«Καμπανάκι» Frontex στην Ελλάδα με φόντο τις καταγγελίες για επαναπροωθήσεις

Η Ελλάδα βρίσκεται στο επίκεντρο διεθνών κριτικών και διαβουλεύσεων σχετικά με την πολιτική της για τη φύλαξη των συνόρων και τη διαχείριση της μετανάστευσης, με έντονες αναφορές στα ΜΜΕ, όπως το Politico και η DW.

Τα μέσα αναδεικνύουν τις ανησυχίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την πολιτική επαναπροωθήσεων που εφαρμόζει η Ελλάδα, ιδιαίτερα στα χερσαία και θαλάσσια σύνορά της.

Διαβάστε επίσης: Τι συμβαίνει με τον Ρότα στην ΑΕΚ

Σύμφωνα με το Politico, η Frontex, ο ευρωπαϊκός συνοριακός οργανισμός, ερευνά 12 ανοικτές υποθέσεις για παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σχετικές με αναγκαστικές απελάσεις και επαναπροωθήσεις, γνωστές ως pushbacks.

Αυτή η πρακτική, η οποία παραβιάζει τη Σύμβαση του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και το διεθνές δίκαιο, έχει προκαλέσει ανησυχίες στην ΕΕ. Ο εκπρόσωπος της Frontex, Κρις Μπορόφσκι, δήλωσε ότι αν η Ελλάδα δεν συμμορφωθεί με τις συστάσεις του οργανισμού, υπάρχει ενδεχόμενο μείωσης ή διακοπής της χρηματοδότησης, ειδικά σε ό,τι αφορά τα συγχρηματοδοτούμενα μέσα, όπως τα σκάφη του ελληνικού λιμενικού σώματος.

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, τον Ιανουάριο του 2025, είχε ήδη κρίνει την Ελλάδα ένοχη για τη διεξαγωγή συστηματικών επαναπροωθήσεων, επιβαρύνοντας περαιτέρω τη θέση της χώρας.

«Εξετάζω σοβαρά τη διακοπή επιδοτήσεων»

Από την άλλη πλευρά, όπως γράφει η DW, ο επικεφαλής της Frontex, Χανς Λέιτενς, σε συνέντευξή του στο περιοδικό Spiegel, εξέφρασε την άποψη ότι η μετανάστευση πάντα υπήρξε κομμάτι της ανθρώπινης ιστορίας και ότι, αν και οι αφίξεις στην ΕΕ μειώνονται, παραμένει σημαντικό να διασφαλιστεί η σωστή ένταξη των μεταναστών στις κοινωνίες των κρατών-μελών.

Ο Λέιτενς, απαντώντας σε ερωτήσεις για τις επαναπροωθήσεις στην Ελλάδα, δήλωσε ότι λαμβάνει συνεχώς αναφορές για παρατυπίες από κράτη-μέλη, και τόνισε τη σημασία να τηρούνται οι ευρωπαϊκοί κανόνες. Επιπλέον, εξέφρασε την πρόθεση να λάβει αυστηρά μέτρα σε χώρες που παραβιάζουν τα δικαιώματα των μεταναστών, ακόμα και να διακόψει τη χρηματοδότηση προς τις χώρες αυτές. Η Ελλάδα, αν συνεχίσει να παραβιάζει τους κανόνες, ενδέχεται να αντιμετωπίσει περιορισμούς στη συνεργασία με τη Frontex, συμπεριλαμβανομένων περιορισμών στον εξοπλισμό και στις κοινές επιχειρήσεις.

«Σκοπεύετε να διακόψετε τις επιδοτήσεις προς την ελληνική ακτοφυλακή, αν συνεχίσει να παραβιάζει τον νόμο;», ρώτησε ευθέως ο δημοσιογράφος του Spiegel. «Ναι, το εξετάζω σοβαρά. Δεν έχω άμεση επιρροή στη συμπεριφορά των εθνικών συνοριοφυλάκων. Η χρηματοδότηση όμως γίνεται με δική μου ευθύνη. Αρχικά, θα προσαρμόσω τα κοινά επιχειρησιακά σχέδια της Frontex και των τοπικών αρχών ασφαλείας και θα καταστήσω πιο σαφές ότι πρέπει να υπάρχει σεβασμός στα δικαιώματα των μεταναστών. Έτσι θα θέσω καλύτερες βάσεις για να περιορίσω ή να τερματίσω κάποια συνεργασία», είχε δηλώσει ο Λέιτενς.

Αυτές οι εξελίξεις δείχνουν την ένταση γύρω από τη μεταναστευτική πολιτική της Ελλάδας, με την ΕΕ να καλεί τη χώρα να σεβαστεί τα δικαιώματα των μεταναστών και να διερευνήσει σοβαρά τις καταγγελίες για παραβιάσεις. Τα δύο μέσα αποτυπώνουν τη δύσκολη ισορροπία που καλείται να διατηρήσει η Ελλάδα μεταξύ της ανάγκης φύλαξης των συνόρων και της υποχρέωσης να σέβεται τα θεμελιώδη δικαιώματα των ανθρώπων που προσπαθούν να φτάσουν στην Ευρώπη.

«Συστηματική πρακτική επαναπροωθήσεων»

Όπως αναφέρει και το Reuters, τον Ιανουάριο, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων διαπίστωσε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την Ελλάδα σε περίπτωση που αφορούσε τη χερσαία της συνοριακή γραμμή με την Τουρκία, κάνοντας αναφορά σε μια «συστηματική πρακτική επαναπροωθήσεων».

Οποιαδήποτε πειθαρχική δράση για τις παραβιάσεις δικαιωμάτων θα είναι αρμοδιότητα των εθνικών αρχών της Ελλάδας.

Η Frontex, η οποία και αυτή έχει κατηγορηθεί στο παρελθόν από οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων για συνεργασία σε παράνομες επαναπροωθήσεις, βρίσκεται σε διαδικασία μεταρρυθμίσεων και προειδοποίησε χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, ότι αν δεν αναφέρουν πιθανά περιστατικά παραβιάσεων δικαιωμάτων, η συγχρηματοδότηση μπορεί να ανασταλεί.

Από το 2015, το Λιμενικό Σώμα της Ελλάδας έχει διασώσει πάνω από 250.000 άτομα, καθώς η χώρα βρισκόταν στην πρώτη γραμμή της μεταναστευτικής κρίσης στην Ευρώπη. Ωστόσο, χιλιάδες άλλοι έχουν χάσει τη ζωή τους στη θάλασσα, σύμφωνα με την Υπηρεσία Προσφύγων του ΟΗΕ.

MUST READ

Η «σταχτοπούτα» της Euroleague: Ποια είναι η Χάποελ του Ιτούδη που θέλει να... τρελάνει την Ευρώπη (vids)

Η χρηματοδότηση της Frontex για τις ναυτικές επιχειρήσεις της Ελλάδας μειώθηκε πέρυσι λόγω γενικότερων περιορισμών στον επιχειρησιακό προϋπολογισμό, αλλά ο οργανισμός συνεχίζει να συνεργάζεται με τις ελληνικές αρχές, απαιτώντας μεταρρυθμίσεις.