Πόλεμος στην Ουκρανία: Η επικίνδυνη νέα φάση – Ο Πούτιν παίρνει φόρα να «τσακίσει» την ουκρανική αντίσταση

Βρισκόμαστε στην τρίτη εβδομάδα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Δεκαεπτά ημέρες ανελέητων βομβαρδισμών πόλεων και κωμοπόλεων της Ουκρανίας, καθώς και πάνω από 500 θάνατοι αμάχων, αλλά και χιλιάδων στρατιωτών. Όλα αυτά έχουν αναγκάσει περισσότερους από 2,5 εκατομμύρια ανθρώπους να εγκαταλείψουν την χώρα τους, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί μια νέα τεράστια ανθρωπιστική κρίση στην Ευρώπη.

Ωστόσο, δυστυχώς, η τραγωδία έχει μόλις ξεκινήσει και απέχει πολύ από το να τελειώσει.

Η σφοδρότητα της ρωσικής εισβολής, δηλαδή ο βομβαρδισμός μεγάλων πόλεων όπως το Κίεβο αλλά και το Χάρκοβο, στα ανατολικά, «δείχνει» ξεκάθαρα τους μεγαλύτερους στόχους του ρώσου προέδρου, Βλαντιμίρ Πούτιν: να καταλάβει τον έλεγχο της Ουκρανίας, με στόχο την αλλαγή καθεστώτος.

Αν και ο στρατός της είναι πολύ μεγαλύτερος από τον στρατό της Ουκρανίας, οι προφανώς λάθος στρατηγικές αποφάσεις της Ρωσίας και οι υλικοτεχνικές αποτυχίες, σε συνδυασμό με την αγριότητα της αντίστασης της Ουκρανίας, έχουν εμποδίσει την προέλασή της. Υπενθυμίζεται ότι στην αρχή οι αναλυτές έκαναν λόγο για «πόλεμο λίγων ημερών» ένα σενάρια που γρήγορα έγινε κατανοητό ότι δεν θα ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα.

Η αξιοθαύμαστη αντίσταση της Ουκρανίας, η οποία έχει συγκινήσει και εμπνεύσει ολόκληρο τον πλανήτη, δεν έχει εμποδίσει την τεράστια καταστροφή που εκτυλίσσεται εντός των ουκρανικών συνόρων.

Και παρά τη σωρεία κυρώσεων από τους δυτικούς συμμάχους της Ουκρανία, οι οποίοι ουσιαστικά διεξάγουν οικονομικό πόλεμο κατά της Μόσχας, επιβάλλοντας κυρώσεις χωρίς προηγούμενο, οι αναλυτές τονίζουν ότι όλα τα παραπάνω… μπορούν μόνο να χειροτερέψουν.

«Παρά την εκπληκτικά κακή στρατιωτική απόδοση του ρωσικού στρατού μέχρι σήμερα, βρισκόμαστε ακόμα στην πρώιμη φάση έναρξης αυτής της σύγκρουσης» δηλώνει στο Vox, η Sara Bjerg Moller, επίκουρη καθηγήτρια διεθνούς ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο Seton Hall.

Δυστυχώς, ο τραγικός απολογισμός αναμένεται να αυξηθεί, ειδικά καθώς η ρωσική επίθεση εντείνεται γύρω από πόλεις της Ουκρανίας, όπου βομβαρδισμοί και επιδρομές έχουν πλήξει πολιτικούς στόχους και καθώς οι προσπάθειες για διαπραγματεύσεις υψηλού επιπέδου Ουκρανίας-Ρωσίας έχουν αποτύχει μέχρι στιγμής.

Όλα αυτά καθώς οι ρωσικές δυνάμεις φαίνεται να ετοιμάζονται να πολιορκήσουν το Κίεβο, με την επίθεση να αναμένεται από μέρα σε μέρα… 

«Αυτός ο πόλεμος είναι για τη μάχη του Κιέβου» λέει ο Τζον Σπένσερ, συνταξιούχος αξιωματικός του στρατού και πρόεδρος των μελετών αστικού πολέμου στο Madison Policy Forum.

Η κατάληψη του Κιέβου θα σήμαινε και την ανάληψη ελέγχου της Ουκρανίας — ή τουλάχιστον την καθαίρεση της κυβέρνησης του Βολοντίμιρ Ζελένσκι, του ουκρανού προέδρου, του οποίου η άρνηση να παραδοθεί έχει κινητοποιήσει την ουκρανική αντίσταση. Οι περισσότεροι ειδικοί πιστεύουν ότι η Ρωσία αργά ή γρήγορα θα επικρατήσει, ειδικά αν μπορέσει να αποκόψει το Κίεβο και την ουκρανική αντίσταση από τις προμήθειες.

«Στρατιωτική νίκη της Ρωσίας δεν σημαίνει και νίκη στον πόλεμο»

Ωστόσο, όπως επισημαίνεται στην ανάλυση του Vox, επειδή η Ρωσία μπορεί τελικά να πετύχει στρατιωτική νίκη, όμως αυτό δεν σημαίνει ότι θα κερδίσει αυτόν τον πόλεμο.

Το πολιτικό, εσωτερικό και διεθνές κόστος για τη Ρωσία θα μπορούσε να προκαλέσει τριγμούς και εν τέλει να γκρεμίσει το καθεστώς του Πούτιν.

Οι κυρώσεις της Δύσης στραγγαλίζουν την οικονομία της Ρωσίας και θα μπορούσαν να προκαλέσουν μόνιμη ζημιά, εφόσον συνεχιστούν για πολύ μεγάλο διάστημα. Ο πόλεμος της Ρωσίας ενίσχυσε τη δυτική συμμαχία όσο ποτέ στο παρελθόν, αλλά αυτή η πολιτική βούληση θα μπορούσε να δοκιμαστεί καθώς οι τιμές της ενέργειας αυξάνονται και καθώς συνεχίζεται ο πόλεμος και η προσφυγική κρίση.

«Ο πόλεμος δεν είναι ποτέ απομονωμένος» είπε ο Ζελένσκι την Πέμπτη. «Κερδίζει πάντα και το θύμα και τον θύτη. Ο επιτιθέμενος το καταλαβαίνει αργότερα. Αλλά πάντα συνειδητοποιεί και πάντα υποφέρει».

NEW campaign update from @TheStudyofWar and @criticalthreats: #Russian operations to continue the encirclement of and assault on #Kyiv have likely begun, although on a smaller scale and in a more ad hoc manner than we expected. https://t.co/tt5uYJacyg pic.twitter.com/ZoQRaOwNHF

— ISW (@TheStudyofWar) March 9, 2022

Η επικίνδυνη νέα φάση του πολέμου

Οι στρατηγικές οπισθοχωρήσεις της Ρωσίας έχουν υπονομεύσει την αποστολή της να καταλάβει την Ουκρανία, ωστόσο, δεν αποκλείεται να αναγκάσουν την Ρωσία να επιτεθεί με μεγαλύτερη σφοδρότητα. Άλλωστε δεν είναι λίγοι οι αξιωματούχοι της Δύσης που κάνουν λόγο για επικείμενη επίθεση με χημικά από πλευράς της Ρωσίας.

Όσο περισσότερο και σκληρότερα μάχεται η ουκρανική αντίσταση, τόσο πιο πιθανό είναι η Ρωσία να αναπτύξει πιο επιθετικές τακτικές για να προσπαθήσει να πετύχει τους στόχους της. «Αυτό θα ονομάζαμε ‘πόλεμο φθοράς’. Προσπαθούν να συντρίψουν το ηθικό του ουκρανικού λαού, και δυστυχώς, αυτό περιλαμβάνει τα πτώματα Ουκρανών» είπε ο Μόλερ.

Ο «αστικός πόλεμος» είναι ιδιαίτερα καταστροφικός, καθώς οι άμαχοι που δεν έχουν προλάβει να εκκενώσουν τις πόλεις τους συχνά βρίσκονται εν μέσω μαχών που συμβαίνουν μέσα στις πόλεις.

Οι στρατιωτικές τακτικές της Ρωσίας σε πόλεις —όπως η Συρία και το Γκρόζνι στην Τσετσενία το 1999— δεν περιείχαν ούτε τον ελάχιστο σεβασμό για την προστασία των πολιτών.

Όπως αναφέρει ο Σπένσερ, ειδικός στον αστικό πόλεμο, επειδή ο Πούτιν περιορίζεται -σε κάποιο βαθμό- από τους κανόνες του πολέμου, είναι πιθανό να ισχυριστεί ότι η πολιτική υποδομή -όπως τα νοσοκομεία- είναι επίσης στρατιωτικοί στόχοι. Με τις συνέπειες να είναι καταστροφικές.

Όμως ο αστικός πόλεμος είναι, από τη φύση του, σκοτεινός και πολύπλοκος και συχνά πολύ πιο θανατηφόρος.

Ακόμη και στις πρώτες μέρες αυτού του πολέμου, οι προσπάθειες της Ρωσίας έχουν καταστροφικό αποτέλεσμα. «Προκαλούν τρομερή ζημιά σε μη στρατιωτικές υποδομές» δήλωσε η Ρέιτσελ Ντένμπερ, αναπληρώτρια διευθύντρια του τμήματος Ευρώπης και Κεντρικής Ασίας στο Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

«Παίρνουν πολλές, πολλές ζωές αμάχων». Ο Ντένμπερ επεσήμανε τη χρήση όπλων σε πυκνοκατοικημένες περιοχές, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που οι επιθέσεις  απαγορεύονται ρητά.

Το Παρατηρητήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων επιβεβαίωσε τη χρήση τους σε τρεις κατοικημένες περιοχές στο Χάρκοβο στις 28 Φεβρουαρίου. 

Τα Ηνωμένα Έθνη έχουν επιβεβαιώσει τουλάχιστον 1.546 απώλειες αμάχων, συμπεριλαμβανομένων 564 νεκρών έως τις 10 Μαρτίου, αν και αυτοί οι αριθμοί είναι πιθανώς υπομετρημένοι, καθώς οι έντονες μάχες σε ορισμένες περιοχές έχουν καταστήσει δύσκολη την επαλήθευση των στατιστικών.

Όλα αυτά επιδεινώνουν την ανθρωπιστική καταστροφή στην Ουκρανία, καθώς οι βομβαρδισμοί διακόπτουν τους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής και άλλες γραμμές τροφοδοσίας, παγιδεύοντας ουσιαστικά ανθρώπους σε εμπόλεμες ζώνες σε θερμοκρασίες κάτω από το μηδέν χωρίς ρεύμα ή νερό και με λιγότερα τρόφιμα, καύσιμα και ιατρικές προμήθειες.

Στη Μαριούπολη, μια πόλη 400.000 κατοίκων που βρισκόταν υπό ρωσική πολιορκία εδώ και μέρες, σύμφωνα με πληροφορίες, οι άνθρωποι έλιωναν το χιόνι για πόσιμο νερό.

Οι ανθρωπιστικές ομάδες λένε ότι οι μάχες δυσκολεύουν την παροχή βοήθειας ή την προσέγγιση των αμάχων που έμειναν πίσω – συχνά ηλικιωμένοι ή άτομα με αναπηρία ή άλλοι ευάλωτοι πληθυσμοί που δεν είχαν τη δυνατότητα να φύγουν.

Η Ευρώπη αντιμέτωπη με μια τεράστια ανθρωπιστική κρίση…

Οι μάχες σε ολόκληρη την Ουκρανία έχουν αναγκάσει περισσότερους από 4 εκατομμύρια ανθρώπους να εγκαταλείψουν μέχρι στιγμής, σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη. Περίπου 1,9 εκατομμύρια άνθρωποι εκτοπίζονται στο εσωτερικό της Ουκρανίας, αν και δεκάδες χιλιάδες Ουκρανοί είχαν ήδη εκτοπιστεί βίαια πριν από την εισβολή της Ρωσίας λόγω του οκταετούς πολέμου στην περιοχή του Ντονμπάς. Πολλοί έχουν προσφύγει σε περιφέρειες (βασικά, διοικητικές περιφέρειες) στη δυτική και βορειοδυτική Ουκρανία.

MUST READ

Γκος στο «10»: «Τώρα βλέπετε τις πραγματικές δυνατότητές μας»

Άλλα 2,5 εκατομμύρια Ουκρανοί έχουν διαφύγει, κυρίως σε γειτονικές χώρες όπως η Πολωνία, η Ρουμανία και η Μολδαβία. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη προσφυγική κρίση της Ευρώπης από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και οι χώρες υποδοχής και οι υπηρεσίες βοήθειας προσπαθούν να καλύψουν τις εκπληκτικές ανάγκες αυτών των προσφύγων, οι περισσότεροι από τους οποίους είναι γυναίκες και παιδιά.