Αναλυτές επισημαίνουν ότι τόσο η Φινλανδία όσο και η Σουηδία πληρούν τις προϋποθέσεις για ταχεία ένταξη στο ΝΑΤΟ, χωρίς μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις
Το κυβερνών κόμμα της Σουηδίας έχει αρχίσει να συζητά αν η χώρα θα πρέπει να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, και η γειτονική Φινλανδία αναμένει να καταλήξει σε απόφαση εντός εβδομάδων, καθώς η Μόσχα προειδοποίησε ότι η ένταξη των σκανδιναβικών χωρών «δεν θα φέρει σταθερότητα» στην Ευρώπη.
Και οι δύο χώρες επισήμως δεν είναι δεσμευμένες στρατιωτικά, αλλά η δημόσια υποστήριξη για ένταξη στο ΝΑΤΟ έχει σχεδόν διπλασιαστεί μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, σε ποσοστό περίπου 50% στη Σουηδία και 60% στη Φινλανδία, σύμφωνα με δημοσκοπήσεις.
Οι κεντροαριστεροί Σοσιαλδημοκράτες της Σουηδίας, με επικεφαλής την πρωθυπουργό Μαγκνταλένα Άντερσον, δήλωσαν ότι δεν πρόκειται για μια απλή ένταξη στη συμμαχία των 30 κρατών – μελών, αλλά τούς αφορά περισσότερο η «επανεξέταση των ζητημάτων ασφάλείας τους», προσθέτοντας ότι το κόμμα θα μπορούσε να αποφασίσει να υποβάλει αίτηση ακόμη και χωρίς την υποστήριξη των μελών.
Έχοντας τονίσει κατά το παρελθόν ότι η μη στρατιωτική δέσμευση είχε «εξυπηρετήσει τα συμφέροντα της Σουηδίας», η Άντερσον δήλωσε ότι είναι έτοιμη να συζητήσει πλέον το ενδεχόμενο αυτό με φόντο την επιθετικότητα της Μόσχας. Μάλιστα, στα τέλη Μαρτίου η ίδια σημείωνε ότι «δεν αποκλείει» την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ.
«Όταν η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, η θέση της Σουηδίας για την ασφάλεια άλλαξε ριζικά» ανέφερε το κόμμα σε ανακοίνωσή του τη Δευτέρα. Ο γενικός γραμματέας των Σοσιαλδημοκρατών, Tobias Baudin, δήλωσε ότι η αναθεώρηση της ασφάλειας θα ολοκληρωθεί «πριν από το καλοκαίρι».
Το ζήτημα αναμένεται να αποτελέσει βασικό ζήτημα στις βουλευτικές εκλογές που θα διεξαχθούν στις 11 Σεπτεμβρίου, με τα κεντροδεξιά κόμματα της αντιπολίτευσης να έχουν ήδη δηλώσει ότι θα υποστήριζαν αίτημα για ένταξη στο ΝΑΤΟ και τους ακροδεξιούς Σουηδούς Δημοκράτες να είναι επίσης θετικοί σε αυτό το ενδεχόμενο.
Η Φινλανδία, η οποία μοιράζεται σύνορα 1.340 χιλιομέτρων με τη Ρωσία, αναμένεται να κάνει γνωστές τις προθέσεις σχετικά με την ένταξη στο ΝΑΤΟ πριν από τα μέσα του καλοκαιριού.
Ο Αλεξάντερ Στουμπ, πρώην πρωθυπουργός της Φινλανδίας, δήλωσε στο AFP ότι είναι «δεδομένο» πως το Ελσίνκι θα υποβάλει αίτημα για ένταξη στη συμμαχία, ίσως και στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ τον Ιούνιο, στη Μαδρίτη.
Μια έκθεση για την εθνική ασφάλεια που είχε ανατεθεί από την κυβέρνηση αναμένεται να παραδοθεί στο κοινοβούλιο την επόμενη εβδομάδα για να βοηθήσει τους Φινλανδούς βουλευτές να αποφασίσουν σχετικά με το ζήτημα πριν ψηφίσουν, ενώ πρόσφατη δημοσκόπηση έδειξε ότι μόνο έξι από τους 200 βουλευτές της χώρας ήταν αντίθετοι.
«Θα έχουμε πολύ προσεκτικές συζητήσεις, αλλά δεν θα χρειαστούμε περισσότερο χρόνο από όσο πρέπει» δήλωσε την περασμένη εβδομάδα η πρωθυπουργός της χώρας, Sanna Marin. «Νομίζω ότι θα τελειώσουμε τη συζήτηση πριν από τα μέσα του καλοκαιριού» είπε.
Και οι δύο χώρες έχουν λάβει δημόσιες διαβεβαιώσεις από τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Γενς Στόλτενμπεργκ, ότι τα αιτήματά τους θα είναι ευπρόσδεκτα, καθώς και υποστήριξη από διάφορα μέλη, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Τουρκίας.
Στο «κατώφλι» του ΝΑΤΟ
Αναλυτές επισημαίνουν ότι τόσο η Φινλανδία όσο και η Σουηδία πληρούν τις προϋποθέσεις για ταχεία ένταξη στο ΝΑΤΟ, χωρίς μακροχρόνιες διαπραγματεύσεις.
Παρά την εκπεφρασμένη επιθυμία των δύο σκανδιναβικών χωρών για ένταξη στη Συμμαχία, εκτιμάται ότι η συγκυρία αποτελεί δίκοπο «μαχαίρι».
Αφενός, αμφότερες οδεύουν προς τις κάλπες βουλευτικών εκλογών: η Σουηδία τον προσεχή Σεπτέμβριο, η Φινλανδία τον Απρίλιο του 2023.
Αφετέρου -και πρωτίστως- θεωρείται ότι μια τέτοια εξέλιξη θα λειτουργούσε σαν σπίρτο στην «πυριτιδαποθήκη» του νέου Ψυχρού Πολέμου που διαμορφώνεται μεταξύ Δύσης και Ρωσίας.
Πολλώ δε μάλλον όταν η -σήμερα εισβολέας στην Ουκρανία- Μόσχα αξιώνει επαναχάραξη της αρχιτεκτονικής ασφάλειας στην Ευρώπη, κατηγορώντας ευθέως το ΝΑΤΟ ότι αθέτησε τα συμπεφωνημένα μετά τη διάλυση του Συμφώνου της Βαρσοβίας και ότι η συνεχής επέκτασή του προς τα σύνορα της Ρωσικής Ομοσπονδίας συνιστά απειλή για την εθνική ασφάλειά της.
Στο πλαίσιο αυτό, υπενθυμίζεται πως ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, δήλωσε τη Δευτέρα ότι η συμμαχία παραμένει «ένα εργαλείο με στόχο την αντιπαράθεση» και ότι η πιθανή ένταξή τους «δεν θα φέρει σταθερότητα στην ευρωπαϊκή ήπειρο».