Σχέδιο Νόμου για τα ΑΕΙ: Λέει κανείς «ναι»;

«Ρεκόρ» αρνητικών αποφάσεων από επίσημα όργανα διοίκησης των ελληνικών ΑΕΙ φαίνεται ότι σημειώνει ήδη η πρόταση Νόμου Πλαισίου για τα πανεπιστήμια που μελετάται αυτή την περίοδο στο κτήριο του Αμαρουσίου, πριν κατατεθεί επίσημα στην Βουλή για ψήφιση.

Το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας βέβαια δεν συγκεντρώνει ούτε πολιτική συναίνεση (κάτι που αναμένεται να καταγραφεί την περίοδο της ψήφισης του στην Βουλή), οπότε και εκφράζονται νέοι προβληματισμοί για το αν θα εφαρμοστούν τελικά στο μέλλον οι ρυθμίσεις του, ειδικά δε εκείνες που αφορούν το νέο μοντέλο διοίκησης των ΑΕΙ.

Σε ψήφισμα της και η Σύγκλητος του πανεπιστημίου Πατρών, αναφέρει ότι αλλαγές στην εκπαίδευση πρέπει να εντάσσονται σε μακροπρόθεσμο σχεδιασμό και να διασφαλίζονται με συγκλίσεις και συναινέσεις ως προϋποθέσεις επιτυχίας.

Έτσι, με την συντριπτική πλειονότητα των πανεπιστημίων κατά των διατάξεων που εισηγείται το υπουργείο Παιδείας για το νέο μοντέλο διοίκησης των ΑΕΙ και η Σύγκλητος του πανεπιστημίου Πατρών αναφέρει σε απόφαση της που εκδόθηκε κατά πλειοψηφία ότι «το νομοσχέδιο εισάγει θετικές διατάξεις που όμως κινδυνεύουν ν’ ακυρωθούν στην πράξη λόγω του αναποτελεσματικού συστήματος διοίκησης που επιχειρεί να θεσμοθετήσει».

«Το προτεινόμενο σύστημα διοίκησης των ΑΕΙ παρουσιάζει σημαντικά προβλήματα λειτουργικότητας, διαφάνειας και δημοκρατικής νομιμοποίησης των οργάνων διοίκησης, απουσία επαρκών θεσμικών αντίβαρων, υπερσυγκέντρωση αρμοδιοτήτων στο πρόσωπο του Πρύτανη, χωρίς επαρκείς ελεγκτικούς μηχανισμούς, καθώς και κρίσιμα ζητήματα συμβατότητας των εν λόγω ρυθμίσεων με τη συνταγματικά κατοχυρωμένη πλήρη αυτοδιοίκηση των ΑΕΙ και τη συνταγματική κατοχύρωση της ιδιαίτερης θέσης των καθηγητών των ΑΕΙ στα ακαδημαϊκά ζητήματα» αναφέρει μεταξύ άλλων το ψήφισμα που εκδόθηκε από το Ίδρυμα.  «Και πέρα από όλα αυτά, η Σύγκλητος περιθωριοποιείται, οι αντιπρυτάνεις υποβαθμίζονται και οι κοσμήτορες ορίζονται αντί να εκλέγονται» τονίζει η Σύγκλητος του.

Ποιοι αντιδρούν

Κατά τα άλλα, «όχι» στο νέο μοντέλο διοίκησης των ΑΕΙ έχει ήδη πει και η Σύνοδος πρυτάνεων εκφράζοντας έντονο προβληματισμό για το προτεινόμενο σύστημα διοίκησης, καθώς ανατρέπεται ο διαχρονικά δημοκρατικός τρόπος διοίκησης με την απ’ ευθείας εκλογή των οργάνων διοίκησης από το σύνολο των μελών Διδακτικού και Ερευνητικού Προσωπικού.

Έτσι, η Σύγκλητος του πανεπιστημίου Ιωαννίνων έχει ζητήσει να αποσυρθεί το σχέδιο Νόμου γα τα ΑΕΙ του υπουργείου Παιδείας, η Σύγκλητος του πανεπιστημίου Κρήτης έχει σημειώσει ότι «με το νέο νομοσχέδιο καταστρατηγούνται αρχές του (συνταγματικά κατοχυρωμένου) αυτοδιοίκητου, της ακαδημαϊκής ελευθερίας, της δημοκρατικής οργάνωσης της ακαδημαϊκής ζωής και της συνεπαγόμενης αντιπροσωπευτικότητας και λογοδοσίας, καθώς βασικό συστατικό στοιχείο της δημοκρατικής λειτουργίας των πανεπιστημίων είναι η εκλογή των μονοπρόσωπων (Πρόεδρος Τμήματος, Κοσμήτορας Σχολής) και συλλογικών (Σύγκλητος, Πρυτανικό Συμβούλιο) οργάνων με καθολική ψηφοφορία από τα μέλη των αντίστοιχων σωμάτων».

Το Πάντειο πανεπιστήμιο και το Γεωπονικό πανεπιστήμιο έχουν ζητήσει επίσης απόσυρση του σχεδίου Νόμου και η Σύγκλητος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου έχει χαρακτηρίσει την εκλογή του πρύτανη όπως την εισηγείται το νέο νομοσχέδιο «φαλκιδευμένη». Η Σύγκλητος του Ελληνικού Μεσογειακού πανεπιστημίου ζητάει να αποσυρθούν οι διατάξεις για το «νέο» μοντέλο διοίκησης των πανεπιστημίων και να αναμορφωθούν ριζικά. Η Σύγκλητος του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών έχει αναφέρει ότι το σχέδιο Νόμου για τα ΑΕΙ εισάγει πολλές θετικές διατάξεις που κινδυνεύουν ν’ ακυρωθούν στην πράξη λόγω του νέου μοντέλου διοίκησης που προτείνει, το Δημοκρίτειο πανεπιστήμιο Κρήτης αναφέρει ότι  το  σχέδιο Νόμου για τα ΑΕΙ «οδηγεί σε κατάργηση των δημοκρατικών διαδικασιών και επισύρει κινδύνους κατακερματισμού και αναποτελεσματικότητας στην υλοποίηση των αποφάσεων».

Το Ιόνιο πανεπιστήμιο έχει κρίνει ότι «το νέο μοντέλο διοίκησης των ΑΕΙ δημιουργεί κινδύνους πελατειακών σχέσεων σε ανώτατο διοικητικό επίπεδο και η Σύγκλητος του πανεπιστημίου Πειραιώς ότι «η οποία θετική αίσθηση, αναιρείται εκ βάθρων από το προτεινόμενο σύστημα διοίκησης των πανεπιστημίων».

Τέλος η  Σύγκλητος του Πανεπιστημίου Μακεδονίας αναφέρει ότι «με το προτεινόμενο νομοσχέδιο, όλα τα όργανα διοίκησης αναδεικνύονται ουσιαστικά διά διορισμού, το Συμβούλιο Διοίκησης αποκτά υπερεξουσίες, ενώ στερείται ακαδημαϊκής δημοκρατικής νομιμοποίησης, και λειτουργικής και διοικητικής αποτελεσματικότητας. Παράλληλα, δεν προβλέπονται θεσμικά αντίβαρα, με αποτέλεσμα να δημιουργείται έλλειμμα λογοδοσίας»