Ευρώπη: Γιατί μετα-φασιστικά κόμματα κερδίζουν έδαφος

Η νίκη της Τζόρτζια Μελόνι στις εκλογές της Κυριακής επιβεβαίωσε τις δημοσκοπήσεις του τελευταίου διαστήματος, αν και στην Ιταλία δεν είναι ασύνηθες αυτές να πέφτουν έξω.

Η επικράτηση της θαυμάστριας του Μπενίτο Μουσολίνι επανέφερε το ερώτημα γιατί κερδίζουν έδαφος στην Ευρώπη κόμματα που έχουν φασιστικές ρίζες.

• Διαβάστε επίσης: Η «Marca» αποθέωσε τον Χάμες Ροντρίγκες

Το Newsweek είχε επιχειρήσει να απαντήσει σε αυτό το επίκαιρο ερώτημα με άρθρο του που δημοσιεύτηκε πριν από την ανακοίνωση των επίσημων αποτελεσμάτων στην Ιταλία που επιβεβαίωσαν δημοσκοπήσεις και exit polls.

Οι ρίζες των Αδελφιών της Ιταλίας

Των Αδελφιών της Ιταλίας ηγείται η 45χρονη Τζόρτζια Μελόνι, η οποία αναμένεται να γίνει η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός της Ιταλίας, ενώ είναι η πιο δεξιά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Οι ρίζες του κόμματός της ανάγονται στο Ιταλικό Κοινωνικό Κίνημα (ISM), το οποίο ιδρύθηκε από μια ομάδα υποστηρικτών του Μπενίτο Μουσολίνι τον Δεκέμβριο του 1946.

Το ISM συγχωνεύτηκε με ένα πιο mainstream δεξιό κόμμα το 1995, αποκηρύσσοντας τον απροκάλυπτο φασισμό, για να σχηματίσει την Εθνική Συμμαχία. Αυτό ενσωματώθηκε στο κόμμα του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, Ο Λαός της Ελευθερίας το 2009, πριν μια απόσχιση του 2012, στην οποία συμμετείχε και η Μελόνι, σχηματίσει τα Αδέλφια της Ιταλίας.

Η Μελόνι δεσμεύτηκε να υπερασπιστεί «τον Θεό, την πατρίδα και την οικογένεια», ζητώντας «ναυτικό αποκλεισμό» για να εμποδίσει τους παράτυπους μετανάστες να φτάσουν στην Ιταλία. Ως νεαρή αποκάλεσε τον Μουσολίνι «καλό πολιτικό, τον καλύτερο των τελευταίων 50 ετών», αν και έκτοτε έχει αποκηρύξει αυτή τη στάση της.

Αρνούνται ότι είναι φασίστες

Τα Αδέλφια της Ιταλίας αρνούνται σθεναρά ότι είναι φασίστες, αν και διατηρούν την τρίχρωμη φλόγα του ISM ως λογότυπό τους και αναγκάστηκαν να θέσουν σε διαθεσιμότητα έναν υποψήφιο που συνέκρινε τη Μελόνι ευνοϊκά με τον Αδόλφο Χίτλερ.

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων τεσσάρων ετών, το κόμμα «Αδέλφια της Ιταλίας» σημείωσε εκρηκτική αύξηση της δημοτικότητάς του, καθώς από μόλις 4% των ψήφων το 2018 έφτασε στο 24% στις αρχές Σεπτεμβρίου και στο 26% στις εκλογές της Κυριακής.

Σύμφωνα με το Newsweek, το κόμμα της Μελόνι έχει βοηθηθεί σημαντικά από την κατάρρευση της υποστήριξης για δύο άλλα ριζοσπαστικά κόμματα, το αντικαθεστωτικό Κίνημα Πέντε Αστέρων (σ.σ. αν και πήρε το διόλου ευκαταφρόνητο 15,43%) και η ακροδεξιά Λέγκα του Ματέο Σαλβίνι, μετά από περιόδους διακυβέρνησης.

Αντιμεταναστευτικό σχέδιο

Η Μελόνι κέρδισε υποστήριξη με τη δέσμευσή της να αντιμετωπίσει τις διελεύσεις μεταναστών από τη Μεσόγειο, από τις οποίες σχεδόν 60.000 έφτασαν στην Ιταλία μεταξύ Ιανουαρίου και Νοεμβρίου του 2021.

Η 45χρονη πολιτικός επωφελείται επίσης από την επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης της Ιταλίας, με την ανάπτυξη να προβλέπεται να συρρικνωθεί απότομα το 2023, αφού η εισβολή του Βλαντίμιρ Πούτιν στην Ουκρανία προκάλεσε την εκτόξευση των τιμών της ενέργειας, σημειώνει το Newsweek.

Αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι τα Αδέλφια της Ιταλίας δεν υποστηρίζουν την έξοδο από το ευρώ ή την ΕΕ, υποστηρίζουν το ΝΑΤΟ και τάσσονται υπέρ του εξοπλισμού της Ουκρανίας για την καταπολέμηση της ρωσικής επιθετικότητας. Αυτές οι πιο mainstream πολιτικές έχουν βοηθήσει στην αποτοξίνωση του κόμματος για τους παραδοσιακούς συντηρητικούς.

Η άνοδος της ακροδεξιάς στη Σουηδία

Νωρίτερα τον Σεπτέμβριο, οι «σκληροί» δεξιοί του SD (Σουηδοί Δημοκράτες) ήρθαν δεύτεροι στις βουλευτικές εκλογές της Σουηδίας, λαμβάνοντας 20,5% έναντι 30% των Σοσιαλδημοκρατών. Καθώς το συνολικό δεξιό μπλοκ ήταν μεγαλύτερο, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει το SD στην κυβέρνηση, αν μπορέσουν να συμφωνήσουν σε συμφωνία με το Μετριοπαθές Κόμμα και άλλες παρατάξεις. 

Οι Σουηδοί Δημοκράτες ιδρύθηκαν το 1988, με πολλά από τα πρώτα ηγετικά στελέχη τους να προέρχονται απευθείας από την ακροδεξιά. Ο Γκούσταφ Έκστρομ ήταν μέλος των Waffen-SS κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ενώ ο Άντερς Κλάρστρομ, ο πρώτος πρόεδρος τους, ήταν μέλος του νεοναζιστικού Κόμματος Σκανδιναβική Αυτοκρατορία.

Ωστόσο, όπως και τα Αδέλφια της Ιταλίας, οι Σουηδοί Δημοκράτες εργάστηκαν για να αποκαταστήσουν την εικόνα τους, ενώ επωφελήθηκαν από την αυξανόμενη ανησυχία της κοινής γνώμης για τη μετανάστευση, τον ισλαμιστικό φονταμενταλισμό και την άνοδο των τιμών των καυσίμων μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, σημειώνει το Newsweek.

Το κόμμα έχει επίσης επωφεληθεί από την έξαρση της βίαιης εγκληματικότητας των συμμοριών, την οποία συνδέει με τη μετανάστευση και τις αποτυχημένες προσπάθειες ενσωμάτωσης. Το 2022, μέχρι τις εκλογές, η Σουηδία κατέγραψε 273 πυροβολισμούς από τους οποίους σκοτώθηκαν 47 και τραυματίστηκαν άλλοι 74, ορισμένοι εκ των οποίων ήταν τυχαίοι παρευρισκόμενοι στα σημεία των συγκεκριμένων περιστατικών.

Εγκληματικότητα

Η χώρα έχει επίσης πληγεί από ένα κύμα εκρήξεων που σχετίζονται με την εγκληματικότητα, πολλές από τις οποίες προκλήθηκαν από χειροβομβίδες, με 100 επιθέσεις να έχουν αναφερθεί μόνο το 2019.

Μιλώντας στην εφημερίδα Financial Times του Λονδίνου, ο Ματίας Κάρλσον, πρώην ηγέτης και επικεφαλής ιδεολόγος του κόμματος, δήλωσε: «Δεχτήκαμε περισσότερους μετανάστες από όσους μπορούσαμε να ενσωματώσουμε και στη θέση τους ρίζωσε μια γκανγκστερική κουλτούρα αμερικανικής έμπνευσης».

Μετά την ανακοίνωση των εκλογικών αποτελεσμάτων, ο ηγέτης των Σουηδών Δημοκρατών, Τζίμι Άκεσον έγραψε: «Αρκετά ανεχτήκαμε τις αποτυχημένες σοσιαλδημοκρατικές πολιτικές που επί οκτώ χρόνια συνέχισαν να οδηγούν τη χώρα σε λάθος κατεύθυνση. Ήρθε η ώρα να ξεκινήσουμε την ανοικοδόμηση της ασφάλειας, της ευημερίας και της συνοχής. Ήρθε η ώρα να βάλουμε τη Σουηδία πρώτα».

Η περίπτωση της Γαλλίας

Τον Ιούνιο, ο ακροδεξιός Εθνικός Συναγερμός της Μαρίν Λεπέν σημείωσε εκρηκτική αύξηση στις γαλλικές βουλευτικές εκλογές, από 7 έδρες σε 89 στην Εθνοσυνέλευση.

Το κόμμα, που τότε ονομαζόταν Εθνικό Μέτωπο, διοικείτο από τον πατέρα της Μαρίν, τον Ζαν – Μαρί Λεπέν, ο οποίος είχε καταδικαστεί για άρνηση του Ολοκαυτώματος αφού αποκάλεσε τους θαλάμους αερίων «λεπτομέρεια» του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. 

Η Μαρίν Λεπέν προσπάθησε να κάνει το κόμμα πιο μετριοπαθές μετά την ανάληψη της ηγεσίας το 2011, διαγράφοντας τον πατέρα της το 2015. Επίσης, μετρίασε τον ευρωσκεπτικισμό του κόμματός της μετά την ψήφο της Βρετανίας για το Brexit το 2016, τερματίζοντας ένα σχέδιο για την έξοδο της Γαλλίας από το ευρώ.

Τον Απρίλιο, η Λεπέν εξασφάλισε το καλύτερο αποτέλεσμα του κόμματός της, χάνοντας τις προεδρικές εκλογές από τον Εμανουέλ Μακρόν με 58% έναντι 42%, θυμίζει το Newsweek.