Άδεια γραφεία λόγω τηλεργασίας, και παράλληλα ασφυκτική ανάγκη για κατοικία.
Μια νέα τάση για την αντιμετώπιση του οξυμένου προβλήματος στέγασης αναδύεται στη Νέα Υόρκη, μέσα από τα απόνερα του κορωνοϊού και τις αναταράξεις που προκαλεί η κρίση κόστους ζωής.
Πρόκειται για την επανάχρηση κτηρίων γραφείων μέσω της μετατροπής τους σε διαμερίσματα.
Όπως μεταδίδουν οι Financial Times, εργολάβοι, τράπεζες και πολεοδόμοι στην αμερικανική μητρόπολη αναζητούν τρόπους για την αλλαγή χρήσης των παλαιών κτηρίων γραφείων που πλέον ερημώνουν, λόγω της εδραίωσης της εξ αποστάσεως εργασίας.
Πρόκειται για μια εξέλιξη που θεωρείται λύση στη χρόνια έλλειψη κατοικιών, σε μια πόλη που οι νέες κατασκευές αποτελούν ένα αργό και ακριβό εγχείρημα.
Όπως σημειώνουν οι FT, η έλλειψη κατοικίας στη Νέα Υόρκη έχει γίνει τόσο έντονη που τον Ιανουάριο το μέσο μηνιαίο ενοίκιο για ένα διαμέρισμα στο Μανχάταν αυξήθηκε κατά 15% σε σχέση με το προηγούμενο έτος, στην τιμή ρεκόρ των 4.097 δολαρίων. Άλλωστε, το υπέρογκο κόστος στέγασης ευθύνεται για την κρίση αστεγίας που πλήττει την πόλη.
Από κτήρια γραφείων, πολυκατοικίες
Σε αυτό το πλαίσιο, μια επιτροπή που διορίστηκε πέρυσι από τον δήμαρχο Έρικ Άνταμς για να οραματιστεί μια «νέα» Νέα Υόρκη έχει χαρακτηρίσει τις μετατροπές παλαιών κτηρίων γραφείων σε κατοικίες ως κορυφαία προτεραιότητα, συστήνοντας την παροχή φορολογικών κινήτρων καθώς και αλλαγές στη χωροταξία, ώστε να επισπευσθεί η εξέλιξη αυτή.
«Η ανάγκη για στέγαση είναι απελπιστική και η ευκαιρία που προσφέρουν οι ανεκμετάλλευτοι χώροι γραφείων είναι ξεκάθαρη – ξέρουμε τι πρέπει να κάνουμε», δήλωσε ο Άνταμς σε μια συγκέντρωση τον Ιανουάριο. Ο δήμαρχος έχει επίσης παρουσιάσει μία ξεχωριστή δέσμη προτάσεων για να καταστεί ευκολότερη και ταχύτερη η κατασκευή κατοικιών στη Νέα Υόρκη.
Βεβαίως, ακόμη και ορισμένα μέλη της επιτροπής αμφιβάλλουν ότι οι μετατροπές θα δημιουργήσουν πολλές και οικονομικά προσιτές κατοικίες χωρίς γενναιόδωρες κρατικές επιδοτήσεις. Άλλωστε οι λόγοι που έως σήμερα καθιστούσαν σπάνιες τις μετατροπές αυτές είναι πολλοί, και αφορούν από τις τεχνικές δυσκολίες μέχρι τη διαρρύθμιση των κτηρίων γραφείων, που πολλές φορές δεν προσφέρεται για μετατροπή σε κατοικίες.
Πανδημία και τηλεργασία
Όμως η πανδημία του κορωνοϊού έφερε το ζήτημα εμφατικά στο προσκήνιο. Ξαφνικά, πριν περίπου τρία χρόνια, οι «στρατιές» υπαλλήλων και στελεχών που μετακινούνταν καθημερινά με τα μέσα μαζικής μεταφοράς από τους τόπους κατοικίας τους προς τις περιοχές εργασίας, στο Midtown και το Lower Manhattan, απλώς εξαφανίστηκαν.
Αρχικά οι ιδιοκτήτες κατοικιών ήλπιζαν ότι η κανονικότητα θα επανέλθει με το τέλος της πανδημίας. Όμως όσο περισσότερο απομακρυνόμαστε από την εποχή των lockdowns, τόσο περισσότερο φαίνεται ότι η απομακρυσμένη εργασία ήρθε για να μείνει.
Οι επιλογές, λοιπόν, για τους ιδιοκτήτες είναι είτε να ξοδέψουν χρήματα για να αναβαθμίσουν τα παλαιά γραφεία, ελπίζοντας ότι θα γίνουν ξανά ανταγωνιστικοί τόποι εργασίας, είτε να τα μετατρέψουν, είτε να τα παραδώσουν στις τράπεζες. Και η άνοδος των ενοικίων λόγω της δραματικής έλλειψης στέγης καθιστά θελκτική για τους ιδιοκτήτες την προοπτική της μετατροπής παλαιών κτηρίων γραφείων σε πολυκατοικίες.
Ειδικοί ελπίζουν ότι η επαναφορά της κατοικίες σε περιοχές όπως το Midtown θα μπορούσε να δώσει ξανά ζωή στο κέντρο της Νέας Υόρκης, όπου η έλλειψη εργαζομένων αφήνει ήδη ορατά σημάδια παρακμής, όπως κενές βιτρίνες καταστημάτων. Η έλευση νέων κατοίκων θα έφερνε παράλληλα επενδύσεις σε δημόσια πάρκα, φαρδύτερα πεζοδρόμια και άλλου αντίστοιχου τύπου βελτιώσεις.
Τα προβλήματα
Δεν είναι βεβαίως όλα τα κτήρια γραφείων κατάλληλα για μετατροπή σε κατοικίες. Πολλά από αυτά αποτελούνται από ελάχιστα παράθυρα, ενώ στο εσωτερικό τους εισέρχεται λιγοστό φυσικό φως. Συνήθως δε, αποτελούνται από μεγάλες, ενιαίες επιφάνειες. Παράλληλα, τα κτήρια γραφείων διαθέτουν συχνά πολλούς ανελκυστήρες, κάτι παντελώς άχρηστο για τις κατοικίες. Η έλλειψη του απαιτούμενου ελεύθερου χώρου (της αναλογίας δομημένης-αδόμητης επιφάνειες του οικοπέδου) συμπληρώνει το παζλ των δυσκολιών.
Ακόμα, ορισμένα διαμερίσματα σε αυτά τα κτήρια κατοικούνται ήδη, αν και υπό κακές συνθήκες. Αυτό σημαίνει ότι για να πραγματοποιηθούν ευρείας έκτασης μετασκευές πρέπει να μετακινηθούν οι ένοικοι.
Όμως οι ειδικοί θεωρούν ότι υπάρχουν τεχνικές λύσεις για κάθε ένα από τα παραπάνω εμπόδια. Αυτό που εν τέλει κάνει τη διαφορά, είναι το πόσο αποδοτικό και ακριβό θα είναι ένα κτήριο, αναλόγως των παρεμβάσεων που απαιτούνται.
Προς το παρόν, οι εργολάβοι τηρούν στάση αναμονής, περιμένοντας να υποχωρήσουν οι τιμές των ακινήτων. Ζητούν δεν φορολογικά κίνητρα, αίτημα το οποίο φαίνεται πως συμμερίζεται και ο δήμαρχος της Νέας Υόρκης. Αλλά μέχρι το τοπίο να ξεκαθαρίσει, όλες οι ενδιαφερόμενες πλευρές αρκούνται σε σχέδια επί χάρτου.