Η ιστορία της Tao Huabi που ξεκίνησε από το μηδέν και έγινε δισεκατομμυριούχος.
Σπάει κάθε ρεκόρ πωλήσεων στην Ασία, την Αμερική και την Ευρώπη μια καυτή τραγανή σάλτσα από ψιλοκομμένο τσίλι, που έχει τσιγαριστεί καλά και έχει μπει σε βάζο. Ονομάζεται Lao Gan Ma Spicy Chilli Crisp και μπορείς να τη βρεις σε οποιοδήποτε σπίτι στον κόσμο. Το όνομα της σάλτσας σημαίνει «γηραιά νονά» και όποιος κοιτάξει την ετικέτα του βάζου θα δει το αυστηρό βλέμμα μιας γυναίκας με κοντοκουρεμένα μαλλιά.
Μόλις, όμως, το ανοίξει και το δοκιμάσει, θα γευτεί έναν τρομερό συνδυασμό φιστικιού με τραγανά, αλμυρά φασόλια σόγιας και λάδι, τόσο ποτισμένο με τσίλι που φαίνεται σχεδόν… επικίνδυνο, όπως γράφει ο Guardian.
Η γυναίκα πίσω από τη διάσημη σάλτσα
Η γυναίκα που εικονίζεται στη φωτογραφία πάνω στο γυάλινο βάζο και κρύβεται πίσω από τη συνταγή είναι η 75χρονη Tao Huabi. Και το Lao Gan Ma Spicy Chilli Crisp μπορεί να είναι μια εμβληματική μάρκα στην Κίνα, εμφανίζεται όμως όλο και περισσότερο στα ντουλάπια και τα ψυγεία του υπόλοιπου κόσμου. Μάλιστα κάνει «τρελές» πωλήσεις, ανεβάζοντας πρόσφατα την αξία της εταιρείας, σύμφωνα με το Forbes China, στα 1,05 δισ. δολάρια.
Η ηλικιωμένη επιχειρηματίας γεννήθηκε το 1947 σε ένα χωριό της νοτιοδυτικής επαρχίας Guizhou και ήταν η όγδοη κόρη μιας φτωχής οικογένειας. Η Huabi δεν πήγε σχολείο και δεν έμαθε να διαβάζει ή να γράφει. Το μεγαλύτερο μέρος της παιδικής ηλικίας της κυριολεκτικά πεινούσε: επέζησε του μεγάλου κινεζικού λιμού τρώγοντας ρίζες φυτών, σύμφωνα με μια βιογραφία στο What’s On Weibo.
Οταν πέθανε ο σύζυγός της, η ίδια μετακόμισε στην πόλη Guiyang και άρχισε να πουλά νουντλς με μια σάλτσα που έφτιαχνε μόνη της. Αργότερα, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, άνοιξε ένα οικονομικό εστιατόριο κοντά στον νέο αυτοκινητόδρομο, που έφερνε στο σημείο πολλούς οδηγούς φορτηγών. Σταματούσαν, έτρωγαν και φεύγοντας έπαιρναν πεσκέσι από ένα βάζο με τη σάλτσα της.
Σιγά-σιγά η σάλτσα άρχισε να γίνεται γνωστή και το πελατολόγιό της αυξήθηκε. Ετσι, το 1996 δημιούργησε ένα μικρό εργοστάσιο σε ένα σπίτι της περιοχής και έναν χρόνο αργότερα γεννήθηκε η Lao Gan Ma Special Flavor Foodstuffs Company. Σήμερα, η εταιρεία παράγει καθημερινά 1,3 εκατ. βάζα – την ώρα που η Heinz Ketchup παράγει 1,8 εκατ. και η Huy Fong Sriracha, γνωστή και ως «Rooster Sauce», 55.000.
Η Miranda Brown, καθηγήτρια κινεζικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Μίσιγκαν, η οποία γράφει ένα βιβλίο για την ιστορία του κινεζικού φαγητού, λέει ότι η δημοτικότητα του Lao Gan Ma στην Κίνα οφείλεται εν μέρει στην αυθεντικότητα του προϊόντος.
Οι Κινέζοι καταναλωτές τείνουν να καταναλώνουν τρόφιμα που ενσωματώνουν τις τοπικές κουζίνες και χρησιμοποιούν συστατικά που προέρχονται από το έδαφος αυτών των περιοχών. Το βλέμμα της «γηραιάς νονάς» στο προϊόν «ανακουφίζει, επίσης, από τη νοσταλγία για τη σοσιαλιστική Κίνα και μια άλλη, πιο απλή εποχή», σύμφωνα με την καθηγήτρια.
Στην Κίνα, το τραγανό τσίλι ταιριάζει με τα πάντα, ακόμη και με παγωτό – σε αντίθεση, βέβαια, με την κέτσαπ. Το brand name είναι επίσης πανταχού παρόν: σε θήκες τηλεφώνων, ρούχα, μολυβοθήκες… Κυκλοφορεί μάλιστα και ένα αστείο που καταδεικνύει τη δημοφιλία του. Λένε ότι όταν ένας άντρας παντρεύεται, στην πραγματικότητα παίρνει δύο γυναίκες: αυτή που αρραβωνιάστηκε και την Tao Huabi.
Το προϊόν είναι τόσο… μοσχοπουλημένο που το 2016 το Bloomberg έγραψε ότι χάρη στο Lao Gan Ma η ιστορικά φτωχή περιοχή Guizhou σημείωσε οικονομική ανάπτυξη της τάξεως του 10,5% – τη δεύτερη ταχύτερη από κάθε κινεζική επαρχία εκείνη τη χρονιά και μεγαλύτερη από την εθνική, του 6,7%.
Αλλά το Lao Gan Ma γίνεται επίσης ολοένα και πιο δημοφιλές στο εξωτερικό, ειδικά στις ΗΠΑ, τη Βρετανία και τη Γερμανία. Το 2021, κατά τη διάρκεια των lockdown, οι Βρετανοί έψαχναν τρόπους για να κάνουν τα σπιτικά γεύματά τους πιο συναρπαστικά, ο ιστότοπος πωλήσεων Sous Chef έκανε γνωστό ότι οι πωλήσεις του Lao Gan Ma παρουσίασαν αύξηση κατά 1.900%! Οσο για την ίδια τη «γηραιά νονά», ένα άρθρο στο Yicai Global τη χαρακτηρίζει βασίλισσα του «Κόκκινου Βασιλείου», το οποίο αποτελείται από χωράφια τσίλι και ένα εργοστάσιο όπου, όπως υποστηρίζει, υπάρχει και ένα δωμάτιο που οδηγεί στο γραφείο της.