Ελληνοτουρκικά: Μπορεί η αντιπαλότητα να επηρεάσει την συμφωνία των F-16

Κατά την επίσκεψη του στην Τουρκία, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν είχε βάλει κάποιους όρους στην πώληση των F-16. Ένας από αυτούς ήταν η αποκλιμάκωση της αντιπαλότητας μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας. Ο άλλος όρος ήταν η έγκριση, από την πλευρά της Άγκυρας, της εισόδου της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.

Από την άλλη, στο αμερικανικό μέτωπο, ο πρόεδρος Μπάιντεν έχει ήδη στείλει το νομοσχέδιο για την πώληση F-16 στην Τουρκία και την πώληση των F35 στην Ελλάδα. Στο πρώτο μέρος του νομοσχεδίου υπάρχει αντίρρηση από τον κ. Μενέντεζ και άλλους βουλευτές και γερουσιαστές που δεν θέλουν να δοθούν τα F-16στην Τουρκία. Για αυτό και όταν ο Μπλίνκεν είχε επισκεφθεί την Τουρκία δεν είχε δεσμευτεί για ένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.

Διαβάστε επίσης: Ανατροπή με Χάμες

Τι αναφέρει η Έκθεση του Κογκρέσου

Έκθεση της Επιτροπής Μελετών του Κογκρέσου με τίτλο «Τουρκία: πιθανή πώληση F-16» καταγράφει λεπτομερώς τις εξελίξεις επί του θέματος όπως διαμορφώθηκαν έως τις 31 Μαρτίου του 2023. Οι συντάκτες της έκθεσης αναφέρουν ότι μεταξύ των θεμάτων που θα επηρεάσουν την τελική απόφαση του Κογκρέσου είναι και «η περιφερειακή αντιπαλότητα με την Ελλάδα».

Θέματα που πιθανώς επηρεάσουν την εξέταση της προτεινόμενης πώλησης από το Κογκρέσο περιλαμβάνουν τον ρόλο της Τουρκίας στον πόλεμο της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας, τις αιτήσεις ένταξης της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, τον περιφερειακό ανταγωνισμό με την Ελλάδα και τα τουρκικά εσωτερικά ζητήματα.

Άτυπη παραγγελία

Η άτυπη ειδοποίηση του Ιανουαρίου αναφέρεται σε 40 νέα F-16 τύπου Block 70/72 Viper και πακέτα αναβάθμισης Block 70/72 για 79 υπάρχοντα μαχητικά μαζί με 900 πυραύλους αέρος-άερος και 800 βόμβες, με εκτιμώμενη συνολική αξία τα 20 δισεκατομμύρια δολάρια.

Η συναλλαγή θα μπορούσε να εκσυγχρονίσει και να παρατείνει τη διάρκεια ζωής μεγάλου μέρους του στόλου της Τουρκίας, ενώ η Τουρκία προσπαθεί να αποκτήσει ή να σχεδιάσει ένα πιο προηγμένο μαχητικό. Ωστόσο, η παράδοση νέων F-16 ενδέχεται να αντιμετωπίσει καθυστέρηση παραγωγής.

Η στάση Μενέντεζ και το αντάλλαγμα των 30 γερουσιαστών

Ο πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας, Μπομπ Μενέντεζ, φέρεται να είπε τον Ιανουάριο «μέχρι ο πρόεδρος της Τουρκίας να σταματήσει τις απειλές του (κατά γειτονικών συμμάχων του ΝΑΤΟ), να βελτιώσει το ιστορικό του στα ανθρώπινα δικαιώματα στο εσωτερικό της Τουρκίας και να αρχίσει να ενεργεί όπως θα έπρεπε να πράττει ένας έμπιστος σύμμαχος, δεν θα εγκρίνω αυτήν την πώληση».

Αρκετοί άλλοι γερουσιαστές, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής της μειοψηφίας στην Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων, Τζιμ Ρις, και των 29 γερουσιαστών που έγραψαν μια επιστολή τον Φεβρουάριο στον πρόεδρο Μπάιντεν, έχουν δηλώσει ότι θα μπορούσαν να εξετάσουν το ενδεχόμενο να υποστηρίξουν την πώληση των F-16 στην Τουρκία μόνο υπό την προϋπόθεση ότι το κοινοβούλιο της θα συμφωνήσει στην ένταξη τόσο της Σουηδίας όσο και της Φιλανδίας στο ΝΑΤΟ.

Κογκρέσο και συναλλαγές όπλων ΗΠΑ-Τουρκίας

Η νομοθεσία και η εποπτεία του Κογκρέσου έχουν βοηθήσει στη διαμόρφωση της αμυντικής συνεργασίας ΗΠΑ-Τουρκίας για δεκαετίες. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά η έκθεση «το Κογκρέσο έθεσε εμπάργκο όπλων στην Τουρκία από το 1975 έως το 1978, μετά την Κυπριακή σύγκρουση του 1974.

Έκτοτε, η Τουρκία έχει επικεντρωθεί περισσότερο στην ανάπτυξη της αμυντικής βιομηχανίας της και στο πλαίσιο αυτού του σκοπού, ένας από τους στόχους που είχαν οι τουρκικές αγορές όπλων από τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλους ξένους προμηθευτές ήταν η απόκτηση τεχνολογίας που θα βοηθούσε τη μελλοντική εγχώρια αμυντική παραγωγή». 

Ποια θέματα μπορούν να επηρεάσουν την στάση του Κογκρέσου

Αρκετά ζητήματα θα μπορούσαν να επηρεάσουν την στάση του Κογκρέσου σε μια πιθανή πώληση και το αντίστροφο.  Οι ανησυχίες των ηγετών της επιτροπής του Κογκρέσου σχετικά με μια πιθανή πώληση F-16 – είτε συνδέεται είτε όχι με την ένταξη τόσο της Σουηδίας όσο και της Φιλανδίας στο ΝΑΤΟ – ενδέχεται να συνεχιστούν μετά τις τουρκικές εκλογές που έχουν προγραμματιστεί για τον Μάιο του 2023.

Κάποια στιγμή, η κυβέρνηση ενδέχεται να κληθεί να λάβει αποφάσεις σχετικά με το εάν, πότε, και πώς θα αντιμετωπιστούν οι ανησυχίες του Κογκρέσου ή να προχωρήσει με μια επίσημη ειδοποίηση για την πώληση.

Τουρκικό πράσινο φως στην Φινλανδία – Τα προβλήματα με την Σουηδία

Στο πλαίσιο της ισχυρής υποστήριξης του Κογκρέσου για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ, ορισμένα μέλη υποστηρίζουν ότι οι τουρκικές καθυστερήσεις στο θέμα έχουν απειλήσει την ενότητα της συμμαχίας.

Το τουρκικό κοινοβούλιο επικύρωσε το πρωτόκολλο ένταξης για τη Φινλανδία τον Μάρτιο του 2023, αλλά δεν είναι σαφές εάν και πότε μπορεί να προχωρήσει η επικύρωση για την ένταξη της Σουηδίας (η Ουγγαρία επίσης δεν έχει εγκρίνει την ένταξη της Σουηδίας μέχρι τα τέλη του Μαρτίου).

MUST READ

Άνοιξε το σκορ ο Ολυμπιακός με γκολάρα του Βέλντε (1-0, vid)

Μερικοί Τούρκοι αξιωματούχοι φαίνονται δυσαρεστημένοι με τα βήματα που έχει λάβει η Σουηδία μέχρι σήμερα εναντίον αυτών που η Τουρκία θεωρεί τρομοκράτες. Η κυβέρνηση της Σουηδίας πρότεινε νέα αντιτρομοκρατική νομοθεσία, η οποία ελπίζει ότι θα εγκριθεί από το κοινοβούλιο της εγκαίρως για να τεθεί σε ισχύ στις αρχές Ιουνίου.