Πώς μετακινούνται οι τεκτονικές πλάκες; Τι θα αντικαταστήσει την Pax Americana που ακολούθησε το τέλος του Ψυχρού Πολέμου αν αυτή τελείωσε οριστικά;
Ο βρετανικός «Economist» δεν μασάει τα λόγια του σε ανάλυση που αφορά τις συνέπειες των τελευταίων δραματικών και καταιγιστικών εξελίξεων στη Μέση Ανατολή και τα αμερικανικά σχέδια για την περιοχή. «Μεγάλο μέρος της στρατηγικής του προέδρου για τη Μέση Ανατολή έχει ανατραπεί. Η προσπάθειά του να διαμεσολαβήσει προκειμένου να υπάρξει μια ειρηνευτική συμφωνία ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία, την πιο σημαντική δίχως αμφιβολία αραβική χώρα, έχει παγώσει.
Η προοπτική της λύσης των δύο κρατών που υποστηρίζει, προκειμένου να δοθεί λύση στο παλαιστινιακό ζήτημα, μοιάζει πιο μακρινή παρά ποτέ. Η ελπίδα του για μια λιγότερο εχθρική σχέση με το Ιράν έχει απομακρυνθεί περισσότερο. Οσο για την επιδίωξή του να απομακρυνθεί από τη Μέση Ανατολή προκειμένου να επικεντρώσει την προσοχή του στην αντιπαράθεση με τις μεγάλες δυνάμεις, τη Ρωσία και κυρίως την Κίνα, έχει πλέον πολύ μικρές πιθανότητες», σημειώνει χαρακτηριστικά.
Κάτι ανάλογο διαπιστώνει και η Σούζαν Μαλόνι στο «Foreign Affairs»: «Η επίθεση – σοκ της Χαμάς στο Ισραήλ σηματοδοτεί μια αρχή και ένα τέλος στη Μέση Ανατολή: Αυτό που ξεκίνησε είναι ο επόμενος πόλεμος, με απρόβλεπτη εξέλιξη και κατάληξη. Αυτό που τέλειωσε, για όσους τολμούν να το παραδεχτούν, είναι η αυταπάτη ότι οι ΗΠΑ μπορούν να απεγκλωβιστούν από μια περιοχή η οποία κυριάρχησε στην ατζέντα της εθνικής ασφάλειάς της κατά τον προηγούμενο μισό αιώνα».
Ο πρίγκιπας – διάδοχος της Σαουδικής Αραβίας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν διαπιστώνει πλέον ότι είναι αναγκασμένος να αναθεωρήσει τα σχέδιά του. Εχοντας προχωρήσει σε εξομάλυνση των σχέσεών της με το Ιράν, με τη διαμεσολάβηση του Πεκίνου, ήλπιζε να κάνει κάτι ανάλογο με το Ισραήλ, αυτή τη φορά με «ενδιάμεσο» την Ουάσιγκτον. Εάν το κατάφερνε, θα αποδείκνυε ότι είναι ένας αναντικατάστατος «παίκτης» στην περιοχή, με τον οποίο όλοι θέλουν να τα έχουν καλά. Εστω κι αν αυτό σήμαινε ότι το Παλαιστινιακό δεν θα ήταν πλέον ακρογωνιαίος λίθος για την πολιτική του.
Τώρα, ωστόσο, τα πράγματα περιπλέκονται, ενώ και ο ίδιος ο μπιν Σαλμάν αναγκάστηκε να δηλώσει δημοσίως πως συνεχίζει να στηρίζει τους «δίκαιους σκοπούς» των Παλαιστινίων. Αντιθέτως, για την Τεχεράνη μοιάζουν να είναι πιο ξεκάθαρα. Οι περισσότεροι χαρακτηρίζουν το Ιράν «μεγάλο κερδισμένο» των εξελίξεων – σε βαθμό, μάλιστα, που να θεωρούν ότι η χώρα αυτή κρύβεται ουσιαστικά πίσω από την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ. Οι ΗΠΑ, πάντως, έστειλαν ένα αεροπλανοφόρο στην Ανατολική Μεσόγειο και τον υπουργό Εξωτερικών σε περιοδεία στη Μέση Ανατολή, σε μια προσπάθεια να εμποδίσουν την επέκταση του πολέμου.
Ιδού πώς περιγράφει ο Ντέιβιντ Λέοναρντ, μέσω των «New York Times», όσα συμβαίνουν: «Η Ρωσία έχει ξεκινήσει τον μεγαλύτερο πόλεμο στην Ευρώπη μετά τον Β’ Παγκόσμιο. Η Κίνα έχει γίνει πιο πολεμοχαρής απέναντι στην Ταϊβάν. Η Ινδία έχει υιοθετήσει έναν επιθετικό εθνικισμό. Το Ισραήλ έχει σχηματίσει την πιο εξτρεμιστική κυβέρνηση στην ιστορία του. Και το πρωί του Σαββάτου, η Χαμάς επιτέθηκε θρασύδειλα στο Ισραήλ, εξαπολύοντας χιλιάδες ρουκέτες και σκοτώνοντας και απάγοντας πολίτες σε δημόσια θέα. Ολες αυτές οι εξελίξεις αποτελούν σημάδια ότι ο κόσμος ίσως έχει εισέλθει σε μια νέα περίοδο αταξίας».
Η PaxAmericana που ακολούθησε το τέλος του Ψυχρού Πολέμου είναι λοιπόν πλέον παρελθόν; Τι θα την αντικαταστήσει; Και απέναντι σε αυτές τις συνταρακτικές εξελίξεις η Ευρώπη θα παραμείνει άραγε και πάλι θεατής;
Πηγή: ΕΝΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΝΕΑ