Οι δέκα μεγάλες κρίσεις που ο πλανήτης δεν μπορεί να αγνοήσει το 2025

Κάθε χρόνο, η λίστα παρακολούθησης έκτακτης ανάγκης της Διεθνούς Επιτροπής Διάσωσης (IRC) εντοπίζει τις χώρες που είναι πιο πιθανό να αντιμετωπίσουν κλιμακούμενες ανθρωπιστικές κρίσεις. Λαμβάνοντας υπόψη την πιθανότητα και τις επιπτώσεις του πολέμου, της οικονομικής αστάθειας, της κλιματικής αλλαγής και πολλών ακόμη, ο κατάλογος επισημαίνει είκοσι μέρη που καταδεικνύουν πως ολόκληρος ο πλανήτης χάνει ολοένα και περισσότερο την ισορροπία του.

Παρά το γεγονός ότι αποτελούν μόνο το 11% του παγκόσμιου πληθυσμού, αυτές οι χώρες αντιπροσωπεύουν ένα δυσανάλογο 82% των ανθρώπων που χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια.

10. Σομαλία: Οι συγκρούσεις και η ξηρασία οδηγούν την αποσταθεροποίηση

Για τρίτη συνεχή χρονιά, η Σομαλία παραμένει στο top 10 της λίστας παρακολούθησης έκτακτης ανάγκης. Η Al-Shabaab, μια ισχυρή ένοπλη ομάδα, πραγματοποίησε περισσότερες από 120 επιθέσεις τους πρώτους εννέα μήνες του 2024 και η επιρροή της θα μπορούσε να επεκταθεί καθώς η αποστολή σταθεροποίησης της Αφρικανικής Ένωσης (ATMIS) ετοιμάζεται να αποσυρθεί από τη χώρα. Εν τω μεταξύ, η αυξανόμενη διαφυλετική σύγκρουση έχει τροφοδοτήσει την αστάθεια.

Οι κλιματικές κρίσεις αποτελούν και αυτές τεράστια απειλή για το έθνος της Ανατολικής Αφρικής. Η Σομαλία εξακολουθεί να ανακάμπτει από μια καταστροφική ξηρασία που διήρκεσε από το 2021 έως το 2023 και επιδείνωσε την πείνα και τον οξύ υποσιτισμό στην παιδική ηλικία σε ολόκληρη τη χώρα. Ωστόσο, παρά την ακραία ευπάθεια της Σομαλίας στην κλιματική αλλαγή, έχει λάβει λιγότερο από το 0,1% της παγκόσμιας χρηματοδότησης για το κλίμα.

Η κρίση πείνας στη Σομαλία πρόκειται να επιδεινωθεί κατά τους πρώτους μήνες του 2025, τόσο λόγω των συνεχιζόμενων συγκρούσεων όσο και των επιπτώσεων του φαινομένου La Niña.
Φωτογραφία: Shukri Abdulkadir για το IRC

Ποιους κινδύνους θα αντιμετωπίσει η Σομαλία το 2025;

• Η κλιμάκωση της σύγκρουσης θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει τη χώρα καθώς η κυβέρνηση αντιμετωπίζει αυξανόμενες απειλές και μειωμένη διεθνή υποστήριξη.
• Οι κλιματικές κρίσεις -συμπεριλαμβανομένων των ξηρασιών και των πλημμυρών- θα μπορούσαν να αντιστρέψουν τις προσπάθειες ανάκαμψης της γεωργίας, ειδικά από τη στιγμή αρχίζει η επέλαση του φαινομένου La Niña.
• 1,6 εκατομμύρια παιδιά αναμένεται να υποφέρουν από οξύ υποσιτισμό το 2024 έως το 2025, περιορίζοντας την ικανότητά τους να αναπτυχθούν και να αναπτύξουν ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα. Οποιαδήποτε κλιμάκωση των συγκρούσεων ή οι κλιματικές κρίσεις θα μπορούσε να επιδεινώσουν την κρίση πείνας στη Σομαλία το 2025.
• Ακόμη και με τη διεθνή ελάφρυνση του χρέους, πάνω από το 20% των Σομαλών εξακολουθούν να βρίσκονται σε ακραία φτώχεια. Σχεδόν ένα εκατομμύριο άνθρωποι που ζουν σε εδάφη που ελέγχονται από την Al Shabaab έχουν αποκοπεί από τη βοήθεια.

Πώς υποστηρίζει η IRC τη Σομαλία;

Η IRC ξεκίνησε τις εργασίες του στη Σομαλία το 1981, με την τρέχουσα συνεχή λειτουργία της να ξεκινά το 2007. Η IRC εργάζεται σε βασικές περιοχές όπως το Banadir, το Puntland, το South West, το Jubaland και το Hirshabelle. Βοηθά οικογένειες παρέχοντας υγειονομική περίθαλψη σε υποσιτισμένα παιδιά, δίνοντας εμβάσματα μετρητών χωρίς όρους, αποκαθιστώντας πηγές νερού και προσφέροντας κινητές υπηρεσίες υγείας σε περιοχές που έχουν πληγεί σοβαρά.

9. Μάλι: Οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η ατιμωρησία

Η πείνα στο Μάλι επιδεινώνεται λόγω μιας κλιμακούμενης σύγκρουσης που μαίνεται εδώ και δώδεκα χρόνια. Περισσότερες πόλεις βρίσκονται υπό πολιορκία, με τη στρατιωτική κυβέρνηση του Μάλι και τη ρωσική ομάδα Βάγκνερ να μάχονται ενάντια σε ένοπλες φατρίες όπως οι δυνάμεις των Τουαρέγκ, το Ισλαμικό Κράτος στην Ευρύτερη Σαχάρα (ISGS) και το Jama’at Nusrat al-Islam wal-Muslimin (JNIM). Η αποχώρηση των Ηνωμένων Εθνών και της γαλλικής στρατιωτικής υποστήριξης οδήγησε σε αύξηση των απωλειών αμάχων, με αναφορές να υποδηλώνουν ότι ο στρατός του Μάλι και οι δυνάμεις της Βάγκνερ ευθύνονται τώρα για περισσότερες δολοφονίες αμάχων από το JNIM και το ISGS. Εν τω μεταξύ, το ISGS και το JNIM επέκτεινε τους αποκλεισμούς, διακόπτοντας την πρόσβαση σε τρόφιμα, νερό και ανθρωπιστική βοήθεια για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους.

Οι ομάδες παρακολούθησης του ΟΗΕ ανέφεραν αύξηση 288% στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και 66% αύξηση της βίας κατά γυναικών και κοριτσιών στο Μάλι από το 2023 έως το 2024.
Φωτογραφία: Vianey Afangbedji για την IRC

Ποιους κινδύνους θα αντιμετωπίσει το Μάλι το 2025;

• Η αυξανόμενη δύναμη των ένοπλων ομάδων στο Μάλι θέτει τους αμάχους σε αυξανόμενο κίνδυνο καθώς περισσότερες πόλεις τίθενται υπό τον έλεγχό τους. Με αυτές τις ομάδες να λειτουργούν ατιμώρητα, αναμένεται να αυξηθούν οι δολοφονίες, οι απαγωγές και οι εκτοπισμοί.
• Το Μάλι αντιμετωπίζει μια σοβαρή επισιτιστική κρίση. Ένοπλες ομάδες επιτίθενται σε σιταποθήκες και αποκλείουν δρόμους ανεφοδιασμού, ενώ οι πλημμύρες καταστρέφουν τις καλλιέργειες. Πάνω από 2.500 άτομα ήδη βιώνουν το υψηλότερο επίπεδο επισιτιστικής ανασφάλειας (IPC 5) και κινδυνεύουν να πεθάνουν από την πείνα. Αυτός ο αριθμός αναμένεται να αυξηθεί καθώς συνεχίζονται οι επιθέσεις στις προμήθειες τροφίμων και οι διακοπές στη διανομή.
• Το Μάλι, μια από τις πιο ευάλωτες χώρες στην κλιματική αλλαγή, αντιμετώπισε καταστροφικές πλημμύρες το 2024 που εκτόπισαν περισσότερους από 350.000 ανθρώπους. Ωστόσο, το έθνος έχει λάβει μόνο το 0,6% της παγκόσμιας χρηματοδότησης για το κλίμα. Αυτό έχει αφήσει τις κοινότητες χωρίς υποστήριξη για την αντιμετώπιση μιας κρίσης που δεν δημιούργησαν.

Πώς υποστηρίζει η IRC το Μάλι;

Από το 2012, η IRC έχει παράσχει βοήθεια σε περισσότερους από μισό εκατομμύριο κατοίκους του Μάλι που έχουν πληγεί από συγκρούσεις. Αυτές οι κοινότητες αντιμετωπίζουν σοβαρές ελλείψεις τροφίμων και έλλειψη βασικών υπηρεσιών όπως η υγειονομική περίθαλψη και η εκπαίδευση. Για να αντιμετωπιστεί αυτό, η IRC συνεργάζεται με εταίρους για τη συλλογή δεδομένων και τη βελτίωση των προγραμμάτων θεραπείας του υποσιτισμού. Στόχος είναι να προσεγγίσει και να βοηθήσει τα πιο σοβαρά υποσιτισμένα παιδιά στο Μάλι και όχι μόνο.

8. Αϊτή: Η βία των συμμοριών πυροδοτεί την ανθρωπιστική κατάρρευση

Η βία των συμμοριών και η κυβερνητική δυσλειτουργία έχουν φέρει την Αϊτή σε κατάσταση κρίσης. Η δολοφονία του Προέδρου Jovenel Moïse το 2021 επιδείνωσε την αστάθεια. Οι εγκληματικές συμμορίες έχουν γίνει πιο δυνατές και πιο οργανωμένες, διευρύνοντας την επιρροή τους και προκαλώντας εκτεταμένο χάος. Οι φυσικές καταστροφές όπως οι σεισμοί και οι τυφώνες έχουν επιδεινώσει την κρίση. Έχουν καταστρέψει τη χώρα, αφήνοντας σχεδόν τον μισό πληθυσμό σε έντονη πείνα και ακραία φτώχεια.

Καθώς οι συμμορίες συνεχίζουν να μάχονται για τον έλεγχο των πόρων και του πληθυσμού της Αϊτής, το 2025 θα δει υψηλά επίπεδα ανασφάλειας και διαταραχές στην ανθρωπιστική βοήθεια και την οικονομική ανάπτυξη.
Φωτογραφία: UNOCHA/Matteo Minasi

Ποιους κινδύνους θα αντιμετωπίσει η Αϊτή το 2025;

• Το σημερινό Μεταβατικό Προεδρικό Συμβούλιο συνεχίζει να αντιμετωπίζει ελλείψεις στην αποκατάσταση της ασφάλειας στη χώρα εν μέσω πολιτικής αστάθειας.
• Ο εκτεταμένος έλεγχος συμμοριών θέτει εκατομμύρια Αϊτινούς σε κίνδυνο, καθώς η σεξουαλική βία, οι απαγωγές, οι εκτοπισμοί και οι εκβιασμοί συνεχίζουν να μαστίζουν τις κοινότητες, εμποδίζοντας τις ανθρωπιστικές προσπάθειες και την οικονομική ανάκαμψη.
• Οι κοινότητες θα αντιμετωπίσουν αυξανόμενη πείνα και εστίες ασθενειών καθώς οι συμμορίες «πνίγουν» την παροχή ανθρωπιστικής υποστήριξης και περιορίζουν την πρόσβαση των κατοίκων στις υπηρεσίες υγείας.
• Η κακή υποδομή και η περιορισμένη ικανότητα μετριασμού και αντιμετώπισης των κλιματικών σοκ σημαίνουν ότι οι καταιγίδες ή οι σεισμοί θα έχουν καταστροφικές ανθρώπινες επιπτώσεις το 2025.

Πώς υποστηρίζει η IRC την Αϊτή;

Η IRC υποστηρίζει την Αϊτή από το 2010, συνεργαζόμενη με οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών για να καλύψει τις ανάγκες της κοινότητας. Τον Δεκέμβριο του 2022, η IRC ξεκίνησε μια νέα αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης, σε συνεργασία με έμπιστους οργανισμούς που υποστηρίζουν εδώ και καιρό τους Αϊτινούς. Μαζί, εστιάζουν στην πρόληψη της χολέρας, την υγειονομική περίθαλψη, το καθαρό νερό και την αποχέτευση, την προστασία των παιδιών και την αντιμετώπιση της βίας με βάση το φύλο.

7. Μπουρκίνα Φάσο: Οι άμαχοι υπομένουν πολιορκίες και σφαγές

Η Μπουρκίνα Φάσο παραμένει στο top 10 της λίστας παρακολούθησης έκτακτης ανάγκης για τρίτη συνεχή χρονιά. Ένοπλες ομάδες, όπως το ISGS και το JNIM, έχουν εκτοπίσει εκατομμύρια. Οι βίαιες εκστρατείες τους έχουν καταστρέψει τις κοινότητες σε ολόκληρη τη χώρα και την ευρύτερη περιοχή του Σαχέλ. Ένοπλες ομάδες έχουν απομονώσει σχεδόν 40 πόλεις. Μόλις μία είχε απομονωθεί το 2021. Η αύξηση είναι ραγδαία. Αυτό έχει αποκόψει περίπου 2 εκατομμύρια ανθρώπους από την υπόλοιπη χώρα και έχει διαταράξει τη ζωτική βοήθεια. Οι επιθέσεις σε νοσοκομεία, σχολεία και κοινότητες θέτουν τους πολίτες σε μεγαλύτερο κίνδυνο.

Οι επιθέσεις σε εργαζομένους στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας εμποδίζουν τις οικογένειες στη Μπουρκίνα Φάσο να λάβουν σωτήρια υποστήριξη.
Φωτογραφία: Sibiri Sawadogo για η IRC

Ποιους κινδύνους θα αντιμετωπίσει η Μπουρκίνα Φάσο το 2025;

• Οι άμαχοι στη Μπουρκίνα Φάσο αντιμετωπίζουν σοβαρή βία από ένοπλες ομάδες όπως οι JNIM και ISGS, με πάνω από 1.800 θανάτους αμάχων να καταγράφονται στις αρχές του 2024. Ανησυχητικά, οι αναφορές δείχνουν ότι ο στρατός εμπλέκεται σε μαζικές δολοφονίες, οι οποίες θα μπορούσαν να εντείνουν περαιτέρω τη σύγκρουση μέχρι το 2025.
• Ένοπλες ομάδες αναμένεται να στοχοποιήσουν τους εργαζόμενους στην ανθρωπιστική βοήθεια, επιδεινώνοντας την πρόσβαση σε αυτήν. Αυτό καθιστά δύσκολη τη βοήθεια των ανθρώπων σε πόλεις που βρίσκονται υπό πολιορκία.
• Η Μπουρκίνα Φάσο αντιμετωπίζει κλιματικά σοκ όπως πλημμύρες και ξέσπασμα δάγγειου πυρετού. Ωστόσο, με λιγότερο από το 1% της παγκόσμιας χρηματοδότησης για το κλίμα, η χώρα η ικανότητα της χώρας να αντιμετωπίσει μελλοντικά κλιματικά σοκ είναι περιορισμένη.
• Μια οικονομική κρίση θα μπορούσε να ωθήσει περισσότερους ανθρώπους στη φτώχεια. Οι εξαγωγές μεταλλευμάτων έχουν επηρεαστεί ιδιαίτερα. Με τα επίπεδα φτώχειας να βρίσκονται ήδη στο 43%, πολλοί διεθνείς εταίροι έχουν σταματήσει να παρέχουν υποστήριξη.

Πώς υποστηρίζει η IRC την Μπουρκίνα Φάσο;

Η IRC ξεκίνησε τις προσπάθειες αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης στη Μπουρκίνα Φάσο το 2019 και ξεκίνησε ένα επίσημο πρόγραμμα χώρας το 2020. Παρέχει ουσιαστική υποστήριξη στην υγεία, τη διατροφή, την ασφάλεια, την εκπαίδευση και την οικονομική ανάκαμψη. Εστιάζει επίσης στην ενδυνάμωση των κοινοτήτων μέσω της συνεργασίας με τοπικούς οργανισμούς, ιδιαίτερα αυτούς ων οποίων ηγούνται γυναίκες, για να συντελείται μια διαρκής αλλαγή.

6. Λίβανος: Η σύγκρουση Ισραήλ-Χεζμπολάχ κλιμακώνει σημαντικά την κρίση

Μια θανατηφόρα νέα φάση σύγκρουσης μεταξύ της Χεζμπολάχ και του Ισραήλ «σπρώχνει» για πρώτη φορά τον Λίβανο στην πρώτη δεκάδα της λίστας παρακολούθησης έκτακτης ανάγκης.

Η Χεζμπολάχ και το Ισραήλ συμφώνησαν σε κατάπαυση του πυρός στις 27 Νοεμβρίου 2024, φέρνοντας ένα επίπεδο σχετικής ηρεμίας μετά από δύο μήνες έντονων χερσαίων μαχών και αεροπορικών επιδρομών – και πάνω από ένα χρόνο διασυνοριακών συγκρούσεων. Ωστόσο, η κατάπαυση του πυρός από μόνη της δεν τερματίζει την οξεία ανθρωπιστική ανάγκη. Η σύγκρουση προκάλεσε καταστροφές, αναγκάζοντας 1,4 εκατομμύρια ανθρώπους να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους στον Λίβανο και εκτοπίζοντας 60.000 στο βόρειο Ισραήλ. Ήρθε επίσης μετά από μια πολυετή οικονομική κρίση που έχει αποδυναμώσει το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης και έχει αφήσει ρεκόρ ανθρώπων να πεινούν.

Η Hawra’a και τα τρία παιδιά της αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το σπίτι τους στο νότιο Λίβανο λόγω της κλιμακούμενης σύγκρουσης. Λίγες μέρες μετά την εκκένωση, η οικογένεια έμαθε ότι το σπίτι τους καταστράφηκε από αεροπορική επιδρομή.
Φωτογραφία: Dalia Khamissy για την IRC

Ποιους κινδύνους θα αντιμετωπίσει ο Λίβανος το 2025;

• Οποιαδήποτε αναζωπύρωση της σύγκρουσης στον Λίβανο θα προκαλούσε νέες απειλές για τα 3,7 εκατομμύρια ανθρώπους που ήδη χρειάζονται ανθρωπιστική βοήθεια.
• Το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης του Λιβάνου καταρρέει λόγω συγκρούσεων και οικονομικών πιέσεων. Οκτώ νοσοκομεία έκλεισαν και επτά λειτουργούν με περιορισμένη χωρητικότητα. Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο εξάπλωσης ασθενειών όπως η χολέρα.
• Η οικονομία επίσης καταρρέει. Η επισιτιστική ανασφάλεια αυξάνεται και το 80% του πληθυσμού ήδη ζούσε στη φτώχεια πριν από την τελευταία κλιμάκωση. Η λίρα Λιβάνου έχει χάσει το 98% της αξίας της από το 2019, ενώ οι τιμές των τροφίμων έχουν αυξηθεί κατά 350%. Καθώς η κατάσταση στον Λίβανο επιδεινώνεται, οι αρχές ενδέχεται να πιέσουν τους Σύρους πρόσφυγες να επιστρέψουν στη Συρία παρά τους συνεχείς κινδύνους.

Πώς υποστηρίζει η IRC τον Λίβανο;

Από το 2012, η IRC υποστηρίζει Λιβανέζους πολίτες και πρόσφυγες. Τον Σεπτέμβριο του 2024, ανταποκρίθηκε γρήγορα στη σύγκρουση, παρέχοντας επείγουσα βοήθεια. Συνεργάζεται με τοπικούς εταίρους για να βοηθήσει τους εκτοπισμένους, παρέχοντας γεύματα, οικονομική βοήθεια, καταφύγιο, κιτ υγιεινής και ιατρική περίθαλψη. Αυτές οι προσπάθειες έχουν αγγίξει άμεσα δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους που επλήγησαν από την κρίση.

5. Νότιο Σουδάν: Η σύγκρουση και η κλιματική καταστροφή βαθαίνουν την κρίση

Το Νότιο Σουδάν βρίσκεται για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά στην πρώτη πεντάδα της λίστας παρακολούθησης έκτακτης ανάγκης. Η χώρα αντιμετωπίζει απειλές από συγκρούσεις στο γειτονικό Σουδάν, πολιτική αστάθεια και κλιματική κρίση. Η βία είναι εκτεταμένη, οι σοβαρές ετήσιες πλημμύρες έχουν προκαλέσει ζημιές στην παραγωγή τροφίμων και η χώρα αντιμετωπίζει οικονομική κρίση. Παράλληλα, το έθνος αγωνίζεται να καλύψει τις ανάγκες 878.000 Σουδανών προσφύγων.

Οι τοπικές συγκρούσεις είναι πιθανό να επιδεινωθούν το 2025 καθώς η οικονομική κατάρρευση τροφοδοτεί πρόσθετη βία στο Νότιο Σουδάν. Φωτογραφία: Fahmo Mohammed για την IRC

Ποιους κινδύνους θα μπορούσε να αντιμετωπίσει το Νότιο Σουδάν το 2025;

• Η σύγκρουση στο Σουδάν διακόπτει τις εξαγωγές πετρελαίου του Νοτίου Σουδάν, βλάπτοντας την οικονομία του. Η χώρα αντιμετωπίζει σοβαρό υπερπληθωρισμό και πτώση του νομίσματος. Οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν κατά 95% σε ένα χρόνο.
• Οι πολιτικές εντάσεις είναι υψηλές. Μια εύθραυστη ειρηνευτική συμφωνία που έληξε τον εμφύλιο πόλεμο στο Νότιο Σουδάν θα λήξει τον Φεβρουάριο του 2025. Εάν η βία και η αστάθεια κλιμακωθούν, θα μπορούσε να πυροδοτήσει μια ευρύτερη σύγκρουση. Αυτό θα εκτοπίσει περισσότερους ανθρώπους και θα επιδεινώσει την ανθρωπιστική κρίση.
• Η βία κατά των εργαζομένων στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας εμποδίζει τη σωτήρια υποστήριξη να φτάσει σε όσους έχουν ανάγκη. Οι ειδικοί προβλέπουν ότι περισσότερα από 2,1 εκατομμύρια παιδιά στο Νότιο Σουδάν θα υποφέρουν από οξύ υποσιτισμό το 2025.
• Πέντε χρόνια πλημμυρών έχουν θέσει 1 εκατομμύριο ανθρώπους σε κίνδυνο από υδατογενείς ασθένειες και έχουν βλάψει τη γεωργία. Εάν δεν ληφθούν μέτρα κλιματικής προσαρμογής, περισσότερες πλημμύρες το 2025 θα οδηγήσουν σε πείνα και πιθανώς λιμό σε δυσπρόσιτες περιοχές.

Πώς υποστηρίζει η IRC το Νότιο Σουδάν;

Από τότε που ξεκίνησε η σύγκρουση στο Σουδάν, η IRC βοηθά τους πρόσφυγες και τους παλιννοστούντες στο Νότιο Σουδάν. Παρέχει υπηρεσίες υγείας, διατροφής και προστασίας που σώζουν ζωές για την κάλυψη επειγουσών αναγκών και την αντιμετώπιση ανησυχιών για την ασφάλεια στα σημεία εισόδου.

4. Συρία: Η αιφνιδιαστική επίθεση απειλεί την πρόοδο προς τη σταθερότητα

Η Συρία βρίσκεται ξανά στην πρώτη πεντάδα της λίστας παρακολούθησης έκτακτης ανάγκης, σημειώνοντας την πρώτη της εμφάνιση από το 2021. Στα τέλη του 2024, μη κρατικές ένοπλες ομάδες εξαπέλυσαν μια αιφνιδιαστική επίθεση, προκαλώντας ταχεία κατάρρευση των κυβερνητικών δυνάμεων. Η τρέχουσα κατάσταση στη Συρία παραμένει αβέβαιη. Μη κρατικές ένοπλες ομάδες ελέγχουν τώρα τη Δαμασκό και ο πρόεδρος Άσαντ φέρεται να έχει καταφύγει στη Μόσχα. Μετά από χρόνια σχετικής σταθερότητας, η σύγκρουση έχει κλιμακωθεί, επηρεάζοντας εκατομμύρια Σύρους στο 14ο έτος του πολέμου τους. Αυτή η σύγκρουση οδήγησε στη δεύτερη μεγαλύτερη κρίση εκτοπισμού στον κόσμο, με 13,8 εκατομμύρια ανθρώπους να αναγκάζονται να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να ωθούν τον πληθυσμό σε εκτεταμένη φτώχεια. Το αν οι πρόσφατες, βαρυσήμαντες αλλαγές θα επιτρέψουν στους Σύρους να ξαναχτίσουν τις ζωές τους το 2025 ή να βαθύνουν την κρίση παραμένει αναπάντητο.

Ο Yahya* και ο πατέρας του ζουν σε έναν καταυλισμό για εσωτερικά εκτοπισμένους κοντά στην Ιντλίμπ της Συρίας. Η απειλή μαζικής εντατικοποίησης των συγκρούσεων στη βόρεια Συρία θέτει τις οικογένειες σε κίνδυνο.
Φωτογραφία: Frontline στο επίκεντρο για την IRC

Ποιους κινδύνους θα μπορούσε να αντιμετωπίσει η Συρία το 2025;

• Μετά από δεκατέσσερα χρόνια συγκρούσεων, το 72% των Σύρων (16,7 εκατομμύρια άνθρωποι) εξαρτώνται πλέον από βοήθεια. Η συριακή λίρα έχει καταρρεύσει λόγω του υπερπληθωρισμού, καθιστώντας τα τρόφιμα απρόσιτα. Οι σεισμοί του 2023 επηρέασαν 8,8 εκατομμύρια ανθρώπους και έπληξαν μια ήδη αδύναμη οικονομία. Τα παιδιά κάτω των πέντε ετών αντιμετωπίζουν ανησυχητικά ποσοστά υποσιτισμού. Πολλές οικογένειες έχουν αντιμετωπίσει πολλαπλούς εκτοπισμούς. Αυτές οι υπάρχουσες πιέσεις θα επιδεινωθούν εάν η σύγκρουση κλιμακωθεί το 2025.
• Η αβεβαιότητα για το μέλλον της Συρίας θα μπορούσε να μετατραπεί σε νέα σύγκρουση. Στο παρελθόν, ένοπλες ομάδες πολέμησαν μεταξύ τους και αυτό θα μπορούσε να συμβεί ξανά. Περισσότερες τουρκικές ενέργειες στη βόρεια Συρία θα μπορούσαν να επιδεινώσουν την κρίση και άλλες ομάδες όπως το Ισλαμικό Κράτος θα μπορούσαν να εκμεταλλευτούν το χάος και να αποσταθεροποιήσουν την περιοχή.
• Η ξηρασία θα μπορούσε να συνεχίσει να περιορίζει την πρόσβαση στο νερό το 2025. Η χολέρα ήδη είναι παρούσα και θα μπορούσε να εξαπλωθεί γρήγορα σε υπερπληθείς καταυλισμούς με περιορισμένη πρόσβαση σε νερό. Περίπου οι μισές εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης δεν λειτουργούν. Πάνω από το ένα τρίτο των δημόσιων νοσοκομείων είναι εν μέρει ή πλήρως εκτός λειτουργίας.

Πώς υποστηρίζει η IRC τη Συρία;

Η IRC εργάζεται στη Συρία από το 2012 και επί του παρόντος ανταποκρίνεται στις ανάγκες στη βόρεια Συρία, άμεσα και σε συνεργασία με τοπικούς οργανισμούς. Παρέχει σωτήρια υγειονομική περίθαλψη, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης για εγκαταστάσεις υγείας και κινητές ομάδες υγείας. Παρέχει υπηρεσίες συμβουλευτικής και προστασίας για γυναίκες και παιδιά, ιδιαίτερα για όσους έχουν επιζήσει από βία. Παρέχει επίσης βοήθεια σε μετρητά, έγκαιρη ανάρρωση και υποστήριξη πρώιμης παιδικής ανάπτυξης.

3. Μιανμάρ: Η σύγκρουση επιταχύνεται σε εθνικό επίπεδο

Η Μιανμάρ βρίσκεται στην πρώτη τριάδα της λίστας παρακολούθησης έκτακτης ανάγκης για πρώτη φορά λόγω της κλιμάκωσης των συγκρούσεων και των κλιματικών καταστροφών. Η βία έχει επιδεινωθεί από τότε που ο στρατός ανέλαβε τον έλεγχο το 2021. Οι μακροχρόνιες εξεγέρσεις έχουν εξαπλωθεί και συγχωνευθεί σε μια ευρύτερη σύγκρουση, οδηγώντας στον εκτοπισμό πάνω από 3 εκατομμυρίων ανθρώπων. Επιπλέον, οι κυκλώνες και οι πλημμύρες συνεχίζουν να καταστρέφουν τις κοινότητες. Τα συστήματα ύδρευσης και υγείας της χώρας, που ήδη έχουν πληγεί από τον πόλεμο, δεν είναι σε θέση να χειριστούν τις αυξανόμενες ανάγκες.

Η Maw Pray Myar, η κόρη της και ο σύζυγός της φεύγουν από τη σύγκρουση στη Μιανμάρ – μια μοίρα που μοιράζεται με πάνω από 3 εκατομμύρια εκτοπισμένους ανθρώπους.
Φωτογραφία: UNOCHA/Siegfried Modola

Ποιους κινδύνους θα αντιμετωπίσει η Μιανμάρ το 2025;

• Η εκτεταμένη βία θα συνεχιστεί μετά την κατάρρευση μιας βραχύβιας εκεχειρίας. Μη κρατικές ένοπλες ομάδες ενώνονται ενάντια στο κυβερνών κρατικό διοικητικό συμβούλιο της Μιανμάρ.
• Η χολέρα και άλλες ασθένειες απειλούν να κατακλύσουν το σύστημα υγείας στη Μιανμάρ. Ήδη έχει βιώσει πάνω από 1.500 επιθέσεις από το 2021.
• Οι ευάλωτες κοινότητες στη Μιανμάρ θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν καταστροφικούς κυκλώνες και πλημμύρες το 2025. Η χώρα λαμβάνει μόλις το 0,25% της παγκόσμιας χρηματοδότησης για το κλίμα. Αυτό θέτει κάθε προσπάθεια για βοήθεια αντιμέτωπη με σοβαρή υποχρηματοδότηση.
• Η αυξανόμενη βία, η γραφειοκρατία και η έλλειψη χρηματοδότησης δυσκολεύουν την παροχή βοήθειας. Το 2025, μόνο ένα μικρό κλάσμα των 19,9 εκατομμυρίων ανθρώπων που χρειάζονται βοήθεια αναμένεται να λάβει υποστήριξη.

Πώς υποστηρίζει η IRC τη Μιανμάρ;

Το 2008, η IRC βοήθησε με τον κυκλώνα Nargis στη Μιανμάρ. Από τότε, οι προσπάθειές της έχουν διευρυνθεί. Βοηθά όσους επλήγησαν από τη σύγκρουση του 2021 και υποστηρίζει τις εκτοπισμένες κοινότητες, καλύπτοντας πολλούς τομείς στις πολιτείες Rakhine, Chin, Kachin, Shan, Kayah και Kayin.

2. Κατεχόμενα Παλαιστινιακά εδάφη: Η Γάζα καταστράφηκε ενώ η Δυτική Όχθη σημειώνει ρεκόρ βίας

Δεκατέσσερις μήνες συγκρούσεων έχει καταστρέψει τη Γάζα. Η τελευταία κλιμάκωση ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2023 όταν η Χαμάς και άλλες ένοπλες ομάδες επιτέθηκαν στο νότιο Ισραήλ, σκοτώνοντας 1.200 ανθρώπους και παίρνοντας πάνω από 200 ομήρους. Σε απάντηση, το Ισραήλ εξαπέλυσε αεροπορικές επιδρομές και χερσαίες επιχειρήσεις κατά της Χαμάς, με τη σύγκρουση να πυροδοτεί μια συνεχιζόμενη ανθρωπιστική καταστροφή.

Δεν υπάρχει ασφαλές μέρος στη Γάζα: πάνω από 1 στους 50 ανθρώπους έχουν σκοτωθεί από τον Οκτώβριο του 2023. Οι άμαχοι στη Δυτική Όχθη αντιμετώπισαν επίσης προκλήσεις σε επίπεδο ρεκόρ λόγω των ισραηλινών στρατιωτικών επιχειρήσεων και της βίας των εποίκων το 2024.

Ποιους κινδύνους θα αντιμετωπίσει το κατεχόμενο παλαιστινιακό έδαφος το 2025;

Χωρίς διαρκή κατάπαυση του πυρός, οι απώλειες αμάχων θα αυξηθούν το 2025.

Σχεδόν ολόκληρος ο πληθυσμός της Γάζας αντιμετωπίζει επισιτιστική ανασφάλεια σε επίπεδο κρίσης ή χειρότερη επισιτιστική ανασφάλεια. Οι ειδικοί στην επισιτιστική ασφάλεια προειδοποιούν ότι ο λιμός θα μπορούσε να επικρατήσει σε όλη τη Γάζα εάν συνεχιστεί η σύγκρουση και οι περιορισμοί στις ανθρωπιστικές και εμπορικές προμήθειες.

Η κατάρρευση του ανθρωπιστικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένων των νοσοκομείων, θα αφήσει τους πολίτες χωρίς τις υπηρεσίες που χρειάζονται το 2025.

Η ταχεία ανάπτυξη των οικισμών και η απαλλοτρίωση γης αναμένεται να τροφοδοτήσουν τις εντάσεις στη Δυτική Όχθη. Οι παλαιστινιακές κοινότητες κινδυνεύουν να χάσουν την πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες και την ικανότητα να παρέχουν τις οικογένειές τους.

Πώς υποστηρίζει η IRC τα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη;

Στη Γάζα, η IRC παρέχει καθαρό πόσιμο νερό, βοήθεια κατά του υποσιτισμού, υπέρ της παιδικής προστασίας, καθώς και υπηρεσίες ψυχικής υγείας. Υποστηρίζει επίσης την επείγουσα ιατρική περίθαλψη στα λίγα νοσοκομεία που εξακολουθούν να λειτουργούν. Στη Δυτική Όχθη, η IRC και οι συνεργάτες της παρέχουν υπηρεσίες ψυχικής υγείας, προστασίας και πρώιμης παιδικής ανάπτυξης. Παρέχει επίσης ιατρικές προμήθειες και ενισχύει νοσοκομεία για μαζική περίθαλψη τραυματιών.

1. Σουδάν: Οι άμαχοι επωμίζονται το μεγαλύτερο βάρος του πολέμου

Για δεύτερη συνεχή χρονιά, το Σουδάν βρίσκεται στην κορυφή της λίστας παρακολούθησης έκτακτης ανάγκης καθώς ο βάναυσος εμφύλιος πόλεμος στη χώρα συνεχίζεται. Το Σουδάν αντιπροσωπεύει τώρα τη μεγαλύτερη ανθρωπιστική κρίση που έχει καταγραφεί και τη μεγαλύτερη και ταχύτερη κρίση εκτοπισμού στον κόσμο.

Ο πόλεμος μεταξύ των Σουδανικών Ενόπλων Δυνάμεων (SAF) και των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF) έχει καταστροφικές επιπτώσεις στους αμάχους. Το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο αγνοείται κατάφωρα. Η σεξουαλική βία και η στρατολόγηση παιδιών στρατιωτών έχουν γίνει κοινά καθώς και οι δύο πλευρές στοχεύουν τακτικά αμάχους εν μέσω αναφορών για εθνοκάθαρση. Οι τακτικές επιθέσεις κατά της υγειονομικής περίθαλψης και της ανθρωπιστικής βοήθειας έχουν αφήσει τους πολίτες χωρίς πρόσβαση σε υπηρεσίες διάσωσης.

Υπάρχουν 14,6 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένοι στο Σουδάν, περισσότεροι από οπουδήποτε αλλού στον κόσμο. Έχοντας αναγκαστεί να εγκαταλείψουν το σπίτι τους στο Χαρτούμ, η Αλτούμα και τα παιδιά της ζουν σε αυτό το ερείπιο χωρίς στέγη.
Φωτογραφία: Noory Taha για την IRC

Ποιους κινδύνους θα αντιμετωπίσει το Σουδάν το 2025;

• Ο βάναυσος εμφύλιος πόλεμος πρόκειται να συνεχιστεί καθώς τα αντιμαχόμενα μέρη απορρίπτουν τη διπλωματία. Οι άμαχοι θα πληγούν περισσότερο καθώς οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων θα παραμείνουν ανεξέλεγκτες.
• Το 2024, 750.000 άνθρωποι αντιμετώπισαν καταστροφικά επίπεδα επισιτιστικής ανασφάλειας. Αυτά ήταν τόσο σοβαρά, που άνθρωποι πέθαιναν από την πείνα καθημερινά. Ο λιμός έχει επιβεβαιωθεί σε συγκεκριμένες περιοχές και θα εξαπλωθεί σε όλο το Σουδάν εάν δεν σταματήσουν οι μάχες.
• Ο πόλεμος έχει σημαδέψει το σύστημα υγείας του Σουδάν. Η χώρα αποτυγχάνει να αποτρέψει θεραπεύσιμες ασθένειες όπως η χολέρα και τα κρούσματα ασθενειών αναμένεται να αυξηθούν το 2025.
• Χωρίς ταχεία δράση για την προστασία των εργαζομένων στην ανθρωπιστική βοήθεια και την παράδοση της βοήθειας, πολλοί θα μείνουν χωρίς υποστήριξη.

Πώς υποστηρίζει η IRC το Σουδάν;

MUST READ

Ο Ολυμπιακός θα «οφείλει» πάντα ένα μεγάλο «ευχαριστώ» στον… Παναθηναϊκό για τον Βεζένκοφ

Όταν ξεκίνησε η σύγκρουση το 2023, η IRC προσάρμοσε τα προγράμματά της και αύξησε την ανταπόκρισή της για την κάλυψη των αυξανόμενων αναγκών. Σήμερα, συνεχίζει να παρέχει υποστήριξη στις πολιτείες Blue Nile, Gedaref, Khartum, River Nile και White Nile. Έχει επίσης γραφείο logistics και συντονισμού στο Port Sudan. Η IRC διερευνά ευκαιρίες για να επεκτείνει την παρουσία της σε άλλες πολιτείες.