Ουκρανία: Γιατί η Ρωσία απέτυχε να σημειώσει μια γρήγορη νίκη – Οι 4+1 λόγοι

Νέες τετ-α-τετ συνομιλίες γίνονται σήμερα ανάμεσα σε Κίεβο και Μόσχα, την ώρα που οι βομβαρδισμοί και οι μάχες συνεχίζονται στην Ουκρανία μετά τη ρωσική εισβολή στις 24 Φεβρουαρίου. Πολλοί στις αρχές της εισβολής των ρωσικών στρατευμάτων, λόγω της υπεροχής του στρατού της Ρωσίας, πίστευαν ότι ο Βλαντίμιρ Πούτιν θα πανηγύριζε μια γρήγορη νίκη.

Κάτι τέτοιο όχι μόνο δεν συνέβη, αλλά ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανακοίνωσε ότι «απελευθερώθηκε» χθες το Ιρπίν, δίπλα στο Κίεβο. Επίσης, οι Ρώσοι δεν έχουν καταφέρει να κατακτήσουν καμία από τις πόλεις – κλειδιά που πολιορκούν – πλην της Χερσώνας – ενώ πριν από μερικές μέρες ανακοίνωσαν ότι η «ειδική στρατιωτική επιχείρηση», όπως ονομάζει η Μόσχα τον πόλεμο, περνάει στη δεύτερη φάση της.

ISW: Πώς εξελίσσονται οι στρατιωτικές επιχειρήσεις

Οι 4+1 λόγοι της ρωσικής αποτυχίας

Μια ενδιαφέρουσα ανάλυση σχετικά με την αποτυχία των ρωσικών δυνάμεων να πετύχουν μια γρήγορη νίκη έχει κάνει η ισπανική εφημερίδα El Pais. Ο αναλυτής της εφημερίδας Αντρέα Ρίτσι, που πήρε πληροφορίες από ειδικούς, σημειώνει αρχικά ότι οι πόλεις ήταν η έδρα της εξουσίας για χιλιετίες και η σημασία τους έχει αυξηθεί καθώς ο κόσμος έχει γίνει πιο αστικοποιημένος.

Ως αποτέλεσμα, αυτά τα αστικά κέντρα έχουν αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία από ποτέ σε περιόδους πολέμου. Και η ρωσική επίθεση στην Ουκρανία δεν αποτελεί εξαίρεση.

Όταν ξεκίνησε η ρωσική εισβολή, η Μόσχα προσπάθησε να ελέγξει την Ουκρανία πηγαίνοντας απευθείας στο Κίεβο, την πρωτεύουσα, στο Χάρκοβο, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας, και σε άλλα σημαντικά κέντρα.

Όμως, ένα μήνα μετά, η Ρωσία δεν έχει καταφέρει να καταλάβει καμία σημαντική πόλη, παρά τις επιθέσεις της και τον μεγάλο αριθμό στρατιωτών που έχασαν τη ζωή τους στη μάχη. Η πόλη – λιμάνι της Μαριούπολης αντιστέκεται, και στο Κίεβο, οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν απωθήσει τα ρωσικά στρατεύματα, τα οποία τώρα εδραιώνουν τις θέσεις τους αντί να προελαύνουν, σημειώνει η El Pais.

Σε απάντηση σε αυτές τις οπισθοχωρήσεις, η Ρωσία κατέφυγε σε σφοδρούς βομβαρδισμούς. Αν και ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι αλλάζει στρατηγική και επικεντρώνεται στην περιοχή του Ντονμπάς, οι μάχες και οι επιθέσεις συνεχίστηκαν σε ολόκληρη τη χώρα το Σαββατοκύριακο, με στόχο ακόμη και τη δυτική πόλη Λβιβ.

Αυτό που είναι σαφές είναι ότι το Κρεμλίνο δεν έχει επιτύχει τον στόχο του για μια γρήγορη νίκη στην Ουκρανία. Στη συνέχεια ο Ρίτσι παραθέτει τους λόγους για τους οποίους θεωρεί ότι απέτυχε η Ρωσία.

1. Το πλεονέκτημα των αμυνομένων στις πόλεις

Οι στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες συμφωνούν ότι στον πόλεμο πόλεων το πλεονέκτημα έχει ο αμυνόμενος. Τα κτίρια και οι διάφορες δομές μιας πόλης παρέχουν πολλές ευκαιρίες για να κρυφτούν και να καταφύγουν, ειδικά αν υπάρχει σύστημα μετρό, καθώς και για να εξαπολύσουν αιφνιδιαστικές επιθέσεις στον εχθρό.

Οι επιτιθέμενοι, αντίθετα, έχουν λιγότερες επιλογές και προκειμένου να διεισδύσουν στην πόλη, αναγκάζονται να κινηθούν μέσω προβλέψιμων διαδρομών, όπως δρόμοι και λεωφόροι. Είναι τόσο άνιση η μάχη που οι στρατιωτικοί οδηγοί προτείνουν μια αναλογία 10 επιτιθέμενων στρατιωτών για κάθε αμυνόμενο. 

2. Έλλειψη ακρίβειας

Προκειμένου να αποδυναμωθεί στρατιωτικά ο αντίπαλος, απαιτούνται ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τη θέση του και τις μάχες. «Οι ρωσικές δυνάμεις έχουν αποδείξει ότι δεν είναι πολύ ικανές σε αυτόν τον τομέα, ως ένδειξη αυτού δεν μπόρεσαν ακόμη να εξουδετερώσουν την αντιαεροπορική άμυνα της Ουκρανίας», εξηγεί ο Άντονι Κινγκ, καθηγητής πολεμικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Γουόργουικ στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Είτε η Ρωσία δεν έχει καλές πληροφορίες για τη θέση τους είτε οι επιθέσεις τους δεν ήταν ακριβείς. Είναι πιθανό να πρόκειται για ένα μείγμα αυτών των δύο παραγόντων. Το Πεντάγωνο εκτιμά ότι η Ρωσία εξακολουθεί να διαθέτει πολλούς πυραύλους στο οπλοστάσιό της, αλλά παρουσιάζει ελλείψεις σε κατευθυνόμενους πυραύλους.

3. Ελλείψεις σε στρατεύματα

Ένας άλλος σημαντικός παράγοντας για την εκστρατεία της Ρωσίας να ελέγξει τις μεγάλες πόλεις είναι ότι απλώς δεν διαθέτει αρκετά στρατεύματα. Κατ’ αρχάς, πολλοί στρατιωτικοί εμπειρογνώμονες λένε ότι ο αριθμός των στρατιωτών για την εισβολή – ο οποίος εκτιμάται ότι κυμαίνεται μεταξύ 150.000 και 190.000 – δεν είναι αρκετός για μια τόσο μεγάλη επιχείρηση, ιδίως με δεδομένο το μέγεθος και τον πληθυσμό της Ουκρανίας.

Η στρατηγική της επίθεσης σε πολλαπλά μέτωπα ταυτόχρονα έχει διασκορπίσει τη δύναμη και έχει οδηγήσει σε σοβαρά προβλήματα υλικοτεχνικής υποδομής και εφοδιασμού. «Σε καμία στιγμή οι χερσαίες δυνάμεις δεν έχουν επιτύχει πραγματική υπεροχή», λέει ο Κινγκ.

Επιπλέον, εκτός από το γεγονός ότι δεν υπήρχαν αρκετά στρατεύματα κατά την έναρξη της εισβολής, είναι προφανές ότι η Ρωσία έχει επίσης υποστεί σημαντικό αριθμό απωλειών, αν και ο ακριβής αριθμός είναι ασαφής. Σύμφωνα με τη Μόσχα, οι αριθμοί ανέρχονται σε 1.300 νεκρούς και 3.800 τραυματίες στρατιώτες. Το Πεντάγωνο, ωστόσο, πιστεύει ότι η Ρωσία έχει χάσει πάνω από το 10% της δύναμής της, ενώ το ΝΑΤΟ πιστεύει ότι ο αριθμός αυτός μπορεί να είναι ακόμη μεγαλύτερος. 

4. Πρόβλημα στην αλυσίδα της διοίκησης

Ο αστικός πόλεμος απαιτεί επίσης ιδιαίτερη πολυπλοκότητα όσον αφορά την αλυσίδα διοίκησης και ελέγχου. Στις σύγχρονες στρατιωτικές επιθέσεις, πρέπει να ενορχηστρωθεί ένα ευρύ φάσμα γραμμών δράσης και τεχνολογίας.

«Οι δυτικές χώρες, ιδίως οι Ηνωμένες Πολιτείες, έχουν εξελιχθεί προς πολύ εξελιγμένες δομές διοίκησης», εξηγεί ο Κινγκ. «Στη Ρωσία, αν κοιτάξετε το δόγμα Γκερασίμοφ (που πήρε το όνομά του από τον Βαλέρι Γκερασίμοφ, τον αρχηγό του επιτελείου των ρωσικών ενόπλων δυνάμεων), θα μπορούσατε να φανταστείτε ότι οι ένοπλες δυνάμεις είχαν εκσυγχρονιστεί απομακρυνόμενες από το παραδοσιακό, αυταρχικό μοντέλο που είναι πολύ άκαμπτο και από πάνω προς τα κάτω.

Νόμιζα ότι είχαν μετακινηθεί προς ένα άλλο μοντέλο. Αλλά οι τελευταίες εβδομάδες έδειξαν την πλήρη αναποτελεσματικότητα στη διαχείριση ενός πολέμου του 21ου αιώνα».

5. Η ισχυρή ουκρανική αντίσταση

Οι ουκρανικές δυνάμεις προβάλλουν μέχρι στιγμής ισχυρή, ευέλικτη και αποτελεσματική αντίσταση. Η αφοσίωσή τους δεν έχει διαρραγεί. Η προμήθεια δυτικών όπλων, αν και περιορισμένη, στηρίζει τις προσπάθειές τους, όπως και η ροή πληροφοριών από τις υπηρεσίες πληροφοριών και τις συμβουλές.

Οι Ουκρανοί έχουν εμποδίσει την προέλαση της Ρωσίας ανατινάζοντας γέφυρες, πολεμώντας κατά μέτωπο τα αερομεταφερόμενα στρατεύματα, στοχεύοντας την υλικοτεχνική υποστήριξη και αντιστεκόμενοι θαρραλέα μέσα στις πολιορκημένες πόλεις. 

Ο συνδυασμός αυτών των παραγόντων έχει καταστήσει δύσκολο για τη Ρωσία να πάρει τον έλεγχο των κύριων πόλεων της Ουκρανίας, οδηγώντας την να στραφεί σε βομβαρδισμούς μεγάλων αποστάσεων εναντίον πόλεων με άμαχο πληθυσμό. Η τελευταία ανακοίνωση του Κρεμλίνου για ένα νέο στάδιο μπορεί επίσης να θεωρηθεί ως αναγνώριση ότι δεν έχει την ικανότητα να κατακτήσει όλες τις πόλεις στις οποίες επιτίθεται ταυτόχρονα.