Γιατί κολλάει το σχέδιο της EE για εμπάργκο του ρωσικού πετρελαίου – Τα σενάρια που εξετάζονται

Θα αμβλύνει ή όχι η ΕΕ την απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου για να καθησυχάσει τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας, Βίκτορ Όρμπαν, ο οποίος προσπαθεί με νύχια και με δόντια να εμποδίσει τις τελευταίες ευρωπαϊκές κυρώσεις κατά της πολεμικής μηχανής του Βλαντιμίρ Πούτιν;

Αυτό φαίνεται να είναι το βασικό ερώτημα της ΕΕ την ώρα που ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται.

Ο συμβιβασμός θα μπορούσε να γίνει απαγορεύοντας το ρωσικό πετρέλαιο που φθάνει με δεξαμενόπλοια αλλά επιτρέποντας τις εισαγωγές μέσω αγωγών, μια πρόταση που θα επέτρεπε στην Ουγγαρία, τη Σλοβακία και την Τσεχική Δημοκρατία να συνεχίσουν να προμηθεύονται μέσω του αγωγού της σοβιετικής εποχής Druzhba που διέρχεται από την Ουκρανία.

Γιατί κολλάει το σχέδιο για πλήρες μπλόκο εισαγωγής ρωσικού πετρελαίου

Όπως αναφέρει ο Guardian, έχουν περάσει πάνω από τρεις εβδομάδες αφότου η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, πρότεινε την πλήρη απαγόρευση των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου έως το τέλος του έτους, ωστόσο η ΕΕ έχει κολλήσει στα σχέδια.

Η Ουγγαρία, η οποία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το ρωσικό πετρέλαιο, δήλωσε ότι χρειάζεται πέντε χρόνια και δισεκατομμύρια ευρώ για να αναβαθμίσει τα διυλιστήριά της.

Η διαμάχη απειλεί να επισκιάσει τη σύνοδο κορυφής των ηγετών της ΕΕ στις Βρυξέλλες τη Δευτέρα και την Τρίτη, η οποία είναι επίσημα αφιερωμένη στη συζήτηση της οικονομικής, πολιτικής και ανθρωπιστικής στήριξης της Ουκρανίας και της κρίσης στον παγκόσμιο εφοδιασμό τροφίμων.

Βέλη Ζελένσκι σε ΕΕ

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο οποίος πρόκειται να απευθυνθεί στους ηγέτες της ΕΕ μέσω βιντεοκλήσης τη Δευτέρα, επέκρινε την περασμένη εβδομάδα την αποτυχία για κοινή συμφωνία στο εμπάργκο πετρελαίου.

«Κοιτάξτε πόσες εβδομάδες τώρα η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί να συμφωνήσει σε ένα έκτο πακέτο κυρώσεων κατά της Ρωσίας», δήλωσε την Πέμπτη, σημειώνοντας ότι η ΕΕ πληρώνει στη Ρωσία σχεδόν 1 δισ. ευρώ (850 εκατ. λίρες) την ημέρα για ενέργεια.

Αυξάνονται οι εντάσεις μεταξύ Ουγγαρίας και κεντρικής Ευρώπης

Πριν μερικές εβδομάδες, όταν διατυπώθηκε η ιδέα του αποκλεισμού του πετρελαίου μέσω αγωγών, πολλά κράτη μέλη την απέρριψαν με το σκεπτικό ότι θα έδινε ένα αθέμιτο πλεονέκτημα σε χώρες που μπορούν να συνεχίσουν να παίρνουν φθηνό ρωσικό αργό. Εσωτερικές εκτιμήσεις υποδηλώνουν ότι η Ουγγαρία θα μπορούσε να ωφεληθεί από το φθηνότερο κατά 35% πετρέλαιο από τις γειτονικές χώρες. Μετά από αρκετές εβδομάδες σε αδιέξοδο, ωστόσο, ένας αυξανόμενος αριθμός χωρών αναζητά τρόπους διαφυγής.

«Το να μην υπάρχει συμφωνία ή να καθυστερήσουν ακόμα περισσότερο τα πράγματα θα ήταν το χειρότερο, αλλά το να βλέπουμε εκβιαστικές συνέπειες είναι επίσης απογοητευτικό», δήλωσε ανώτερος διπλωμάτης της ΕΕ.

Το ζήτημα έχει οξύνει τις διαφορές μεταξύ της Ουγγαρίας και των συμμάχων της στην Κεντρική Ευρώπη. Ένας ανώτερος Πολωνός διπλωμάτης είπε ότι δεν μπορεί να κατανοήσει τη λογική της πολιτικής της Βουδαπέστης για την Ουκρανία και περιέγραψε την αντίθεση στο εμπάργκο πετρελαίου ως πολιτική και όχι τεχνική. «Έχουν λάβει ό,τι είναι τεχνικά λογικό», είπαν. 

Το όφελος της Ουγγαρίας με το βέτο της στο εμπάργκο του ρωσικού πετρελαίου

Το βρετανικό μέσο σημειώνει πως στην Ουγγαρία προσφέρθηκε μια διετής παράταση για την υιοθέτηση του εμπάργκο πετρελαίου ώστε να δοθεί χρόνος για την ανακατασκευή των διυλιστηρίων και τη δημιουργία νέων οδών πετρελαίου από την γειτονική της Κροατία.

Ορισμένοι συμβουλεύουν να μην υπάρξει μια βιαστική συμφωνία, καθώς το προτεινόμενο εμπάργκο πετρελαίου δεν προβλεπόταν να τεθεί πλήρως σε ισχύ μέχρι το τέλος του έτους. Άλλοι πιστεύουν ότι η καθυστέρηση στέλνει ένα τρομερό πολιτικό μήνυμα καθώς οι ρωσικές δυνάμεις φαίνεται να κερδίζουν το πάνω χέρι στο Ντονμπάς μέσω των ανηλεών βομβαρδισμών και αεροπορικών επιδρομών.

Οι δηλώσεις της Ουγγαρίας που εξόργισαν

Η Ουγγαρία εξόργισε περαιτέρω ορισμένα κράτη της ΕΕ όταν είπε ότι το ζήτημα δεν θα έπρεπε καν να συζητηθεί στη Σύνοδο Κορυφής τη Δευτέρα.

«Θα αναδείκνυε μόνο τις εσωτερικές μας διχόνοιες χωρίς να προσφέρει μια ρεαλιστική ευκαιρία επίλυσης διαφορών», έγραψε την περασμένη εβδομάδα ο Όρμπαν στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, ο οποίος διοργανώνει τη συνάντηση.

Την ίδια ώρα η Βουδαπέστη αναζητά πόρους της ΕΕ για την αναβάθμιση των διυλιστηρίων της, τα οποία προς το παρόν μπορούν να πάρουν μόνο ρωσικό πετρέλαιο. Ο Όρμπαν παραπονέθηκε ότι, σε ένα πρόσφατο σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που περιγράφει πώς η ΕΕ μπορεί να απομακρυνθεί από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, δεν υπήρχαν αρκετές λεπτομέρειες σχετικά με τα κονδύλια της ΕΕ για τα κράτη της Κεντρικής Ευρώπη. 

Ρωσία-Ουκρανία-Ουγγαρία, το τρίπτυχο των προβλημάτων για την Ευρώπη

Σε αυτό το σχέδιο, γνωστό ως RePowerEU, η Επιτροπή έκανε μια αμφιλεγόμενη πρόταση για να επιτρέψει στα κράτη μέλη να πουλήσουν πιστώσεις πλεονάζοντος άνθρακα που θα μπορούσαν να καταστήσουν φθηνότερη την καύση ορυκτών καυσίμων. Πρότεινε επίσης μια εθελοντική μεταφορά κεφαλαίων από άλλα μέρη του προϋπολογισμού της ΕΕ.

Ωστόσο, ορισμένα από τα κεφάλαια για την απαλλαγή από τις εκπομπές άνθρακα θα τοποθετηθούν σε ένα Σχέδιο Ανάκαμψης, το οποίο δεν είναι διαθέσιμο στην Ουγγαρία λόγω μακροχρόνιων ανησυχιών για το κράτος δικαίου. Η χώρα στερήθηκε 7,2 δισεκατομμυρίων ευρώ σε κεφάλαια από το ταμείο ανάκαμψης της ΕΕ για την Covid-19 επειδή δεν κατάφερε να ικανοποιήσει τους αξιωματούχους της ΕΕ ότι μπορεί να διασφαλίσει τη σωστή δαπάνη των χρημάτων.

Η Ουγγαρία θεωρείται ευάλωτη καθώς ο αγωγός Druzhba -που μεταφράζεται ως «φιλία» – διασχίζει την Ουκρανία. Την περασμένη εβδομάδα, ανώτερος Ουκρανός αξιωματούχος περιέγραψε το τμήμα του αγωγού που οδηγεί στην Ουγγαρία ως «σημαντική μόχλευση». Η Ολένα Ζερκάλ, σύμβουλος του υπουργού Ενέργειας της Ουκρανίας, είπε ότι θα ήταν «σκόπιμο να συμβεί κάτι σε αυτόν τον αγωγό», σύμφωνα με σχόλια που ανέφερε το ουκρανικό πρακτορείο ειδήσεων Ukrinform. 

Τέλος η αντίθεση της Ουγγαρίας σημαίνει ότι δεν έχουν τεθεί σε ισχύ άλλα μέτρα του πακέτου κυρώσεων της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της ενίσχυσης των περιορισμών στις ρωσικές τράπεζες και της επιβολής παγώματος στα περιουσιακά στοιχεία και ταξιδιωτικής απαγόρευσης σε δεκάδες υψηλόβαθμους Ρώσους, όπως η Αλίνα Καμπάεβα που φημολογείται ότι είναι η σύντροφος του Ρώσου προέδρου και ο επικεφαλής της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, Πατριάρχης Κύριλλος.