Φωτιά στην Πεντέλη: Η χαριστική βολή στην Αττική – Τίποτα δεν αντέχει να φυτρώσει

Δεν έπρεπε να είχε ξεσπάσει αυτή η ολέθρια πυρκαγιά στην Πεντέλη. Σε αυτόν το πολύπαθο ορεινό όγκο της Αττικής, που διαδραματίζει πολλαπλό και καθοριστικό ρόλο στο κλίμα της Αττικής, τόσο τον χειμώνα όσο και το καλοκαίρι, με την ιδιαίτερη χλωρίδα και πανίδα, αυτή η πυρκαγιά μοιάζει να δίνει την χαριστική βολή.

Οχι μόνο γιατί σε μία συμπυκνωμένη χρονικά στιγμή όπου η κλιματική κρίση ξεσπά με ακραία μετεωρολογικά φαινόμενα οδηγεί για πολλοστή φορά χιλιάδες ανθρώπους να εγκαταλείψουν στα σπίτια τους, μένοντας στους δρόμους χωρίς να ξέρουν τι θα βρουν όταν επιστρέψουν.

• Διαβάστε επίσης: Απόστρατοι στρατηγοί συγκεντρώνουν βοήθεια για την Ουκρανία

Αλλά γιατί το μένος των πυρκαγιών, η συχνότητα εμφάνισής τους, έχουν αποδυναμώσει και υποβαθμίσει το έδαφος, έχουν χαθεί οι στέρεες βάσεις όχι για να ξαναχτιστούν σπίτια αλλά για να φυτρώσουν δέντρα, για να αποκατασταθεί στοιχειωδώς η χλωρίδα που θα αποτελούσα στοιχειώδες ανάχωμα, στην ένταση των ακραίων φαινιμένων.

Εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα έχιυν γίνει στάχτη σε αυτόν τον ορεινό όγκο της Αττικής τις τελευταίες δεκαετίες.

Ηταν ξανά Ιούλιος του 1995 όταν πυρκαγιά που ξέσπασε στον Αγιο Πέτρο, εφόρμησε σε Πικέρμι, Παλλήνη, Ντράφι, Ανθούσα και Πεντέλη. Κάηκε το δάσος της Ραπεντώσας από τον Αγιο Πέτρο ώς το Γερμανικό Νεκροταφείο. Επί τρεις ολόκληρες ημέρες η Πεντέλη καιγόταν.

Κάηκαν περισσότερα από 150 σπίτια και πάνω από 100.000 στρέμματα δάσους.

Τρία χρόνια αργότερα, νέες πυρκαγιές από τον Νέο Βουτζά και την Ανθούσα αποτεφρώνουν για δεύτερη φορά τα καμένα καθώς και εκτάσεις πυκνού πευκοδάσους που είχε γλυτώσει από τη λαίλαπα του 1995. Στάχτη έγιναν επιπλέον 75.000 στρέμματα.

Νέα φωτιά εκδηλώθηκε τον Αύγουστο του 2000, κάηκε ξανά ό,τι είχε προλάβει να αναγεννηθεί με φυσικό τρόπο, ό,τι είχε καταφέρει να στεριώσει στο αποτεφρωμένο υπέδαφος, και όλα αυτά μέχρι το 2007.

Τότε ήταν που εκδηλώθηκε η μεγάλη πυρκαγιά στην Πάρνηθα, για την οποία οι επιστήμονες έλεγαν πως το οικοσύστημα θα χρειαζόταν 50 χρόνια για να ανακάμψει. Ομως μαζί με την Πάρνηθα, κάηκε και η Πεντέλη και χάθηκαν 10.000 στρέμματα βλάστησης.

Στις 21 Αυγούστου του 2009, μία νέα πυρκαγιά ξέσπασε στην περιοχή του Γραμματικού και επί τέσσερις μέρες, έκαψε συνολικά 210.000 στρέμματα, κυρίως πευκοδάσους.

Επεκτάθηκε σε ολόκληρη τη βορειοανατολική Αττική, από την περιοχή του Γραμματικού και τον Μαραθώνα μέχρι το Πικέρμι και την Παλλήνη, κατακαίγοντας στο ενδιάμεσο τμήμα της Πεντέλης στην περιοχή του Διονύσου.

Η περίμετρος της φωτιάς έφθασε σε μήκος τα 45 χιλιόμετρα. Εκτιμήθηκε ότι κάηκαν ή έπαθαν ζημιές περισσότερα από 150 σπίτια.

Το 2017, στην καρδιά του καλοκαιριού, η Βορειοανατολική Αττική απώλεσε ακόμη 39.000 στρέμματα γης.

Μόνο στα Καλύβια Θορικού κάηκαν στις 31 Ιουλίου 3.300 στρέμματα.

Στις 13 Αυγούστου εκδηλώθηκε πυρκαγιά στον Κάλαμο Αττικής και μέχρι την επόμενη ημέρα, το μέτωπο είχε επεκταθεί και μετρούσε 25 χιλιόμετρα. Ολη η νύχτα της 14ης Αυγούστου ήταν κόλαση με συνεχείς αναζωπυρώσεις.

Από τον Κάλαμο η πυρκαγιά επεκτάθηκε στον Βαρνάβα και κινήθηκε μέχρι την παραλία σε Αγίους Αποστόλους και Σέσι Γραμματικού. Κάηκαν σπίτια, κινδύνευσαν κάτοικοι και εκκενώθηκαν δύο κατασκηνώσεις.

Πριν από 22 χρόνια, μετά τις δύο ολέθριες πυρκαγιές του 1995 και του 1998, επιστήμονες έλεγαν ότι η η Πεντέλη δεν είναι πια δάσος και δεν πρόκειται να ξαναγίνει ποτέ από μόνο του. Ερευνες καταδείκνυαν ότι η περιοχή, που μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1990 ήταν καλυμμένη από δάσος χαλεπίου πεύκης, μέσα στα τελευταία πενήντα χρόνια μετατράπηκε σε αστικό κέντρο και ο αριθμός των κατοίκων είχε αυξηθεί τουλάχιστον 12 φορές!

Εκείνη τη δεκαετία, που εκδηλώθηκαν οι δύο εφιαλτικές πυρκαγιές, το μεσογειακό πευκοδάσος της Πεντέλης ξεπέρασε πια τα όρια της φυσικής αντοχής του απέναντι στη φωτιά. Δεν είχε τη δύναμη, τα αποθέματα να αντιμετωπίσει τη διαταραχή που προκάλεσε η φωτιά, όπως θα το έκανε κάθε μεσογειακό δάσος που πλήττεται από πυρκαγιά σε χρονικό διάστημα 50 χρόνων.

Το δάσος της Πεντέλης υποβαθμίστηκε όχι τόσο από την πυρκαγιά του 1995 όσο από το γεγονός ότι ακολούθησε η μεγάλη φωτιά του 1998 που έπληξε ακριβώς την ίδια περιοχή. Ενώ, μετά τη φωτιά του 1995, ο κίνδυνος η περιοχή να χάσει τη φυσιογνωμία της (να αλλάξει η χρήση γης, να μειωθεί η πυκνότητα των πεύκων που προκύπτουν από φυσική αναγέννηση) και να διαβρωθεί το έδαφός της ήταν από μηδαμινός έως περιορισμένος, τρία χρόνια αργότερα τα αντίστοιχα δεδομένα άγγιξαν κόκκινο.

Το βράδυ της 19ης Ιουλίου 2022, πυροσβεστικά αεροπλάνα και ελικόπτερα, μετά τις 9 το βράδυ, με μόνο το φως από τις γιγαντιαίες φλόγες και τις σειρήνες πυροσβεστικών και αστυνομικών οχημάτων, προσπαθούσαν να σώσουν δάσος και σπίτια.

MUST READ

Παίζοντας με την φωτιά (vol 7)

Ανθρωποι έτρεχαν να σωθούν από την Πεντέλη που πέθαινε, ή που είχε πεθάνει ήδη.