Στέγαση: Γολγοθάς η εύρεση σπιτιού – Πανάκριβη η αγορά και η ενοικίαση, για λίγους το «Σπίτι μου 2»

Η στέγαση, έχει αναδειχθεί σε μείζον πρόβλημα στην Ελλάδα, με χιλιάδες να συνθλίβονται από το κόστος των ενοικίων και των κατοικιών. Μέσα σε μόνο 3 χρόνια, το κόστος στέγασης παρουσίασε εκρηκτική αύξηση της τάξης του 23,4%, επιβαρύνοντας σημαντικά το εισόδημα και τις συνθήκες διαβίωσης πολλών νοικοκυριών.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας οι τιμές των κατοικιών στην Αττική έχουν ανέβει κατά 88% από το 2017 – και κατά 69% κατά μέσο όρο σε ολόκληρη τη χώρα – με τις τιμές των ενοικίων να ακολουθούν. Και αυτό έρχεται σε πλήρη αντιδιαστολή με τους μισθούς.

• Διαβάστε επίσης: Νετανιάχου: Αυτή είναι «μια απίστευτα συγκινητική μέρα» για το Ισραήλ

Ο κατώτατος μισθός στην χώρα μας βρίσκεται στα 830 ευρώ μεικτά Και κάπως έτσι, όπως επισημαίνουν και τα σχετικά στοιχεία της Eurostat, οι Έλληνες πληρώνουν κατά μέσο όρο το 35,2% του διαθέσιμου εισοδήματός τους για έξοδα στέγασης, το υψηλότερο ποσοστό στην ΕΕ. Ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 19,7%. Στην Ουγγαρία και τη Ρουμανία το κόστος στέγασης ανέρχεται στο 19% του μέσου διαθέσιμου εισοδήματος – κάτω από τον μέσο όρο της ΕΕ.

Απρόσιτη η στέγη – Προβληματική και η ποιότητα διαβίωσης στις κατοικίες

Σύμφωνα με στοιχεία του ευρωπαϊκού κοινοβουλίου, στην ΕΕ το 2023, για το 10,6% των νοικοκυριών στις πόλεις και το 7% των νοικοκυριών σε αγροτικές περιοχές το κόστος στέγασης υπερέβη το 40% του διαθέσιμου εισοδήματός τους. Πάνω από το ένα τέταρτο των Ελλήνων (31%) που ζουν σε πόλεις είχαν κόστος στέγασης άνω του 40% του εισοδήματος, ενώ μόνο περίπου το 6% των Σλοβάκων στις πόλεις αντιμετώπισαν το ίδιο πρόβλημα.

Σε λιγότερο από 10 χρόνια, μεταξύ 2015 και 2023, οι τιμές των κατοικιών στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά μέσο όρο κατά 48%. Η μεγαλύτερη αύξηση σημειώνεται στην Ουγγαρία, όπου οι τιμές αυξήθηκαν κατά 173%, και η χαμηλότερη στη Φινλανδία, μόλις 5%.

Παράλληλα με το υψηλό κόστος στέγασης που αντιμετωπίζουν πολλά νοικοκυριά στη χώρα μας σημαντικό είναι και το πρόβλημα της ποιότητας διαβίωσης στις
κατοικίες, επισημαίνεται στην  ενδιάμεση έκθεση για την οικονομία του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ.

Στο διάγραμμα αποτυπώνεται μια πτυχή του συγκεκριμένου προβλήματος, καταγράφοντας το ποσοστό του πληθυσμού που ζει σε κατοικία με στενότητα χώρου. Παρατηρούμε ότι στην Ελλάδα το συγκεκριμένο ποσοστό το 2023 ανερχόταν στο 26,9%, ποσοστό το οποίο, αν και μειωμένο έναντι του 2019, κατατάσσει τη χώρα μας μεταξύ των κρατών-μελών με το πιο οξυμένο πρόβλημα στενότητας χώρου στην κατοικία.

Όπως σημειώνει το ΙΝΕ της ΓΣΕΕ, η ένταση του συγκεκριμένου προβλήματος εξαρτάται και από την εισοδηματική κατάσταση των πολιτών. Με βάση τα στοιχεία της Eurostat, το ποσοστό των ατόμων που ανήκαν το 2023 στο φτωχότερο εισοδηματικό πεμπτημόριο και αντιμετώπιζαν πρόβλημα στενότητας χώρου στην κατοικία τους ανερχόταν στην Ελλάδα στο 39,1%, έναντι 27,9% στον μέσο όρο της ΕΕ. Σημαντικές αποκλίσεις υπάρχουν και στο σύνολο των υπόλοιπων πεμπτημορίων της εισοδηματικής κλίμακας μεταξύ Ελλάδας και ΕΕ.

Το «Σπίτι μου 2»

Ενδεικτικό της αγωνίας χιλιάδων ανθρώπων που προσπαθούν να αντεπεξέλθουν στα πανάκριβα ενοίκια και το ασήκωτο κόστος στέγασης, είναι το ενδιαφέρον για συμμετοχή στο πρόγραμμα «Σπίτι μου 2», το οποίο παρά τους πανηγυρισμούς της κυβέρνησης, καταγγέλλεται από την αντιπολίτευση ότι αποτελεί σταγόνα στον ωκεανό των αναγκών καθώς προορίζεται μόνο για λίγους, ενώ επιβάλλεται ο τραπεζικός δανεισμός των «ωφελούμενων».

Υπενθυμίζεται ότι στο προηγούμενο αντίστοιχο πρόγραμμα, εγκρίθηκαν ελάχιστες αιτήσεις, ενώ ήταν μεγάλη η δυσκολία να βρεθεί σπίτι που να ανταποκρίνεται στις περιορισμένες οικονομικές δυνατότητες και στην πιστοληπτική ικανότητα της πλειοψηφίας των νέων ζευγαριών.

Από την πλευρά του, ο Λευτέρης Ποταμιάνος, πρόεδρος μεσιτών Αττικής, υποστηρίζει ότι:

«Το ‘Σπίτι μου 2’ έχει τη θετική του επίδραση διότι βοηθάει ανθρώπους οι οποίοι επιδοτούνται στο μισό του επιτοκίου της αγοράς να μπουν σε μια διαδικασία αγοράς, που πιθανόν σε άλλες συνθήκες να μην έμπαιναν. Το πρόβλημα το οποίο έγκειται στο συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι ότι ειδικά στα αστικά κέντρα και όχι τόσο στην περιφέρεια, τα εναπομείναντα ακίνητα που ‘κουμπώνουν’ στο πρόγραμμα είναι λίγα και είναι και σε συγκεκριμένες περιοχές».

Προσθέτει πάντως  ότι «Όσο δεν υπάρχουν ακίνητα στην αγορά και υπάρχει ένας ανταγωνισμός το ποιος θα πάρει το ακίνητο το καλύτερο ενώ υπάρχουν περισσότεροι άνθρωποι οι οποίοι ζητούν, αντιλαμβάνεστε ότι οι τιμές θα παραμένουν υψηλά. Βέβαια δεν έχουν και δυναμική για να πάνε ακόμα πιο πάνω. Έχουμε ένα ταβάνι πλέον. Ούτε όμως θα πέσουν εύκολα τα ενοίκια όπως ο κόσμος ευελπιστεί».

MUST READ

Ο Στρακόσα «κρέμασε» την ΑΕΚ: Δώρο το 1-0 στον Παναθηναϊκό

Αξίζει να σημειωθεί το μεγάλο ποσοστό των νοικοκυριών που έχουν εκκρεμείς οφειλές λογαριασμών, ενoικίων και δόσεων ενυπόθηκων δανείων. Σχεδόν ο ένας στους δύο στην Ελλάδα (47,3%) μένει πίσω στις πληρωμές των πάγιων στεγαστικών εξόδων, όταν το αντίστοιχο ποσοστό στην ΕΕ είναι 9,3%. Πρόκειται ίσως για την πλέον χαρακτηριστική ένδειξη οικονομικής ασφυξίας των νοικοκυριών, που παλεύουν απλώς για να μη βουλιάξουν στις οφειλές.