Qatar Gate: Γιατί είναι το μεγαλύτερο σκάνδαλο της δεκαετίας

Από την Παρασκευή που έγινε γνωστός ο χρηματισμός κορυφαίων αξιωματούχων από το Κατάρ έχει ξεσπάσει μία πολιτική θύελλα. Σε ότι αφορά την Ελλάδα, το σκάνδαλο αυτό ενδέχεται να εμπ εριέχει την Εύα Καϊλή και τον σύζυγο της, όμως δεν τελειώνει εκεί η λίστα των εμπλεκόμενων. Σε ότι αφορά την Εύα Καϊλή, αναμένονται σήμερα (11/12) οι ανακοινώσεις των βελγικών αρχών.

Σε μια σειρά από τουλάχιστον 16 εφόδους της βελγικής ομοσπονδιακής αστυνομίας την Παρασκευή εντοπίστηκαν πέντε άτομα που, όπως είπαν, είχαν διαπράξει «φερόμενα αδικήματα εγκληματικής οργάνωσης, διαφθοράς και νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες». Οι πρωινές έρευνες απέφεραν 600.000 ευρώ σε μετρητά, καθώς και τηλέφωνα και υπολογιστές.

• Διαβάστε επίσης: Η «γιγαντομαχία» στον τελικό και το Μουντιάλ των εκπλήξεων

Οι αρχικές έρευνες και η ανακοίνωση του Κατάρ

Αρχικά, οι ένοχοι δεν ήταν μεγάλα ονόματα για τα δεδομένα των Βρυξελλών: Ένα πρώην μέλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μερικοί κοινοβουλευτικοί βοηθοί και ένας επικεφαλής συνδικαλιστικής οργάνωσης, όλοι τους φέρονται να έπαιρναν λεφτά για το Κατάρ που φιλοξενεί το Παγκόσμιο Κύπελλο. Αλλά για ποιο σκοπό, αλήθεια; Ορισμένοι αμφισβήτησαν αν -αν οι κατηγορίες ήταν αληθινές- η Ντόχα είχε πραγματικά κάνει μια έξυπνη επένδυση.

Μέχρι το βράδυ, ωστόσο, είχαν προκύψει ακόμα μεγαλύτερα ονόματα, όπως η Εύα Καϊλή, αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και ένθερμη υπερασπίστρια της Doha. Η υπόθεση επικεντρώνεται επίσης γύρω από μια ΜΚΟ που, μέχρι πρόσφατα, μετρούσε μεταξύ των μελών του διοικητικού της συμβουλίου μερικές από τις μεγαλύτερες προσωπικότητες της αριστερής πολιτικής.

«Το κράτος του Κατάρ απορρίπτει κατηγορηματικά κάθε προσπάθεια να συσχετιστεί με κατηγορίες για ανάρμοστη συμπεριφορά», ανέφερε αξιωματούχος του Κατάρ σε δήλωση που εστάλη με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο το πρωί της Κυριακής.

Η εμπλοκή της Εύας Καϊλή

Ως ένας από τους 14 αντιπροέδρους του Κοινοβουλίου, η Καϊλή είναι μία από τις πιο ισχυρούς γυναίκες του θεσμού. Η Καϊλή έχει επίσης αναδειχθεί ως μία από τις πιο ηχηρές υπερασπίστριες του Κατάρ.

Πρόσφατα αποκάλεσε τη χώρα «πρωτοπόρο στα εργασιακά δικαιώματα» μετά τη συνάντησή της με τον υπουργό Εργασίας της χώρας, παρά τις έντονες διεθνείς ανησυχίες για τις συνθήκες που επικρατούν για τους εργάτες κατασκευής του σταδίου. Μέλος του κεντροαριστερού κόμματος των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D), το χαρτοφυλάκιό της περιλαμβάνει ειδικές αρμοδιότητες που σχετίζονται με τη Μέση Ανατολή.

Ο σύντροφος της, Francesco Giorgi, έχει επίσης συλληφθεί, σύμφωνα με την αστυνομία. Είναι σύμβουλος για την περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο – και ιδρυτής μιας ΜΚΟ με την ονομασία Fight Impunity, η οποία στοχεύει στην προώθηση της «λογοδοσίας ως κεντρικού πυλώνα της αρχιτεκτονικής της διεθνούς δικαιοσύνης». 

Το κύκλωμα ξεπερνά το Κοινοβούλιο

Ο Panzeri, ένας Ιταλός πρώην ευρωβουλευτής, επίσης από το S&D, ήταν μεταξύ των συλληφθέντων το πρωί της Παρασκευής. Μέχρι το βράδυ, η σύζυγος και η κόρη του είχαν επίσης συλληφθεί από την ιταλική αστυνομία. Το ένταλμα σύλληψής τους, το οποίο είδε το POLITICO, κατηγορούσε τον Panzeri ότι «παρενέβαινε πολιτικά σε μέλη που εργάζονταν στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο προς όφελος του Κατάρ και του Μαρόκου».

Σύμφωνα με το ιταλικό ειδησεογραφικό πρακτορείο Ansa, ο Niccolò Figà-Talamanca έχει επίσης τεθεί υπό κράτηση. Είναι ο γενικός διευθυντής μιας άλλης ΜΚΟ, της No Peace Without Justice. Η Emma Bonino, πρώην φιλελεύθερη ευρωβουλευτής και υπουργός Εξωτερικών της Ιταλίας, ίδρυσε την οργάνωση No Peace Without Justice. Αναφέρεται ως επίτιμο μέλος του διοικητικού συμβουλίου της οργάνωσης Fight Impunity.

Επίσης, κρατείται: Luca Visentini, ο οποίος μόλις τον περασμένο μήνα έγινε γενικός γραμματέας της Διεθνούς Συνομοσπονδίας Συνδικάτων (ITUC). Πριν από αυτό, ήταν επί μακρόν επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Συνομοσπονδίας Συνδικάτων.

Τα συνδικάτα των οικοδόμων υπήρξαν από τους κορυφαίους επικριτές των πεπραγμένων του Κατάρ όσον αφορά τα δικαιώματα των εργαζομένων κατά την προετοιμασία για το Παγκόσμιο Κύπελλο. Αλλά ακόμη και πριν αναλάβει ο Βισεντίνι, η ITUC αποτελούσε αξιοσημείωτη εξαίρεση. Ο Sharan Burrow, ο προηγούμενος επικεφαλής της ITUC, παρότρυνε τους εξωτερικούς επικριτές της εργατικής νομοθεσίας της χώρας να «πάνε και να ρίξουν μια ματιά στην αλλαγή» σε ένα βίντεο που αναρτήθηκε από το υπουργείο Εργασίας του Κατάρ τον Ιούνιο.

«Το πιο συγκλονιστικό σκάνδαλο εδώ και δεκαετίες»

Το σκάνδαλο του Κατάρ θα μπορούσε να είναι η μεγαλύτερη υπόθεση διαφθοράς που έχει δει το Κοινοβούλιο εδώ και χρόνια, δήλωσε ο επικεφαλής της Διεθνούς Διαφάνειας Michiel van Hulten. Ο Alberto Alemanno, καθηγητής νομικής στο HEC Paris, το χαρακτήρισε ως το «πιο συγκλονιστικό σκάνδαλο ακεραιότητας στην ιστορία της ΕΕ».

Ο Γερμανός ευρωβουλευτής των Πρασίνων Daniel Freund, συμπρόεδρος της διαπαραταξιακής ομάδας του Κοινοβουλίου για την καταπολέμηση της διαφθοράς, έκανε λόγο για ένα από τα «σοβαρότερα σκάνδαλα διαφθοράς στις Βρυξέλλες τις τελευταίες δεκαετίες».

Ο Van Hulten δήλωσε ότι το Κοινοβούλιο έχει δημιουργήσει μια «κουλτούρα ατιμωρησίας … με έναν συνδυασμό χαλαρών οικονομικών κανόνων και ελέγχων και πλήρους έλλειψης ανεξάρτητης (ή και οποιασδήποτε) εποπτείας δεοντολογίας». Ο Alemmano προέβλεψε ομοίως ότι αυτό θα είναι μόνο η «κορυφή του παγόβουνου», ελπίζοντας ότι μια συσσώρευση σκανδάλων θα δημιουργήσει πολιτική δυναμική για ένα ανεξάρτητο σύστημα δεοντολογίας.

Τα σκάνδαλα του Κατάρ

Δεν είναι η πρώτη φορά που το Κατάρ απασχολεί με σκανδαλώδεις υποθέσεις λόγω του Μουντιάλ. Ήδη, έχουν γίνει αναφορές για τα εργασιακά δικαιώματα και την καταπάτησή τους, αν και η Εύα Καϊλή είχε αναφέρει πρόσφατα στο Κοινοβούλιο ότι η χώρα αποτελεί πρότυπο για τα εργατικά δικαιώματα, ενώ είχαν σκοτωθεί εκατοντάδες εργαζόμενοι στα γήπεδα του Μουντιάλ. Παράλληλα, το φως της δημοσιότητας είδαν ήδη οι κατηγορίες για δωροδοκίες προκειμένου η διοργάνωση να πάει στην Ντόχα.

Λόγος έχει γίνει για την καταπάτηση των ίσων δικαιωμάτων της LGBTQ+ κοινότητας έχει απασχολήσει σημαντικά την κοινή γνώμη. Για το Κατάρ είναι «βασικό προτέρημα» να διατηρήσει την καλή του φήμη και γι’ αυτό κάνει «συμφωνίες με μέλη της ΕΕ» για το φυσικό αέριο, ζητώντας την ίδια ώρα, ελεύθερη βίζα για να κινούνται εντός των χωρών της ζώνης Σένγκεν. Το θέμα αυτό μάλιστα ήταν να ψηφιστεί εντός τις εβδομάδας, αλλά μετά τις τελευταίες εξελίξεις, θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να συμβεί αυτό.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στην «αποθέωση» του Κατάρ για την «ιστορική μεταμόρφωσή του» από την Καϊλή τον περασμένο μήνα, όπως και τη δημόσια δήλωσή της ότι θα ψηφίσει «ναι» στην απελευθέρωση των μετακινήσεων εντός Σένγκεν για Κατάρ και Κουβέιτ.

Τρόποι αντιμετώπισης του σκανδάλου

Η Επιτροπή πρόκειται να προτείνει ένα ανεξάρτητο όργανο δεοντολογίας που θα εφαρμόζεται σε όλα τα θεσμικά όργανα της ΕΕ, αλλά είναι σχεδόν βέβαιο ότι δεν θα διαθέτει εξουσίες έρευνας ή επιβολής.

Ο Freund υποστήριξε ότι οι χώρες που δεν ανήκουν στην ΕΕ θα πρέπει να ακολουθούν τους «σχετικά καλούς κανόνες άσκησης πίεσης που ισχύουν ήδη» στις Βρυξέλλες. Επί του παρόντος, οι χώρες δεν χρειάζεται να εγγράφονται στο μητρώο διαφάνειας της ΕΕ για τις ομάδες συμφερόντων, για παράδειγμα, και οι ευρωβουλευτές δεν χρειάζεται να αναφέρουν αυτές τις επαφές. «Η ΕΕ πρέπει να το βελτιώσει αυτό αμέσως», δήλωσε ο Freund.

Παρεμπιπτόντως, η ΜΚΟ του Panzeri, Fight Impunity, δεν περιλαμβάνεται στο μητρώο διαφάνειας. Αυτό αποτελεί προφανή παραβίαση των υφιστάμενων κανόνων για τις ομάδες που εδρεύουν στην ΕΕ και θέλουν να προωθούν αιτήματα τους στο Κοινοβούλιο. Σύμφωνα με τις τελευταίες κατευθυντήριες γραμμές του μητρώου διαφάνειας, οι ΜΚΟ υποχρεούνται να περιλαμβάνουν εκτενείς λεπτομέρειες σχετικά με τη χρηματοδότησή τους.

Δύσκολα τα πράγματα για το Κατάρ

Οι αντιδράσεις μετά την αποκάλυψη του σκανδάλου είναι άμεσες και οι συνέπειες ακόμα μεγαλύτερες. Το S&D ζήτησε να ανασταλεί η πρόταση για την απελευθέρωση της βίζας και ο εισηγητής των Πρασίνων δήλωσε ότι θα καταψηφίσει το μέτρο αν έρθει προς ψήφιση την επόμενη εβδομάδα.

Ξεχωριστά, η Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του Κοινοβουλίου σχεδίαζε να μεταβεί στη Σαουδική Αραβία και το Κατάρ τις επόμενες εβδομάδες. Τώρα το τελευταίο μέρος ακυρώθηκε – πράγμα που σημαίνει ότι ένας κορυφαίος αντίπαλος της Ντόχα θα λάβει όλη την προσοχή.

Τα επόμενα βήματα για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο

Αργά το Σάββατο, η πρόεδρος του Κοινοβουλίου Ρομπέρτα Μέτσολα ανέστειλε όλες τις «εξουσίες, τα καθήκοντα και τα καθήκοντα», της Καϊλή που σχετίζονται με την ιδιότητα της αντιπροέδρου. Για την πλήρη ανάκληση του τίτλου θα απαιτηθεί απόφαση της διάσκεψης των προέδρων του Κοινοβουλίου και στη συνέχεια ψηφοφορία στην ολομέλεια.

MUST READ

LIVE: Ολυμπιακός – Μπασκόνια

Όταν η ολομέλεια συγκεντρωθεί στο Στρασβούργο αυτή την εβδομάδα, οι ευρωβουλευτές είναι πιθανό να ανακαλέσουν την κοινοβουλευτική ασυλία της Καϊλή. Η Αριστερά έχει ήδη ζητήσει επίσημα να προστεθεί στην ημερήσια διάταξη συζήτηση για το περιστατικό, με την ψηφοφορία να έχει προγραμματιστεί για το βράδυ της Δευτέρας.