Ουκρανία: Το δίλημμα της Δύσης και το τέλος του πολέμου που… αργεί – Περίπλοκη η νέα φάση της σύγκρουσης

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει φτάσει ήδη τις 48 μέρες. Κανένας ή τουλάχιστον πολύ λίγοι πίστευαν στην αρχή ότι θα κρατούσε τόσο πολύ. Πότε, λοιπόν, θα τελειώσει;

Προς το παρόν, το πώς θα τελειώσει ο πόλεμος δεν είναι καθόλου προφανές, όπως σημειώνει ο Guardian σε ανάλυσή του. Γι’ αυτό και οι δύο πλευρές ετοιμάζονται για ένα μπρα-ντε-φερ στο Ντονμπάς, αφού η Ρωσία αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την προσπάθειά της να καταλάβει το Κίεβο.

Η τρέχουσα στρατιωτική δραστηριότητα της Ρωσίας φαίνεται να υποστηρίζει στην πραγματικότητα τους πολεμικούς στόχους της που έχουν «κοντύνει»: δηλαδή την κατάκτηση ολόκληρης της περιφέρειας Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ (το Ντονμπάς δηλαδή) που διεκδικούν οι αυτοανακηρυχθείσες δημοκρατίες, τις οποίες αναγνώρισε ο Βλαντιμίρ Πούτιν λίγο πριν ξεσπάσει ο πόλεμος.

Μια φάλαγγα οκτώ χιλιομέτρων, που εντοπίστηκε την Παρασκευή από δορυφορικές εικόνες, 50 μίλια ανατολικά του Χαρκόβου, είναι πιθανό να κατευθύνεται προς το Ιζιούμ, φέρνοντας και πάλι στο μυαλό μια από τις πρώτες εικόνες του πολέμου, τη φάλαγγα έξω από το Κίεβο.

Οι ρωσικές δυνάμεις προσπαθούν, ήδη εδώ και αρκετές ημέρες, να προωθηθούν από το Ιζιούμ νότια προς το Σλαβιάνσκ, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχουν σημειώσει μεγάλη πρόοδο.

Ο Τρέισι Τζέρμαν, καθηγητής στο τμήμα Αμυντικών Σπουδών στο King’s College του Λονδίνου δήλωσε ότι η Ρωσία μπορεί να έχει ήδη αυξήσει τον αριθμό των ταγμάτων στην ανατολική Ουκρανία «από 30 σε 40 τις τελευταίες ημέρες» και ένα ενιαίο μέτωπο «μπορεί να είναι πιο εφικτό και θα μπορούσε να προσφέρει στον Πούτιν κάτι που μπορεί να απεικονιστεί ως νίκη». 

Τι εκτιμά η Δύση

Η πεποίθηση στη Δύση είναι ότι η Ρωσία μπορεί να «διπλασιάσει ή ίσως και να τριπλασιάσει» τις δυνάμεις της στο Ντονμπάς, γεγονός που θα μπορούσε να αποτελέσει μια αποφασιστική στροφή υπέρ της Μόσχας. Ήδη η Ρωσία έχει εντείνει τις προκαταρκτικές επιχειρήσεις, βομβαρδίζοντας άμεσα τις γραμμές ανεφοδιασμού των δυνάμεων που έχουν ταμπουρωθεί στην περιοχή.

Το αεροδρόμιο του Ντνίπρο, της μεγαλύτερης πόλης πίσω από τις αμυντικές γραμμές, καταστράφηκε από ρωσική επίθεση το Σαββατοκύριακο, όπως παραδέχθηκε ο τοπικός κυβερνήτης, ενώ η σκληρή πυραυλική επίθεση της Παρασκευής στον σιδηροδρομικό σταθμό του Κραματόρσκ, μια επίθεση που στοίχισε τη ζωή σε περισσότερους από 50 ανθρώπους, είχε επίσης στόχο να δημιουργήσει πρβλήματα στην ευελιξία της Ουκρανίας.

Το πρόβλημα της Μόσχας είναι αν οι ήδη ταλαιπωρημένες δυνάμεις της μπορούν να φέρουν εις πέρας το έργο: 37 με 38 από τα τάγματά της είναι «μη αποτελεσματικά στη μάχη» μετά την πολιορκία γύρω από το Κίεβο, το Τσερνίχιβ και το Σούμι, σύμφωνα με εκτίμηση των Δυτικών μυστικών υπηρεσιών τη Δευτέρα. Αυτό αφήνει τη Μόσχα με συνολική δύναμη μάχης περίπου 90 τάγματα. Σε πλήρη ισχύ κάθε τάγμα θα πρέπει να έχει περίπου 800 στρατιώτες.

Αλλού στα ανατολικά, οι ρωσικές δυνάμεις πλησιάζουν ολοένα και περισσότερο στην κατάληψη του ελέγχου της Μαριούπολης, κόβοντας την πόλη στα δύο την Κυριακή, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Μελέτης του Πολέμου (ISW), με υψηλό κόστος για τους επιτιθέμενους και πολύ πιο τρομακτικό για τους πολίτες της.

Δείτε τον χάρτη του Guardian για τις στρατιωτικές επιχειρήσεις

Τι δείχνει η Μαριούπολη

«Δεκάδες χιλιάδες είναι νεκροί», εκτίμησε ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, τη Δευτέρα, σε ομιλία του στο κοινοβούλιο της Νότιας Κορέας, αν και η σφοδρή μάχη για τον έλεγχο της πόλης – λιμάνι έδειξε ακόμη περισσότερο στη Μόσχα ότι δεν μπορεί να καταλάβει άλλα πληθυσμιακά κέντρα της Ουκρανίας χωρίς μεγάλες απώλειες για τις δικές της δυνάμεις.

Για την Ουκρανία, το πρόβλημα της τρέχουσας φάσης είναι οξύ, αν όχι πλέον υπαρξιακό, σημειώνει ο Guardian. Το Κίεβο έχει αποδείξει ότι μπορεί να πραγματοποιήσει αποτελεσματικές αντεπιθέσεις εναντίον των υπερεκτεταμένων ρωσικών μηχανοκίνητων δυνάμεων με δυτικά αντιαρματικά όπλα, αλλά και οι δυνάμεις του έχουν εξαντληθεί και δεν μπόρεσαν να απωθήσουν τους Ρώσους σε μεγάλο βαθμό, αν μπόρεσαν να το πετύχουν καθόλου, στο νότο και τα ανατολικά.

Τι επιδιώκει η Ουκρανία

Η εστίασή της σε πρώτη φάση θα είναι να προσπαθήσει να ανακόψει τη ρωσική προέλαση, να αποφύγει την περιχαράκωση των δυνάμεών της στο Ντόνμπας και, αντίθετα, να οδηγήσει τη Ρωσία σε κάτι σαν αδιέξοδο, καθώς και οι δύο πλευρές εξαντλούνται όλο και περισσότερο μετά από δύο και πλέον μήνες μάχης.

Αυτό θα άφηνε ωστόσο την Ουκρανία σε μεγάλο βαθμό αποκομμένη από τη θάλασσα και τη Ρωσία με μια χερσαία γέφυρα από το Ντονέτσκ στην Κριμαία. Η Ουκρανία μπορεί να μην αποστρατιωτικοποιηθεί όπως απαίτησε ο Πούτιν, αλλά η οικονομία της είναι κατεστραμμένη, συρρικνωμένη κατά 45% φέτος, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.

Ο πρόεδρος Ζελένσκι, ωστόσο, έχει επανειλημμένα ζητήσει περισσότερα και καλύτερα όπλα από τη Δύση, καθώς ελπίζει να μετατρέψει το αδιέξοδο σε νίκη. Μέχρι στιγμής αυτά που έχουν προσφερθεί – δημοσίως τουλάχιστον – δεν είναι αρκετά για να ανατρέψουν τη στρατιωτική ισορροπία, όπως δώδεκα άρματα μάχης Τ-72 από την Τσεχική Δημοκρατία, 10 μη επανδρωμένα αεροσκάφη Switchblade-600 από τις ΗΠΑ ή 120 τεθωρακισμένα οχήματα από το Ηνωμένο Βασίλειο. 

Το δίλημμα της Δύσης

Το ερώτημα για τη Δύση, για την οποία η Ουκρανία διεξάγει ουσιαστικά έναν πόλεμο δι’ αντιπροσώπων, όπως υπογραμμίζει ο Guardian, είναι αν θα αυξήσει τις προμήθειες ώστε το Κίεβο να μπορέσει να αντιστρέψει την κατάσταση στην ξηρά, να αναγκάσει τις ρωσικές δυνάμεις να φύγουν από τη Χερσώνα κοντά στις εκβολές του ποταμού Δνείπερου στα νότια και να απωθήσει τους εισβολείς αλλού από το Ντονμπάς.

Η άρνηση προμήθειας μαχητικών αεροσκαφών ρωσικής σχεδίασης από τα μέλη του ανατολικού μπλοκ του ΝΑΤΟ υποδηλώνει ότι οι ΗΠΑ, ιδίως, δεν είναι ξεκάθαραρες όχι μόνο για το αν θέλουν να προκαλέσουν ένα απρόβλεπτο Κρεμλίνο αλλά και για να αλλάξουν υπερβολικά τις ισορροπίες. Ένα σημείο καμπής θα μπορούσε να είναι το αν θα επιτραπεί στην Πολωνία να προμηθεύσει στην Ουκρανία περίπου 100 ρωσικά άρματα T-72 που έχει στο οπλοστάσιό της.

Μπορεί να είναι δύσκολη η εξισορρόπηση. Θέλουν οι Δυτικοί σύμμαχοι της Ουκρανίας να «ματώσει» ο Πούτιν ή απλώς να προσπαθήσουν να παράσχουν αρκετά όπλα με την ελπίδα να εξαναγκάσουν μια ρωσική επιστροφή στις θέσεις που υπήρχαν πριν ξεσπάσουν οι μάχες στις 24 Φεβρουαρίου, αναρωτιέται ο Guardian.

Εάν η Ουκρανία βρισκόταν σε ισχυρότερη στρατιωτική θέση, εκτιμά ο Guardian, το Κίεβο θα μπορούσε να επιδιώξει να διεκδικήσει τα εδάφη του Ντονμπάς που καταλήφθησαν από το 2014. Όμως, εκεί η άμυνα της Μόσχας μπορεί να είναι πιο σφοδρή, επισημαίνει η αγγλική εφημερίδα.