Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: Γιατί το σκάνδαλο του Κατάρ ήταν αναπόφευκτο

Το επίδομα ταξιδίων

Πέρα από τους μισθούς και την δυνατότητα άσκησης παράλληλης εργασίας, οι ευρωβουλευτές λαμβάνουν και μηνιαίο επίδομα ταξιδίου ύψους 4.700 ευρώ και επίδομα γενικών δαπανών ύψους 4.800 ευρώ.

Το επίδομα γενικών δαπανών διατίθεται για δαπάνες σε ενοικίαση γραφείων, στις συνδέσεις στο Διαδίκτυο και στην οργάνωση συναντήσεων. Ακόμη, ένα «παραθυράκι» που ψηφίστηκε από την ηγεσία του Κοινοβουλίου έδωσε την δυνατότητα στους ευρωβουλευτές να θεωρείται προαιρετική η παροχή αποδείξεων για τα χρήματα που έχουν ξοδέψει.

Οι ευρωβουλευτές αντιστάθηκαν επίσης στις εκκλήσεις να αναφέρουν όλες τις συναντήσεις τους με λομπίστες. Απαιτείται μόνο για τους επικεφαλής των επιτροπών και τους εισηγητές — και αυτές οι απαιτήσεις έχουν πολύ μικρά ποσοστά συμμόρφωσης.

«Χαλαρή» επιβολή κανόνων

Ακόμη και όταν οι ευρωβουλευτές πιαστούν επι τω έργω, είναι πολύ πιθανό να μην τιμωρηθούν καθόλου. Το Κοινοβούλιο έχει έναν Κώδικα Δεοντολογίας που περιγράφει λεπτομερώς τι μπορούν και τι δεν μπορούν να κάνουν οι ευρωβουλευτές — αλλά η επιτροπή των ευρωβουλευτών που είναι επιφορτισμένη με την επιβολή των κανόνων συχνά, δεν το κάνει.

Το 2018, για παράδειγμα, ο Γερμανός ευρωβουλευτής Markus Ferber κατηγορήθηκε για σύγκρουση συμφερόντων. Ο τότε Πρόεδρος του Κοινοβουλίου Αντόνιο Ταγιάνι «κατέληξε στο συμπέρασμα ότι επί του παρόντος δεν υπάρχει παραβίαση του Κώδικα Συμπεριφοράς», σύμφωνα με δήλωση που είχε κάνει ένας βοηθός του.

Κατά τη διάρκεια της τελευταίας θητείας του Κοινοβουλίου, από το 2014 έως το 2019, μια συμβουλευτική επιτροπή διαπίστωσε ότι 24 ευρωβουλευτές είχαν παραβιάσει τον κώδικα δεοντολογίας, διαβιβάζοντας σύσταση για δράση στον πρόεδρο.

Οι παραβιάσεις κυμαίνονταν από τη μη ορθή αναφορά ταξιδιού στο εξωτερικό έως την κατάχρηση κεφαλαίων του Κοινοβουλίου, αλλά τελικά καμία δεν επικυρώθηκε επίσημα — μια απόφαση που ανήκει αποκλειστικά στα χέρια του προέδρου του Κοινοβουλίου. Σε περίπτωση που ο Πρόεδρος είχε εφαρμόσει τον Κώδικα, η μέγιστη τιμωρία θα ήταν η ανάκληση μέρους του μισθού τους για 30 ημέρες.

Οι νέοι κανόνες

Την Πέμπτη, οι ευρωβουλευτές υιοθέτησαν ένα ψήφισμα που έδωσε περισσότερους πόρους στο μητρώο διαφάνειας της ΕΕ – μια ηλεκτρονική βάση δεδομένων που περιλαμβάνει ΜΚΟ, λομπίστες και εταιρείες, αλλά και τις δαπάνες τους. Όσοι υπερασπίζονται τον ρόλο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου θέλουν να λένε ότι είναι ένα από τα πιο διαφανή κοινοβούλια στον κόσμο.

Εν τω μεταξύ, η Πρόεδρος της Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν εξέφρασε αποφασιστικότητα για τη δημιουργία ενός ανεξάρτητου φορέα δεοντολογίας που θα αναλάβει να ελέγχει όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ.

Το πρόβλημα για τη Metsola, το Κοινοβούλιο και για τους ευρωπαίους πολίτες γενικότερα, είναι ότι —όπως έχουν επανειλημμένα δείξει το Κοινοβούλιο και τα μέλη του— η διαφάνεια δεν ισοδυναμεί απαραίτητα με τη λογοδοσία και οι κανόνες πολλές φορές δεν επιβάλλονται.