Σενάριο αναβολής των τουρκικών εκλογών… μέσω Ελλάδας – Τα δύο άρθρα του Συντάγματος που εξετάζει ο Ερντογάν

Ούτε 24 ώρες δεν πέρασαν από την ομιλία του Κυριάκου Μητσοτάκη στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και η Άγκυρα δείχνει ότι δεν προτίθεται να ρίξει τους τόνους.

Με δηλώσεις του στην εφημερίδα Hurriyet, ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας, Χουλουσί Ακάρ, αμφισβήτησε για μια ακόμη φορά την ελληνικότητα των νησιών του Αιγαίου, κατηγόρησε την Ελλάδα για προκλητικές ενέργειες και προχώρησε σε απειλές, λέγοντας ότι οι Έλληνες «καλό θα ήταν να ξέρουν να κολυμπούν, ίσως τους χρειαστεί».

• Διαβάστε επίσης: Αμερικανικό… μήνυμα σε Ερντογάν και Πούτιν – Νέες ισορροπίες μετά την άρση του εμπάργκο όπλων στην Κύπρο

Όπως παρατηρούν διεθνολόγοι – πανεπιστημιακοί, το επόμενο διάστημα θα υπάρχει μεγαλύτερη ένταση και βιαιότητα στη ρητορική του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και των τούρκων αξιωματούχων. «Δεν υπάρχει αμφιβολία πως θα κλιμακώσει η πλευρά της Άγκυρας αυτή την έντονη ρητορική. Το γεγονός ότι ο τούρκος πρόεδρος ανέβηκε στο βήμα της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών, δείχνοντας φωτογραφίες, έχει να κάνει κυρίως με τον τρόπο με τον οποίον η ίδια η Τουρκία, το καθεστώς Ερντογάν φυσικά έχει αποφασίσει να πορευθεί» τόνισε, μιλώντας στην ΕΡΤ, ο αναπληρωτής καθηγητής διεθνούς δικαίου στο ΑΠΘ, Μίλτος Σαρηγιαννίδης.

«Το γεγονός ότι ο Ερντογάν εμφανίστηκε μπροστά στη Γενική Συνέλευση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών ως ένας άλλος πλασιέ ψευδών ειδήσεων δεν τον ενδιαφέρει. Τον ενδιαφέρει να κερδίσει το momentum. Τον ενδιαφέρει εκείνη τη στιγμή να μιλήσει στο δικό του ακροατήριο, και το δικό του ακροατήριο δεν είναι το σύνολο των κρατών μελών του Οργανισμού των Ηνωμένων Εθνών στη Γενική Συνέλευση» τονίζει ο κ. Σαρηγιαννίδης και εξηγεί ότι ο πρόεδρος της Τουρκίας με αυτή τη ρητορική που χρησιμοποιεί θέλει να απευθύνεται σε κράτη με σημαντικούς και συμπαγείς μουσουλμανικούς πληθυσμούς. 

Δημοσκοπική κατρακύλα

Την ίδια στιγμή, ο παραπαίων δημοσκοπικά Ερντογάν αναζητά «σανίδα σωτηρίας» μπροστά στο φάσμα απώλειας της εξουσίας έπειτα από δύο και πλέον δεκαετίες.

Ενδεικτική της ανησυχίας του είναι η κίνησή του να εφαρμόσει νέα εκλογική στρατηγική που θα επικεντρωθεί στη νίκη των προεδρικών εκλογών αντί στη διασφάλιση της πλειοψηφίας στο κοινοβούλιο.

Η μετατόπιση αυτή, όπως επισημαίνει η ιστοσελίδα yetkinreport.com, δείχνει ότι υπάρχει πράγματι ανησυχία πως τα πράγματα μπορεί να μην είναι τόσο εύκολα όσο πριν.

Σύμφωνα με πηγές του κυβερνώντος κόμματος, οι ιδέες για τη χάραξη νέας πορείας για εκλογική στρατηγική αναπτύχθηκαν περαιτέρω στη συνεδρίαση της Κεντρικής Εκτελεστικής Επιτροπής στις 12 Σεπτεμβρίου. Κατόπιν αιτήματος του Ερντογάν, η νέα στρατηγική θα χτιστεί με ιδιαίτερη έμφαση στις προεδρικές εκλογές μέσω διεξαγωγής διπλής εκστρατείας

Αυτό δεν σημαίνει ότι οι βουλευτικές εκλογές θα περάσουν σε δεύτερη μοίρα για το το AKP, ωστόσο προτεραιότητα θα είναι η νίκη στις προεδρικές εκλογές.

Μπορεί να συναχθεί ότι ο Ερντογάν πιστεύει πως, ακόμα κι αν η Συμμαχία του ΑΚΡ ή του ΑΚΡ και του Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος (MHP) χάσει την πλειοψηφία στο κοινοβούλιο, «θα υπάρξουν λύσεις» για να αντισταθμιστεί η απώλεια, όπως ο σχηματισμός προσωρινών ή μόνιμων συνασπισμών. 

Οι… λύσεις που εξετάζει

Επίσης, ένα από τα (ακραία) σενάρια που βλέπουν το φως της δημοσιότητας στη γειτονική χώρα είναι αυτό της αναβολής των εκλογών του Ιουνίου του 2023 με… «πάτημα» τα ελληνοτουρκικά.

Καθώς πολλοί αναρωτιούνται πώς και αν μπορεί να γίνει η μετάβαση της εξουσίας σε περίπτωση ήττας του Ερντογάν, στο «τραπέζι» μπαίνει το σενάριο της εργαλειοποίησης των άρθρων του -αναθεωρημένου το 2017- τουρκικού Συντάγματος και της σύνδεσής του με τεχνητή κρίση στα ελληνοτουρκικά, προκειμένου να αιτιολογηθεί αναβολή των εκλογών της 18ης Ιουνίου.

Σύμφωνα με την «Καθημερινή», τα άρθρα, 78 και 119 του Συντάγματος -περίπτωση πολέμου και κατάσταση έκτακτης ανάγκης- προβλέπουν αναβολή των εκλογών για έναν χρόνο και έξι μήνες, με ανοικτό το περιθώριο περαιτέρω παράτασης της εν λόγω αναβολής σε περίπτωση πολέμου.

Οπως σημειώνεται στο δημοσίευμα, το άρθρο 78 περιγράφει αποκλειστικά την περίπτωση πολέμου, ωστόσο το άρθρο 119, παρότι αρκετά πιο περιοριστικό για τον πρόεδρο της Τουρκίας, περιλαμβάνει εσωτερικές κρίσεις, φυσικές καταστροφές και μπορεί να αξιοποιηθεί με μεγαλύτερη ευκολία. Σημαντική διαφορά ότι σε περίπτωση πολέμου, την απόφαση για αναβολή πρέπει να πάρει η Βουλή, ενώ σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης ο πρόεδρος. 

Συγκεκριμένα, το άρθρο 78 του τουρκικού Συντάγματος αναφέρει επί λέξει ότι «αν η διεξαγωγή νέων εκλογών θεωρηθεί αδύνατη λόγω πολέμου, η Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας μπορεί να αποφασίσει την αναβολή των εκλογών για έναν χρόνο. Αν οι λόγοι δεν εξαλειφθούν, τότε η αναβολή μπορεί να επαναληφθεί σε συμφωνία με τη διαδικασία της αναβολής».

Το άρθρο 119, το οποίο προβλέπει την κήρυξη έκτακτης ανάγκης, δίνει τη δυνατότητα αναβολής των εκλογών για έξι μήνες. Σύμφωνα πάντα με το δημοσίευμα, δεδομένου ότι η συνταγματική τάξη έχει διασαλευθεί ήδη μία φορά, καθώς με αφορμή την απόπειρα πραξικοπήματος κατά του Ταγίπ Ερντογάν τον Ιούλιο του 2016 ακολούθησε μια αναθεώρηση που αφενός έδωσε υπερεξουσίες στον πρόεδρο, αφετέρου περιόρισε σε σημαντικό βαθμό τις αρμοδιότητες της Εθνοσυνέλευσης, η κατά το δοκούν ερμηνεία του Συντάγματος για την εξυπηρέτηση βραχυπρόθεσμων πολιτικών στόχων από τον τούρκο πρόεδρο δεν αποκλείεται πλέον από την Αθήνα, έστω και ως ακραίο σενάριο.