Τι ψάχνει στο παζάρι της έντασης με την Ελλάδα ο Ερντογάν;

«Ακραία πρόκληση…»

«Ψεύτης ο έλληνας πρωθυπουργός…»

«Απειλεί ο σουλτάνος…»

«Οι Έλληνες να μην ξεχνούν ότι 100 χρόνια πριν τους πετάξαμε στη θάλασσα…»

«Θα σας φάνε τα μαύρα ψάρια και το αλμυρό νερό…»

«Δεν αστειεύομαι. Το τίμημα θα είναι βαρύ…»

Το κλίμα στα ελληνοτουρκικά γίνεται όλο και πιο δύσκολο. Σε επίπεδο ρητορικής, μάλιστα, θα μπορούσε να πει κανείς ότι θυμίζει 2020. Ίσως και παλαιότερες εποχές. Με τις δύο πλευρές να παίζουν σε ένα διαρκές πινγκ πονγκ δηλώσεων, με τη συμμετοχή και των ΜΜΕ.

Στα λόγια τα «θερμά επεισόδια» ανάμεσα σε Ελλάδα και Τουρκία διαδέχονται το ένα το άλλο το τελευταίο διάστημα. Και δη μετά την επίσκεψη του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη στις ΗΠΑ.

Σαν ένας «πικρός καφές» που σε επαναφέρει στην πραγματικότητα μετά το γλυκό, όπως ο χαλβάς από ρεβύθια. 

Ο τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν όταν άρχισε να «πυροβολεί» με δηλώσεις την Αθήνα έμοιαζε σαν έτοιμος από καιρό.

Είχε προειδοποιήσει άλλωστε, λέγοντας ότι περίμενε να δει τι θα έλεγε ο πρωθυπουργός κατά την επίσκεψη του στην Ουάσιγκτον για να αντιδράσει ανάλογα.

Και έτσι έπραξε.

Ωστόσο σύμφωνα με τουρκικές πηγές και η Αθήνα δεν τήρησε τα συμφωνημένα «ως όφειλε».

Η Άγκυρα δε έχει θέσει συγκεκριμένους έλληνες υπουργούς υπό παρακολούθηση τόσο για τις δηλώσεις τους ή τις κινήσεις τους που χαρακτηρίζει «προκλητικές» και επιχειρεί να στηρίξει σε αυτούς το αφήγημα της, ότι η Αθήνα «ξεκίνησε πρώτη».

Ή καλύτερα για την τουρκική ρητορική «δεν σταμάτησε ποτέ να προκαλεί». 

Αναλυτές και διπλωμάτες στην Αθήνα υπογραμμίζουν ότι η κλιμάκωση της ρητορικής εναντίον της Ελλάδας από την πλευρά του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν οφείλεται σε πολλούς παράγοντες.

Οι εκλογές του 2023 στην Τουρκία, με τον Ερντογάν να βαδίζει προς την αναμέτρηση ενώ βλέπει την οικονομία σαν τη μεγαλύτερη απειλή που τον καταδιώκει να τον εξαφανίσει, όπως έκανε με τους προκατόχους του στο παρελθόν είναι ένας από αυτούς τους παράγοντες.

Το 2023 κατά τον τούρκο πρόεδρο πρέπει να μπει στη βάση ενός αφηγήματος μεγαλείου που θα παραπέμπει στην Οθωμανική Αυτοκατορία και όχι σε μία «στριμωγμένη» Τουρκική Δημοκρατία.

Το εθνικιστικό αφήγημα ήταν και παραμένει στην ατζέντα, με την αντιπολίτευση να υιοθετεί τις επιθέσεις στην Ελλάδα. Σαν κάτι εύκολο να πουλήσει σε ένα κουρασμένο κοινό.

Η ατζέντα Ερντογάν περί αποστρατικοποιήσεων των νησιών και αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας, που μπαίνει στο τραπέζι σε συνδυασμό με τις αμερικανικές βάσεις επί ελληνικού εδάφους, στρέφεται και προς τις διεκδικήσεις της Άγκυρας προς την Ουάσιγκτον.

Διεκδικήσεις που ανοίγουν με αφορμή το παιχνίδι του τούρκου προέδρου με όχημα τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.

Στις αναλύσεις που γίνονται στην Αθήνα επισημαίνεται ότι κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ένα «θερμό επεισόδιο» και επί του πεδίου, το οποιο θα μπορούσε να έχει αφορμή ίσως ένα «ατύχημα».

Για το αν θα μπορούσε η Τουρκία να στείλει ένα γεωτρύπανο σε περιοχές ελληνικής δικαιοδοσίας, διπλωμάτες και αναλυτές αναφέρουν ότι αυτό θα μπορούσε να γίνει, αλλά θα πρέπει να δοθεί η παραμικρή αφορμή από την πλευρά τη Αθήνας.

Οποιαδήποτε συνομιλία, συνάντηση, ή αναφορά σε έρευνες στην περιοχή της Κρήτης, θα ξεκλείδωνε αυτό το σενάριο για την Άγκυρα. 

Η Αθήνα δηλώνει ότι δεν θα ακολουθήσει την Άγκυρα στην «πολεμική ρητορική» και κάνει «σημαία» της την ψυχραιμία και το διεθνές δίκαιο.

Ωστόσο για τις αντίστοιχες τουρκικές πηγές η ένταση όσο συμφέρει την Τουρκία ίσως να συμφέρει και την Ελλάδα.

Τουρκικές πηγές ισχυρίζονται εδώ και καιρό, από την πλευρά τους, ότι αν η Άγκυρα «τραβάει το σκοινί» και η Αθήνα δεν κάνει κάτι για να «μην το σπάσει». «Το αντίθετο» μάλιστα σχολιάζουν.

Για την τουρκική πλευρά είναι «κόκκινο πανί» το ότι η ελληνική διπλωματία προχωρά σε αυτό που ονομάζει «διεθνοποίηση» των τουρκικών προκλήσεων και παραβατικότητας, ενώ και αναζητά, όπως λένε, αφορμές για επίθεση στην Άγκυρα, τις οποίες ονομάζει «νόμιμη άμυνα».

Σημειώνουν δε ότι και η Ελλάδα έχει εκλογές με ορίζοντα το 2023.

Και όπως λένε τουρκικές πηγές ακόμα και αν η Αθήνα «ισχυρίζεται» ότι δεν προκαλεί την ένταση, την «συντηρεί». Και αν δεν τη συντηρεί την αφήνει να εξελιχθεί, χωρίς να προσπαθεί να κάνει κάτι να ρίξει τους τόνους.

Με δηλώσεις και όχι μόνο.

Σύμφωνα δε με ισχυρισμούς πηγών της γείτονος και για την ελληνική κυβέρνηση ίσως μία προσφυγή στις κάλπες με ατζέντα τα «εθνικά θέματα» να ήταν ένα επιθυμητό σενάριο.

Ειδικά, όπως λένε, στη σκιά των αγορών που έχει κάνει η Αθήνα στο τομέα της άμυνας το τελευταίο διάστημα, αλλά και της κρίσης που έρχεται λόγω του πολέμου της Ρωσίας στην Ουκρανία.

Για αυτούς τους κύκλους η ένταση – η πρόκληση και η συντήρηση της, ή έστω η ανοχή της – είναι μία win win κατάσταση, (ή kazan kazan αν προτιμάτε) όπως ισχυρίζονται για τους κυβερνώντες και στις δύο πλευρές.

Η σύνοδος του ΝΑΤΟ στο τέλος Ιουνίου δείχνει να αλλάζει τη ρητορική των υπουργών της Τουρκίας, αλλά όχι του ίδιου του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν.

Με τα σενάρια να κάνουν λόγο ακόμα και για μία συνάντηση του τούρκου προέδρου με τον έλληνα πρωθυπουργό, εάν υπάρξει άνωθεν – αμερικανική – παρέμβαση.

MUST READ

Νοοτροπία, επιλογές, ρεπό και μεταγραφές…

Η Αθήνα άλλωστε απέναντι σε όλα αυτά δηλώνει ότι απαντά στις προκλήσεις διά της διπλωματικής οδού και εξακολουθεί να θέλει τους διαύλους επικοινωνίας ανοιχτούς…