Φόβοι για «θερμό» καλοκαίρι μετά το παραλήρημα Ερντογάν: Τι ετοιμάζει ο Σουλτάνος – Μεταναστευτικό, σύνοδος ΝΑΤΟ και στο βάθος οι τουρκικές εκλογές

Σε εγρήγορση είναι η Αθήνα μετά την κατακόρυφη κλιμάκωση της έντασης από τον Τούρκο Πρόεδρο ο οποίος εξαπέλυσε ευθεία επίθεση προς τον έλληνα πρωθυπουργό, την ώρα που παρατηρείται αύξηση των μεταναστευτικών ροών σε Αιγαίο και Έβρο.

Οι «επιθετικές» κινήσεις της Τουρκίας, αποδίδονται στη θερμή υποδοχή και στήριξη που δέχτηκε ο Πρωθυπουργός κατά την επίσκεψη του στις ΗΠΑ, αλλά και στην ανάγκη του κ. Ερντογάν να απευθυνθεί και στο εσωτερικό της χώρας του, όπου η οικονομία πνέει τα λοίσθια και πραγματοποιούνται εκλογές τον επόμενο χρόνο.

Έδωσε γραμμή

«Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια Ελλάδα που προτείνει στις ΗΠΑ “να μην δώσουν τα F-16 στην Τουρκία”. Μετά από αυτό δεν υπάρχει κανένας με το όνομα Μητσοτάκης για μένα»:  Η φράση αυτή, που επέλεξε να χρησιμοποιήσει ο τούρκος πρόεδρος, δυναμίτισε το ήδη θερμό κλίμα που διαμόρφωναν οι επιτελείς της Άγκυρας, αφενός με την ακραία παραβίαση των τουρκικών μαχητικών τα οποία πέταξαν στα 2,5 ν.μ από την Αλεξανδρούπολη και αφετέρου με την αύξηση της πίεσης των προσφυγικών ροών στα θαλάσσια και στα χερσαία σύνορα.

«Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης υπερασπίζεται σθεναρά και αποτελεσματικά τόσο τα εθνικά μας δίκαια όσο και τη διεθνή νομιμότητα. Η ελληνική εξωτερική πολιτική είναι ισχυρά βασισμένη στην ιστορία, το διεθνές δίκαιο και τις συμμαχίες μας, όσο κι αν αυτό ενοχλεί κάποιους. Δεν θα μπούμε σε αντιπαράθεση δηλώσεων με την ηγεσία της Τουρκίας. Η πολιτική μας είναι πολιτική αρχών», απάντησε ο Γιάννης Οικονόμου.

Γεγονός είναι πάντως ότι ο Ερντογάν με την απόφασή του να επιτεθεί με πρωτοφανείς χαρακτηρισμούς κατά του έλληνα πρωθυπουργού, επί της ουσίας κλείνει κάθε δίαυλο επικοινωνίας με την Ελλάδα, τουλάχιστον σε ανώτατο επίπεδο, μια εξέλιξη που ενέχει πολλούς κινδύνους για την επόμενη μέρα.

Επανάληψη του σκηνικού του Έβρου;

Δεν αποκλείεται να βρισκόμαστε ενώπιον μιας πιθανής επανάληψης του σκηνικού έντασης που έστησε η Τουρκία το 2020 στον Έβρο.

Αντίστοιχες κινήσεις υπήρξαν τότε, όταν ο Ερντογάν αρνήθηκε προκλητικά την πρόταση του Βούλγαρου προέδρου για συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Το αμέσως επόμενο διάστημα, εξελίχθηκε η ένταση στον Έβρο με χιλιάδες μετανάστες να επιχειρούν να περάσουν στην Ελλάδα αλλά και οι παραβιάσεις της ελληνικής υφαλοκρηπίδας από το ερευνητικό σκάφος Ορούτς Ρέις.

Στο ίδιο μοτίβο,  είχαν κινηθεί οι δηλώσεις του Τούρκου προέδρου μετά το ραντεβού με τον Κυριάκο Μητσοτάκη τον Ιούνιο του 2021 στο ΝΑΤΟ.

Μπορεί να μεσολάβησαν «ήρεμα νερά»,  όμως επανήλθαν οι τουρκικές διεκδικήσεις για αποστρατικοποίηση των ελληνικών νησιών και οι απειλές.

Εργαλειοποίηση μεταναστευτικού

Το πιθανότερο σενάριο είναι ότι ο Ερντογάν θα επιχειρήσει για μία ακόμη φορά να εργαλειοποιήσει το μεταναστευτικό/προσφυγικό, όπως έκανε και στο παρελθόν.  Δεν είναι τυχαίο ότι χθες, λίγο πριν την σφοδρή επίθεση Ερντογάν στον Κυριάκο Μητσοτάκη, πέντε σκάφη με 450 πρόσφυγες επιχείρησαν να περάσουν σε Χίο και Σάμο από την Τουρκία.

Αντίστοιχη πίεση δέχεται σύμφωνα με τους συνοριοφύλακες και ο Έβρος λόγω της χαμηλής στάθμης του ποταμού, την οποία εκμεταλλεύονται οι διακινητές. Την περίοδο 1 – 23 Μαΐου οι αποτροπές ανήλθαν κατά μέσο όρο στις 350 ημερησίως ενώ οι μεταναστευτικές ροές αυξήθηκαν κατά 25%.

Το ΝΑΤΟ και οι τουρκικές εκλογές

Ο σχεδιασμός που ξεδιπλώνεται από την τουρκική ηγεσία, εκτιμάται πως έχει σχέση και με την επικείμενη Σύνοδο του ΝΑΤΟ στα τέλη του ερχόμενου μήνα.

Έως τότε αναμένεται να συνεχιστούν οι προκλήσεις αλλά και οποιαδήποτε ενέργεια θα επιτρέψει στον Ταγίπ Ερντογάν να «πλασαριστεί» σε καλύτερη θέση στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης με τους συμμάχους.

Δεν πρέπει να διαφεύγει δε της προσοχής, ότι η Τουρκία διανύει μια προεκλογική χρονιά, με την οικονομία να είναι στα Τάρταρα. Στην προσπάθεια του να ενισχύσει το ηγετικό του προφίλ και να υποβαθμίσει την επιτυχημένη επίσκεψη του  Κυριάκου Μητσοτάκη στην Ουάσιγκτον, ο Ερντογάν εκτιμάται πως θα συνεχίσει τις σπασμωδικές κινήσεις.

Θερμό επεισόδιο;

Το ζητούμενο είναι αν θα πρόκειται για λεονταρισμούς χωρίς αντίκρισμα ή αν θα συνιστούν κακό οιωνό για ένα ακόμα θερμό καλοκαίρι στα ελληνοτουρκικά.

Το κακό σενάριο είναι υπαρκτό: Να αναζητήσει δηλαδή, ο Ερντογάν την πρόκληση έντασης και στο πεδίο όπως η  αποστολή πλωτού γεωτρύπανου στην κυπριακή ΑΟΖ ή την έξοδο σεισμογραφικού σε περιοχή που θα πυροδοτούσε νέα ένταση με την Ελλάδα.

Κρεσέντο προκλητικότητας

Οι χθεσινές δηλώσεις του τούρκου προέδρου  ήρθαν, άλλωστε, μετά την τοποθέτησή  του σχετικά με την αμυντική βιομηχανία της γειτονικής χώρας και τα υποβρύχια που ετοιμάζονται.

«Ο κακός γείτονας μάς έκανε ιδιοκτήτη αμυντικής βιομηχανίας», είπε συγκεκριμένα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, εννοώντας την Ελλάδα και την Κύπρο, ενώ ανέφερε ότι «ποτέ δεν ξεχάσαμε τις άδικες κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη χώρα μας λόγω της ειρηνευτικής επιχείρησης στην Κύπρο».

Αναλυτικότερα, μιλώντας κατά την τελετή καθέλκυσης του υποβρυχίου Hızırreis στο ναυπηγείο Γκιολτσούκ της Κωνσταντινούπολης, ο Τούρκος πρόεδρος είπε ότι εντυπωσιάζουν τα τεχνικά χαρακτηριστικά του και ότι μπορεί να παραμένει κάτω από το νερό για 3 μέρες και και 12 εβδομάδες στη θάλασσα χωρίς ανεφοδιασμό.

Όπως είπε, το Hızırreis θα τεθεί σε λειτουργία το 2023, ενώ και το υποβρύχιο Selmanreis θα τεθεί σε λειτουργία το 2027. Ανέφερε ακόμη ότι από φέτος θα μπαίνει στην υπηρεσία του πολεμικού ναυτικού και ένα υποβρύχιο και πως μέχρι το 2027 το πολεμικό ναυτικό της Τουρκίας θα έχει 6 νέου τύπου υποβρύχια.

Ο Τούρκος πρόεδρος είπε «έχουμε υλοποιήσει πολλά έργα που θα κάνουν το ναυτικό μας ισχυρότερο και πιο αποτρεπτικό για την ασφάλεια της Γαλάζιας Πατρίδας».

Ο Ερντογάν τόνισε ότι «παρά την προδοσία των χωρών που θεωρούσαμε φίλες χώρες και τα παιχνίδια των συμμάχων, το πετύχαμε αυτό». «Ποτέ δεν ξεχάσαμε τις άδικες κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη χώρα μας λόγω της ειρηνευτικής επιχείρησης στην Κύπρο», είπε.