα το ποσό που του αναλογεί στον κοινοτικό προϋπολογισμό, κάτι που τελικά θα κληθούν να κάνουν τα υπόλοιπα κράτη – μέλη.
«Σε περίπτωση που η ΕΕ κάνει αυτήν την επιλογή , η Ελλάδα θα πρέπει να επιδιώξει μια ειδική συμφωνία με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη, δεδομένου ότι η χώρα δεν θα μπορέσει να χρηματοδοτήσει το λογαριασμό εξόδου της Μεγάλης Βρετανίας μέσω εθνικών πόρων και θα μπορούσε να οδηγήσει σε οικονομική και πολιτική αστάθεια», σημειώνει χαρακτηριστικά ο Όλιβερ Μας, σύμβουλος του ελληνικού Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης για το Brexit.
Κι όλα αυτά την ώρα που οι προειδοποιήσεις για την επόμενη ημέρα είναι όλο και πιο ηχηρές. Κι επανέρχονται οι σκέψεις για το αν θα ήταν καλύτερα η Ελλάδα να επέλεγε την προληπτική γραμμή στήριξης ώστε να είναι θωρακισμένη σε συστημικούς κινδύνους.
Χθες ακόμη και ο πάντα φιλικός με την Ελλάδα, Πιέρ Μοσκοβισί είπε ότι η πραγματικότητα θα είναι δύσκολη κι ότι υπάρχει ακόμα πολλή δουλειά να γίνει ώστε η Ελλάδα να μπορέσει να σταθεί και με τα δυο της πόδια.
«Παρ’ όλο που η λιτότητα έχει τελειώσει, δεν έχει έρθει και το τέλος των μεταρρυθμίσεων. Υπάρχει ακόμα πολλή δουλειά να γίνει ώστε η Ελλάδα να μπορέσει να σταθεί και με τα δυο της πόδια. Η μείωση του δημόσιου χρέους και η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων πρέπει να είναι οι κύριες προτεραιότητες της κυβέρνησης», δηλώνει χαρακτηριστικά.
Εκτός ευρώ
Την άποψη ότι η Ελλάδα θα βρισκόταν τώρα σε καλύτερη κατάσταση αν είχε βγει από το ευρώ εξέφρασε ο επικεφαλής οικονομολόγος της γερμανικής τράπεζας Commerzbank, Γεργκ Κρέμερ υποστηρίζοντας πως δεν μπορούν να γίνουν μεταρρυθμίσεις διότι δεν υπάρχει βούληση.
«Δεν μπορείς να επιβάλεις μεταρρυθμίσεις σε μια χώρα όταν δεν υπάρχει βούληση. Ενδεχομένως κάποιες μεταρρυθμίσεις να γίνουν στα χαρτιά, αλλά όχι στην πραγματικότητα», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Νομίζω ότι εν τέλει θα ήταν προτιμότερο να ακολουθούνταν η συμβουλή του πρώην υπουργού Οικονομικών Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο οποίος πρότεινε στα μέσα του 2015 να αφήσουμε την Ελλάδα να βγει από το ευρώ. Εκτιμώ ότι θα ήταν καλύτερο τόσο για την Ελλάδα όσο και την Ευρώπη», καταλήγει.
Λιτότητα
Η Ελλάδα τελειώνει το τελευταίο πρόγραμμά της στις 20 Αυγούστου και ελπίζει ότι θα μπορέσει να δανειστεί ξανά στις διεθνείς αγορές μετά από μια σχεδόν εννιάχρονη κρίση που συρρίκνωσε την οικονομία κατά ένα τέταρτο, ενώ έφερε στη χώρα σκληρά μέτρα λιτότητας.
Αυτό αναφέρει σε δημοσίευμά του το Reuters και συνεχίζει:
Η Αθήνα σχεδιάζει την επιστροφή στην ομαλότητα, προσπαθώντας να ανακτήσει την οικονομική της κυριαρχία, ωστόσο είναι πολλές οι πληγές που παραμένουν. Οι τράπεζες είναι φορτωμένες με τεράστια χαρτοφυλάκια κόκκινων δανείων και το δημόσιο χρέος της Ελλάδας εξακολουθεί να είναι το υψηλότερο στην Ευρωζώνη, στο 180% του ΑΕΠ.
«Εάν υπάρχει ένα μάθημα που πήραμε από την κρίση, είναι πως πρέπει σε κάθε περίπτωση να προσπαθείς να προστατεύσεις τη μακροοικονομική σταθερότητα», δήλωσε ο οικονομολόγος Πάνος Τσακλόγλου.
«Οι λαϊκιστικές πολιτικές που μπορεί να αποσπάσουν κάποιες ψήφους σήμερα και να έχουν καταστροφικά αποτελέσματα σε μερικά χρόνια πρέπει να αποφεύγονται με κάθε κόστος. Διαφορετικά, αργά ή γρήγορα θα καταλήξουμε στην κατάσταση που βρισκόμαστε τώρα », πρόσθεσε.
Όλα αυτά σε συνδυασμό με το ότι οι αποδόσεις των ελληνικών ομολόγων ξεπερνούν το 4,3% στο δεκαετίες, κι ότι το χρηματιστήριο κινείται μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας, συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι θα είναι μάταιη κάθε προσπάθεια του πρωθυπουργού να πείσει τους πολίτες για το τέλος του μνημονίου.