Εξηγήσεις για τα ποσά του τρίτου προγράμματος, τα μέτρα για το χρέος και τις συνέπειες του δίνει ο ESM σε μορφή ερωτοαπαντήσεων.
Μετά και την εκταμίευση της πέμπτης και τελευταίας δόσης, ύψους 15 δισ. ευρώ, του τρίτου προγράμματος στήριξης της Ελλάδας, ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) δίνει εξηγήσεις για τα ποσά του τρίτου προγράμματος, τα μέτρα για το χρέος και τις δεσμεύσεις της Ελλάδας σε μορφή ερωτοαπαντήσεων.
Σημειώνεται ότι μετά από την τελευταία αυτή εκταμίευση των 15 δισ. ευρώ, η συνολική χρηματοδότηση μέσω ESM στο πλαίσιο του τρίτου προγράμματος φτάνει τα 61,9 δισ. ευρώ από το σύνολο των 86 δισ. ευρώ, που ήταν αρχικά διαθέσιμα.
Πάνω από τα μισά για εξυπηρέτηση χρέους
Στην ερώτηση «πώς αξιοποίησε η ελληνική κυβέρνηση τα χρήματα του τρίτου προγράμματος;», ο ESM αναφέρει ότι από το συνολικό ποσό των 61,9 δισ. ευρώ που διατέθηκαν για την Ελλάδα στο πλαίσιο του τρίτου προγράμματος, τα 36,3 δισ. ευρώ κάλυψαν ανάγκες εξυπηρέτησης χρέους.
Τα 8,8 δισ. ευρώ κάλυψαν άλλες χρηματοδοτικές ανάγκες (περιλαμβανομένων 7 δισ. ευρώ για πληρωμή ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου και 500 εκατ. ευρώ για ανάγκες διαρθρωτικών ταμείων).
Τα 5,4 δισ. ευρώ αξιοποιήθηκαν για τη στήριξη και την ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών (εκ των οποίων τα 2 δισ. ευρώ έχουν ήδη επιστραφεί.
Επιπλέον 11,4 δισ. ευρώ χρησιμοποιούνται για το μαξιλάρι ρευστότητας.
«Από τα 86 δισ. ευρώ που ήταν αρχικά διαθέσιμα στο πλαίσιο του τρίτου προγράμματος του ESM τα 24,1 δισ. ευρω δεν θα εκταμιευθούν» επισημαίνεται.
Γιατί «περίσσεψαν» τα 24,1 δισ. ευρώ;
Απαντώντας στο γιατί έμεινε αδιάθετο συνολικό ποσό 24,1 δισ. ευρώ από τα 86 δισ. που προβλέπονταν εξηγεί ότι από τα 25 δισ. ευρώ που αρχικά προβλέπονταν για την ανακεφαλαιοποίηση τραπεζών χρησιμοποιήθηκαν μόνο τα 5,4 δισ. ευρώ, ενώ υπήρξαν και υψηλότερες του προβλεπόμενου εγχώριες πηγές προσόδων από την ταμειακή διαχείριση του Δημοσίου και τις επαναγορές χρέους.
Υπενθυμίζει δε ότι και στα προγράμματα της Πορτογαλίας και της Κύπρου τελικά χρησιμοποιήθηκε μικρότερο ποσό.
Είναι το ελληνικό χρέος βιώσιμο;
Στην κρίσιμη αυτή ερώτηση για τη βιωσιμότητα του χρέους ο ESM απαντά: Η εφαρμογή φιλόδοξης αναπτυξιακής στρατηγικής και συνετών δημοσιονομικών πολιτικών από την ελληνική κυβέρνηση θα είναι τα «κλειδιά», τα βασικά συστατικά για τη βιωσιμότητα του χρέους.
Μέσω του μακροπρόθεσμου σχεδίου ανάπτυξης η Ελλάδα δεσμεύεται να διατηρήσει τα επιτεύγματα του προγράμματός της που περιλαμβάνουν ολοκλήρωση των μεταρρυθμίσεων που ενεργοποιήθηκαν με το πρόγραμμα και συνέχιση της εφαρμογής περαιτέρω μεταρρυθμίσεων σχεδιασμένων να προωθήσουν τη δυναμική της ανάπτυξης.
Επιπλέον, η ελληνική κυβέρνηση έχει δεσμευτεί να διατηρήσει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ ως το 2022 και τα επόμενα χρόνια να συνεχίσει να εξασφαλίζει ότι οι δημοσιονομικές της δεσμεύσεις είναι ευθυγραμμισμένες με το ευρωπαϊκό πλαίσιο.
Τέλος, τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος που ενέκρινε το Eurogroup, μαζί με το σημαντικό μαξιλάρι ρευστότητας που είναι διαθέσιμο στην κυβέρνηση θα προσφέρει ισχυρή στήριξη στις προσπάθειες της χώρας.
Η ανάλυση βιωσιμότητας χρέους (DSA) υποδεικνύει ότι οι μεικτές χρηματοδοτικές ανάγκες αναμένεται να παραμείνουν κάτω από το όριο του 15% του ΑΕΠ και του 20% του ΑΕΠ στη συνέχεια, και γι’ αυτό το χρέος χαρακτηρίζεται βιώσιμο.
Ποια είναι τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος;
Ο ESM περιγράφει τα τρία μεσοπρόθεσμα μέτρα που αποφασίστηκαν στο Eurogroup της 22ας Ιουνίου για την εξασφάλιση της βιωσιμότητας του ελληνικούς χρέους, θυμίζοντας πως η εκταμίευση των κερδών που είχαν οι κεντρικές τράπεζες από τα ελληνικά ομόλογα και το πάγωμα της αύξησης των επιτοκίων σε δάνεια που χορηγήθηκαν για την επαναγορά χρέους στο δεύτερο πρόγραμμα εξαρτώνται από την τήρηση των δεσμεύσεων το επόμενο διάστημα και αυτό παρακολουθείται μέσω της ενισχυμένης επιτήρησης από Κομισιόν, ESM και EKT.
Οι δεσμεύσεις, αφορούν σε τομείς φορολογικής πολιτικής, δημόσιας διοίκησης, συστήματος κοινωνικής προστασίας, μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και προϊόντων και χρηματοπιστωτική σταθερότητα.
Σε ότι αφορά την επιμήκυνση των δανείων του ESM απαιτείται έγκριση του Συμβουλίου Διευθυντών του EFSF η οποία σχεδιάζεται για το Σεπτέμβριο. Για την ολοκλήρωση της διαδικασίας θα απαιτηθεί περίπου ένας μήνας.
Σχετικά με το αν χρειάζονται επιπλέον μέτρα για την ελάφρυνση του χρέους ο ESM αναφέρεται στη δέσμευση του Eurogroup να επανεξετάσει το ζήτημα το 2032. «Βάσει ανάλυσης της βιωσιμότητας του χρέους, το Eurogroup θα επανεξετάσει στο τέλος της περιόδου χάριτος το 2032, εάν χρειάζονται πρόσθετα μέτρα για το χρέος» αναφέρει.
Τι σημαίνει ενισχυμένη μεταμνημονιακή εποπτεία
Σε σχέση με το είδος της εποπτείας στην οποία θα υπόκειται η Ελλάδα μετά τη λήξη του προγράμματος, ο ESM αναφέρει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ενεργοποιήσει τη διαδικασία Ενισχυμένης Εποπτείας, η οποία σημαίνει τριμηνιαίες αποστολές στην Ελλάδα για την αξιολόγηση της οικονομικής, δημοσιονομικής και χρηματοπιστωτικής κατάστασης και των πολιτικών για τις οποίες έχουν υπάρξει δεσμεύσεις να εφαρμοστούν μετά το τέλος του προγράμματος.
Η ενισχυμένη εποπτεία, εξηγείται, απαιτείται λόγω του μεγάλου ύψους των κεφαλαίων που εκταμιεύτηκαν από EFSF/ESM και την άνευ προηγουμένου ελάφρυνση χρέους.
Ο ESM θα συνεργάζεται στενά με την Κομισιόν για την μεταμνημονιακή εποπτεία.
Και ο ρόλος του ΔΝΤ
Όσον αφορά το ρόλο του ΔΝΤ στη μεταμνημονιακή Ελλάδα, ο ESM αναφέρει ότι το Ταμείο επιβεβαίωσε ότι θα εξακολουθήσει να συμμετέχει στην μεταμνημονιακή εποπτεία, μαζί με τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.