Προ των πυλών κοινωνικός «πόλεμος» στην Ευρώπη; – Η ώρα των μεγάλων αποφάσεων για την Ουκρανία

Θα συνεχίσουν οι χώρες της Ευρώπης να στηρίζουν την Ουκρανία στον πόλεμο με τη Ρωσία εν όψει του δύσκολου χειμώνα που έρχεται; Το Euobserver, σε ανάλυσή του, επιχειρεί να απαντήσει αυτό το ερώτημα που τείνει να απασχολεί όχι μόνο το Κίεβο, αλλά και τον διεθνή Τύπο το τελευταίο διάστημα.

Όπως σημειώνεται στη συγκεκριμένη ανάλυση, αυξάνεται η ανησυχία για το πολιτικό τίμημα που θα χρειαστεί να πληρώσουν οι ευρωπαϊκές χώρες λόγων των αντιδράσεων στα οικονομικά μέτρα που απαιτούνται με απώτερο στόχο να «συγκρατηθεί» ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν.

• Διαβάστε επίσης: Στο «τραπέζι» πολλά εκατομμύρια για Ποντένσε – Ποια ομάδα θέλει να τον κάνει δικό της;

Αν και οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν κάπως περιοριστεί, η ύφεση απειλεί την Ευρώπη με ορισμένους να υποστηρίζουν ότι η παρέμβαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας μπορεί να είναι υπερβολική.

Οι Ευρωπαίοι «είναι διχασμένοι σχετικά με τους μακροπρόθεσμους στόχους» αναφορικά με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, έδειξε δημοσκόπηση του Ιουνίου από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR).

Κίνδυνος κοινωνικών αναταραχών

Ο πρωθυπουργός του Βελγίου Αλεξάντερ Ντε Κρου δήλωσε στους Financial Times σε συνέντευξή του νωρίτερα αυτό τον μήνα ότι οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις πρέπει να είναι «συνετές» όχι μόνο για να αντιμετωπίσουν την άνοδο του πληθωρισμού, αλλά και για να περιορίσουν τον κίνδυνο κοινωνικών αναταραχών.

«Οι πληθυσμοί μας λαμβάνουν τιμολόγια που είναι εντελώς τρελά. Κάποια στιγμή, θα υπάρξει ξέσπασμα. Καταλαβαίνω ότι ο κόσμος είναι θυμωμένος (…) οι άνθρωποι δεν έχουν τα μέσα να τα πληρώσουν», δήλωσε ο Ντε Κρου.

Μια δημοσκόπηση του Μαΐου από το Ευρωβαρόμετρο της ΕΕ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το 80% των Ευρωπαίων υποστηρίζει τις οικονομικές κυρώσεις και ότι το 59% είναι ικανοποιημένο με την αντίδραση της ΕΕ.

Τον Ιούλιο, μια έρευνα της Insa για την Bild am Sonntag αποκάλυψε ότι το 74% των ερωτηθέντων ανέμενε οικονομική ύφεση και το 83% πίστευε ότι οι τιμές θα συνεχίσουν να αυξάνονται.

Η δημοσκόπηση έδειξε επίσης ότι το 47% απάντησε ότι η Γερμανία βλάπτει περισσότερο τον εαυτό της παρά τη Ρωσία με τις κυρώσεις. Μόνο το 12% δήλωσε ότι η Ρωσία θα υποφέρει περισσότερο.

Στη Γαλλία, η άνευ όρων υποστήριξη των κυρώσεων κατά της Ρωσίας ανέρχεται στο 40% σε σύγκριση με 46% τον Μάρτιο, σύμφωνα με το Bloomberg που επικαλείται δημοσκόπηση του περασμένου μήνα.

«Κάθε ήπια εβδομάδα του χειμώνα είναι θεόσταλτη», σχολίασε αξιωματούχος της ΕΕ μιλώντας στο EUobserver, ζητώντας όμως την τήρηση της ανωνυμίας του.

«Οι μεγάλοι (σ.σ. χώρες της ΕΕ) δεν θα απομακρυνθούν από την Ουκρανία», δήλωσε ο αξιωματούχος, προσθέτοντας ότι «δεν υπάρχει δρόμος επιστροφής στον Πούτιν».

«Οι ΗΠΑ δεν θα αφήσουν να συμβεί κάτι τέτοιο. Το μέλλον του ΝΑΤΟ αποφασίζεται τώρα στην Ευρώπη και οι ΗΠΑ το γνωρίζουν», πρόσθεσε ο αξιωματούχος.

Πόλεμος και ειρήνη

Η δημοσκόπηση του ECFR έδειξε ότι το 35% των ερωτηθέντων επιθυμεί τον τερματισμό του πολέμου το συντομότερο δυνατό. Εκείνοι που πίστευαν ότι «πιο επιτακτικός στόχος είναι η τιμωρία της Ρωσίας» ήταν το 22%.

Με εξαίρεση την Πολωνία, στις υπόλοιπες εννέα χώρες όπου διεξήχθη η δημοσκόπηση, το πρώτο στρατόπεδο ήταν μεγαλύτερο.

«Αν δεν αλλάξει κάτι δραματικά, (σ.σ. οι Ευρωπαίοι) θα αντιταχθούν σε έναν μακρύ και παρατεταμένο πόλεμο», προειδοποίησε το ECFR, λέγοντας ότι οι άνθρωποι ανησυχούν για το κόστος ζωής και τις πυρηνικές απειλές.

Το ECFR υποστήριξε ότι οι κυβερνήσεις πρέπει να αποφύγουν την πόλωση των κοινωνιών και «να παρουσιάσουν τις παραδόσεις όπλων και τις κυρώσεις ως μέρος ενός αμυντικού πολέμου».

«Υπάρχει πάντα ο κίνδυνος να συμβεί κάτι», δήλωσε ο διπλωμάτης της ΕΕ, προσθέτοντας: «Δεν γνωρίζουμε πόσο διαφορετικές θα είναι οι δυναμικές στο δωμάτιο (σ.σ. της ΕΕ) με τη νέα ιταλική κυβέρνηση ή τη νέα σουηδική κυβέρνηση».

Ο Πιοτρ Μπούρας, ανώτερος συνεργάτης στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, δήλωσε στο EUobserver ότι πολλά εξαρτώνται από το πώς αντιδρούν οι εθνικές κυβερνήσεις και ολόκληρη η ΕΕ και τι μπορούν να κάνουν οικονομικά για να προστατεύσουν τις ευρωπαϊκές κοινωνίες αυτόν τον χειμώνα, για παράδειγμα με το ενδεχόμενο μιας κοινής χρηματοδοτικής δεξαμενής.

«Βλέπω τον κίνδυνο, αλλά δεν νομίζω ότι θα υπάρξει πλήρης κατάρρευση της στήριξης», δήλωσε ο Μπούρας.

Αποδεικνύοντας πόσο ρευστή είναι η πολιτική κατάσταση και πόσα εξαρτώνται από τους εθνικούς πολιτικούς υπολογισμούς, η νέα ακροδεξιά πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι εξέφρασε την υποστήριξή της στην Ουκρανία, το ΝΑΤΟ και την ΕΕ.

Χάσμα μεταξύ των κυβερνήσεων και της κοινής γνώμης

«Η ανθεκτικότητα των ευρωπαϊκών δημοκρατιών θα εξαρτηθεί κυρίως από την ικανότητα των κυβερνήσεων να διατηρήσουν την υποστήριξη της κοινής γνώμης σε πολιτικές που τελικά θα προκαλέσουν πόνο σε διάφορες κοινωνικές ομάδες», προειδοποίησε το ECFR, προσθέτοντας ότι το χάσμα μεταξύ των θέσεων των κυβερνήσεων και της κοινής γνώμης μεγαλώνει.

Η μελέτη του ECFR υποστηρίζει ότι το κλειδί για τη διατήρηση της ενότητας της ΕΕ είναι «να ληφθούν σοβαρά υπόψη οι φόβοι για κλιμάκωση και να παρουσιαστεί η σύγκρουση ως αμυντικός αγώνας κατά της ρωσικής επιθετικότητας αντί να γίνεται λόγος για ουκρανική νίκη και ήττα της Ρωσίας».

Εκτός από το ότι βοηθούν τα νοικοκυριά να αντέξουν τα οικονομικά πλήγματα, η γλώσσα της ενότητας και η ρωσική απειλή για την Ευρώπη φαίνεται να είναι το ανάχωμα που στέκεται εμπόδιο σε μια σημαντική μεταστροφή της κοινής γνώμης, σημειώνεται.

Ωστόσο, σκληροπυρηνικές και καιροσκοπικές πολιτικές ομάδες προσπαθούν να αποκομίσουν πολιτικό κέρδος από τις οικονομικές επιπτώσεις του πολέμου και να εκμεταλλευτούν το αναδυόμενο χάσμα.

«Οι ενεργειακές κυρώσεις επιβλήθηκαν από τις Βρυξέλλες στα κράτη – μέλη και έκτοτε οι τιμές της ενέργειας έχουν εκτοξευθεί στα ύψη», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Βίκτορ Ορμπάν.

Μεγάλο το ενεργειακό κόστος

«Όταν συνέβη αυτό, οι Βρυξέλλες υποσχέθηκαν να τερματίσουν τον πόλεμο και να πλήξουν τον επιτιθέμενο περισσότερο από τα κράτη – μέλη της ΕΕ. Αντ’ αυτού, σήμερα όλοι οι πολίτες της Ευρώπης πληρώνουν μια τιμωρητική επιβάρυνση για την ενέργεια», πρόσθεσε.

Η Ουγγαρία διεξάγει άλλη μια «εθνική διαβούλευση» σχετικά με τις κυρώσεις με κατευθυνόμενες ερωτήσεις που επιρρίπτουν ευθύνες σε αυτή την επιλογή.

Το ακροδεξιό Κόμμα της Ελευθερίας της Αυστρίας ζήτησε επίσης να τεθούν οι κυρώσεις σε δημοψήφισμα και δήλωσε ότι η κυβέρνηση θα πρέπει να ασκήσει βέτο σε τυχόν περαιτέρω κυρώσεις πριν από την ψηφοφορία.

Η Γαλλίδα ευρωβουλευτής Ναταλί Λοϊζό δήλωσε πρόσφατα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι η προπαγάνδα της Ρωσίας έχει σχεδιαστεί για να σπείρει το μήνυμα ότι οι κυρώσεις δεν αποδίδουν και μόνο ζημιά κάνουν στην Ευρώπη.

Μια έκθεση των αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών ανέφερε πρόσφατα ότι η Ρωσία έχει δαπανήσει 300 εκατ. ευρώ για την προώθηση της προπαγάνδας της στην ΕΕ, ενώ ορισμένα από αυτά τα χρήματα έχουν καταλήξει σε ευρωπαϊκά κόμματα.

Ένα παράλληλο μέτωπο

Η Καταρίνα Κλινγκόβα, ανώτερη ερευνήτρια του Κέντρου για τη Δημοκρατία και την Ανθεκτικότητα της δεξαμενής σκέψης Globsec Policy Institute που εδρεύει στη Μπρατισλάβα, δήλωσε στον EUobserver ότι σε πολλές χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, οι φιλορωσικοί παράγοντες «διαδίδουν την ανασφάλεια σχετικά με την ενέργεια και τον πληθωρισμό».

Προειδοποίησε ότι ήδη από το 2020 οι δημοσκοπήσεις έδειξαν ότι οι πολίτες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης θα θυσίαζαν ορισμένα από τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ελευθερίες τους για περισσότερα οικονομικά οφέλη και ασφάλεια, οπότε τα εγχώρια μέτρα για τον μετριασμό των οικονομικών επιπτώσεων θα είναι καθοριστικής σημασίας.

«Οι αντικυβερνητικές διαμαρτυρίες που οργανώθηκαν πρόσφατα στην Πράγα, μεταξύ άλλων από άτομα που έχουν σχέση με το Κρεμλίνο, δείχνουν ότι τα εσωτερικά εσωτερικά ζητήματα είναι ένα παράλληλο πεδίο μάχης του πολέμου στην Ουκρανία», δήλωσε η Κλινγκόβα.

Πρόσθεσε ότι «κακόβουλοι εγχώριοι και ξένοι παράγοντες χρησιμοποιούν με μεγάλη επιτυχία αφηγήματα περί ειρήνης», δηλαδή ότι αν η Δύση δεν υποστήριζε την Ουκρανία, η ειρήνη θα αποκαθίστατο γρήγορα.

Η πορεία του πολέμου θα μπορούσε να προκαλέσει αντιδράσεις προς όλες τις κατευθύνσεις και οι συνεχείς προσπάθειες παραπληροφόρησης, μαζί με τις οικονομικές δυσκολίες, θα μπορούσαν να «διαβρώσουν» την υποστήριξη της κοινής γνώμης. Αλλά οι κυρίαρχοι πολιτικοί προς το παρόν είναι απίθανο να αλλάξουν στάση, εκτιμούν αξιωματούχοι στις Βρυξέλλες.

MUST READ

Νοοτροπία, επιλογές, ρεπό και μεταγραφές…

«Όταν βλέπω πόσα έχουν επενδύσει οι Ευρωπαίοι πολιτικοί στη μόνιμη μελλοντική στήριξη της Ουκρανίας, δεν μπορούν να πουν όχι τώρα. Θα πιέσουν γιατί θα πρέπει να το κάνουν», δήλωσε διπλωμάτης της ΕΕ στο EUobserver.