Πονοκέφαλος για τον Νετανιάχου οι δεσμοί με την Τουρκία

O Μπενιαμίν Νετανιάχου επέστρεψε στην ισραηλινή πρωθυπουργία, ενδεχομένως με έναν ακόμη ισχυρότερο και δυνητικά πιο σταθερό συνασπισμό από ό,τι στο παρελθόν, και έρχεται αντιμέτωπος με πολλά θέματα εξωτερικής πολιτικής με τα οποία έχει ασχοληθεί και παλαιότερα.

Πολλά από αυτά είναι συγκεκριμένα και σταθερά, όπως οι στενοί δεσμοί Ισραήλ-Ινδίας, η διαχείριση της συμμαχίας με τις ΗΠΑ, η συνεργασία με την ΕΕ, οι Συμφωνίες του Αβραάμ, η Ελλάδα και η Κύπρος.

Διαβάστε επίσης: Ακάρ: «Ναι» στον διάλογο για «δίκαιη μοιρασιά» στο Αιγαίο

Δύο χώρες όμως συνιστούν για τον -παλιό και- νέο Ισραηλινό πρωθυπουργό ένα κουβάρι προβλημάτων: η Τουρκία και ο Λίβανος.

Ανανέωση παλιών δεσμών

Το Ισραήλ και η Τουρκία ανανέωσαν τους διπλωματικούς δεσμούς στη διάρκεια της θητείας της απερχόμενης κυβέρνησης και τον τελευταίο χρόνο πραγματοποιήθηκαν πολλές επισκέψεις υψηλού επιπέδου. Πρόκειται για έναν άνευ προηγουμένου αριθμό συναντήσεων για τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Ο πρόεδρος του Ισραήλ Ιτσχάκ Χέρτζογκ μετέβη στην Τουρκία, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών πήγε στο Ισραήλ, στη συνέχεια ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ ταξίδεψε στην Τουρκία. Είχαν παραπάνω από μία δεκαετία να πραγματοποιηθούν τόσες πολλές συναντήσεις.

Η Άγκυρα ήταν μία από τις πιο εχθρικές χώρες απέναντι στο Ισραήλ τα τελευταία 10 χρόνια.  Το κυβερνών AKP στην Τουρκία συνέκρινε το Ισραήλ με τη ναζιστική Γερμανία πολλές φορές το 2018 και το 2019. Η Άγκυρα φιλοξένησε ηγέτες της Χαμάς και δημοσιεύματα σε ξένα μέσα ενημέρωσης ανέφεραν πως η Χαμάς σχεδίαζε επιθέσεις από την Τουρκία, λέει η Jerusalem Post. Επιπλέον, ο μικρός στόλος Mavi Marmara με προορισμό τη Γάζα οργανώθηκε από ακροδεξιούς εξτρεμιστές στην Τουρκία, λέει η εφημερίδα. Όταν ανακοινώθηκαν οι Συμφωνίες του Αβραάμ, η Άγκυρα προσπάθησε να τις σαμποτάρει απειλώντας να διακόψει τις σχέσεις της με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Η Τουρκία προσπάθησε επίσης να παρέμβει στις σχέσεις Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ.

Ωστόσο, τον τελευταίο ενάμιση χρόνο, η Άγκυρα αισθάνθηκε ότι έχει λίγους φίλους στη Δύση και στην Ουάσιγκτον. Έκανε στροφή και προσπάθησε να συμφιλιωθεί με πολλές χώρες της περιοχής, συμπεριλαμβανομένων των ΗΑΕ, της Αιγύπτου, της Σαουδικής Αραβίας και του Ισραήλ.

Η απερχόμενη κυβέρνηση ήταν πρόθυμη να ανανεώσει τους δεσμούς. Ωστόσο, έκανε τόσες πολλές συμφιλιώσεις που δεν είναι σαφές αν ακολούθησε το αξίωμα «εμπιστεύσου, αλλά επιβεβαίωσε».

Μήπως η Άγκυρα απλά χρησιμοποιούσε το Ισραήλ στην προσπάθεια να αποκτήσει επιρροή στην Ουάσιγκτον, κάνοντας επαφές με φιλοϊσραηλινές φωνές στις ΗΠΑ για να λάβει χάρες στο Κογκρέσο; Τι έχει κάνει η Άγκυρα για το Ισραήλ;

Σύμφωνα με την εφημερίδα, η Τουρκία είχε υπό κράτηση Ισραηλινούς τουρίστες με κατασκευασμένες κατηγορίες -κάτι που η Άγκυρα κάνει συχνά σε χώρες, πρώτα απειλώντας τες και στη συνέχεια προσποιούμενη ότι αποδέχεται την ήττα της και κάνει πίσω, για να φανεί πως έκανε κάτι θετικό. Επιπλέον, η Τουρκία δήλωσε ότι απέτρεψε επιθέσεις εναντίον Ισραηλινών. Αλλά θα μπορούσε κανείς να αναρωτηθεί γιατί οι Ιρανοί ή άλλοι που απειλούν τους Ισραηλινούς μπορούν να δρουν στην Τουρκία έτσι κι αλλιώς; 

Ένα πράγμα είναι σαφές: Όταν ο Νετανιάχου ήταν επικεφαλής, το σύνθημά του ήταν η «ισχύς» και ποτέ δεν επέτρεψε στην Τουρκία να απειλήσει το Ισραήλ χωρίς να απαντήσει με τον ίδιο τρόπο. Ήταν ένθερμος υποστηρικτής των Κούρδων και ήταν πάντα πρόθυμος να αντισταθεί στις συκοφαντίες της Άγκυρας. Αυτό οδήγησε σε πολύ κακές σχέσεις, αλλά γι’ αυτές τις κακές σχέσεις δεν έφταιγε η Ιερουσαλήμ, αναφέρει το δημοσίευμα. Τώρα υπάρχουν νέες σχέσεις, αλλά δεν είναι σαφές αν η Άγκυρα θα μπορέσει να αλλάξει την παλιά της συνήθεια να χτυπάει το Ισραήλ, τώρα που η Δεξιά προφανώς επιστρέφει στην εξουσία στην Ιερουσαλήμ.

Θα χρησιμοποιήσει η Άγκυρα τις εκλογές για να στραφεί κατά του Ισραήλ; Και ο Νετανιάχου θα απαντήσει; Ή και οι δύο πλευρές θα είναι προσεκτικές; Αυτά είναι βασικά ερωτήματα.

Την ίδια ώρα, η Τουρκία πιθανόν παρακολούθησε την απόφαση του Ισραήλ να συνάψει ναυτιλιακή συμφωνία με τον Λίβανο και αναρωτιέται τι προμηνύει αυτό.

Η Τουρκία συνεργάζεται με τη Λιβύη σε θαλάσσιες και αμυντικές συμφωνίες, που θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε νέα κρίση ανάμεσα στην Άγκυρα και στην Αθήνα. Η Άγκυρα απειλεί την Ελλάδα τον τελευταίο χρόνο και αυτό έχει οδηγήσει σε ανησυχίες για πιθανή σύγκρουση.

Αν και κάτι τέτοιο δεν φαίνεται πολύ πιθανό, η Άγκυρα θα μπορούσε να δημιουργήσει μια κρίση. Το Ισραήλ έχει στενούς δεσμούς με την Ελλάδα και την Κύπρο και, παρότι δεν θέλει να βρεθεί στο επίκεντρο μιας σύγκρουσης στην Ανατολική Μεσόγειο, ο Νετανιάχου είναι ενθουσιασμένος με τους δεσμούς Ελλάδας-Ισραήλ. Αυτό σημαίνει ότι τα θαλάσσια σύνορα έχουν σημασία.

Η σχέση με την Τουρκία είναι από τους μεγαλύτερους πονοκεφάλους για τον Μπενιαμίν Νετανιάχου. Θέλει δεν θέλει, ίσως έρθει αντιμέτωπος με μια πραγματική κρίση οποιαδήποτε στιγμή. 

Το Ισραήλ καθησυχάζει την Ελλάδα για την προσέγγιση με την Τουρκία

Αξίζει να σημειωθεί πως, προ ημερών, ισραηλινές πηγές διαβεβαίωναν πως σχέσεις μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ είναι στρατηγικής σημασίας και η όποια βελτίωση των ισραηλινοτουρκικών σχέσεων δεν θα γίνει εις βάρος των ελληνοϊσραλινών.

Κατά τις ίδιες πηγές, οι ελληνοϊσραηλινές σχέσεις ισχυροποιούνται και έχουν στρατηγικό βάθος. Οι ίδιες πηγές έκαναν ιδιαίτερη αναφορά στη «στρατηγική συνεργασία και φιλία» των δύο χωρών.

«Έχουμε κοινά συμφέροντα και αμοιβαία οφέλη» στη διμερή σχέση, επισήμαναν και ανέφεραν όσο περισσότερο αναπτύσσονται οι σχέσεις τόσο περισσότερο στενότερες γίνονται. Παρατήρησαν πως η σχέση αναπτύσσεται όχι μόνο μεταξύ των δύο κυβερνήσεων, αλλά και μεταξύ των δύο κοινωνιών. Όπως διαπίστωσαν, υπάρχουν εκατέρωθεν των λαών θετικά συναισθήματα.

MUST READ

Νοοτροπία, επιλογές, ρεπό και μεταγραφές…

Ενδεικτικός των στενών διμερών σχέσεων και του βάθους τους είναι ο αριθμός των διμερών εκατέρωθεν επισκέψεων αξιωματούχων των δύο χωρών. Σε ό,τι αφορά τις κοινές επισκέψεις αξιωματούχων του Ισραήλ με άλλες χώρες, η Ελλάδα βρίσκεται στην πρώτη θέση παγκοσμίως, σημείωσαν οι ίδιες πηγές. Περισσότερες επισκέψεις πραγματοποιούνται μεταξύ Ελλάδας και Ισραήλ παρά μεταξύ του Ισραήλ και των ΗΠΑ, προσέθεταν.