Moskva: Πώς οι Ουκρανοί «παγίδευσαν» τη ρωσική ναυαρχίδα

Το μεγαλύτερό της πλήγμα από την έναρξη του πολέμου με την Ουκρανία παραδέχθηκε, αργά το βράδυ της Πέμπτης, η Μόσχα καθώς το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε ότι η ναυαρχίδα του ρωσικού στόλου «Moskva» τελικά βυθίστηκε κατά τη διάρκεια της ρυμούλκησής της.

Είχε προηγηθεί ένα θρίλερ με την κατάσταση του καταδρομικού, το οποίο -όπως υποστηρίζουν οι Ουκρανοί- δέχθηκε επίθεση με πυραύλους Neptune.

Οι Ρώσοι απέδωσαν το πλήγμα σε έκρηξη πυρομαχικών μετά από φωτιά που ξέσπασε στο πλοίο για άγνωστους λόγους, ενώ κατά τη διάρκεια της ημέρας ανέφεραν ότι ρυμουλκούσαν το σκάφος σε ασφαλές σημείο. Ωστόσο, αργά το βράδυ της Πέμπτης αναγκάστηκαν να παραδεχθούν τη μεγάλη απώλεια.

Πρόκειται για το μεγαλύτερο πολεμικό πλοίο που βυθίζεται σε καιρό πολέμου έπειτα από τον Β΄ Παγκόσμιο.

Το μήκους 186 μέτρων πλοίο, με τους περίπου 500 άνδρες και τους δεκάδες πυραύλους, τέθηκε σε υπηρεσία στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Μάλιστα, ναυπηγήθηκε στη σημερινή Ουκρανία, τότε τμήμα της Σοβιετικής Ένωσης.

Μπορεί να ήταν ένα παλαιό πλοίο, ωστόσο είναι προφανές πως η ρωσική ηγεσία δεν θα ήθελε σε καμία περίπτωση να υποστεί ένα τέτοιο πλήγμα έπειτα από επτά εβδομάδες πολέμου, ενώ εκείνη ήδη δέχεται επικρίσεις για όσα δεν έχει καταφέρει στο μέτωπο της Ουκρανίας τις τελευταίες 50 ημέρες.

Σύμφωνα με όσα γράφει η ρωσική δεξαμενή σκέψης Center for Analysis of Strategies and Technologies στο Telegram, οι ουκρανικές δυνάμεις απέσπασαν την προσοχή του ρωσικού πλοίου και αποπροσανατόλισαν το πλήρωμά του χρησιμοποιώντας drone, προτού το πλήξουν με ουκρανικούς αντιπλοϊκούς πυραύλους Neptune που εκτόξευσαν από τις ακτές ανατολικά της Οδησσού.

Πλήγμα στο γόητρο της Ρωσίας

Εάν οι ισχυρισμοί του Κιέβου πάντως πως «χτύπησαν» με πυραύλους το Moskva επιβεβαιωθούν, θα πρόκειται για ένα σοβαρό πλήγμα για τη Ρωσία και για μια «τονωτική ένεση» στο ηθικό της Ουκρανίας.

Σε επίπεδο γοήτρου το Moskva ήταν η ναυαρχίδα του ρωσικού στόλου στη Μαύρη Θάλασσα και εξ ορισμού ως «ναυαρχίδα» χαρακτηρίζεται το πιο σημαντικό πλοίο ενός στόλου και σε αυτό βρίσκεται πάντα ο διοικητής των δυνάμεων του ΠΝ που δρουν στη περιοχή.

Το συγκεκριμένο πλοίο ηγούνταν του στόλου της Μαύρης Θάλασσας από το 2000. Ήταν «σύμβολο της ρωσικής ναυτικής δύναμης» είπε στο BBC ο Μάικλ Πάτερσον διευθυντής του Ινστιτούτου Ρωσικών Ναυτιλιακών Σπουδών στις ΗΠΑ και -όπως τονίζει- ήταν ένα «αγκάθι» στο Νότο της Ουκρανίας από την έναρξη της εισβολής.

Κατά τον Πάτερσον, οι Ουκρανοί έχουν καταφέρει να πετύχουν μια διόλου ασήμαντη νίκη στη θάλασσα. «Και νομίζω ότι αυτό είναι κάτι που έχει συμβολική αξία» για όλους τους ανωτέρω λόγους, αλλά και ιδιαίτερη σημασία σε στρατηγικό και στρατιωτικό επίπεδο.

Τι σημαίνει σε επιχειρησιακό επίπεδο

Όπως λέει, οι Ουκρανοί έχασαν το μεγαλύτερο μέρος του ναυτικού τους από τους Ρώσους το 2014 κατά τη περίοδο προσάρτησης της Κριμαίας, επομένως εάν πράγματι χτύπησαν το Moskva σημαίνει πως «εξακολουθούν να είναι σε θέση να χτυπήσουν τη ρωσική στρατιωτική μηχανή με τρόπους που θα πονέσουν τη Μόσχα».

Προσθέτει, επίσης, ότι μπορεί να έχει «σημαντική στρατιωτική αξία» ένα τέτοιο πλήγμα, γιατί «το ρωσικό ναυτικό ίσως να εκτιμήσει ότι θα πρέπει να επιχειρεί πιο ανοιχτά τώρα από ό,τι πριν» δηλαδή πιο μακριά από τις ακτές.

«Αυτό μπορεί να επηρεάσει την ικανότητά του να παρέχει στήριξη στα στρατεύματα στην ξηρά και μπορεί να εμποδίσει την ικανότητά τους να παρέχουν αεράμυνα σε παράκτιες περιοχές».

Σημειώνεται πως o στόλος της Ρωσίας στη Μαύρη Θάλασσα υποστήριξε τον πόλεμο με την ικανότητα να εκτοξεύει πυραύλους κρουζ οπουδήποτε στην Ουκρανία και υπήρξε σημαντικός στην υποστήριξη των ρωσικών προσπαθειών για την κατάληψη της Μαριούπολης.

Ποια ήταν η ναυαρχίδα των Ρώσων

Ο πρώτος πόλεμος που συμμετείχε το Moskva ήταν η ρωσική εισβολή στη Γεωργία το 2008. Η Ρωσία δεν έχει δώσει πληροφορίες για τις αποστολές του, αλλά σύμφωνα με υψηλόβαθμο αξιωματικό της Γεωργίας, το ρωσικό καταδρομικό εισήλθε στο λιμάνι του Οτσαμτσιρέ για να βομβαρδίσει στην κοιλάδα του Κοντορί τις γεωργιανές στρατιωτικές δυνάμεις, οι οποίες απώλεσαν τότε τον έλεγχο και της τελευταίας ζώνης που κατείχαν ακόμη στην αυτονομιστική περιοχή της Αμπχαζίας.

Ο τότε πρόεδρος της Ρωσίας Ντμίτρι Μεντβέντεφ είχε εκφράσει την «ευγνωμοσύνη» του προς το πλήρωμα του πολεμικού πλοίου για το «θάρρος και την αποφασιστικότητά» του κατά τη διάρκεια της σύρραξης.

Μετά την επέμβαση της Ρωσίας στο πλευρό του Μπασάρ αλ Άσαντ στον πόλεμο στη Συρία, το Moskva αναπτύχθηκε από τον Σεπτέμβριο του 2015 μέχρι τον Ιανουάριο του 2016 στην ανατολική Μεσόγειο για να διασφαλίσει, σύμφωνα με το ρωσικό υπουργείο Αμυνας, την «αντιαεροπορική άμυνα» της ρωσικής βάσης του Χμεϊμίμ.

Λίγο μετά, ο Βλαντίμιρ Πούτιν παρασημοφόρησε όλο το πλήρωμα με το μετάλλιο του Ναχίμοφ, για το «θάρρος και την αποφασιστικότητά» του.

Από την Σεβαστούπολη της Κριμαίας, που αποτελεί την βάση του ρωσικού στόλου της Μαύρης Θάλασσας, το Moskva συμμετείχε στην επίθεση που εξαπέλυσε στις 24 Φεβρουαρίου 2022 ο Βλαντίμιρ Πούτιν κατά της Ουκρανίας.

Το καταδρομικό Moskva, όταν ακόμη ονομαζόταν Slava, συμμετείχε στην συνάντηση κορυφής της Μάλτας, ανάμεσα στον σοβιετικό ηγέτη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και τον Αμερικανό πρόεδρο Τζορτζ Μπους, η οποία πραγματοποιήθηκε επί του πλοίου Maxime Gorki τον Δεκέμβριο 1989, αμέσως μετά την πτώση του Τείχους του Βερολίνου.

Το πλοίο συμμετείχε, επίσης, στη διάσκεψη για τον πυρηνικό αφοπλισμό στη Γιάλτα τον Αύγουστο του 1990. Έλαβε μέρος σε στρατιωτικές ασκήσεις και είχε επισκεφθεί πολλά ευρωπαϊκά, ασιατικά και αφρικανικά λιμάνια.

Είχε, επίσης, φιλοξενήσει ξένους ηγέτες. Ο Βλαντίμιρ Πούτιν υποδέχθηκε εκεί με στρατιωτικές τιμές τον Αύγουστο του 2014 στο Σότσι τον πρόεδρο της Αιγύπτου Αμπντέλ Φάταχ Αλ-Σίσι ή, κατά την διάρκεια επίσκεψής του στην Ιταλία, τον τότε πρωθυπουργό της Ιταλίας Σίλβιο Μπερλουσκόνι.